Page 1

BIZ w Afryce 

Subsaharyjskiej 

na przykładzie 

RPA

Page 2

Gospodarka Afryki subsaharyjskiej:

- Kolonizatorzy pozostawili Afrykę bez zróżnicowanej 

struktury wytwarzania (brak impulsu rozwojowego) 
i wiedzy jak kierować państwem i gospodarką,

- Afryka traktowana jako źródło surowców 

mineralnych dla Europy,

- Gospodarki afrykańskie zdominowane przez 

przedsiębiorstwa monopolistyczne,

- Profil gospodarowania jednostronny, nastawiony na 

eksploatację surowców i rolnictwo.

 

Page 3

Gospodarka Afryki subsaharyjskiej:

•  Okres  gospodarki  kolonialnej  nie  wspierał 
przedsiębiorczości  lokalnej  i  nie  przyczynił  się  do 
wykształcenia klasy afrykańskich kapitalistów,

• Gospodarka służąca jedynie celom metropolii,

• Nie powstał przemysł ciężki, wytwórczy, 

• Nie dokonał się transfer technologii europejskiej,

•  W  okresie  postkolonialnym  stan  ten  nie  uległ 
znaczącej zmianie jakościowej.  

Page 4

•  Gospodarki  państw  subsaharyjskich  pozostają 
niezróżnicowane gałęziowo i produktowo.

• Są gospodarkami surowcowymi.

•  Sektor  wydobywczy  i  rolniczy  (primary  sector) 
ciągle  dominuje  i  dla  wielu  państw  jest  jedynym 
źródłem dochodów publicznych.

Gospodarka Afryki subsaharyjskiej:

Page 5

BIZ w Afryce Subsaharyjskiej 1970-2005:

Page 6

•  Napływ  BIZ  do  Afryki  choć  był  niewielki,  wzrastał  w 
latach  90-tych  XX  wieku,  a  w  stosunku  do  lat  1980-tych 
wzrósł o około 218%,

•  Udział  napływu  BIZ  do  Afryki  w  całości  światowego 
strumienia napływu malał z dekady na dekadę:
- W latach 70-tych wynosił 19%,
- W latach 80-tych tylko 9%,
- W latach 90-tych poziom 3%,

•  W  okresie  1995    –  2001,  roczny  napływ  BIZ  do  Afryki 
subsaharyjskiej szacowano na 7mld USD. 

BIZ w Afryce Subsaharyjskiej 1970-2005:

Page 7

Korzyści z BIZ

- pozyskiwanie nowych technologii,
- pozytywny wpływ na wydajność i konkurencyjność   
rodzimej produkcji
- tworzenie nowych miejsc pracy, a tym samym redukcja 
bezrobocia.

    Alternatywą dla inwestycji zagranicznych jest 
mobilizacja kapitału krajowego, jednak dla krajów 
rozwijających się (szczególnie małych) kapitał krajowy 
nie jest w stanie zrekompensować niedoboru BIZ. 

    

Page 8

Korzystne są przede wszystkim te inwestycje, które 
podnoszą poziom technologiczny krajów goszczących, 
zwiększają konkurencyjność gospodarki, a więc 
inwestycje w infrastrukturę, a także w przemysł 
przetwórczy. 

Przykłady większości krajów świata pokazują, że 
koncentracja na eksploatacji złóż naturalnych w krótkim 
okresie i pod pewnymi warunkami może być źródłem 
dużego bogactwa, ale często zdarza się , że bogacą się 
głównie urzędnicy wysokiego szczebla i duże korporacje.

 

Page 9

Francja i Wielka Brytania, z uwagi na przeszłość kolonialną, 
mają najsilniejsze związki polityczne,
gospodarcze, naukowe, kulturalne i militarne z Afryką.

Zwiększone mają być ponadto inwestycje francuskie w RPA, 
m.in. w budowę elektrowni atomowej i elektrowni 
węglowych.

Zainteresowanie Afryką coraz bardziej wykazują Niemcy,

W 2011 największymi inwestorami w Afryce stały się Chiny, 
Stany Zjednoczone i Rosja (która interesuje się głównie 
Afryką Północną.) 

