Międzynarodowy podział pracy

to specjalizacja krajów w 

produkcji i wymianie 

towarów

 

 

Międzynarodowy podział pracy

jest zjawiskiem historycznym i 
stanowi szczególną formę ewolucji 
społecznego podziału pracy, 
dokonującego się między 
podmiotami prowadzącymi 
działalność gospodarczą w obrębie 
różnych organizmów państwowych

 

 

Czynniki kształtujące MPP

wewnętrzne
- warunki naturalne
- osiągnięty poziom rozwoju 
gospodarczego  i istniejąca struktura 
gospodarcza 
- postęp techniczny
- czynniki systemowe
- zdarzenia i sytuacje nieprzewidywalne
zewnętrzne

 

 

Tradycyjny MPP

ukształtował się ostatecznie na przełomie XVIII i 

XIX wieku; funkcjonował w tradycyjnej formie 

do I wojny światowej
w jego ramach rozwijały się dwa typy 

specjalizacji produkcyjno-handlowej: 

surowcowo-rolnicza i przemysłowa
produkcja przemysłowa koncentrowała się 

przede wszystkim w państwach Europy 

Zachodniej: Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, 

Holandii, Szwajcarii i Niemczech, w późniejszym 

okresie również w krajach skandynawskich, w 

krajach Ameryki Północnej i Japonii.

 

 

Źródła tradycyjnego MPP:

rewolucja przemysłowa
kolonializm
wywóz kapitału
migracje ludności
polityka handlowa państwa 
(protekcjonizm v. leseferyzm)

 

 

Czynniki dezintegracji 

tradycyjnego MPP (1)

STRUKTURALNE
zróżnicowanie i nierównomierność  rozwoju krajów, 

powstanie  nowych ośrodków dominujących
wzrost, następnie spadek roli USA w latach 60. i 

70.
powstanie bloku socjalistycznego i 

współzawodnictwo Zachodu z krajami 

socjalistycznymi – efekt demonstracji, 

przyspieszenie tempa wzrostu gospodarczego
dekolonizacja i emancypacja krajów zależnych

 

 

Czynniki dezintegracji 
tradycyjnego MPP (2)

STRUKTURALNE (cd.)

zmiany w strukturze popytu światowego – 

szerszy asortyment, wzrost popytu na art. 

konsumpcyjne, przemysłowe
II rewolucja przemysłowa (naukowo-techniczna) 

stal, energia elektryczna, paliwa płynne
specjalizacja asortymentowa
wzrost skali produkcji, wzrost skali zakładu
wzrost nakładów na B+R, wzrost progu 

opłacalności badań

 

 

Czynniki dezintegracji 
tradycyjnego MPP (3)

KONIUNKTURALNE

wielki kryzys –nożyce cenowe, opinia o 
negatywnym wpływie monokultury surowcowo-
rolnej na system ekonomiczny

INSTYTUCJONALNE (POLITYCZNE)

powstanie ZSRR i bloku krajów socjalistycznych
niepodległość państw Europy Wsch. i Płd. 
(Polska, Czechy, Jugosławia, Węgry)
ruchy niepodległościowe w koloniach – wzrost 
znaczenia władz lokalnych

 

 

Czynniki dezintegracji 
tradycyjnego MPP (4)

INNE

surowcowo-oszczędny typ postępu 
technicznego
zmiana charakteru konkurencji – z cenowej na 
jakościową
powiązania między krajami rozwiniętymi – 
integracja regionalna

 

 

Współczesny MPP

Zwany jest też przemysłowym podziałem 
pracy. 
Charakteryzuje się przede wszystkim 
pogłębioną specjalizacją produkcji 
przemysłowej, w ramach której maleje 
rola tzw. specjalizacji międzygałęziowej a 
wzrasta rola specjalizacji 
wewnątrzgałęziowej lub nawet 
wewnętrzasortymentowej.