background image
background image

Alkohole są to związki organiczne 

pochodne węglowodorów, w 

których atom wodoru został 

zastąpiony grupą -OH 

(hydroksylową).

C

C

n

n

H

H

2n+1

2n+1

OH

OH

background image

Alkohole mogą być nazywane według trzech różnych systemów;

nazewnictwo zwyczajowe (dotyczy prostszych alkoholi). Składaja się one z 

nazwy grupy alkilowej, poprzedzonej słowem alkohol. 

nazewnictwo systemowe w którym:

- jako strukture podstawową wybiera sie najdłuższy łańcuch weglowy. 

Struktura podstawowa ma nazwę w zależności od ilości atomów węgla, 

etanol, propanol,.... Nazwę tworzy się przez dodanie końcówki -ol 

poprzedzonej ewentualnie liczebnikiem arabskim określającym położenie 

grupy -OH w łańcuchu węglowym. Jeżeli grup -OH jest więcej jak jedna to w 

nazwie podajemy liczebnik pochodzenia greckiego (di, tri)

background image

Metanol jest alkoholem, który 
wywodzi się od metanu, gdzie 
jeden atom wodoru jest 
zastąpiony grupą hydroksylową 
-OH. 

Metanol (alkohol metylowy) jest 
związkiem silnie toksycznym. 
Spożyty grozi ślepotą. Jako 
substancja ma zastosowanie 
głównie jako rozpuszczalnik. 

CH

3

-OH

background image

Etanol jest alkoholem, 
który wywodzi się od 
etanu, gdzie jeden atom 
wodoru został zastąpiony 
grupą hydroksylową -OH 

Alkohol etylowy jest 
stosowany jako 
rozpuszczalnik, lek 
cucący i odkażający oraz 
składnik napojów 
alkoholowych. 

Alkohol etylowy działa 

oszałamiająco i toksycznie. 

Dawka śmiertelna wynosi 5 - 10 

g/kg masy ciała. Długotrwałe 

nadużywanie alkoholu prowadzi 

do marskości i raka wątroby. 

C

2

H

5

-OH

background image

Hydratacja 

alkenów

Fermentacja 
węglowodanów

Otrzymywanie z 

chlorków

background image

Alkeny ulegają łatwo przemianie w alkohole w 
wyniku bezpośredniej addycji wody. Tą metodą 
można otrzymać tylko te alkohole, których reakcja 
otrzymywania przebiega zgodnie z regułą 
Markownikowa.

Zgodnie z regułą Markownikowa, atom wodoru 
przyłącza się do tego atomu wegla, z którym 
połączona jest już większa liczba atomów wodoru.
 

background image

Węglowodany to grupa wielkocząsteczkowych związków 
chemicznych otrzymywanych w wyniku procesu fotosyntezy w 
roślinach. Tymi substancjami jest cukier, skrobia i celuloza. Do 
fermentacji nadaje się tylko cukier i skrobia.
Fermentacja przebiega pod wpływem drożdży i jest to 
najstarsza synteza chemiczna stosowana przez człowieka. 
Produktem fermentacji jest głównie alkohol etylowy. 

C6H12O6 ---> 2C2H5OH + 2CO2

 

background image

Jest to metoda mająca zastosowanie w 

laboratoriach i polega na hydrolizie (reakcja z 

wodą) chlorków alkilowych. 

Na skalę przemysłową ta metoda nie ma zastosowania, ponieważ 
alkohole są zwykle łatwiej dostępne niż odpowiednie chlorki. 

background image

Alkohole o łańcuchach C1 - C12 są w 

temperaturze pokojowej cieczami. Bardzo 

dobrze rozpuszczają się w wodzie 

następujące alkohole; metanol, etanol i 

propanol. Począwszy od butanoli 

rozpuszczalnośc alkoholi gwałtownie 

maleje. Alkohole o ilości atomów węgla 

ponad 8 praktycznie w wodzie nie 

rozpuszczają się. 

background image

1. Grupa hydroksylowa -OH w reakcji chlorowcowodorem 

może być wymieniona na atom chlorowca

C2H5OH + HBr ---> C2H5Br + H2O

2. Reakcja z metalami aktywnymi (sód, potas, glin)

2CH3OH + 2Na ---> 2CH3ONa + H2

W reakcji atom wodoru grupy hydroksylowej jest wypierany przez 

bardziej aktywny chemicznie atom sodu. Wodór opuszcza środowisko 

reakcji w postaci gazowej.

