Polacy w międzynarodowych programach badawczych

Polscy fizycy i

astronomowie w

międzynarodowych

programach

badawczych

Piotr

Bartnicki

IIIcTS

Polscy naukowcy mają wiele osiągnięć na

gruncie międzynarodowych programów

badawczych z zakresu fizyki i astronomii.

Największe sukcesy na międzynarodowej arenie

naukowej odnieśli:

Krzysztof

Serkowski

Grzegorz Sitarski

Wiesław Wiśniewski

Tadeusz

Michałowski

Tomasz

Kwiatkowski

Konrad Rudnicki
Antoni Wilk
Tadeusz Banachiewicz
Marian Smoluchowski
Wacław Sierpiński
Jan Śniadecki

Krzysztof M. Serkowski

Polsko - amerykański astronom. Docent

Uniwersytetu Warszawskiego, astronom

obserwatoriów Lovella (USA) i Mt. Stromlo

(Australia), profesor w Lunar and Planetary

Laboratory Uniwersytetu Arizońskiego w

Tucson (USA). Był On międzynarodowym

autorytetem w dziedzinie pomiarów

polaryzacji światła gwiazd; uniwersalna

zależność polaryzacji międzygwiazdowej od

długości fali nazywana jest dziś „prawem

Serkowskiego”

Na jego cześć nazwana została odkryta 24

września 1960 roku planetoida 2225

Serkowski (6546 P-L), z głównego pasa

asteroid, która okrąża Słońce w ciągu 4,82

lat, w średniej odległości 2,85 jednostki

astronomicznej.

Z Jego nazwiskiem wiąże się odkrycie

liniowej i kołowej polaryzacji światła
wielu typów gwiazd zmiennych. W
ostatnich latach życia, mimo postępów
ciężkiej, nieuleczalnej choroby, z pasją i
energią, pracował nad
zaprojektowaniem i budową aparatury
do pomiarów prędkości radialnych z
dokładnością rzędu metrów na sek.,
stwarzającą szansę odkrycia układów
planetarnych wokół gwiazd.

Grzegorz Sitarski

Polski astronom zajmujący się

obserwacją pasa głównego asteroid
dla amerykańskiego NASA. Na jego
cześć nazwano odkrytą 24 września
1960 planetoidę o numerze
2042Sitarski(4633 P-L), która okrąża
Słońce w ciągu 4,57lat, w średniej
odległości 2,75 jednostki
astronomicznej.

Wiesław Wiśniewski

(ur. 2 maja 1931, zm. 28 lutego 1994 w

Tucson, Stany Zjednoczone) - polski

astronom wieloletni pracownik naukowy

Lunar and Planetary Laboratory w Tucson

w Arizonie(Stany Zjednoczone(1963-1967 i

od 1972 do śmierci)). Był jednym z

pionierów nowych metod i technik

badawczych, m.in. odkrył nadwyżkę

promieniowania podczerwonego w

galaktykach nazywanych później "infrared

galaxies", w 1976 dokonał pierwszego

pomiaru rotacji jądra kometarnego komety

(kometa P/Arrest, 1976)i opracował

specjalną metodę fotometrii różnicowej

małych planetoid.

W czerwcu 1993 stwierdził, iż jądro świeżo

odkrytej komety Shoemaker-Levy 9

składa się z łańcucha 9 brył, a wykonana

przez niego fotografia obiegła prasę

całego świata. Był autorem wielu

katalogów wielobarwnych (sięgających

do podczerwieni) jasności

fotoelektrycznych gwiazd. Pionier

zastosowań odbiorników CCD do

obserwacji fotometrycznych. Był

autorem ponad 120 publikacji

naukowych z astronomii. Jedną z

planetoid odkrytą w 1960

Międzynarodowa Unia Astronomiczna

nazwała jego nazwiskiem (2256

Wiśniewski).

Tadeusz Michałowski

(ur. 1954) - polski astronom, profesor

Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w

Poznaniu.

Ukończył Uniwersytet Mikołaja Kopernika w

Toruniu, na tym uniwersytecie też się

habilitował. W swojej pracy zajmuje się

badaniem fizycznej budowy planetoid na

podstawie zmian ich jasności określając kształt

planetoid, właściwości ich powierzchni oraz oś

i czas rotacji. W uznaniu jego pracy decyzją

Międzynarodowa Unia Astronomicznej jedną z

planetoid nazwano 7747 Michałowski.

Tomasz Kwiatkowski

Polski astronom pracujący w

obserwatorium Uniwersytetu im.
Adama Mickiewicza w Poznaniu,
zajmujący się obserwacją kosmosu. Na
jego cześć odkrytą 2 grudnia 1994roku
planetoidę okrążającą Słońce w ciągu
3 lat i 177 dni, w średniej odległości
2,3 jednostki astronomicznej nazwano
7789 Kwiatkowski.

Konrad Rudnicki

Paweł M. Konrad Rudnicki (ur. 2 lipca 1926 w

Warszawie) - polski astronom, duchowny i

teolog Kościoła Starokatolickiego

Mariawitów, profesor astronomii i teologii,

antropozof. Odkrywca komety nieokresowej.

Odkrycie komety miało miejsce w

Obserwatorium Palomarskim, gdzie profesor

Rudnicki zajmował się badaniem i szukaniem

gwiazd supernowych. Na jednym ze zdjęć, na

których poszukiwał tych obiektów, zauważył

rozmytą plamkę. Porównując zdjęcia z innych

dni, zauważył, że „plamka” ta przemieszcza

się na tle gwiazd. Nie było wątpliwości –

odkrył nową kometę, o czym niezwłocznie

powiadomił Międzynarodową Unię

Astronomiczną, która wkrótce potwierdziła

jego odkrycie.

