Witold T. Bielecki
KOMPUTEROWE
SYSTEMY
WSPOMAGANIA
ZARZĄDZANIA
czyli
informatyzacja zarządzania
Witold T. Bielecki
KOMPUTEROWE
SYSTEMY
WSPOMAGANIA
ZARZĄDZANIA
czyli
informatyzacja zarządzania
Witold T. Bielecki
Plan Wykładu
•Decyzje menedżerskie na tle struktury
organizacji.
•Podstawowe klasyfikacje komputerowych
systemów wspomagania zarządzania.
•Zintegrowane systemy zarządzania.
•Systemy wspomagania decyzji.
•Systemy wspomagania decyzji
grupowych.
•Systemy informacyjne kierownictwa.
•Systemy eksperckie.
Witold T. Bielecki
Klasyfikacja decyzji
Operacyjne i strategiczne - ze
względu na ich wpływ na
działalność organizacji.
Definiowalne i trudno
definiowalne - ze względu na ich
strukturę.
Zależne i niezależne - ze
względu na ich odniesienie do
pozostałych decyzji w organizacji.
Witold T. Bielecki
Kategorie systemów
informatycznych
Systemy transakcyjne (Transaction
Processing Systems - TPS).
Systemy nowoczesnego biura (Office
Automation Systems - OAS).
Systemy informacyjne zarządzania
(Management Information Systems - MIS).
Systemy wspomagania zarządzania
produkcją (Manufacturing Resourse
Planning - MRP II).
Witold T. Bielecki
Zintegrowane systemy zarządzania
(Computer Integrated Manufacturing - CIM)
lub (Enterprise Resource Planning - ERP).
Systemy wspomagania zarządzania
(Management Support Systems - MSS)
Systemy wspomagania decyzji (Decision
Support Systems - DSS).
Systemy informacyjne kierownictwa
(Executive Information Systems - EIS).
Systemy wspomagające kierownictwo
(Executive Support Systems - ESS).
Systemy eksperckie (Expert Systems).
Witold T. Bielecki
CAD - Computer Aided Design, CADD - Computer
Aided Design and Drafting, CAE - Computer Aided
Engineering, CASE - Computer Aided System
Engineering
- wspieranie prac projektowych i inżynierskich
CAP - Computer Aided Planning – wspomaganie
planowania i harmonogramowania.
CAQ- Computer Aided Quality Assurance -
wpieranie kontroli jakości
CAL (CAT) - Computer Assisted Learning
(Training) – wspomaganie terningu i podnoszenia
kwalifikacji przez załogę.
CAM - Computer Assisted Manufacturing –
wspomaganie sterowania procesami wytwórczymi.
Witold T. Bielecki
EIS-ESS
DSS
MSS:MIS - CIM - MRP II/ERP
EPD: TPS - OAS - TPS
Relacje między systemami informatycznymi w organizacji
Koncentracja na misji i celach strategicznych
Poszukiwanie i wypracowywanie
najlepszych
decyzji
Bieżące kierowanie i sterowanie firmą,
koncentracja na informacji
Koncentracja na danych
Witold T. Bielecki
TYP DECYZJI
Szczebel
operacyjny
Szczebel
kierowniczy
Planowanie
strategiczne
Systemy
wspoma-
gające
Dobrze
ustrukturalizowane
Dobrze definiowalne
programowalne
Księgowość
Zamówienia
materiałów
Rejestracja dostaw
Przygotowanie
korespondencji
Analiza budżetu
Krótko terminowa
prognoza
Analizy ekonomiczne
Sprawozdania
podatkowe
Lokalizacja
inwestycji
System
dystrybucji
Szkolenie
personelu
TPS
OAS
MIS
ES
MRP
CAQ
Słabo
ustrukturalizowane
Techniczne
przygotowanie
produkcji
Gospodarka
magazynowa
Kontrola jakości
Opracowanie budżetu
Analiza kosztów
Harmonogra-
mowanie projektów
Opracowanie systemu
wynagrodzeń
Ocena kredytu
Planowanie
nowego produktu
Określanie
centrów kosztów i
zysku
Ocena projektów
inwestycyjnych
MIS
DSS
ES
CRM
MRP II
ERP
CIM
CAQ
CAP
CAE
CAM
Nieustruktutralizo-
wane.Trudno
definiowalne
Nieprogramowalne
Rozmyte
Heurystyki
Wielokryterialne
Długi horyzont
czasowy
Wybór dostawcy
surowców
Zakup
oprogramowania
Negocjacje
Rekrutowanie kadry
kierowniczej
Zakup komputerów
Marketing
Planowanie R&D
Rozwój nowej
technologii
Polityka socjalna
firmy
Polityka
współpracy z
dostawcami i
odbiorcami
DSS
ES
ESS-EIS
Systemy wspomagające zarządzanie na tle szczebli decyzyjnych w firmie
Witold T. Bielecki
CIM składa się z zazwyczaj z
czterech modułów:
•
Modułu informowania kierownictwa
(indywidualne rozwiązania zależne od rodzaju,
wielkości i struktury organizacyjnej firmy).
