background image

 

 

Lekcja kliniczna 1

Dr R. Zaucha

Klinika Onkologii i Radioterapii

Akademia Medyczna w 

Gańsku

background image

 

 

Opis przypadku

• 58 letni mężczyzna zgłasza się do lekarza 

z powodu postępującego zmęczenia, 

duszności – początkowo przy dużym, 

obecnie – przy każdym wysiłku

• Przed 2 tygodniami zauważył nieswędzącą 

wysypkę na klatce piersiowej

• Nie ma problemów z połykaniem, nigdy nie 

stracił przytomności

• W przeszłości leczony był z powodu 

choroby wrzodowej żołądka

• Przed 5 laty rzucił palenie

background image

 

 

Badanie fizykalne

• Stan ogólny średni, PS2
• Skóra blada, zmiany ocenione przez 

chorego jako wysypka to teleangiektazje

• Twarz sina, obrzęknięta
• Powierzchowne naczynia szyjne oraz klatki 

piersiowej poszerzone

• Tętno chybkie, AS 105/min
• Oddechy – 20/min, nad płucami osłuchowo 

świsty

• Stan świadomości prawidłowy

background image

 

 

Algorytm postępowania 

diagnostyczno-

terapeutycznego

background image

 

 

background image

 

 

Teleangiektazje – diagnostyka 

różnicowa

• Choroby skóry: trądzik pospolity i różowaty, 

poikilodermia, idiopatyczne teleangiektazje

• Choroby systemowe:
   A. choroby układowe: toczeń, 

dermatomyositis, skleroderma

   B. stany przebiegające z wysokim stężeniem 

estrogenów: marskość wątroby, ciąża

   C. choroby genetyczne: wrodzona krwotoczna 

teleangiektazja, ataksja teleangiektazja

   D. Nowotwory złośliwe: carcinomatosis, 

chłoniaki

   E. Zespół żyły głównej górnej

background image

 

 

Wilson L et al. N Engl J Med 2007;356:1862-1869

background image

 

 

background image

 

 

SVCS = zespół objawów 

spowodowanych blokadą 

przepływu krwi w żyle głównej 

górnej

• W przypadku blokady powyżej miejsca 

połączenia żyły głównej górnej z żyłą 

główną dolną – objawy słabsze

• W przypadku blokady poniżej miejsca 

połączenia żyły głównej górnej z żyłą 

główną dolną – objawy ciężkie

background image

 

 

Typy SVCS

• Typ I – zwężenie światła VCS ≤90%, powyżej 

ujścia żyły nieparzystej

• Typ II – zwężenie światła VCS 90-100%, 

powyżej ujścia żyły nieparzystej

• Typ III – zwężenie światła VCS 90-100%, na 

wysokości lub poniżej ujścia żyły nieparzystej

• Typ IV – zamknięcie VCS z brakiem połączenia 

między jej układem a żyłą nieparzystą

                        na podstawie wenografii z nakłucia obu żył 

pachowych

background image

 

 

SVCS - klinika

Obrzęk twarzy                                                          82%

Poszerzenie naczyń żylnych szyi                            63% 

Poszerzenie naczyń żylnych klatki piersiowej         53%

Duszność, kaszel, świszczący odech                      54%

Obrzęk kończyny górnej                                          46%

Teleangiektazje, wybroczyny na twarzy                  20%

Chrypka                                                                   17%

Utrata przytomności                                                10%

Bóle głowy                                                                 9%

Zawroty głowy                                                            6%

Stridor                                                                        4% 

Zaburzenia widzenia                                                 2%

Zaburzenia świadomości                                          2%

background image

 

 

Objawy SVCS

• Ciężkość objawów zależy od ciśnienia 

w VCS

• Ciśnienie bezpieczne 

hemodynamicznie <10 mm Hg

• Ciśnienie krytyczne >30 mm Hg 

(zagrożenie obrzęku mózgu i krtani)

background image

 

 

background image

 

 

Diagnostyka

• Klasyczne zdjęcie rtg klatki 

piersiowej AP i boczne

• Tomografia komputerowa
• USG (dopplerowskie)
• PET
• MRI

background image

 

 

background image

 

 

background image

 

 

background image

 

 

background image

 

 

background image

 

 

background image

 

 

background image

 

 

background image

 

 

background image

 

 

SVCS – przyczyny (5 Ts)

• Thymoma
• Teratoma
• Thyroid cancer
• Thoracic aortic aneurysm
• Tumor

background image

 

 

Nowotworowe przyczyny SVCS

Typ nowotworu

Częstość 
%; zakres

Cechy charakterystyczne

Niedrobnokomórkowy 

rak płuca

50; 43-59

Wiek >50 lat, palenie w 

wywiadzie

Rak płuca 

drobnokomórkowy

22; 7-39

Wiek >50 lat, palenie w 

wywiadzie

Lymphoma

12; 1-25

Wiek <65 lat, adenopatia 

uogólniona

Przerzuty raka

9; 1-15

Rozpoznanie choroby 

nowotworowej w wywiadzie

Nowotwory zarodkowe 3; 0-6

Mężczyźni w wieku <40 lat, 

podwyższone steżenie 

markerów

Tymoma

2; 0-4

Czasem współistniejące 

zespoły paragrasicze

Mesothelioma

1; 0-2

Narażenie na azbest

Inne

1; 0-2

background image

 

 

Rzadsze przyczyny SVCS

• Skrzeplina w żyle głównej górnej (np. u 

chorego z kateterem, lub rozrusznikiem)

• Choroby infekcyjne (np. zaciskające 

zapalenie osierdzia, gruźlica)

• Zwłóknienie śródpiersia
• Sarkoidoza
• Choroba Becheta
• Jatrogenne (po zabiegach 

kardiochirurgicznych, neurochirurgicznych)

• Pourazowe

background image

 

 

Leczenie

• Zachowawcze: ograniczenie podaży płynów, 

kontrola elektrolitow i białek osocza, łagodne 

leki moczopędne, kortykosterydy, ułożenie w 

pozycji półsiedzącej

• W przypadku skrzepliny leczenie 

trombolityczne (alteplaza, streptokinaza, 

rTPA); przeciwzakrzepowe (heparyna); 

doustne leki przeciwzakrzepowe 

(acenokumarol)

• Uwaga! Skrzepliny często towarzyszą 

chorobom nowotworowym, w których leczenie 

trmbolityczne należy prowadzić z dużą 

ostrożnością

background image

 

 

Radiologia interwencyjna

background image

 

 

Leczenie   

cd

• U chorych z objawami SVCS 

zagrażającymi życiu założenie 
stentu
 wewnątrznaczyniowego 
przynosi szybką poprawę klinczną.

background image

 

 

• W przypadkach z mniej nasilonymi 

objawami, konieczne jest ustalenie 

rozpoznania i w przypadku nowotworów 

złośliwych stopnia zaawanswania. Leczenie 

powinno być odpowiednie do rozpoznania 

(chemioterapia, radioterapia samodzielnie 

lub w skojarzeniu, w wyjątkowych 

przypadkach leczenie operacyjne).

• Objawy SVCS nie wykluczają możliwości 

wyleczenia.


Document Outline