Problemy pielęgnacyjne pacjenta z tetraplegią

I .

DEFINICJE PORAŻENIA

I NIEDOWŁADU

•

Porażenie

paraliż

(

łac.

plegia

)

stan

)

stan

charakteryzujący się całkowitą niemożnością

wykonywania ruchu, na skutek braku dopływu

bodźców nerwowych do mięśni.

•

Niedowład

- (łac.

paresis

) zmniejszenie siły lub

ograniczenie zakresu ruchu powstałe najczęściej

na skutek zmian organicznych ośrodkowych,

obwodowych lub dotyczących samego mięśnia.

Niekiedy może być następstwem zaburzeń

psychicznych, np.

histerii

i ma wtedy charakter

wyłącznie czynnościowy

II. PODZIAL I

CHARAKTERYSTYKA

PORAŻEŃ I

NIEDOWŁADÓW



porażenie

wiotkie

pochodzenia

porażenie

wiotkie

pochodzenia

neurogennego

spowodowane

uszkodzeniem obwodowym nerwów (np.

pourazowe, poinfekcyjne, nowotworowe),

przewodzących

impulsację

nerwową

przewodzących

impulsację

nerwową

ośrodków wyższych do efektora, którym jest

mięsień.

Neurologiczne

objawy porażenia

wiotkiego, to: duże obniżenie napięcia

mięśniowego,

zanik mięśni

drżenie pęczkowe mięśni

zniesienie

odruchów w objętej paraliżem kończynie,

neurogenny zapis w

elektromiogramie

II. PODZIAŁ

I CHARAKTERYSTYKA

PORAŻEŃ I

NIEDOWŁADÓW cd.

•

porażenie

wiotkie

pochodzenia

porażenie

wiotkie

pochodzenia

miogennego

- związane z uszkodzeniem

samego mięśnia lub grupy mięśniowej

najczęściej na skutek urazu, niedorozwoju,

miopatii

•

porażenie spastyczne

- porażenie kurczowe

- spowodowane uszkodzeniem

ośrodkowego

układu nerwowego

. Objawami paraliżu

spastycznego

są:

wzmożone

napięcie

spastycznego

są:

wzmożone

napięcie

mięśniowe, brak zaniku mięśni, brak zmian

badaniu elektromiograficznym

odruchy

kloniczne

odruchy patologiczne

, zniesienie

odruchów powierzchniowych

II. PODZIAŁ

I CHARAKTERYSTYKA

PORAŻEŃ I

NIEDOWŁADÓW

•

porażenie przysenne

- stan występujący podczas zasypiania

lub rzadziej podczas przejścia ze

snu

do czuwania,

objawiający się porażeniem mięśni (

katapleksja

) przy

jednoczesnym zachowaniu pełnej świadomości. Osoba

doświadczająca

paraliżu

przysennego ma wrażenie

ogarniającej niemocy, nie jest w stanie wykonać żadnych

ruchów, mówić ani otworzyć

oczu

. Zjawisku temu

towarzyszą zazwyczaj bardzo nieprzyjemne doznania

psychiczne, takie jak wrażenie ogłuszającego dudnienia lub

dzwonienia w uszach, bezwładnego spadania, wykręcania

ciała, przygniecenia klatki piersiowej lub kończyn. Prawie

zawsze towarzyszy mu przyśpieszony rytm serca oraz

uczucie

strachu

. Podczas paraliżu możliwe jest również

występowanie różnego rodzaju halucynacji, zarówno

wzrokowych jak i dotykowych

Niedowład - ze względu na

przyczynę dzielimy na:

–

niedowład spastyczny

- wywołany

uszkodzeniem

ośrodkowego

układu

ośrodkowego

układu

nerwowego

;

charakteryzują

się

;

charakteryzują

się

wzmożonym napięciem mięśniowym;

–

niedowład

wiotki

niedowład

wiotki

wywołany

uszkodzeniem

obwodowym

(komórki

ruchowej rogu przedniego w rdzeniu

kręgowym, korzenia przedniego nerwu

obwodowego oraz uszkodzenia samego

mięśnia);

Porażenie i niedowład -

podział ze względu na

rozległość i

umiejscowienie

•

Monoplegia - porażenie jednej kończyny;

•

Paraplegia (porażenie połowicze) – porażenie

dwóch kończyn (= diplegia) porażenie

poprzeczne - schorzenie neurologiczne

polegające na

porażeniu

dwukończynowym,

najczęściej dotyczy kończyn dolnych. Jest

spowodowane

uszkodzeniem

spowodowane

uszkodzeniem

rdzenia

kręgowego

na różnych poziomach lub

uszkodzeniem mózgu.

