Prezentacja programu PowerPoint

Leczenie zewnętrzne

jest

często uzupełnieniem leczenia

ogólnego jednak

w wielu przypadkach zmian

ograniczonych, powierzchownych

jest leczeniem wystarczającym, co

pozwala uchronić pacjenta przed

ogólnym stosowaniem leków

często nieobojętnych dla ustroju.

Na przestrzeni ostatnich lat skóra

stała się również miejscem

podania leku w celu działania

ogólnego. Można tą drogą

podawać leki nasercowe,

przeciwbólowe, alkaloidy,

hormony.

DROGI WCHŁANIANIA LEKÓW

PRZEZ SKÓRĘ

I. Droga transepidermalna –

substancje lecznicze przenikają przez

warstwę rogową dyfundując

pomiędzy komórkami lub przez

komórki. Substancje hydrofilowe

penetrują drogą przez komórki

natomiast lipofilowe między

komórkami.

Dyfuzja związków hydrofilowych

jest o wiele wolniejsza niż

lipofilowych.

DROGI WCHŁANIANIA LEKÓW

PRZEZ SKÓRĘ

II. Droga transfolikularna –

substancje lecznicze mogą penetrować do

skóry właściwej przez przydatki skóry:

poprzez ujścia mieszków włosowych,

gruczołów potowych

i łojowych. Dyfuzja substancji leczniczych

przez przydatki skóry jest szybka, jednak

z powodu małej powierzchni przez nie

zajmowanej /0.1% całkowitej powierzchni

skóry/ przyjmuje się, że przenikanie

odbywa się głównie drogą

transepidermalną

a przydatki skóry nie odgrywają większej

roli.

Szybkość przenikania substancji przez

skórę

wzrasta wraz ze wzrostem ich

lipofilności co wynika z lipofilowego

charakteru warstwy rogowej. Jednak

penetracja leku przez skórę nie zależy

od jego lipofilności ale także

uzależniona jest od innych parametrów,

mianowicie ładunku elektrycznego i

masy cząsteczkowej. Penetracja jest

wielokrotnie większa gdy związek ma

postać cząsteczkową a nie zjonizowaną,

dlatego też nie powinno się podawać na

skórę substancji leczniczych w postaci

soli lecz w formie kwasowej lub

zasadowej.

Skóra właściwa i naskórek są miejscem

działania, metabolizmu lub wiązania leku,

co wpływa na szybkość dyfuzji przez te

warstwy.

METABOLIZM LEKU W SKÓRZE

Poznanie metabolizmu leku w skórze

przyczyniło się do powstania tzw. leku

prekursorowego zawierającego substancję

leczniczą, która jest metabolizowana w

skórze do formy wykazującej działanie

terapeutyczne.

W skórze zachodzą następujące procesy

enzymatyczne:

1. Oksydacja – enzymem aktywnym jest 17-

beta

hydroksysteroidowa dehydrogenaza

2. Redukcja – enzymami aktywnymi są

ketoreduktaza

i 5-alfa reduktaza

3. Hydroliza – enzymami aktywnymi są

esteraza

i aryloester-0-dealkilaza.

POSTACIE LEKÓW DO

STOSOWANIA ZEWNĘTRZNEGO

Substancje lecznicze stosuje

się na skórę w postaci

preparatów:

- półstałych: maści, kremy, żele, pasty,

kleiny

wodnych, wodno-alkoholowych lub

olejowych

- stałej: pudry sypkie, ołówki

- systemy terapeutyczne: plastry

POSTACIE LEKÓW DO

STOSOWANIA ZEWNĘTRZNEGO

MAŚĆ /UNGUENTUM/

Półstała postać leku złożona z plastycznego

podłoża i ciekłych lub sproszkowanych stałych

substancji leczniczych.

Maści epidermalne

działają na powierzchnię

skóry osłaniająco, nawilżająco /kremy/,

złuszczająco /m. keratolityczne/.

Maści endodermalne

działają głęboko, na skórę

właściwą dzięki substancjom leczniczym

zawartym w maściach /m. kortykosterydowe/.

Maści diadermalne

wprowadzają przez skórę

lub błony śluzowe substancje lecznicze działające

ogólnie.

Podłoża maści

– wazelina biała, żółta, parafina

stała, ciekła, smalec wieprzowy, masło kakaowe,

oleje, silikony, euceryna, glikol propylenowy.

POSTACIE LEKÓW DO

STOSOWANIA ZEWNĘTRZNEGO

ŻELE /GELL/

Układ dyspersyjny o stałej konsystencji,

elastyczny. Ze względu na dużą lepkość

drobiny tworzące żel nie mogą się swobodnie

poruszać. Rozróżniamy żele uwodnione –

liożele oraz stałe – kserożele.