Kraje inwestujące w Afryce Subsaharyjskiej

Page 10

Perspektywa dla Afryki

- Należy się spodziewać dalszego wzrostu napływu BIZ do 
Afryki,
- Klimat inwestycyjny poprawiają sukcesywne reformy w 
niektórych krajach,
- Do tej pory kapitał zagraniczny napływał do sektora 
wydobywczego również z powodu szybko rozwijającej się 
gospodarki Chin, która zgłaszała duży popyt na surowce 
energetyczne oraz ich rosnących cen.  
- Wskutek postępującej ekspansji Chin na kontynencie 
afrykańskim, staje się on obecnie areną rywalizacji o 
wpływy gospodarcze mocarstw zachodnich, a to może tylko 
oznaczać dalszy wzrost wolumenu BIZ.

Page 11

Ogólna charakterystyka gospodarki RPA:

• Jest tu dobrze rozwinięty przemysł, stanowiący jej 
podstawę oraz wystarczająca produkcja żywności. 

• Tereny uprawne zajmują tu jedynie 11% powierzchni 
kraju. Jest to wynik niezbyt korzystnych warunków 
naturalnych, głównie klimatu. 

•Ważną rolę w rolnictwie odgrywa hodowla: owiec, kóz, 
bydła, trzody chlewnej. 

• Użytki zielone w RPA stanowią aż 65% powierzchni 
kraju. 

Page 12

• Najważniejsze znaczenie w gospodarce kraju ma 
przemysł, a przede wszystkim wydobycie surowców. 

• RPA jest jednym z najzasobniejszych w surowce 
mineralne państw świata. 

• W wydobyciu: złota, rud chromu i wanadu zajmuje    
1. miejsce na świecie, a diamentów jubilerskich – 
drugie. 

• Poza tym znajduje się w czołówce w eksploatacji 
innych surowców, np. antymonu, żelaza, ołowiu, srebra, 
azbestu itp. 

Page 13

• Na wielką skalę jest tu rozwinięty przemysł 
przetwórczy, zwłaszcza maszynowy i metalowy, a także 
hutnictwo i przemysł energetyczny (elektrownie 
węglowe, wodne, atomowe),

• Po zaprzestaniu polityki apartheidu znacznie wzrosło 
znaczenie turystyki w gospodarce kraju, 

• RPA stała się ciekawym celem wakacyjnego 
wypoczynku wielu turystów. 

Page 14

Obecny kryzys a perspektywy dla RPA

Page 15

Page 16

Page 17

RPA BIZ 2010-2011

Głównymi krajami inwestującymi w RPA są Chiny i 
USA. Dzięki inwestycjom tych dwóch krajów BIZ dla 
RPA wzrosły z 1.2 mld USD w 2010 do 5.9 mld USD 
w 2011. 

Inwestycje dotyczyły głownie sektora 
wydobywczego (Chińczycy) i zakupu przez 
Amerykanów Massmart Holdings (właściciela min. 
Makro) za 2.4 mld USD. 

Page 18

Inwestycje koncernów międzynarodowych

- Trudno jest jednoznacznie ocenić politykę inwestycyjną 
koncernów międzynarodowych w RPA.
- Najkorzystniejsze jest dokapitalizowanie gałęzi 
zapewniających wyższą wartość dodaną. 
- Inwestycje w sektorze wydobywczym, zbyt często przynoszą 
zyski niemal wyłącznie korporacjom transnarodowym, 
wywołując jednocześnie napięcia społeczne. 
- Można zaobserwować wzrost uzależnienia nie tylko RPA , 
ale większości państw Afryki od koncernów 
międzynarodowych inwestujących na tym kontynencie.

Page 19

RPA znalazło się na 32 miejscu na liście 
najlepszych miejsc na inwestycje.

Wśród krajów afrykańskich najwyższą wartość 
wskaźnika konkurencyjności wzrostu uzyskało 
RPA.

    

Page 20

Przegląd inwestycji w Afryce

W Afryce bezpośrednie inwestycje zagraniczne przyciąga 
przede wszystkim sektor wydobywczy. 

Kapitał lokuje się także w telekomunikację (Afryka 
Zachodnia, Kenia), kolej (Kenia), turystykę (Mauritius), 
sektor finansowy (Algieria, RPA), obróbkę diamentów 
(Botswana), przemysł tekstylny (Afryka Północna, 
Madagaskar, Uganda), odzieżowy (Lesoto, Madagaskar), 
chemiczny (Afryka Północna), farmaceutyczny (Afryka 
Północna) i samochodowy (Maroko, RPA).

Page 21

Wykonali:

Małgorzata Wilkowska

Karol Godlewski

Krzysztof Rawa