• Modułu sterowania produkcją (któraś z
wersji MRP II).
• Modułu wspomagania projektowania i
produkcji (CAD/CAM).
• Modułu sieciowego doprowadzającego
informację do stanowisk roboczych (sieć
lokalna).
Witold T. Bielecki
Główne korzyści bezpośrednie i
pośrednie z wdrożenia systemu typu CIM
w firmie to:
• wzrost produktywności,
• zwiększenie możliwości produkcyjnych,
• zwiększenie elastyczności w sferze
produkcji,
• wzrost szybkości reakcji na bodźce rynku,
• wzrost obrotów,
• redukcja kosztów jednostkowych wyrobów,
• zwiększenie udziałów w rynku,
• wzrost zysków,
• lepszy image i notowania (pozycja na rynku).
Witold T. Bielecki
Podsystemy występujące w systemach
MRP II
•Planowanie biznesowe (Business
Planning),
•Planowanie produkcji i sprzedaży (SOP
– Sales and Operation Planing),
•Harmonogramowanie planu produkcji
(MPS – Master Production Scheduling),
•Zarządzanie popytem (DEM – Demand
Management),
•Planowanie potrzeb materiałowych
(MRP – Material Requirements Planing),
Witold T. Bielecki
Podsystem struktur wyrobów (Bill of
Material Subsystem),
Podsystem transakcji materiałowych
(INV – Inventory Transaction
Subsystem),
Podsystem harmonogramów spływów
(SRS – Scheduled Receipts Subsystem),
Sterowanie produkcją (SFC – Shop Floor
Control),
Planowanie zdolności produkcyjnych
(CRP – Capacity Requirements Planing),
Witold T. Bielecki
Zarządzanie środowiskiem roboczym
(Input/Output Control),
Zaopatrzenie (PUR – Purchasing),
Planowanie dystrubucji (DRP –
Distribution Resource Planing),
Pomoce warsztatowe (Tooling),
Interfejs do planowania
strategicznego (Financial Planing
Interface),
Symulacja (Simulation),
Pomiar działania systemu
(Performance Mea – Surement).
Witold T. Bielecki
Określono cztery klasy
wdrożenia A,B,C i
D w zależności od stopnia spełnienia
bardzo precyzyjnie określonych
wymogów. Oto niektóre z nich dla klasy
A:
zwrot nakładów 90% planowanego ROA,
sprzedaż na poziomie 90% planowanej
sprzedaży,
produkcja stanowi 95% planu
produkcyjnego,
asortyment produkcji w 95 % zgodny z
planowanym,
Witold T. Bielecki
zlecenia produkcyjne uruchomione na
czas stanowią 95% wszystkich
uruchomionych zleceń,
przepracowane godziny w 95% zgodne
z przyjętym harmonogramem,
zgodność struktur na poziomie 98%,
lokalizacja zapasów na poziomie 95% ,
zgodność przebiegów
technologicznych na poziomie 98%,
realizacja przyjętych zleceń
zewnętrznych na poziomie 95%.
Witold T. Bielecki
MRP II/ERP liczace się na rynku:
• Baan IV,
• SAP,
• TETA_2000,
• Oracle Applications,
• Exact, BPCS,
• Movex,
• KAMELEON 2000,
• IFS, MFG/PRO,
• TRITON, R/3 (R/4),
• Renesans CS.
W dodatku specjalnym tygodnika Computerworld nr 15/97
porównano bardzo wszechstronnie 26 systemów typu MRP II.
Witold T. Bielecki
Nowy kierunek stanowią aplikacje typu SFA – Sales Force
Automation czy też CRM - Consumer Relationships
Management określane mianem front office. Pakiety te
koncentrują się na kompleksowej obsłudze sprzedaży w
firmie. Obejmują gromadzenie i przetwarzanie danych
dotyczących współpracy z klientami, rozmów
handlowych, zleceń, zamówień, działalności
przedstawicieli handlowych. Zawierają moduły
optymalizacji i automatyzacji sprzedaży, konfigurowania
zleceń i przygotowania ofert, sporządzania analiz i
prognozowania popytu, a także wsparcia np. punktów
obsługi klienta tzw. call center. Systemy typu CRM
posiadają proste interfejsy do systemów typu ERP i
pochodnych. Coraz częściej są to rozwiązania oparte o
przeglądarki internetowe co umożliwia wykorzystanie
sieci typu WWW do przesyłania danych. Wiodące firmy
specjalizujące się w tego typu oprogramowaniu to:
Siebel, Vantive, Onyx, Saratoga, Trilogy, czy SalesLogix.
