Wywiady u chorych
Wywiady u chorych
z nadczynnością
z nadczynnością
gruczołów dokrewnych
gruczołów dokrewnych
Lek. Monika Kasprowicz
Katedra i Klinika Gastroenterologii i Chorób Przemiany
Materii WUM
Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. med. Waldemar Karnafel
Nadczynność przysadki
(płat przedni)
Wynika zwykle z obecności
gruczolaka
◦
Mikrogruczolak (śr. <1cm)
◦
Makrogruczolak (śr. ≥1cm)
Rak przysadki – bardzo rzadko
występujący nowotwór
Nadczynność przysadki
Gruczolaki wydzielające hormony
PRL 40%
GH 20%
ACTH 10%
hormony glikoproteinowe (FSH, LH,
TSH) ok. 30%
Gruczolaki wydzielające kilka
hormonów stanowią 25%
wszystkich gruczolaków
Najczęściej PRL + GH
Nadczynność przysadki
Objawy wynikają z:
◦
czynności hormonalnej gruczolaka
◦
efektu masy (makrogruczolaki)
Ubytki w polu widzenia
Objawy podwyższonego ciśnienia
śródczaszkowego
Nadczynność przysadki
- hiperprolaktynemia (PRL)
Nasilenie objawów jest zależne od
stężenia PRL
Kobiety:
Zaburzenia miesiączkowania
Mlekotok
Niepłodność
Zmniejszenie libido
Hipogonadyzm
Mężczyźni
Nadczynność przysadki
- hiperprolaktynemia
Mężczyźni
Zmniejszenie libido
Impotencja
Niepłodność
Ginekomastia
Hipogonadyzm
Nadczynność przysadki
- akromegalia (GH)
Powiększenie rąk i stóp, zmiana
rysów twarzy
Wzmożona potliwość
Zmiana barwy głosu
Obturacyjny bezdech w czasie snu
Zaburzenia miesiączkowania
Mlekotok
Bóle głowy, kostne
Zmiany zwyrodnieniowo -
wytwórcze
Nadczynność przysadki
- choroba Cushinga (ACTH)
Objawy podmiotowe jak w
zespole Cushinga
- zespół Nelsona
◦
Częściej objawy neurologiczne
◦
Hiperpigmentacja skóry i błon
śluzowych
◦
Operacje nadnerczy???
Nadczynność przysadki
- gonadotropinoma (FSH>LH)
Makrogruczolaki dające objawy
neurologiczne
Nadczynność przysadki
- tyreotropinoma (TSH)
Podmiotowe objawy
nadczynności tarczycy
Objawy neurologiczne
Nadczynność tarczycy
Zmiany zachowania
Nietolerancja ciepła, wzmożona
potliwość
Ładna skóra, słabe włosy
Osłabienie, męczliwość mięśni
Objawy ze strony układu sercowo –
naczyniowego
Spadek masy ciała przy
zwiększonym apetycie
Zmiana rytmu wypróżnień
Dolegliwości „oczne”
Nadczynność tarczycy
Przyjmowane leki – amiodaron?,
tyreostatyki?, substytucja
hormonów tarczycy?
Ciąża?
Wywiady rodzinne?
Objawy innych chorób
autoimmunologicznych?
Nadczynność przytarczyc
pierwotna
Niespecyficzne objawy: osłabienie,
depresja, bóle kostno – stawowe
Kolka nerkowa, wielomocz, niewydolność
nerek
Nadziąślak
Nawracająca choroba wrzodowa,
zapalenie trzustki, kamica dróg
żółciowych
Nadciśnienie tętnicze, arytmie
Wzmożone pragnienie, wymioty, bóle
brzucha – przełom hiperkalcemiczny!!!
Ale zwykle obraz jednoobjawowy
Nadczynność przytarczyc
wtórna
Wywiad niewydolności nerek
Wywiady rodzinne – rodzinna
hiperkalcemia hipokalciuryczna
Nadczynność przytarczyc
trzeciorzędowa
Wywiady przewlekłej
niewydolności nerek
Dializy
Zespół Cushinga – nadmiar
GKS
Osłabienie mięśniowe
Zmiany skórne – niegojące się rany,
rozstępy, łatwe siniaczenie, samoistne
wylewy
Obniżony nastrój
Wielomocz, polidypsja – hiperglikemia?
Wzrost masy ciała, wzmożony apetyt
Bóle kostne, złamania
Problemy z kontrolą ciśnienia
tęnicznego
Zespół Cushinga – nadmiar
GKS
Szybkość narastania objawów
Zmiany w badaniach obrazowych
– USG jamy brzusznej?
Przyjmowane leki – sterydy?
Wywiady rodzinne?
