Speculatores;
Szpiedzy, informatorzy, kontrola
korespondencji;
Scoutmasters;
Quartermasters general;
Intelligencers;
Komitet Wywiadowczy Tajnej Rady;
Black Chamber;
„Nawet najzdolniejszy ambasador nie
osiągnie wiele bez korzystania z usług
szpiegów. Równie mało uzyska, gdy swoich
agentów zwerbuje z niższych klas
społecznych. Gdy zaś zdecyduje się na
pozyskanie agenta z wyższej klasy, musi się
liczyć z tym, że takie żródło informacji
będzie wymagało wysokich nakładów
finansowych. Aby bowiem uzyskać dobre
efekty działalności na tym polu, ambasador
musi być w stanie przekupić każdego od
sekretarza do lokaja, od slużebnej faworyty
królewskiej do damy dworu.” 1790 r.
XVII wiek – utrwalenie obowiązujących
do dzisiaj zasad dyplomacji oraz
powstanie zrębów struktur
wywiadowczych;
Śledzenie ruchów potencjalnych
przeciwników dla potrzeb Admiralicji;
System kontroli zagranicznej
korespondencji i depesz (np. króla Prus
do jego ambasadora na dworze elektora
saskiego)
Początek instytucjonalizacji
działalności wywiadowczej-początek
XIX w.
Druga połowa XIX wieku to początek
zmian statusu wywiadu;
DMI, DNI – 1887 r.;
Trzeci Wydział Kancelarii Carskiej;
Okres I WŚ to dynamiczny rozwój
służb kontrwywiadowczych;
Instytucje zajmujące się bezpieczeństwem
wewnętrznych powstawały z reguły obok
struktur wywiadu wojskowego:
- brytyjska Security Service,
- kanadyjska Security Intelligence
Service,
- niemiecki Bundesamt fur
Verfassungsschutz,
- francuska Direction de la Surveillance
du Territoire,
- izraelska Szin Beth.