•

Tetraplegia – porażenie trzech kończyn.

•

Quadriplegia – porażenie czterech kończyn

III. PRZYCZYNY

POSZCZEGÓLNYCH

NIEDOWŁADÓW I

PORAZEŃ

•

Tetraplegią nie jest jednostką chorobową lecz

zespołem polietiologicznym dającym określony obraz

kliniczny. W zależności od lokalizacji uszkodzenia

obraz kliniczny jest zróżnicowany. Tetraplegia może

powstać w wyniku zaburzeń rozwojowych czynności

motorycznej spowodowanej uszkodzeniem mózgu na

tle różnych czynników działających na płód lub też w

okresie porodu i w pierwszych latach życia. Do

głównych chorób działających teratogennie zaliczamy

kiłę i toksoplazmozę. Tetraplegia może także powstać

w wyniku uszkodzeń lub urazów rdzenia kręgowego w

odcinku szyjnym.

IV. STANY I JEDNOSTKI

CHOROBOWE, W KTÓRYCH

WYSTĘPUJE ZESPÓŁ

OBJAWÓW ZWANY

TETRAPLEGIĄ

W Dziecięcym Porażeniu Mózgowym

wyniku

porażenia

układu

wyniku

porażenia

układu

piramidowego, pozapiramidowego i

móżdżku obserwuje się niedowłady

spastyczne, do których dołączają się

ruchy mimowolne. Często stwierdza

się

objawy

niedorozwoju

się

objawy

niedorozwoju

umysłowego i napady padaczkowe.

IV. STANY I JEDNOSTKI

CHOROBOWE, W KTÓRYCH

WYSTĘPUJE ZESPÓŁ

OBJAWÓW ZWANY

TETRAPLEGIĄ

W wyniku uszkodzenia rdzenia kręgowego w

odcinku szyjnym. Urazom kręgosłupa szyjnego

często towarzyszy organiczne uszkodzenie

mózgu

spowodowane

tym

samym

mózgu

spowodowane

tym

samym

wydarzeniem lub wskutek wtórnych powikłań.

Wskutek

współistniejącego

uszkodzenia

Wskutek

współistniejącego

uszkodzenia

mózgu u tych chorych powstaje zespół

psychoorganiczny, który obejmuje komponenty

zarówno poznawcze (zaburzenia wyższego

poziomu funkcjonowania językowego, pamięci,

mowy, uwagi, myślenia), jak i osobowościowe

(zaburzenia nastroju i zachowania).

POTENCJALNYE PROBLEMY

PIELĘGNACYJNE U PACJENTA

Z TETRAPLEGIĄ.

Uszkodzenia rdzenia kręgowego prowadzą najczęściej

do niedowładów lub porażeń określonych części ciała.

Czy gdy kończyny są porażone oznacza to, że osoba ta

staje się niepełnowartościową osobą? Bardzo ważny

jest jej stan umysłowy i emocjonalny. Dużą rolę

odgrywa stan niezdolności do chodzenia, zanik czucia,

porażenie zwieraczy, zaburzenia sprawności seksualnej

i nieodłączne bycie z wózkiem inwalidzkim. Jest to

trudne dla psychiki osoby porażonej i wpływa na jakość

życia jednostki. Na jakość życia składa się ocena

pacjenta oraz stopień, w jakim może on realizować

swoje potrzeby, aby osiągnąć pełną satysfakcję.

Osoby, które doznały urazu rdzenia

kręgowego, z pewnością będą cierpieć z

powodu powikłań, takich jak przewlekły

ból, dysfunkcje pęcherza i jelit, jak również

na kłopoty z oddychaniem i kłopoty z

układem

krążenia.

Rehabilitacja

układem

krążenia.

Rehabilitacja

przystosowanie się do nowej sytuacji w

dużej mierze zależy jak sobie poradzimy z

tymi dolegliwościami na co dzień.

