Zagrożenia ze strony 

układu nerwowego

dr n. med. Szymon Brużewicz

Zaburzenia świadomości

• Zmiana zachowania pacjenta, która może 

przejawiać się niewielkimi zaburzeniami, 
aż do pełnej utraty świadomości włącznie

• Nagła lub stopniowa
• Może być poprzedzona przez stan 

nadmiernego pobudzenia

Przyczyny

• Ostre i przewlekłe zatrucia
• Zaburzenia metaboliczne (hipoglikemia, 

hiperglikemia, kwasica ketonowa w 
cukrzycy, hiperosmolalność osocza, 
mocznica)

• Patologiczna reakcja na insulinę

Przyczyny

• Niedotlenienie (zawał serca, zapalenie 

płuc, zator tętnicy płucnej)

• Zakażenia
• Urazy czaszkowo-mózgowe
• Hipotermia i gorączka
• Reakcje związane z chorobą psychiczną

Zasady postępowania

• Ocena miejsca zdarzenia
• Zabezpieczenie podstawowych funkcji 

życiowych (ABC)

• Wstępna ocena chorego
• Badanie fizykalne
• Ułożenie w pozycji bezpiecznej
• Ciągła kontrola drożności dróg oddechowych 

oraz funkcji krążenia i oddychania

Napady drgawkowe

• Uogólnione i częściowe
• Toniczne i kloniczne
• Początek napadu zwykle nagły
• Utrata przytomności, przerwy w oddychaniu, 

wymioty

• Ryzyko związane z możliwością niedrożności 

dróg oddechowych i doznania urazu podczas 
napadu

• Czas napadu zwykle nie przekracza 5 minut

Padaczka

• Zespół kliniczny, w którym u pacjenta 

występują nawracające napady 
drgawkowe

Stan padaczkowy
• Ciągła aktywność napadowa, trwająca 

dłużej niż 30 minut

• Co najmniej 2 napady, pomiędzy którymi 

nie występuje pełne wycofanie zaburzeń

Przyczyny drgawek

• Czasem nieuchwytne (drgawki idiopatyczne)
• Przewlekłe schorzenie neurologiczne, np. 

padaczka

• Wysoka gorączka (drgawki gorączkowe, 

dzieci poniżej 3 r.ż.)

• Zatrucia
• Zaburzenia metaboliczne (hipoglikemia, 

zaburzenia elektrolitowe)

Przyczyny drgawek

• Urazy czaszkowo-mózgowe
• Niedotlenienie OUN
• Guzy mózgu
• Powikłania ciąży (np. rzucawka)

Zasady postępowania

• Szybka i dokładna ocena miejsca zdarzenia
• Usunięcie przedmiotów, które mogłyby 

spowodować uraz

• Zabezpieczenie podstawowych funkcji 

życiowych (ABC)

• Zebranie wywiadu (jeśli możliwe)
• Ocena wstępna i wtórna
• Stałe utrzymanie drożności dróg oddechowych

Zasady postępowania

• Priorytet – utrzymanie drożności dróg 

oddechowych

• Po ustaniu napadu, przy wydolnym oddechu – 

pozycja bezpieczna

• Przy braku oddechu – zastosować sztuczną 

wentylację

• Bezwzględnie zabronione wkładanie do jamy 

ustnej jakichkolwiek przedmiotów

• Przy wymiotach – odessać treść z jamy ustnej