METODY OCENY

ATRAKCYJNOŚCI TURYSTYCZNEJ

OBSZARU (REGIONU)

Sucha Beskidzka, 27 marca

2011

ćwiczenia

Gołembski Grzegorz, 2009, Kompedium wiedzy o turystyce, PWN,
450 ss.
Część IV Zintegrowane zarządzanie regionem turystycznym

METODA BONITACJI PUNKTOWEJ

• jedna z prostszych metod

• stosuje się ją głównie do walorów środowiska przyrodniczego i otoczenia
antropogenicznego

• analizowane są elementy takie jak: rzeźba terenu, mikroklimat,
występowanie lasów, wód otwartych, zjawisk hydrograficznych (np. źródeł
mineralnych, wodospadów), osobliwych form terenu (np. nadmorskich plaż,
malowniczych dolin i przełomów rzecznych, form skalnych, jaskiń i grot),
zabytków architektury, muzeów itp.

• polega na przypisywaniu poszczególnym cechom wybranym do
scharakteryzowania danego obszaru oceny punktowej, ustalonej według
obranej skali wartości

• oceny proste lub złożone, uwzględniające istotność czynnika dominującego
przez wprowadzenie wag lub ocena wyrażona w liczbach bezwzględnych lub
za pomocą wskaźników uwzględniających kryteria jakościowe lub ilościowe

• przy tej metodzie zachodzi konieczność stosowania przedziałów
klasowych, a oceny dokonuje się w sposób skokowy

•metoda subiektywna – ze względu na dowolność wyboru kryteriów i skali
wartości

METODA MODELOWA

•polega na przetworzeniu informacji ilościowej dotyczącej
poszczególnych cech środowiska przez zastosowanie odpowiednio
dobranej funkcji matematycznej

• za główne kryteria oceny walorów turystycznych przyjęto:
ukształtowanie powierzchni, sieć wód powierzchniowych, szatę leśną.
Kryteria te ujęto w wartościach bezwzględnych za pomocą cech
możliwych do określenia ilościowego jak: wysokość, powierzchnia, kąt
nachylenia, wielkość przepływu itp.

• model stanowi funkcja wykładnicza , której ogólną postać wyraża wzór
y=x^z gdzie y oznacza współczynnik atrakcyjności dla danego kryterium.
Podstawa funkcji x należy do przedziału [0;1], ale wykładnik z może
przyjmować dowolne wartości ze zbioru liczb dodatnich przy czym dla
cech bardziej korzystnych są to wartości poniżej 1, dla mniej korzystnych
powyżej 1. Przy takich założeniach współczynnik atrakcyjności y może się
wahać od 0 do 1. Wartość 1 oznacza maksymalny teoretyczny stopień
atrakcyjności turystycznej a wartość 0 zupełny brak atrakcyjności.

METODA MODELOWA

•w odróżnieniu od metody bonitacji, polegającej na szacunkowym
przypisywaniu badanym cechom punktów, w metodzie modelowej
wartość liczbową współczynnika otrzymuje się przez przetworzenie
informacji ilościowej przez obliczenia za pomocą dobranej postaci funkcji
wykładniczej

• ocena przeprowadzona metodą modelową (w odróżnieniu od metody
punktowej) uwzględnia wszystkie wartości cechy, ma charakter ciągły

• bardziej obiektywna niż metoda punktowa lecz bardziej pracochłonna

• nadaje się do oceny obszarów w średniej skali

METODY WIELOWYMIAROWEJ ANALIZY
PORÓWNAWCZEJ
(METODY TAKSONOMICZNE)

• przy prowadzeniu badań zbiorowości, których jednostki są opisywane
przez liczny zespół zmiennych

• można je wykorzystać do waloryzacji obszarów ze względu na
możliwości rozwoju funkcji turystycznej

• nazwa pochodzi od greckich słów taksis (układ, porządek) i nomos
(prawo, zasada). Taksonomia jest więc nauką o zasadach porządkowania i
klasyfikacji.

• miara rozwoju – wielkość syntetyczna, wypadkowa wszystkich
analizowanych zmiennych. Pozwala na uporządkowanie jednostek w
zależności od ich odległości od pewnego, sztucznie skonstruowanego
wzorca rozwoju

• punktem wyjścia dla metod taksonomicznych jest określenie macierzy
obserwacji. Macierz taka zawiera identyfikatory (cechy, wskaźniki)
ilustrujące w sposób możliwie wyczerpujący obiekty (jednostki) badanej
zbiorowości

METODY WIELOWYMIAROWEJ ANALIZY
PORÓWNAWCZEJ
(METODY TAKSONOMICZNE)

• zestawione w macierzy zmienne mają charakter stymulant bądź
destymulant

• stymulanta to cecha, której wzrost łączy się ze wzrostem oceny („im
więcej tym lepiej”) w przypadku destymulanty jest odwrotnie – wzrost
wartości oznacza spadek oceny („im więcej tym gorzej”)

• analizowane cechy opisują różne właściwości obiektów, występują w
różnych jednostkach miary co uniemożliwa prowadzenie działań
arytmetycznych. Niezbędne staje się przeprowadzenie standaryzacji
zmiennych wg wzoru:

METODY WIELOWYMIAROWEJ ANALIZY
PORÓWNAWCZEJ
(METODY TAKSONOMICZNE)

• centralnym elementem metody jest konstrukcja modelu (wzorca), który
stanowi bazę porównawczą. Parametry tego modelu określa się na
podstawie wartości maksymalnych stymulant i wartości minimalnych
destymulant

• przy określeniu uwarunkowań rozwoju turystyki w ujęciu przestrzennym
należy przyjąć następujące założenia:

- jednostką przestrzenną stanowiącą podstawę badań jest gmina. Wynika
to z konieczności uzyskania wiarygodnego materiału statystycznego

- charakterystyka badanego obszaru jest tym dokładniejsza im więcej
cech (uwarunkowań rozwoju turystyki) będzie wziętych pod uwagę

- cechy powinny być ujęte jako wskaźniki względne, umożliwiających
ustalenie rangi i przypisanie im określonych wag. Podstawą odniesienia
powinna być jednostka przestrzenna (np. kilometry kwadratowe) lub
grupa osób (np. 10 tysięcy osób)

- cechy powinny być tak dobrane, aby można je było połączyć w działy a
działy w sfery

- dla działów i sfer jest możliwe zbudowanie wskaźników syntetycznych

- ze wskaźników syntetycznych dla sfer można obliczyć ogólny wskaźnik
syntetyczny dla całego obszaru

METODY WIELOWYMIAROWEJ ANALIZY
PORÓWNAWCZEJ
(METODY TAKSONOMICZNE)

• przy próbie określenia uwarunkowań rozwoju turystyki można utworzyć
dwa wskaźniki syntetyczne (sfery). Pierwszy ma na celu określenie
atrakcyjności turystycznej gminy , drugi jest próbą określenia
atrakcyjności badanych gmin dla potencjalnych inwestorów (polegającej
na ewentualnej obniżce kosztów inwestycji i eksploatacji)

ATRAKCYJNOŚĆ TURYSTYCZNA

jest wypadkową:

- walorów turystycznych

- stanu środowiska naturalnego i jego ochrony

- infrastruktury technicznej

- dostępności komunikacyjnej

ATRAKCYJNOŚĆ DLA INWESTORÓW

jest wypadkową pięciu działów

okreslających:

- stan infrastruktury usługowej

- stan infrastruktury technicznej

- stosunki ludnościowe i rynek pracy