Witold T. Bielecki
DSS to system informatyczny,
który dostarcza informacje w
danej dziedzinie przy
wykorzystaniu analitycznych
modeli decyzyjnych z
dostępem do baz danych w
celu wspomagania
decydentów w skutecznym
działaniu w kompleksowym i
źle ustrukturalizowanym
środowisku.
Witold T. Bielecki
Modele
optymalizacyjne
Modele
symulacyjne
Modele
heurystyczne
Finansowa
Produkcyjna
Marketingowa Kadrowa
Specjalistyczne
Zewnętrzne
System
System
zarządzania
zarządzania
bazami
bazami
danych
modeli
BAZY DANYCH
BAZY MODELI
INTERAKTYWNY
DIALOG
DECYDENT
Ogólny schemat systemów typu DSS
Witold T. Bielecki
Główne cechy promujące DSS w
firmie:
• łatwy w użyciu,
• łatwa i szybka manipulacja danymi,
• prawie wcale niezależny od
profesjonalnych informatyków,
• zintegrowany z istniejącymi w
firmie bazami danych,
• zwiększa profesjonalność podejścia
do procesów planowania i
podejmowania decyzji w firmie,
Witold T. Bielecki
• umożliwia szybkie analizy w tym także
prowadzenie analizy wrażliwości,
• daje dokładne i trafne rozwiązanie,
• zwiększa jakości informacji,
• zwiększa znacznie liczbę możliwych
ocen i szacunków,
• wymusza podniesienie wiedzy o
zarządzaniu na szczeblach
kierowniczych wykorzystujących
model.
Witold T. Bielecki
Systemy typu DSS:
PMS - Portofolio Management System,
IRIS - Industrial Relations Information,
IFPS - Interactive Financial Planning System,
ISSPA - Interactive Support System for Policy
Analysis,
IMS - Interactive Marketing System.
•
QSB - Quantitative Systems for Business - Decision
Support Systems,
•
CMMS - Computer Models for Management
Science,
•
VISA - Visual Interactive Sensitivity Analysis for
Multiple Criteria Decision Aid,
•
DSSMS - Decision Support Systems for
Management Science,
•
QMwin - Quantitative Models for Windows.
Witold T. Bielecki
Systemy wspomagania decyzji
grupowych
• GDS - Group Decision Support,
• GDSS - Group Decision Support
Systems lub coraz częściej GSS -
Group Support Systems.
• CSCW – Computer Supported Co-
operative Work.
• EMS - Electronic Meeting Support.
Witold T. Bielecki
Przykłady systemów GDSS
• SODA (Strtegic Options Development
and Anaslysis),
• Strategic Choice,
• Decision Conferencing,
• Coordinator,
• VisionQuest, SAMM,
• TeamFocus, OptionFinder,
• GroupSystems,
• Lotus Notes,
• GroupWise,
• Groupsytems for Windows
Witold T. Bielecki
ESS to wykorzystanie najnowszych
rozwiązań z dziedziny informatyki
dla stworzenia jak najbardziej
komfortowych warunków dla
podejmowania decyzji menedżerom
najwyższego szczebla.
ESS pomaga kierownictwu
prowadzić tzw. monitoring skupiając
jednak uwagę bardziej na ogólnym
sprawnym działaniu firmy czy
organizacji niż na optymalizacji
konkretnych decyzji. Służą temu
rozbudowane systemy zapytań oraz
indywidualizacja przedstawianych
raportów i narzędzi do komunikacji z
systemem.
Witold T. Bielecki
EIS
Niepewna przyszlosc
Analizy
i
diagnozy
Raporty
i
prezentacje
Pewna przeszlosc
DSS
ESS
EIS
Relacje między EIS, ESS i DSS (
źródło: Turban, 1990, s 368
).
Witold T. Bielecki
Przykłady systemów typu EIS-
ESS:
• RediMaster,
• Easel,
• EIS-EPiC,
• HOLOS, FOCUS/EIS,
• EIS-TRACK,
• Express/EIS,
• GURU,
• EISToolKit,
• EIS Solution.
Witold T. Bielecki
Systemy eksperckie
starają się naśladować
decyzje eksperta-
człowieka w konkretnej
wybranej dziedzinie i
potrafią to robić
wielokrotnie w przyjazny
dla użytkownika sposób.
Witold T. Bielecki
EKSPERT - CZŁOWIEK
WIEDZA TEORETYCZNA
+
DOŚWIADCZENIE
UŻYTKOWNIK
INŻYNIERIA
WIEDZY
SYSTEM
EKSPERCKI
DIAGNOZA +WYJAŚNIENIE
PROBLEMY
I
BADANE OBIEKTY
Schemat ideowy systemu eksperckiego
Witold T. Bielecki
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