Podstawy zarządzania
Część III
Cele organizacji
Podstawy zarządzania
Część III
Cele organizacji
dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania
2
Cele organizacji
• Uniwersalnym celem organizacji jest dążenie
do maksymalizacji powodzenia
• Cel to antycypowany, przyszły stan jakichś
rzeczy pod pewnymi względami cenny i przez
to
wyznaczający
kierunek
i
strukturę
działania
• Typologia celów
> Cel(e) główny(e)
> cele pośrednie drzewo
celów
> cele uboczne
dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania
3
System celów – drzewo
celów
Wartości
Wartości
naczelne (misja i wizja)
naczelne (misja i wizja)
Cel (e) główny
produkcja
Produkt I
technologia
rynek
kadry
operacja
Cele uboczne
zadanie
funkcja
Cele pośrednie II-rzędu
Cele
pośrednie
I-rzędu
dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania
4
Struktura systemu celów
Postuluje się, aby struktura systemu celów
obejmowała zazwyczaj:
• Sformułowanie misji i wizji działalności, czyli
idealnego obrazu opisującego przyszłość firmy
• Określenie celu kierunkowego, wskazującego
w sposób otwarty stany rzeczy, jakie powinny
być osiągnięte w wyniku działalności
• Wskazanie celów funkcjonalnych,
konkretyzujących cele kierunkowe na
poszczególnych obszarach funkcjonalnych
• Sformułowanie mierników realizacji celów
dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania
5
System celów strategicznych
Misja: silna i dynamiczna spółka
dbająca o zaufanie partnerów, pracowników
oraz środowisko naturalne
Wizja
•Publiczna spółka giełdowa
•Konkurencyjny wytwórca i dostawca energii
•Podmiot kierujący się satysfakcją klientów
•Firma o wysokiej kulturze jakości tworzonej przez
utożsamiający się z Nią zespół pracowników
6 celów strategicznych
(Poprawa procesów wytwórczych; poprawa rentowności; poprawa przychodów; poprawa efektywności organizacji ,
doskonalenie działań, zapewnienie rentowności projektu X)
7 wskaźników
(dyspozycyjność urządzeń, EBITDA, nowe podłączenia, odpowiedzialność, profesjonalizm, praca zespołowa, strategia projektu X
7 głównych planów operacyjnych
Cel strategiczny
Osiągnięcie wyników finansowych
satysfakcjonujących
akcjonariuszy, prowadząc działania w
oparciu o zasady
Zrównoważonego Rozwoju
dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania
6
Misja programu rozwoju miasta
Poznania
• Rada Miejska Poznania DEKLARACJĘ MISJI
Programu w następującym brzmieniu:
• "Program kreuje zrównoważony rozwój Poznania
poprzez efektywne wykorzystywanie zasobów
lokalnych, stymulowanie przedsiębiorczości oraz
podnoszenie atrakcyjności miasta. Współpraca
władz lokalnych ze społeczeństwem zapewni
warunki dla polepszenia jakości życia,
samorealizacji mieszkańców i tworzenia "
PRZYJAZNEGO CZŁOWIEKOWI MIASTA
MOŻLIWOŚCI ", które jako stolica Wielkopolski
świadome jest swych ważnych powinności wobec
kluczowych dziedzin życia społecznego i
gospodarczego kraju, a także swojego miejsca
wśród stolic regionów jednoczącej się Europy."
dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania
7
Struktura celów programu rozwoju
Poznania
• Za najważniejsze CELE STRATEGICZNE dla dalszego rozwoju miasta
Poznania Rada Miejska uznała:
• CEL 1
• Poprawienie stanu środowiska przyrodniczego, warunków życia
mieszkańców i bezpieczeństwa publicznego.
• CEL 2
• Polepszenie funkcjonowania, unowocześnienie i rozwój organizmu
miejskiego.
• CEL 3
• Kreowanie zrównoważonej i nowoczesnej gospodarki, miasta otwartego na
inwestorów, partnerów gospodarczych i turystów.
• CEL 4
• Stymulowanie rozwoju Poznania jako ośrodka o znaczeniu
międzynarodowym poprzez integrowanie potencjałów: naukowego,
gospodarczego i kulturalnego.
• CEL 5
• Wzmocnienie pozycji Poznania jako usługowego centrum o randze
ponadregionalnej.
dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania
8
Misja programu rozwoju miasta
Poznania
• Rada Miejska Poznania DEKLARACJĘ MISJI
Programu w następującym brzmieniu:
• "Program kreuje zrównoważony rozwój Poznania
poprzez efektywne wykorzystywanie zasobów
lokalnych, stymulowanie przedsiębiorczości oraz
podnoszenie atrakcyjności miasta. Współpraca
władz lokalnych ze społeczeństwem zapewni
warunki dla polepszenia jakości życia,
samorealizacji mieszkańców i tworzenia "
PRZYJAZNEGO CZŁOWIEKOWI MIASTA
MOŻLIWOŚCI ", które jako stolica Wielkopolski
świadome jest swych ważnych powinności wobec
kluczowych dziedzin życia społecznego i
gospodarczego kraju, a także swojego miejsca
wśród stolic regionów jednoczącej się Europy."
dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania
9
Struktura celów programu rozwoju
Poznania
• Za najważniejsze CELE STRATEGICZNE dla dalszego rozwoju miasta
Poznania Rada Miejska uznała:
• CEL 1
• Poprawienie stanu środowiska przyrodniczego, warunków życia
mieszkańców i bezpieczeństwa publicznego.
• CEL 2
• Polepszenie funkcjonowania, unowocześnienie i rozwój organizmu
miejskiego.
