Istota i cechy organizacji

 Termin orgaznizacja w powszechnym rozumieniu oznacza 

instytucję np..przedsiębiorstwo,szpital,przedszkole lub 
proces organizowania  przez który rozumie się taki sposób 
ułożenia i przydziału pracy członkom organizacji,aby 
możliwe było sprawne osiągnięcie jej zamierzonych celów.

Pojęcie ,,organizacja” występuje w trzech ujęciach
• Czynnościowym-jako proces tworzenia rzeczy złożonej
• Atrybutowym-jako zespół cech charakterystycznych dla 

rzeczy zorganizowanej

• Rzeczowym –jako rzecz złożona z części powiązanych ze 

sobą w taki sposób,aby umożliwiały sprawne  
funkcjonowanie całości.

 

 

Organizacja jako system 

społeczno-techniczny

• Organizacja jest 

ustrukturalizowan

ym,

czyli 

uporządkowanym

w pewien 

sposób,systemem 

społeczno 

technicznym.

 

 

Organizacja a 

przedsiębiorstwo

Niezaleznie od tego jakie 

atrybuty są szczególnie 
podkreślane przez autorów 
przy definniowaniu 
przedsiębiorstwa to taka 
organizacja gospodarcza 
zawsze obejmuje:

• zasoby ludzkie
• zasoby finansowe
• strukturę organizacyjną
• cele działania
• charakter 

właścicielski(rodzaj 
własności)

Można wyróżnić wiele wspólnych 

cech organizacji i 
przedsiębiorstwa..W każdym 
przypadku dotyczy to:

• Użycia określonych zasobów 

materialnych i niematerialnych i 
zorganizowanej pracy

• Wytwarzania ściśle  określonych 

produktów(wyrobów,usług)

• Zastosowania metod rachunku 

ekonomicznego

• Maksymalizacji korzyści(wyniku 

finansowego,wielkości usług itd.)

• Podstawowych zasad działania

 

 

Otoczenie organizacji

• Otocznenie organizacji (przedsiębiorstwa)-

najogólniej można je określić jako ogół 
warunków i oddziaływanie różnych 
organizacji(instytucji),wpływających na 
zachowanie się poszczególnych 
przedsiębiorstw.Otoczenie narzuca 
przedsiębiorstwu ograniczenia,stwarza szanse 
i wpływa na jego rozwój.

 

 

Środowisko i otoczenie 

działania organizacji

• W wymianie pomiędzy organizacją 

a jej otoczeniem zdrową zasadą 
jest równowaga,czyli 
ekwiwalentność tej wymiany.

Proces zmiany równowagi ukształtowanej 

pomiędzy organizacją a jej otoczeniem 
przebiega w następujący sposób:

•

Określony kształt organizacji czyli... 
może być uznany za zadowalający,jeżeli 
pozwala na ekwiwalentną wymianę z 
otoczeniem.

•

W miarę upływu czasu i pod wpływem  
zmian zachodzących w otoczeniu i w 
samej organizacji punkt rownowagi 
przesuwa się

•

Organizacja musi się więc 
przekształcić,czyli zmienić cele 
działania,struktury,technologie,ludzi 
oraz sposób zarządzania

Otoczenie organizacji to to,co 

znajduje się na zewnątrz niej 
,poza jej granicami i oddziałuje 
na nią.

Na organizację można patrzeć,jak 

na proces,sposób i rezultat 
organizowania.

 

 

Nurt Systemowy

• Rozwój nauki organizacji 

doprowadził do 

wyodrębnienia nurtu 

systemowego,w którym 

organizacje traktowane są 

jako pewna klasa 

systemów,tj.wyodrębnionych 

z otoczenia względnie 

autonomicznych 

całości,posiadających 

wewnętrzne powiązania i 

sprzężenia.

• Charakterystyczną cechą 

systemu jest  jest jego 

wyodrębnienie z otocznia.

• Systemy można podzielić na 

konkretne i abstrakcyjne.

