Międzynarodowy podział pracy

to specjalizacja krajów w

produkcji i wymianie

towarów

Międzynarodowy podział pracy

jest zjawiskiem historycznym i
stanowi szczególną formę ewolucji
społecznego podziału pracy,
dokonującego się między
podmiotami prowadzącymi
działalność gospodarczą w obrębie
różnych organizmów państwowych

Czynniki kształtujące MPP

wewnętrzne
- warunki naturalne
- osiągnięty poziom rozwoju
gospodarczego i istniejąca struktura
gospodarcza
- postęp techniczny
- czynniki systemowe
- zdarzenia i sytuacje nieprzewidywalne
zewnętrzne

Tradycyjny MPP

ukształtował się ostatecznie na przełomie XVIII i

XIX wieku; funkcjonował w tradycyjnej formie

do I wojny światowej
w jego ramach rozwijały się dwa typy

specjalizacji produkcyjno-handlowej:

surowcowo-rolnicza i przemysłowa
produkcja przemysłowa koncentrowała się

przede wszystkim w państwach Europy

Zachodniej: Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii,

Holandii, Szwajcarii i Niemczech, w późniejszym

okresie również w krajach skandynawskich, w

krajach Ameryki Północnej i Japonii.

Źródła tradycyjnego MPP:

rewolucja przemysłowa
kolonializm
wywóz kapitału
migracje ludności
polityka handlowa państwa
(protekcjonizm v. leseferyzm)

Czynniki dezintegracji

tradycyjnego MPP (1)

STRUKTURALNE
zróżnicowanie i nierównomierność rozwoju krajów,

powstanie nowych ośrodków dominujących
wzrost, następnie spadek roli USA w latach 60. i

70.
powstanie bloku socjalistycznego i

współzawodnictwo Zachodu z krajami

socjalistycznymi – efekt demonstracji,

przyspieszenie tempa wzrostu gospodarczego
dekolonizacja i emancypacja krajów zależnych

Czynniki dezintegracji
tradycyjnego MPP (2)

STRUKTURALNE (cd.)

zmiany w strukturze popytu światowego –

szerszy asortyment, wzrost popytu na art.

konsumpcyjne, przemysłowe
II rewolucja przemysłowa (naukowo-techniczna)

stal, energia elektryczna, paliwa płynne
specjalizacja asortymentowa
wzrost skali produkcji, wzrost skali zakładu
wzrost nakładów na B+R, wzrost progu

opłacalności badań

Czynniki dezintegracji
tradycyjnego MPP (3)

KONIUNKTURALNE

wielki kryzys –nożyce cenowe, opinia o
negatywnym wpływie monokultury surowcowo-
rolnej na system ekonomiczny

INSTYTUCJONALNE (POLITYCZNE)

powstanie ZSRR i bloku krajów socjalistycznych
niepodległość państw Europy Wsch. i Płd.
(Polska, Czechy, Jugosławia, Węgry)
ruchy niepodległościowe w koloniach – wzrost
znaczenia władz lokalnych

Czynniki dezintegracji
tradycyjnego MPP (4)

INNE

surowcowo-oszczędny typ postępu
technicznego
zmiana charakteru konkurencji – z cenowej na
jakościową
powiązania między krajami rozwiniętymi –
integracja regionalna

Współczesny MPP

Zwany jest też przemysłowym podziałem
pracy.
Charakteryzuje się przede wszystkim
pogłębioną specjalizacją produkcji
przemysłowej, w ramach której maleje
rola tzw. specjalizacji międzygałęziowej a
wzrasta rola specjalizacji
wewnątrzgałęziowej lub nawet
wewnętrzasortymentowej.