PROBLEMY

POTENCJALNYE

PIELĘGNACYJNE U

PACJENTA Z TETRAPLEGIĄ.

DEFICYT W PORUSZANIU

SIĘ

•

to stan ograniczonej możliwości

poruszania

się

lub

jej

brak,

poruszania

się

lub

jej

brak,

spowodowany

obniżeniem

spowodowany

obniżeniem

sprawności

kończyn.

Często

sprawności

kończyn.

Często

ograniczona

sprawność

narządu

ograniczona

sprawność

narządu

ruchu

jest

przyczyną

innych

ruchu

jest

przyczyną

innych

deficytów w zakresie samoopieki

TRUDNOŚCI W

SAMODZIELNYM

UTRZYMANIU HIGIENY

OSOBISTEJ – ODPARZENIA

•

Ze względu na zniekształcenia kończyn, trudności

z przemieszczaniem się chory potrzebuje pomocy

w codziennych zabiegach higienicznych. Pomoc

ta ma polegać na asekuracji i instruowaniu

chorego, a nie pracowaniu za niego, z wyjątkiem

pacjentów, których obowiązuje leżenie w łóżku (z

uwagi na ich stan ogólny).

•

Problem nietrzymania moczu i brak kontroli w

opróżnianiu pęcherza, przyczyniają się do

utrudnień w utrzymaniu higieny pacjenta,

stwarzając lepsze warunki do powstawania

odparzeń i odleżyn.

PROBLEMY ZE STRONY

UKŁADU ODDECHOWEGO

•

Uraz rdzenia na poziomie C3, C4, oraz C5

uszkadza nerwy odpowiedzialne za oddychanie,

co może doprowadzić do zaburzeń oddychania.

Osoby z takimi uszkodzeniami wymagają

natychmiastowej

wspomaganej

wentylacji.

natychmiastowej

wspomaganej

wentylacji.

Natomiast, jeśli uszkodzenie przebiega na

wysokości C5 i poniżej, funkcje oddechowe są

zachowane, ich oddech wydaje się być szybszy i

płytszy, osoby takie mają kłopoty z kasłaniem i

oczyszczaniem dróg oddechowych z wydzieliny, z

powodu osłabionych mięśni międzyżebrowych.

PROBLEMY ZE STRONY

UKŁADU KRĄŻENIA

•

Chorzy z objawami tetraplegii mają często objawy

nieregularnej pracy serca i niskie ciśnienie krwi.

Obrzęki nóg są częstą dolegliwością u osób po urazie

rdzenia kręgowego. Delikatne obrzęki kostek są często

spowodowane tym, że porażone mięśnie nóg nie pompują

krwi i limfy z tkanek do dużych żył w kierunku serca, co

powoduje ich zaleganie. Silne puchnięcie nóg podczas

pierwszych kilku miesięcy po urazie powinno być

sygnałem alarmującym, że dzieje się coś poważnego.

Jeżeli wystąpi silny obrzęk nóg u osób po urazie rdzenia

podczas pierwszego miesiąca od urazu, najczęściej jest to

stan spowodowany zapaleniem żył głębokich. Choroba ta

może wywołać także obrzęk stawu skokowego. Osoby

unieruchomione przez dłuższy czas po urazie są bardzo

podatne na tę dolegliwość. Jest to poważne schorzenie,

nie leczone może doprowadzić do zawału żyły płucnej, a

nawet do śmierci.

PROBLEMY

UROLOGICZNE

•

Fizjologiczny mechanizm wydalania moczu polega na

tym, że mocz spływający do nerek napełnia pęcherz,

pobudzając odpowiednie receptory, docierające do

mięśni gładkich pęcherza moczowego. Co pewien czas,

wywoływane są niewielkie skurcze jego ścian, są one

coraz częstsze (w miarę wypełniania pęcherza) aż do

jego opróżnienia.

•

U wszystkich chorych dotkniętych para- i

tetraplegia bez względu na etiologie choroby, dochodzi

do powstania dysfunkcji neurogennej dolnych dróg

moczowych.

Zaburzenia

neurofizjologiczne

moczowych.

Zaburzenia

neurofizjologiczne

mechanizmów

wydalania

moczu

wymagają

mechanizmów

wydalania

moczu

wymagają

odpowiedniego

postępowania

urologicznego

odpowiedniego

postępowania

urologicznego

początku choroby poprzez cale dalsze życie chorego.

