Działanie układu 

współczulnego i 

przywspółczulnego na 

organy wewnętrzne

 

Efektorami AUN są:

•Mięśniówka gładka 
•Mięsień serca 
•Gruczoły 
•Tkanka nerwowa 
•Tkanka tłuszczowa

 

Organizacja układu 

autonomicznego

 

• AUN dzielimy na :
Część współczulną 
Część przywspółczulną
Część jelitową
Włókna trzewno-czuciowe

Część Współczulna

 

Część Współczulna

 

• (

łac. pars sympatica) – inaczej układ 

współczulny lub sympatyczny. 

• Neurony ośrodkowe UW znajdują się 

w słupach pośrednio-bocznych istoty 
szarej rdzenia kręgowego (segmenty 
od Th 1- Th 12 i L1- L3)

Część współczulna c.d.

• W cześć współczulnej z rdzenia 

kręgowego wychodzą współczulne 
włókna przedzwojowe. Są one krótkie 
i kończą się w zwojach pnia 
współczulnego (szyjnych, brzusznych 
oraz końcowych). Transmiterem w tej 
części jest acetylocholina (Ach).

Część współczulna c.d.

• Na współczulnych włóknach zazwojowych 

docierających do unerwionego narządu, 
wydzielana jest głównie noradrenalina 
(Ne) może być adrenalina (E). Włókna 
zazwojowe są cieńsze i dłuższe, dlatego 
przewodzenie w tej część AUN jest wolne. W 
układzie współczulnym ilość włókien 
przedzwojowych, docierają one do większego 
obszaru, dlatego odpowiedź na narządów 
efektorowych jest mniej precyzyjna.

  

Część przywspółczulna

 

• parasympatyczny, cholinergiczny (łac. systema 

parasympathicum) 

• Neurony ośrodkowe UP położone są w części 

głowowej (jądra nerwów czaskowych III, VII, IX i X ) 

oraz krzyżowej (S2-S4). 

• Zwoje tej części AUN położone są w obrębie lub w 

bezpośrednim sąsiedztwie unerwionych narządów. 

Włókna przedzwojowe są długie, ale grube, szybko 

przewodzące, a zazwojowe krótkie, dlatego czas 

odpowiedzi UP jest krótszy. Ponieważ stosunerk 

włókien przedzwojowych do zazwojowych jest jak 

1: 1, odpowiedź w tym układzie jest bardziej 

precyzyjna. 

Część przywspółczulna c.d. 

• Zwoje tej części AUN położone są w 

obrębie lub w bezpośrednim sąsiedztwie 

unerwionych narządów. Włókna 

przedzwojowe są długie, ale grube, 

szybko przewodzące, a zazwojowe 

krótkie, dlatego czas odpowiedzi UP jest 

krótszy. Ponieważ stosunek włókien 

przedzwojowych do zazwojowych jest 

jak 1: 1, odpowiedź w tym układzie jest 

bardziej precyzyjna. 

• Transmiterem zarówno na 

zakończeniach przedzwojowych, jak i 
zazwojowych jest głównie 
acetylocholina, stąd nazwa 
Cholinergiczny. 

Wpływ układu autonomicznego 

na narządy wewnętrzne 

Dziękuję 

za 

uwagę

Justyna 

Baczyńska