Jak zachować 

Jak zachować 

porządek w klasie?

porządek w klasie?

Wstępna prezentacja czterech zakresów 

Wstępna prezentacja czterech zakresów 

oddziaływania na uczniów w celu zapewnienia 

oddziaływania na uczniów w celu zapewnienia 

dyscypliny

dyscypliny



Zapobieganie przez aktywizację jak 

Zapobieganie przez aktywizację jak 

największej liczby uczniów

największej liczby uczniów

(koncentracja nauczyciela na 

(koncentracja nauczyciela na 

procesie nauczania oraz na 

procesie nauczania oraz na 

sterowaniu procesem uczenia się, 

sterowaniu procesem uczenia się, 

żeby pobudzić klasę do aktywności)

żeby pobudzić klasę do aktywności)

Wstępna prezentacja czterech zakresów 

Wstępna prezentacja czterech zakresów 

oddziaływania na uczniów w celu zapewnienia 

oddziaływania na uczniów w celu zapewnienia 

dyscypliny

dyscypliny



Zapobieganie przez nadanie lekcji 

Zapobieganie przez nadanie lekcji 

płynnego przebiegu

płynnego przebiegu

(koncentracja nauczyciela na 

(koncentracja nauczyciela na 

unikaniu powodowanych przez 

unikaniu powodowanych przez 

siebie zakłóceń wlaściwego procesu 

siebie zakłóceń wlaściwego procesu 

nauczania)

nauczania)

Wstępna prezentacja czterech zakresów 

Wstępna prezentacja czterech zakresów 

oddziaływania na uczniów w celu zapewnienia 

oddziaływania na uczniów w celu zapewnienia 

dyscypliny

dyscypliny



Zapobieganie przez ustalenie 

Zapobieganie przez ustalenie 

przejrzystych reguł gry

przejrzystych reguł gry

(koncentracja nauczyciela na 

(koncentracja nauczyciela na 

oczekiwaniach pod adresem 

oczekiwaniach pod adresem 

uczniów związanych z ich 

uczniów związanych z ich 

zachowaniem: spełnianiem wymogu 

zachowaniem: spełnianiem wymogu 

uczestnictwa w lekcji oraz 

uczestnictwa w lekcji oraz 

nieprzeszkadzaniem) 

nieprzeszkadzaniem) 

Wstępna prezentacja czterech zakresów 

Wstępna prezentacja czterech zakresów 

oddziaływania na uczniów w celu zapewnienia 

oddziaływania na uczniów w celu zapewnienia 

dyscypliny

dyscypliny



Zapobieganie za sprawą sygnałów 

Zapobieganie za sprawą sygnałów 

wszechobecności i sygnałów 

wszechobecności i sygnałów 

powstrzymujących

powstrzymujących

(koncentracja nauczyciela na 

(koncentracja nauczyciela na 

kontroli przestrzegania reguł gry 

kontroli przestrzegania reguł gry 

przez uczniów) 

przez uczniów) 

Wprowadzanie reguł gry – podstawowe pytania

Wprowadzanie reguł gry – podstawowe pytania



Jakie książki i pomoce naukowe trzeba 

Jakie książki i pomoce naukowe trzeba 

regularnie ze sobą przynosić?

regularnie ze sobą przynosić?



Jak postąpić w przypadku gdy nauczyciel 

Jak postąpić w przypadku gdy nauczyciel 

się spóźnia?

się spóźnia?



Kiedy dokładnie rozpoczyna się lekcja i 

Kiedy dokładnie rozpoczyna się lekcja i 

jakim sygnałem?

jakim sygnałem?



W jakim celu wolno się podnieść ze 

W jakim celu wolno się podnieść ze 

swojego miejsca?

swojego miejsca?



Kiedy wolno rozmawiać?

Kiedy wolno rozmawiać?

Wprowadzanie reguł gry – podstawowe pytania

Wprowadzanie reguł gry – podstawowe pytania



Czy ciche pogawędki (niezakłócające lekcji) są 

Czy ciche pogawędki (niezakłócające lekcji) są 

dopuszczalne?

dopuszczalne?