Pomoc choremu polega na wyrabianiu odruchów

warunkowych na skutek systematycznego powtarzania

czynności, np. Co 2 godziny podawanie basenu lub

wyprowadzanie do WC

PROBLEMY ZE STRONY

UKŁADU POKARMOWEGO

•

Ze względu na trudności z przemieszczaniem się i

deformacją kończyn, tetraplegicy potrzebują pomocy w

przygotowaniu posiłków, a czasem także w ich

spożywaniu.

•

Większość urazów rdzenia kręgowego wpływa na

funkcjonowanie przewodu pokarmowego, szczególnie

jelit, ponieważ nerwy kontrolujące omawiane organy są

odcięte poprzez uraz rdzenia od dopływu informacji z

mózgu. Jelita mogą być pobudzone przez cały czas lub

też mogą okazać się "leniwe" i nie wykazują aktywności

potrzebnej do przesuwania resztek pokarmowych

wewnątrz jelit. Może to powodować nadmierną potrzebę

opróżniania lub też ręcznego usuwania powstałych

stwardniałych mas kałowych, zwanych kamieniami

kałowymi. Osoby po urazie rdzenia kręgowego powinny

stosować odpowiednią dietę i kontrolować częstość

wydalania kału.

BÓL

•

Osoby z niedowładami bądź porażeniami często cierpią na

tzw. ból neurogenny, który jest rezultatem uszkodzenia

nerwów w rdzeniu kręgowym. Dla takich osób ból,

intensywne pieczenie, lub uczucie szczypania jest wręcz

nieprzemijające z powodu przewrażliwienia w niektórych

częściach ciała. Niektórzy cierpią na bóle spowodowane

zakwasami w mięśniach, tak jak ból ramion po

przećwiczeniu, po zbyt długiej drodze pokonanej na

wózku, poruszanym za pomocą mięsni rąk, lub mięśni

zmęczonych przesiadaniem się z wózka do łóżka, czy temu

podobnych przeciążeniach. Terapia bólu chronicznego

może polegać na podawaniu leków, akupunkturze,

elektrycznych stymulacjach rdzenia lub mózgu lub na

leczeniu operacyjnym

SKURCZE SPASTYCZNE

•

Wiele z naszych odruchów jest kontrolowanych przez

rdzeń kręgowy, ale zarządzanych przez mózg. Kiedy

zostaje uszkodzony rdzeń kręgowy wiele z informacji

z mózgu nie dociera do ośrodków ruchu. Odruchy nie

kontrolowane wzmagają się z biegiem czasu,

powodując spastykę. Jeśli spazmy nasilają się, mogą

wymagać leczenia. Dla niektórych osób spastyka

może bardziej pomagać niż przeszkadzać, gdyż

pobudza mięśnie do nieustannej pracy. Mięśnie nie

pracujące tracą swoją masę i siłę. Wiele osób

wykorzystuje spastykę, pobudzając mięśnie, do

pomocy przy wsiadaniu i wysiadaniu z wózka,

przewracaniu się na łóżku, czy też stania.

AUTONOMICZNA

DYSREFLEKSJA

•

Jest zagrażającym życiu następstwem uszkodzenia rdzenia

kręgowego na poziomie szyjnym lub wyższych kręgów piersiowych.

Objawia się, gdy wystąpi ból, podrażnienie, lub stymulacja w

układzie nerwowym poniżej poziomu uszkodzenia rdzenia.

Podrażniony obszar próbuje wysłać sygnał do mózgu, lecz jak

wiadomo nie jest on w stanie przedostać się przez uszkodzenie,

generuje więc niepożądane odruchy, niezależne od autonomicznego

układu nerwowego. Tak jak spastyka oddziaływuje na pracę mięśni,

tak autonomiczna dysrefleksja oddziaływuje na układ krwionośny i

organy wewnętrzne. Wszystko, co może wywołać ból lub

podrażnienie uruchamia autonomiczną dysrefleksję: chęć oddania

moczu czy opróżnienia się, odleżyny, rany, oparzenia, poparzenia

słoneczne, uderzenia czy jakikolwiek nacisk na ciało, wrastające

paznokcie, lub zbyt obcisła odzież. Na przykład chęć oddania

moczu

może

wywołać

podwyższone

ciśnienie

krwi

lub

moczu

może

wywołać

podwyższone

ciśnienie

krwi

lub

przyśpieszone bicie serca. Niekontrolowana dysrefleksja może

doprowadzić do zawału serca, zapaści lub zgonu. Objawy takie jak

dreszcze, pocenie się, uczucie uderzania krwi do głowy, podwójne

widzenie, zawroty głowy, gwałtowne podwyższenie ciśnienia krwi,

lub gęsia skórka na rękach i nogach to typowe sygnały

autonomicznej dysrefleksji.