• CEL 3
• Kreowanie zrównoważonej i nowoczesnej gospodarki, miasta otwartego na
inwestorów, partnerów gospodarczych i turystów.
• CEL 4
• Stymulowanie rozwoju Poznania jako ośrodka o znaczeniu
międzynarodowym poprzez integrowanie potencjałów: naukowego,
gospodarczego i kulturalnego.
• CEL 5
• Wzmocnienie pozycji Poznania jako usługowego centrum o randze
ponadregionalnej.
dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania
10
Cele firmy
Kolejność celów wśród największych firm Japonii i USA
cel USA
Japonia
• Rentowność 8.1 4.1
• Wzrost kursu akcji 3.8 0.1
• Udział w rynku 2.4 4.8
• Poprawa struktury asortymentu 1.7 2.3
• Racjonalizacja produkcji i dystrybucji 1.5 2.4
• Zwiększenie kapitału zakładowego 1.3 2.0
• Udział nowych produktów 0.7 3.5
• Poprawa image firmy 0.2 0.7
• Poprawa warunków pracy 0.1 0.3
Waga celów jest określona w skali od 0 do 10 punktów
dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania
11
Wybór preferencji w systemie
działalności przedsiębiorstwa
• Zysk postrzegany jako priorytetowe kryterium
podejmowania decyzji
• Wzrost skłaniający do poszukiwania sposobów
zwiększania udziału w rynku i potencjału działalności
przedsiębiorstwa
• Bezpieczeństwa prowadzącego do uprzywilejowania
bezpiecznej i stabilnej sytuacji finansowej firmy
dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania
12
Paradygmaty problemu celów
• Paradygmat klasyczny – organizacja jest
instrumentem realizacji celów
• Paradygmat behawioralny – organizacja jest
systemem społecznym zdolnym do osiągania
celów
• Paradygmat systemowy – imperatyw
zaspokajania potrzeb otoczenia, przy
jednoczesnym uwzględnianiu możliwości
organizacji i oczekiwań jej uczestników
dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania
13
Funkcje celów
• Wskazówka dla działań uczestników
organizacji
• Umożliwienie i ułatwianie planowania i
koordynacji
• Ukierunkowywanie uwagi pracowników
niższych szczebli
• Podstawa formułowania standardów
mierzenia oceny
dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania
14
Różnorodność poglądów co do celów
organizacji
• Zysk jest nadal kategorią ekonomiczną, która odgrywa
istotną rolę w ocenie zarządu firmy i stanowi jeden z
podstawowych celów, do których dążą menedżerowie i
zarządzający właściciele
• Firmy niewielkie i zarządzane przez właściciela skłonne są
raczej do bieżącego maksymalizowania zysku
• Firmy typu menedżerskiego, szczególnie duże spółki
akcyjne odchodzą od powyższej formuły, będąc bardziej
zainteresowane powiększaniem ich rozmiarów, rozwojem
(wzrost sprzedaży, powiększanie kapitałów)
• Często występuje naturalna sprzeczność pomiędzy logiką
przedsiębiorcy, reprezentowaną przez menedżera, a
logiką udziałowców, którzy są zainteresowani przede
wszystkim wysokością bieżących korzyści z kapitału. W
istocie jest to rozbieżność między celem długo i
krótkookresowym
dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania
15
Cele organizacji stanowią zbiór wzajemnie
powiązanych dążeń, aspiracji i zamierzonych
efektów o różnym stopniu konkretności - jest
to układ hierarchiczny
• Coraz ważniejsze dla właścicieli firm są korzyści ze wzrostu
ich wartości rynkowej, dlatego najlepiej główny cel wyraża
maksymalizowanie dochodowości kapitału
• Idea służenia społeczeństwu, choć godna poparcia, to
jednak
nie
może
ukierunkowywać
działalności
przedsiębiorstwa w konkurencyjnej gospodarce rynkowej
• Ważnym celem właściciela, zarządzającego swą firmą, a
tym samym firmy, może być satysfakcja i poczucie
samorealizacji
• W przedsiębiorstwie występują różne grupy interesów
mające różne cele, zależy to w różnym stopniu od
własności przedsiębiorstwa
• Z celem przedsiębiorstwa wiąże się we współczesnych
koncepcjach zarządzania jego misja, wizja i z nich wynikają
różne cele, zadania
dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania
16
Hierarchia celów
Przetrwanie i rozwój
Zrównoważone funkcjonowanie
(dostęp do zasobów koniecznych dla istnienia i rozwoju)
maksymalizacja zysku maksymalizacja budżetu
(
organizacja profitowe) (organizacje typu non profit)
wytwarzanie społecznie użytecznych dóbr i usług
(realizacja funkcji na rzecz otoczenia)
realizacja konkretnych zamierzeń
dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania
17
Struktura celów
( diagnoza strategiczna)
>
misja
<
(analiza stakeholders)
wizja
(produkt, rynek, klient, technologia, kadry, oiz, finanse, preferencje
rozwoju, filozofia)
cel(e) strategiczne
systemy strategii
dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania
18
Misja i wizja organizacji jako
kategorie naczelnych wartości
• Misja – pożądany, jasny i przekonujący obraz
opisujący w kategoriach aspiracji przyszłość
przedsiębiorstwa opartą na realistycznych
podstawach (postaci: zamiar strategiczny, wspólny
cel, modelowy wzorzec, przemiana wewnętrzna)
• Wizja – rozwijająca treść misji i opisana na różnych
płaszczyznach analitycznych wiązka przyszłych
pożądanych stanów lub rezultatów działalności
przedsiębiorstwa możliwych do osiągnięcia w
długookresowej perspektywie