Logiczna struktura 

dyskietki dla systemu 

plików FAT

UTK

mgr inż. Robert Szczepaniak

Na początku struktury znajduje się sektor zwany 

rekordem 

ładującym

. Znajduje się on na ścieżce zerowej strony 

zerowej dyskietki i umieszczony jest w pierwszym sektorze 
(adres CHS = 001). Takie umiejscowienie tej struktury 
bierze się stąd, że zawiera ona program ładujący określony 
system operacyjny. Ponieważ ilość ścieżek i sektorów na 
ścieżce może być różna, rekord ładujący umieszczony jest na 
początku dyskietki, jako że każda dyskietka ma stronę 
zerową i ścieżkę zerową, a na niej sektor pierwszy. Tak więc 
poszukiwany adres jest zawsze taki sam.

Po rekordzie ładującym następują struktury związane 
ze sposobem zapisu informacji na dyskietce zwanym 

systemem plików FAT

 (File Allocation Table). FAT 

-  tablica rozmieszczenia pliku. 

FAT#1

 i 

FAT#2

 to 

oryginał i kopia tej samej struktury.

Root directory

 jest angielską nazwą katalogu 

głównego.
W celu ułatwienia zarządzania plikami są one 
grupowane w pewne jednostki zwane 

katalogami

 

albo 

podkatalogami

. Katalogi (foldery) tworzą 

drzewiastą strukturę, w której każdy katalog może 
zawierać pliki oraz inne katalogi zwane wówczas 

podkatalogami

 tego katalogu. Różne katalogi mogą 

zawierać pliki o tej same nazwie lub wręcz te same. 
Katalogiem, od którego rozpoczyna się tworzenie 
struktury, jest 

katalog główny

.

Podstawowym fragmentem dysku z punktu widzenia 
systemu operacyjnego jest tak zwany 

klaster

 

(cluster), zwany czasami jednostką alokacji pliku 
(JAP). Pojedynczy klaster może się składać z jednego 
lub kilku sektorów. Dla konkretnego typu dyskietki jest 
to wartość stała.

Klaster jest najmniejszym fragmentem dysku, do 
którego potrafi odwołać się system operacyjny. Pliki 
zapisywane na dysku, są zapisywane w klasterach, przy 
czym jeżeli ostatni fragment pliku w ostatnim klasterze, 
do którego jest zapisywany, zajmie tylko jego część, 
pozostała część pozostanie niewykorzystana, bowiem 
zapis nowego pliku musi zacząć się od nowego klastera. 
Ponieważ klastery są jednostkami, w których zapisuje 
się plik, to pojęcie klastera dotyczy wyłącznie obszaru 
danych dysku.

Informacja o tym, w których klasterach został 
zapisany dany plik, znajduje się na dysku w specjalnej 
tablicy zwanej tablicą rozmieszczenia (alokacji) plików 
(FAT). Każdy klaster na dysku ma odpowiadającą mu 
pozycję w tablicy FAT.
Podstawowe informacje o pliku zapisanym na dysku 
znajdują się w (pod)katalogu, w którym został 
zapisany plik, w odpowiadającej mu pozycji.
Jeżeli plik zmieści się w jednym klasterze, to w pozycji 
tablicy FAT jemu odpowiadającej wpisywana jest 
sygnatura końca pliku oznaczana przez 

EOF

 (End Of 

File), równa 

FFFF

H

. W przeciwnym wypadku system 

szuka kolejnego, najbliższego wolnego klastera i 
zapisuje w nim kolejną część pliku. Jednocześnie 
numer tego klastera jest zapisywany w tablicy FAT na 
pozycji odpowiadającej poprzedniemu klasterowi.

Numery łańcucha klasterów, w których 
zapisany jest dany plik, można znaleźć w 
tablicy FAT, przy czym na kolejnych pozycjach 
odpowiadającym kolejnym klasterom,  w 
których jest zapisany plik, zapisany zostaje 
numer następnego klastera. O ostatnim 
klasterze informuje sygnatura 

EOF

.

Skasowanie pliku polega na zmianie pierwszej 
litery nazwy na symbol o kodzie 

E5

H

, 

oznaczający dla systemu plik skasowany oraz 
na wpisaniu zer w tablicy FAT na pozycjach 
odpowiadających klasterom, w których został 
zapisany dany plik.