ODLEŻYNY

•

To zmienione zapalnie miejsca tkanki skórnej lub

podskórnej,

które

zostały

uszkodzone

poprzez

podskórnej,

które

zostały

uszkodzone

poprzez

długotrwały ucisk. Osoby z paraplegią i tetraplegią są

bardzo podatne na powstawanie odleżyn, ponieważ mają

ograniczoną możliwość ruchu. Miejsca nadmiernie

obciążone poprzez siedzenie lub leżenie są miejscami

podatnymi na powstawanie uszkodzeń. Jeśli te miejsca

pozostawić narażone na długotrwały ucisk zostaje

zaburzone ukrwienie tych obszarów. Zbyt długi okres

niedokrwienia tkanek prowadzi do ich rozpadu. Ponieważ

uraz rdzenia kręgowego redukuje lub eliminuje odczucia

poniżej miejsca urazu, wiele osób nie czuje normalnych

sygnałów o konieczności zmiany pozycji, dlatego trzeba

zwrócić na to baczną uwagę. Dobre odżywianie i

właściwa higiena utrzymuje skórę w dobrej kondycji i

pomaga w zapobieganiu powstawania odleżyn.

PRZYKURCZE

•

o trwałe zbliżenie grup mięśni. Aby temu

zapobiec

wskazane

jest

układanie

zapobiec

wskazane

jest

układanie

chorego w pozycji na boku, z częstymi

zmianami

pozycji.

Zależnie

zmianami

pozycji.

Zależnie

indywidualnego stanu ogólnego pacjenta

można zastosować siadanie chorego na

łóżku, krześle lub wózku inwalidzkim.

Jako wstęp do nauki samodzielnego

chodzenia,

wprowadzać

stopniową

chodzenia,

wprowadzać

stopniową

pionizację.

PROBLEMY

PSYCHOLOGICZNE

•

Często u chorego pojawia się labilność uczuciowa -

szybka zmiana nastroju , np. Przechodzenie ze stanu

ożywienia w płaczliwość. Pacjenci charakteryzują się

wzrostem lęku o zdrowie, prowadzącym do depresji,

oraz myślami samobójczymi. Depresja przejawia się

przygnębieniem, przezywanym w smutku i cierpieniu

oraz utratą zdolności do przeżyć pozytywnych.

•

Dochodzi

podwyższenia

lub

obniżenia

Dochodzi

podwyższenia

lub

obniżenia

krytycyzmu, co może utrudniać współpracę .

Obniżenie krytycyzmu wraz z depresją wyzwala

postawę pasywną i roszczeniwą wobec otoczenia .

•

Konsekwencje nadmiernego krytycyzmu mogą być

zróżnicowane, ale najczęściej są nimi: nieakceptacja

swojej sytuacji, manifestowanie niezadowolenia,

wycofywanie się z kontaktów z otoczeniem.

PROBLEMY

DUCHOWE

Osoby po urazach kręgosłupa, szczególnie w odcinku szyjnym , są

dotknięci niepełnosprawnością (szczególnie tetraplegią) w sposób

nagły. Trudna, nowa sytuacja życiowa, w jakiej się znaleźli, jest dla

nich dużym stresem, traumą, na doświadczenie, której są zupełnie

nie przygotowani.

Trudna, złożona sytuacja może doprowadzić chorego do głębokiego

kryzysu, w którym zachwiana zostanie dotychczasowa skala

wartości, np. Osoby wierzące mogą utracić swoje zaufanie do Boga,

a nawet przestać wierzyć w Jego istnienie i odwrotnie; osoby

niewierzące lub obojętne religijnie, mogą poprzez swoje cierpienie

przybliżyć się do Boga i całkowicie zmienić swoją dotychczasową

skalę wartości.