Konrad Rudnicki już jako

dziecko opracowywał metodę

pomiaru odległości Księżyca od

Ziemi

Antoni Wilk

(ur. 19 grudnia 1876 w Pławowicach - zm.

17 lutego 1940 w Krakowie), polski
astronom, odkrywca kilku komet
okresowych. Za swoje odkrycia został
uhonorowany Krzyżem Komandorskim z
Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Na
jego cześć trzy komety odkryte przez
niego nazwano WILK 1,2,3 i jedną którą
odkrył z Leslie’m Peltierem – Peltier-Wilk

Tadeusz Banachiewicz

(ur. 13 lutego 1882 w Warszawie, zm. 17

listopada 1954 w Krakowie) - polski

matematyk, astronom i geodeta. Profesor

Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie stworzył

program systematycznych obserwacji gwiazd

zmiennych zaćmieniowych. Członek

Towarzystwa Naukowego Warszawskiego

(1908), PAU (1920) i PAN (1952), w latach

1932-1938 wiceprezes Międzynarodowej Unii

Astronomicznej. Pionier polskiej

radioastronomii.

Jego nazwisko nosi:

• 92 km krater Banachiewicz na Księżycu

(5,2°N, 80,1°E)

• planetoida 1286 Banachiewicza

• planetoida 1287 Lorcia nosi nazwę

pochodzącą od zdrobnienia imienia jego żony

Maria Skłodowska-Curie

(ur. 7 listopada 1867 r. w Warszawie, zm. 4

lipca 1934 r. w Passy) – fizyk i chemik,
narodowości polskiej. Obywatelka polska i
francuska, większość życia spędziła we
Francji, tam też rozwinęła swoją karierę
naukową.

Dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Nobla za

osiągnięcia naukowe, po raz pierwszy w
1903 z fizyki wraz z mężem i Henrim
Becquerelem za badania nad odkrytym
przez Henriego Becquerela zjawiskiem
promieniotwórczości, po raz drugi w 1911 z
chemii za wydzielenie czystego radu.

Marian Smoluchowski

(Marian Ritter von Smolan Smoluchowski, ur. 28

maja 1872, zm. 5 września 1917) – polski fizyk.

Smoluchowski był klasykiem fizyki

statystycznej. Prowadził badania nad

wyjaśnieniem ruchów Browna. Einstein

wykorzystał jego prace, aby sformułować teorię

wyjaśniającą chaotyczne ruchy cząstek. Jedno z

równań teorii dyfuzji jest znane jako równanie

Smoluchowskiego. Jego imię nosi Instytut

Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, jedna z

ulic w Krakowie oraz ulica w Poznaniu, przy

której znajduje się Instytut Fizyki Molekularnej

PAN. Także we Wrocławiu, Warszawie, Lublinie,

Malborku, Oświęcimiu, Rudzie Śląskiej i

Gdańsku są ulice M. Smoluchowskiego.Decyzją

Międzynarodowej Unii Astronomicznej w 1970

jednemu z kraterów na Księżycu nadano nazwę

Smoluchowski od Mariana Smoluchowskiego

Jan Śniadecki

Jan Chrzciciel Władysław Śniadecki (ur.

29 sierpnia 1756 w Żninie, zm. 9 lub 21

listopada 1830 w Jaszunach koło Wilna) –

polski astronom, matematyk i filozof. Brat

Jędrzeja Śniadeckiego.

W 1784 (rok po braciach Montgolfier) wraz z

Janem Jaśkiewiczem skonstruował

pierwszy w Polsce balon. W filozofii był

wrogiem metafizyki i romantyzmu,

spekulacji i apriorycznych dociekań.

Głównym jego dziełem filozoficznym była

Filozofia umysłu ludzkiego.Na cześć

uczonego została nazwana jedna z

planetoid 1262 Sniadeckia oraz Śniadecki,

krater na Księżycu.

Aleksander Wolszczan

(ur. 29 kwietnia 1946 w Szczecinku) –

polski astronom, odkrywca

pierwszych planet spoza Układu

Słonecznego.

W 1969 r. ukończył Uniwersytet

Mikołaja Kopernika w Toruniu. W

1973 przebywał na stażu w

Instytucie Radioastronomii Maksa

Plancka w Bonn. W 1975 na

macierzystej uczelni uzyskał stopień

doktora fizyki za pracę poświęconą

pulsarom. Od 1982 na stałe za

granicą.

We wrześniu 1990 roku za pomocą

radioteleskopu w Arecibo (Portoryko)

odkrył pierwsze 3 planety poza

Układem Słonecznym, krążące wokół

pulsara PSR 1257+12 w konstelacji

Panny. Odkrycie zostało oficjalnie

zaprezentowane na zjeździe

Amerykańskiego Towarzystwa

Astronomicznego w Atlancie w

styczniu 1992 i opublikowane w

naukowym czasopiśmie - Nature w

dniu 9 stycznia 1992 roku. W 1992

roku otrzymał Nagrodę Fundacji na

rzecz Nauki Polskiej za odkrycie

pierwszego pozasłonecznego układu

planetarnego.

W kosmosie znaleźć można

jeszcze wiele obiektów

noszących nazwiska sławnych

Polaków

Mikołaj Kopernik

Jan Heweliusz

Maria Skłodowska-

Curie

Adam Mickiewicz

Ludwik Zamenhof

Józef Teodor

Konrad

Korzeniowski

Katarzyna Elżbieta

Corpman

Janusz Korczak
Stanisław Lem
Anna German
Fryderyk Chopin
Zofia Nałkowska
Maria Konopnicka
Jędrzej Śniadecki

Document Outline