Czy wolno się wypowiadać tylko będąc 

Czy wolno się wypowiadać tylko będąc 

wywołanym przez nauczyciela do odpowiedzi, 

wywołanym przez nauczyciela do odpowiedzi, 

czy można również mówić spontanicznie, gdy 

czy można również mówić spontanicznie, gdy 

nikt inny się nie zgłasza?

nikt inny się nie zgłasza?



Co czeka ucznia, który nie odrabia prac 

Co czeka ucznia, który nie odrabia prac 

domowych?

domowych?



Co można robić, gdy zakończyło się cichą pracę?

Co można robić, gdy zakończyło się cichą pracę?



Kiedy i jak można wyrażać swoje niezadowolenie 

Kiedy i jak można wyrażać swoje niezadowolenie 

albo też zgłaszać propozycje dotyczące 

albo też zgłaszać propozycje dotyczące 

przebiegu lekcji?  

przebiegu lekcji?  

Jak wprowadzać reguły gry?

Jak wprowadzać reguły gry?



Jak najmniej!

Jak najmniej!



Jak najbardziej przekonująco!

Jak najbardziej przekonująco!



W jak najbardziej pozytywny 

W jak najbardziej pozytywny 

sposób!

sposób!

Sygnały niewerbalne

Sygnały niewerbalne



Nauczyciel stoi tak, by mógł ogarnąć 

Nauczyciel stoi tak, by mógł ogarnąć 

wzrokiem wszystko, co się dzieje w klasie.

wzrokiem wszystko, co się dzieje w klasie.



Nauczyciel od czasu do czasu przechadza 

Nauczyciel od czasu do czasu przechadza 

się po sali.

się po sali.



Pisząc coś na tablicy, nauczyciel zerka 

Pisząc coś na tablicy, nauczyciel zerka 

chwilami na uczniów albo też ustawia się 

chwilami na uczniów albo też ustawia się 

bokiem (a nie plecami do klasy). 

bokiem (a nie plecami do klasy). 



Rozmawiając z jednym uczniem, 

Rozmawiając z jednym uczniem, 

nauczyciel spogląda również na 

nauczyciel spogląda również na 

pozostałych. 

pozostałych. 

Sygnały niewerbalne

Sygnały niewerbalne



Nauczyciel tłumi powstające 

Nauczyciel tłumi powstające 

zakłócenia „w zarodku” – za pomocą 

zakłócenia „w zarodku” – za pomocą 

odpowiedniego spojrzenia, mimiki, 

odpowiedniego spojrzenia, mimiki, 

gestu lub innych sygnałów.

gestu lub innych sygnałów.



Nauczyciel podchodzi do 

Nauczyciel podchodzi do 

pojedynczych uczniów, którzy 

pojedynczych uczniów, którzy 

przeszkadzają, wyznacza ich do 

przeszkadzają, wyznacza ich do 

odpowiedzi albo kładzie rękę na ich 

odpowiedzi albo kładzie rękę na ich 

ramieniu. 

ramieniu. 

Właściwa interwencja werbalna

Właściwa interwencja werbalna



Krótka prośba skierowana do 

Krótka prośba skierowana do 

uczniów w momencie, gdy powstaje 

uczniów w momencie, gdy powstaje 

zakłócenie („usiądź proszę na 

zakłócenie („usiądź proszę na 

swoim miejscu”, „patrzcie wszyscy 

swoim miejscu”, „patrzcie wszyscy 

na mnie”)

na mnie”)



Pozytywna reakcja tuż po ustaniu 

Pozytywna reakcja tuż po ustaniu 

zakłócenia („doskonale, teraz 

zakłócenia („doskonale, teraz 

możemy dalej pracować”, 

możemy dalej pracować”, 

„dziękuję”, przyjazny gest – 

„dziękuję”, przyjazny gest – 

nauczyciel kiwa głową)

nauczyciel kiwa głową)