Jak każdy kryzys tak i ten ma nie tylko skutki negatywne, może on

być swego rodzaju pomocą w pozytywnym przewartościowaniu

życia.

W pozytywnym przeżywaniu kryzysu duchowego u chorego

dotkniętego nagłą niesprawnością fizyczną, dużą rolę może

odegrać pielęgniarka. Głównym jej zadaniem będzie empatyczne

podejście do aktualnych problemów chorego, poświęcanie mu

większej ilości czasu, umiejętność aktywnego słuchania i gotowość

do służenia pomocą w uzyskaniu koniecznej pomocy

specjalistycznej – osoby duchownej.

PROBLEMY SEKSUALNE

•

Uraz rdzenia kręgowego ma większy wpływ na funkcje

seksualne u mężczyzn niż ma to miejsce u kobiet.

Większość kobiet po urazie rdzenia pozostaje płodna i

może donosić i urodzić dzieci. Wiele par może

potrzebować terapii w celu zwiększenia płodności, aby

umożliwić mężczyznom po urazach rdzenia zostanie

ojcem. Jeżeli ktoś przeżył uraz rdzenia kręgowego i zaczął

psychologicznie i emocjonalnie radzić sobie ze swoją

sytuacją, powinien skupić się na tym, aby nauczyć się żyć

z niepełnosprawnością. Lekarze są już teraz w stanie

przewidzieć na dłuższą metę, jakie będą skutki

poszczególnych urazów rdzenia. To pozwala pacjentom

postawić przed sobą cele, i dać ich rodzinom realne

pojęcie tego, co ich czeka w przyszłości.

PROBLEMY RODZINNE,

SPOŁECZNE I ZAWODOWE

•

Gwałtowna i trwała zmiana sytuacji zdrowotnej i psycho-

społecznej

chorego

wskutek

doznanej

społecznej

chorego

wskutek

doznanej

niepełnosprawności,

zaburza

jego

dotychczasowe

niepełnosprawności,

zaburza

jego

dotychczasowe

funkcjonowanie w środowisku, zarówno we własnej

rodzinie, w grupie zawodowej i społecznej.

•

Rodzina często nie potrafi zaakceptować nowej

sytuacji, otoczyć opieka osobę niepełnosprawna. Mogą

pojawiać się niewłaściwe postawy wobec chorego, takie

jak: zachowania negatywne, obojętne, nadmiernie

opiekuńcze. Postawy te nie są dobre ponieważ

uniemożliwiają choremu powrót do samodzielności.

•

Praca zawodowa jest istotna dla człowieka nie tylko

ze względów ekonomicznych ale i emocjonalnych:

umożliwia kontakty międzyludzkie dowartościowuje

człowieka.

USPRAWNIANIE

RUCHOWE

•

Znaczne i długotrwałe ograniczenia u chorych z

tetraplegią często powodują zniekształcenia i

deformacje w stawach. Gdy występuje minimalne

skostnienie pozaszkieletowe w stawie biodrowym,

nie jest konieczne leczenie, ponieważ nie powinno

ono upośledzić ruchomości stawu. Jeśli natomiast

obrzęk nie ustępuje, skostnienie może okazać

się poważniejsze, zalecana jest wtedy

rehabilitacja ruchowa w celu utrzymania jak

największej ruchomości stawu, a w przyszłości

może być konieczna operacja korekcyjna.

REHABILITACJA

ODDECHOWA

•

Jeżeli funkcje oddechowe poprawią się duży

procent osób z urazem C4 może zostać

odłączony od respiratora już w kilka tygodni po

urazie. Kłopoty z oddychaniem mogą być

następstwem zapalenia płuc, co niestety w

dużym stopniu jest przyczyną śmierci osób po

urazie rdzenia. Faktem jest, że intubacja

zwiększa ryzyko powstawania zapalenia płuc o

1-3% na każdy dzień intubacji. Więcej niż 25%

przyczyn śmierci osób po urazie rdzenia to

właśnie tacy intubowani pacjenci, dlatego

muszą być oni bacznie monitorowani i w razie

wystąpienia symptomów należy leczyć ich

antybiotykami.