PASTA /PASTA/

Posiada większą spoistość od maści wskutek

zwiększonej zawartości sproszkowanych ciał

stałych stanowiących

25-50% całości.

Podłoża

– wazelina, glicerol, oleje, euceryna,

lanolina, smalec.

Ciała stałe

– tlenek cynku, talk, glinka

kaolinowa, skrobia.

POSTACIE LEKÓW DO

STOSOWANIA ZEWNĘTRZNEGO

KLEINA /GELATINA

ADHESIVA/

Lepka masa o spoistości gumy dzięki

zawartości żelatyny. Kleina działa osłaniająco,

adsorbująco, pobudza ziarninę.

ROZTWÓR /SOLUTIO/

Powstaje przez rozpuszczenie jednej lub kilku

substancji leczniczych w cieczy. Do

sporządzenia roztworów używa się wody,

rozpuszczalników organicznych /alkohol, eter,

aceton/, rzadziej olejów.

Roztwory stosuje się w leczeniu

dermatologicznym w postaci: kąpieli

oczyszczających i leczniczych, okładów

chłodzących i rozgrzewających, smarowań,

przemywań.

POSTACIE LEKÓW DO

STOSOWANIA ZEWNĘTRZNEGO

PAPKA, PŁYNNY PUDER,

ZAWIESINA /SUSPENSIO/

Stanowią mieszaninę sproszkowanych,

leczniczych ciał stałych z cieczami

stanowiącymi co najmniej połowę całkowitej

wagi tych preparatów. Fazę rozproszoną

tworzą tlenek cynku, dwutlenek tytanu, talk,

skrobia, natomiast fazę rozpuszczalną woda

destylowana, rozcieńczony alkohol etylowy

lub wodne roztwory związków mineralnych.

Dodana guma arabska wzmaga spoistość

natomiast glicerol zwiększa przyleganie

do naskórka.

POSTACIE LEKÓW DO

STOSOWANIA ZEWNĘTRZNEGO

MAZIDŁO /LINIMENTUM/

Mazidło jest półciekłym preparatem

powstającym z co najmniej dwu, nie

mieszających się i zwykle ciekłych

składników. Tworzy się niejednorodna,

dzieląca się na dwie fazy mieszanina którą

przed użyciem należy wstrząsnąć.

LOCJON /LOTIO/

Są to trwałe emulsje, zawiesiny lub ciecze o

zwiększonej lub obniżonej lepkości

produkowane fabrycznie. Szeroko stosowane

w kosmetyce. W dermatologii stosowane

głównie na owłosioną skórę głowy.

POSTACIE LEKÓW DO

STOSOWANIA ZEWNĘTRZNEGO

LAKIER /VERNIX/

Lakiery są ciekłymi postaciami leków które na

powierzchni skóry zmieniają stan skupienia

tworząc przylegającą do naskórka elastyczną

błonę.

AEROZOL /AEROSOL/

Aerosole produkowane są wyłącznie

fabrycznie. Środek leczniczy wraz z

substancją wytłaczającą umieszczone są w

hermetycznym pojemniku z zaworem.

Substancją wytłaczającą jest skroplony pod

ciśnieniem freon. Wyróżniamy roztwory

aerozolowe, zawiesiny aerozolowe oraz

emulsje i piany aerosolowe.

POSTACIE LEKÓW DO

STOSOWANIA ZEWNĘTRZNEGO

ZASYPKA, PUDER /PULVIS/

Zasypki są sproszkowanymi ciałami stałymi w

tym związkami chemicznymi, wysuszonymi

surowcami pochodzenia roślinnego. Leki

podstawowe uwalniają się z zasypek przy

pomocy łoju skórnego i wolno wchłaniają się

w głąb naskórka.

OŁÓWEK /STYLUS/

Są to krótkie, cylindryczne pręty sporządzone

ze stopionych kryształków soli metali o

żrącym działaniu. Pokrewnymi formami są

stożki i pręciki z zawartością antybiotyków

stosowane w leczeniu przetok ropnych.

POSTACIE LEKÓW DO

STOSOWANIA ZEWNĘTRZNEGO

SYSTEMY TERAPEUTYCZNE-

PASTRY

Stosowane są do dozowania przezskórnego

leków wywierających działanie ogólne jak

nitrogliceryna, diazotan, estradiol,

testosteron, nikotyna, skopolamina. Forma ta

pozwala na podawanie leku do organizmu ze

stałą i określoną szybkością.

Document Outline