Zespół Conna –
hiperaldosteronizm
pierwotny
Oporne nadciśnienie tętnicze!!!
Osłabienie mięśniowe, kurcze
mięśniowe, objawy tężyczkowe
Polidypsja, poliuria
Nadmiar androgenów
Niepłodność
Zaburzenia miesiączkowania
Hirsutyzm, trądzik, łysienie
U dzieci m.in. zahamownie
wzrastania
Nadczynność rdzenia
nadnerczy -
pheochromocytoma
Nadciśnienie tętnicze
Bóle głowy
Nadmierne pocenie
Kołatanie serca
Bladość skóry
Drżenie mięśniowe
Uczucie niepokoju
Hipotonia ortostatyczna
Wywiady u chorych
Wywiady u chorych
z niedoczynnością
z niedoczynnością
gruczołów dokrewnych
gruczołów dokrewnych
Lek. Monika Kasprowicz
Katedra i Klinika Gastroenterologii i Chorób
Przemiany Materii WUM
Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. med. Waldemar
Karnafel
Niedoczynność przysadki
(płat przedni)
Objawy uzależnione od wieku
pacjenta
◦
Dzieci – niedobór wzrostu (GH)
Niedobór ACTH – niedobór GKS
Niedobór TSH – niedoczynność
tarczycy
Niedoczynność przysadki
(płat przedni)
GH – zmniejszenie masy mięśniowej,
osteoporoza, hipoglikemia
ACTH – niedociśnienie ortostatyczne,
nudności, wymioty, jadłowstręt,
hipoglikemie (objawy wtórnego
niedoboru GKS narastają wolniej i są
mniej nasilone)
TSH - nietolerancja zimna, senność,
sucha skóra, utrata włosów
LH/FSH – brak miesiączki, impotencja,
osłabienie libido, senność,
spowolnienie, zanik owłosienia
PRL – brak laktacji po porodzie
Niedoczynność przysadki
(płat przedni)
Wstępne ustalenie przyczyny
powstanie niedoczynności
◦
Nowotwory – pierwotne i przerzuty,
związane z nimi objawy neurologiczne
◦
Urazy głowy
◦
Radioterapia, operacje
neurochirurgiczne
◦
Ciąża, poród
◦
Choroby układowe, gruźlica, kiła
◦
Patologie naczyniowe (tętniaki)
Niedoczynność przysadki
(płat tylny)
Moczówka prosta
◦
Polidyspsja
◦
Poliuria
Niedoczynność tarczycy
Przyrost masy ciała
Osłabienie, męczliwość
Zaburzenie koncentracji i pamięci
Zmiany skórne, przerzedzenie
włosów
W wywiadach także
niepowodzenia w zajściu i w
donoszeniu ciąży, zaburzenia
miesiączkowania, osłabienie libido
Niedoczynność tarczycy
Wywiad dotyczący chorób
autoimmunolgicznych, wywiady
rodzinne
Poród
Operacje i leczenie jodem
promieniotwórczym tarczycy w
przeszłości
Radiotarapia na okolicę szyi
Leki – amiodaron, związki litu, fenytoina,
nitroprusydek sodu, preparaty
zawierające jod, hormony tarczycy
Niedoczynność
przytarczyc
Tężyczka (hipokalcemia)
Zmęczenie, stany lękowe,
nerwowość, osłabienie pamięci
Słabe włosy i paznokcie, sucha,
szorstka skóra, skłonność do
grzybicy, ubytki szkliwa zębów
Niedoczynność przytarczyc
- ustalenie przyczyny
Strumektomia i inne zabiegi
operacyjne w obrębie szyi (80%)
Zapalenie tarczycy
Naświetlania
Wywiady w kierunku chorób
autimmunologicznych
Niedoczynność kory
nadnerczy
- choroba Addisona
Wzmożona pigmentacja skóry i
błon śluzowych
Osłabienie
Niedociśnienie i hipotonia
ortostatyczna
Niedoczynność kory
nadnerczy
Autoimmunizacja
Gruźlica, AIDS, grzybice
Nowotwory
Choroby układowe
Leki: mitotan, ketokonazol,
etomidat, heparyna, sterydy
Ciężkie stany – sepsa, DIC
Hipoaldosteronizm
Hiperkaliemia
Usunięcie nadnerczy?
Niedoczynność kory nadnerczy?
Leki – ketokonazol?
Blokowanie układu RAA
Niewydolność jajników
Brak miesiączki
Objawy wypadowe u kobiet
poniżej 40 roku życia
Niepłodność
Głodzenie?
Intensywny wysiłek fizyczny?
Niewydolność jąder
Hipogonadyzm
hipergonadotropowy
Hipogonadyzm
hipogonadotropowy
Ginekomastia
Niepłodność
Problemy z nauką