LECZENIE I

REHABLITACJA

KRĄŻENIOWA

•

Wynikiem długotrwałego unieruchomienia może

być zapalenie żył głębokich. Jest to poważne

schorzenie, nie leczone może doprowadzić do

zawału żyły płucnej, a nawet do śmierci. Jeżeli

obrzęki występują pomiędzy pierwszym a

czwartym

miesiącem

urazie,

bardzo

czwartym

miesiącem

urazie,

bardzo

prawdopodobne jest powstawanie skostnień

pozaszkieletowych

obrębie

stawów

pozaszkieletowych

obrębie

stawów

biodrowych. Niezmiernie ważna jest prawidłowa

diagnoza,

dlatego

zalecane

jest

badanie

diagnoza,

dlatego

zalecane

jest

badanie

Ultrasonograficzne z Dopplerem lub angiografia,

POMOC W PROBLEMACH

UROLOGICZNYCH

•

Bez koordynacji z mózgiem mięśnie pęcherza nie potrafią ze sobą

współdziałać i oddawanie moczu staje się nienormalne. Pęcherz

potrafi się opróżnić bez najmniejszego ostrzeżenia, lub nadmiernie

się przepełnić. W niektórych przypadkach mocz z pęcherza nie może

się wydostać przez drogi moczowe i zaczyna powracać do nerek.

Wiele osób z urazem rdzenia musi być cewnikowana celem

opróżnienia pęcherza moczowego

•

Zaburzenia neurofizjologiczne mechanizmów wydalania moczu

wymagają odpowiedniego postępowania urologicznego od początku

choroby poprzez cale dalsze życie chorego. Duża część powikłań

urologicznych spowodowana jest niewłaściwym postępowaniem

bezpośrednio po rozpoczęciu choroby jak również błędami w

leczeniu urologicznym tych chorych, spowodowanymi najczęściej nie

docenianiem różnic w leczeniu chorych porażonych i nieporażonych.

•

W problemach urologicznych duża cześć powikłań

spowodowana jest niewłaściwym postępowaniem bezpośrednio po

rozpoczęciu choroby jak również błędami w leczeniu urologicznym

tych chorych, spowodowanymi najczęściej nie docenianiem różnic w

leczeniu chorych porażonych i nieporażonych.

LIKFIDACJA LUB

ZMNIEJSZENIE BÓLU

•

Terapia bólu chronicznego może

polegać na podawaniu leków,

akupunkturze, elektrycznych

stymulacjach rdzenia lub mózgu lub

na leczeniu operacyjnym

ZMNIEJSZENIE

SKURCZÓW

SPASTYCZNYCH I

WŁAŚCIWE ICH

WYKORZYSTANIE

•

Jeśli spazmy nasilają się, mogą wymagać

leczenia. Dla niektórych osób spastyka

może bardziej pomagać niż przeszkadzać,

gdyż pobudza mięśnie do nieustannej

pracy. Mięśnie nie pracujące tracą swoją

masę i siłę. Wiele osób wykorzystuje

spastykę, pobudzając mięśnie, do pomocy

przy wsiadaniu i wysiadaniu z wózka,

przewracaniu się na łóżku, czy też staniu.

POMOC W

AUTONOMICZNEJ

DYSREFLEKSJI

•

Lekarstwo na te objawy może być

błahe. Zmiana pozycji, opróżnienie

pęcherza

moczowego

lub

jelit,

pęcherza

moczowego

lub

jelit,

zdjęcie lub poluzowanie zbyt ciasnej

odzieży to tylko kilka z możliwości,

które należałoby wykonać, aby

usunąć przyczynę podrażnienia.

POMOC

PSYCHOLOGICZNA

Rehabilitacja i przystosowanie się do nowej sytuacji w

dużej mierze zależy od tego jak chory poradzi sobie na

codzień, ze wszystkimi wyżej wymienionymi problemami

somatycznymi.

W kontakcie z tetraplegikiem należy pamiętać, że stan

psychiczny pacjenta jest ściśle związany z jego stanem

somatycznym, z tąd też jego nastrój ulega ciągłym

wahaniom. Najtrudniej adaptują się ludzie samotni,

pozbawini oparcia w rodzinie i często z nimi najtrudniej

nawiązać

bliższy

kontakt.

Głównym

zadaniem

nawiązać

bliższy

kontakt.