Warunkiem zaliczenia do 

systemów konkretnych jest 
występowanie w nim co 
najmniej dwóch składników 
będących przedmiotami 
istniejącymi fizycznie,czyli 
rzeczami ,np..maszyna

W skład systemów 

abstrakcyjnych wchodzą 
tylko pojęcia np.teoria 
naukowa

.

 

 

Systemy otwarte i 

zamknięte

• Systemy otwarte,dzięki 

współdziałaniu z otoczeniem,są 
w stanie osiągnąć wzrost 
uporządkowania,czyli entropię 
negatywną.

• Stan entropii-systemy 

zorganizowane

• Zmniejszenie entropii-systemy 

samoorganizujące się 

• Ekwiwalentność-zdolność do 

osiągania końcowego skutku w 
odmiennych warunkach 
wyjściowych i przy 
wykorzystaniu różnych 
sposobów

• Systemy zamknięte  

naturalnie dążą do 

jednorodności,prowa

dzącej do zanikania 

struktury 

wyrażającej 

uporządkowanie 

elementów i rozkładu 

sił w polu układu.

• Np..rozładowanie 

akumulatora.

 

 

Podejście sytuacyjne...

Sytuacyjny punkt widzenia próbuje:
• Zrozumieć zależności między 

organizacjami,a ich otoczeniem

• Określić wzorce tych zależności i 

konfiguracje zmiennych.

Podejście sytuacyjne idzie w kierunku 

poszukiwania struktury organizacyjnej i 

sposobów funkcjonowania 

dostosowanych do szczególnych sytuacji.

 

 

Środowisko wewnętrzne i 

zewnętrzne

• W podejściu sytuacyjnym istotna rolę 

odgrywa środowisko zewnętrzne.czyli 
otoczenie organizacji,które tworzą 
elementy nie wchodzące w jej skład,ale z 
nią powiązane. 

• To co znajduje się wewnątrz organizacji 

nazywa się środowiskiem wewnętrznym.Do 
niego zalicza się 
właścicieli,pracowników,zarząd i kulturę 
organizacyjną oraz środowisko fizyczne.

 

 

Schemat otoczenia 

organizacji

• ...

 

 

Struktura fizyczna 

organizacji

Tworzą ją:
•  lokalizacja-czyli przestrzenne położenie 

organizacji,zwane tez geografia 

organizacyjna.

• Rozkład przestrzenny-element struktury 

fizycznej organizacji to przestrzenne 

uporządkowanie przedmiotów fizycznychi 

działań ludzi,podporządkowane wymogom 

realizacji celów tej organizacji.

• Architektura-jej wystrój.wnętrze i otoczenie..

 

 

Stosunki między 

organizacją a 

otoczeniem.Otoczenie 

celowe.

•

Każda współczesna organizacja jest elementem wielu sieci 
powiązanych ze sobą,współpracujących i konkurujących organizacji. 

1)

Agencje rządowe

2)

Klienci

3)

Partnerzy

4)

Konkurenci

5)

Grupy nacisku

6)

Dostawcy 

7)

Związki zawodowe

 

 

Makrootoczenie

• Makrootocznie przedsiębiorstwa 

tworzą różnego rodzaju 

uwarunkowania 

ekonomiczne,polityczno-

prawne,socjokulturowe,techniczno 

technologiczne i naturalne,w 

ramach których ono 

funkcjonuje.Natomiast otoczenie 

zadaniowe tworzą podmioty 

gospodarcze,podmioty demokracji 

gospodarczej,władze,instytucje 

finansowe,wyższe uczelnie  i inne 

ośrodki badawczo-rozwojowe,a 

także gmina i społeczność 

lokalna.Przedsiębiorstwo łączą z 

nimi stosunki konkurencji i 

współpracy,powiązania kapitałowe i 

właścicielskie oraz innego rodzaju 

wspólne lub rozbieżne wzajemne 

oczekiwania.