3. Spalanie alkoholu

Reakcja przebiega z udziałem tlenu i podobnie jak przy 

węglowodorach produktem może być CO2, CO (czad) lub C. Produkty 

CO i C powstają przy niedostatecznej ilości tlenu. Oto przykład 

reakcji spalania alkoholu;

C2H5OH + 3O2 ---> 2CO2 + 3H2O

4. Dehydratacja alkoholi (dotyczy alkoholi z minimum dwoma 

atomami wegla)

W reakcji dehydratacji alkoholi otrzymujemy alken.

CH3-CH2-OH ---> CH2=CH2 + H2O

Podstawowe reakcje alkoholi

 

background image

Glikol etylenowy 

Gliceryna 

Gliokol etylenowy jest 
bezbarwną, gęstą cieczą dobrze 
rozpuszczalną w wodzie. 
Substancja ta występuje w wielu 
wyrobach przemysłowych, takich 
jak detergenty i kosmetyki, oraz 
jest istotnym składnikiem płynów 
chłodzących (Borygo) używanych 
w silnikach samochodowych. Jest 
trucizną. 

Jest to gęsta, bezbarwna i 
higroskopijna ciecz, składnik 
tłuszczów. Ma szerokie 
zastosowanie w produkcji leków i 
kosmetyków. Wspomieć należy 
również o wykorzystaniu 
gliceryny jako półproduktu w 
produkcji dynamitu i 
nitrogliceryny. 

background image

-Metanol(alkohol metylowy)- używany 

jest jako rozpuszczalnik (rozpuszczają 

się w nim tłuszcze, żywice i 

pokosty),stosowany w farmaceutyce, 

składnik paliwa dla samolotów, główny 

składnik paliwa do modelarskich silników 

żarowych, produkcja materiałów 

wybuchowych np.C4, paliwo w silnikach 

spalinowych, np. używanych w 

motocyklach żużlowych, stosowany z 

ługami lub kwasami do otrzymywania 

estrów metylowych, podstawowy 

surowiec do otrzymywania 

polioksymetylenu (politrioksan, 

poliformaldehyd, tarnoform), surowiec 

do otrzymywania MTBE, Surowiec do 

produkcji kwasu octowego. 

-Etanol(alkohol etylowy)- ma zarówno 

pozytywne jak i negatywne sposoby 

zastosowania. Do tych pozytywnych 

należy przemysł spożywczy i 

farmaceutycznych(fermentacja 

alkoholowa), kosmetyczny, stosuje się 

go jako denaturat, rozpuszczalnik. Do 

negatywnych sposobów wykorzystania 

etanolu należy to, że jest stosowany jako 

używka. Wypicie alkoholu powoduje 

zaburzenia mowy i równowagi. 

Spowalnia on funkcję centralnego 

układu nerwowego, odblokowuje 

zahamowania w korze mózgowej i 

wywołuje stan euforii. Ponadto jeszcze 

niszczy komórki nerwowe. Częste picie 

alkoholu prowadzi do uzależnienia i 

może w efekcie doprowadzić do 

martwicy wątroby. Ze względu na 

działanie odurzające kierowcy 

prowadzący pojazdy mechaniczne pod 

wpływem alkoholu powodują wiele 

wypadków śmiertelnych. 

background image

Alkohol etylowy jest środkiem 

odurzającym o właściwościach 

narkotyku. Nadmierne picie napojów 

alkoholowych powoduje różnego 

rodzaju uszkodzenia tkanek oraz 

doprowadzenie do alkoholizmu, tj. 

nałogowego zatruwania się i 

całkowitego uzależnienia od alkoholu. 

background image

http://www.chemia.dami.pl/gimnazjum/gi

mnazjum10/organiczna6.htm

www.wikipedia.pl

http://www.sciaga.pl/tekst/83604-84-

zastosowanie_alkoholi 


Document Outline