Głównym

zadaniem

pielęgniarki czy psychoterapeuty jest obniżenie lęku,

złagodzenie buntu i gniewu utrudniających procesy

adaptacyjne, oraz w miarę potrzeby, umożliwienie

choremu skorzystania z pomocy specjalisty - psychologa

czy psychiatry.

POMOC W

PROBLEMACH

SEKSUALNYCH

•

Terapią

dla

mężczyzn

mogą

być

Terapią

dla

mężczyzn

mogą

być

stymulacje elektryczne lub terapie lekami

takimi jak sildenafil (Viagra). Wiele par

może

potrzebować

terapii

celu

może

potrzebować

terapii

celu

zwiększenia płodności, aby umożliwić

mężczyznom po urazach rdzenia zostanie

ojcem.

POMOC DUCHOWA

•

W pozytywnym przeżywaniu kryzysiu

duchowego u chrego dtkniętego nagłą

niesprawnością fizyczną, dużą rolę może

odegrać

pielęgniarka.

Głównym

jej

odegrać

pielęgniarka.

Głównym

jej

zadaniem będzie empatyczne podejście do

aktualnych

problemów

chorego,

aktualnych

problemów

chorego,

pświęcanie mu większej ilości czasu,

umiejętność

aktywnego

słuchania

umiejętność

aktywnego

słuchania

gotowość do służenia pomocą w

uzyskaniu

koniecznej

pomocy

uzyskaniu

koniecznej

pomocy

specjalistycznej – osoby duchownej.

POMOC W PROBLEMACH

RODZINNYCH,

SPOŁECZNYCH I

ZAWODOWYCH

•

Jeżeli ktoś przeżył uraz rdzenia kręgowego i

zaczął psychologicznie i emocjonalnie radzić

sobie ze swoją sytuacją, powinien skupić się na

tym, aby nauczyć się żyć z niepełnosprawnością.

Lekarze są już teraz w stanie przewidzieć na

dłuższą metę, jakie będą skutki poszczególnych

urazów rdzenia. To pozwala pacjentom postawić

przed sobą cele, i dać ich rodzinom realne

pojęcie tego, co ich czeka w przyszłości.

•

Rodzina często nie potrafi zaakceptować nowej

sytuacji, otoczyć opieka osobę niepełnosprawną.

Mogą pojawiać się niewłaściwe postawy wobec

chorego, takie jak: zachowania negatywne,

obojętne, nadmiernie opiekuńcze. Postawy te

nie są dobre ponieważ uniemożliwiają choremu

powrót do samodzielności.

POMOC W PROBLEMACH

RODZINNYCH,

SPOŁECZNYCH I

ZAWODOWYCH

•

Ocenianie jakości życia ma prowadzić do pełnego

uczestniczenia w życiu i poczuciu satysfakcji z tego

co się robi oraz przywrócenie samopoczucia, aby

jakość życia była taka jak przed urazem.

•

Osoba po wypadku traci swoją dotychczasową

jakość życia, co pociąga za sobą działania dążące

do przywrócenia stanów byłych, czyli osiągnięcia

tego co jest ważne dla pacjenta. Urazy kręgosłupa

zaburzają dobre samopoczucie. Ważnym czynnikiem

urazu jest cierpienie, które wpływa na dobre

samopoczucie, niepokój o dalsze życie. Urazy

izolują jednostkę od dotychczasowego życia, a także

zostają zaprzepaszczone niejednokrotnie plany na

przyszłość. Rozpoczyna się proces dostrzegania

niedoskonałości własnego ciała. Osobie porażonej

często trudno przyzwyczaić się do tego, że nie może

realizować cenionych wartości i celów życiowych.

Niesłychanie trudno jest zaakceptować uraz i

postarać się zintegrować z otoczeniem społecznym.

BIBLIOGRAFIA

•

Adamczyk K. : Pielęgniarstwo

neurologiczne. Czelej Lublin 2000.

•

Ciechaniewicz W.: Pielęgniarstwo-

ćwiczenia. PZWL Warszawa 2002.

•

Prusiński A.: Neurologia praktyczna.

PZWL Warszawa 2005.

•

Jaracz K., Kozubski W., Pielęgniarstwo

neurologiczne. PZWL 2008.

•

Kózka M., Płaszewska-Żywko L., Diagnozy

i interwencje pielęgniarskie. PZWL 2008.

Document Outline