Ochrona dóbr osobistych 
art.23 k.c. 
a problematyka pomocy 
społecznej

 

 

• Zwrot dobra osobiste odnosi się do 

uznanych przez system prawny wartości 
(tj. wysoko cenionych stanów rzeczy) 
obejmujących fizyczną i psychiczna 
integralność człowieka , jego 
indywidualność oraz godność i pozycję w 
społeczeństwie, co stanowi przesłankę 
samorealizacji osoby ludzkiej

 

 

• Są to dobra nieodłącznie związane z 

człowiekiem  i to bez względu na jego stan 
psychiki i stopień wrażliwości.

• Należą one do kategorii dóbr 

niemajątkowych; nie dają się więc wyrazić 
w pieniądzu. Prawa do dóbr osobistych 
wygasają wraz ze śmiercią osoby, która 
była do nich uprawniona, która posiadała 
te dobra

 

 

• Dobra osobiste człowieka pozostają pod 

ochroną prawa cywilnego niezależnie od 
ochrony przewidzianej w innych 
przepisach

• Jedną z najstarszych form udzielania 

pomocy na rzecz jednostek 
potrzebujących doraźnego wsparcia, z 
zachowaniem dóbr osobistych jest pomoc 
społeczna

  

 

 

• Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy 

społecznej (Dz.U. nr64, poz.593 ze zm.)

• Przepis art.2 określa ,, Pomoc społeczna 

jest instytucją polityki społecznej 
państwa, mającą na celu umożliwienie 
osobom i rodzinom przezwyciężanie 
trudnych sytuacji życiowych, których nie 
są w stanie pokonać wykorzystując własne 
uprawnienia, zasoby i możliwości ’’

 

 

• Natomiast art.3 określa zadania pomocy 

społecznej, której głównym celem jest 
wspieranie osoby i rodziny w wysiłkach 
zmierzających do zaspokojenia niezbędnych 
potrzeb i umożliwiającym im życie w 
warunkach odpowiadających godności 
człowieka

 

 

• Konstytucja Rzeczypospolitej uwzględnia 

dobro rodziny. Obowiązkiem państwa jest 
nie tylko udzielanie pomocy, ale przede 
wszystkim prowadzenie takich działań, 
które będą wzmacniały rodzinę. Jednym z 
najważniejszych praw obywateli jest prawo 
do godnego życia. 

• Ochronę dóbr osobistych określa ustawa 

kodeks cywilny (art. 23 tejże ustawy)

 

 

• Wyznaczenie zakresu dóbr osobistych 

dokonuje się przez wskazanie 
poszczególnych ich typów. Niewyczerpujący 
katalog takich dóbr zawiera przepis art.23 
k.c.

• Sens użytych tam terminów w istotnej 

mierze określają nie tylko powszechne 
reguły znaczeniowe języka, ale i całe zespoły 
szczególnych reguł prawnych dotyczących 
ochrony wspomnianych wartości (życie, 
zdrowie, nietykalność cielesna, wolność itd.)

 

 

 Kategorie dóbr osobistych:

• Życie, zdrowie i nietykalność cielesna,

• Wolność,

• Cześć,

• Swoboda sumienia,

• Nazwisko i pseudonim,

• Stan Cywilny,

• Wizerunek,

• Tajemnica korespondencji,

• Nietykalność mieszkania,

• Twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i 

racjonalizatorska,

• Kult po zmarłej osobie bliskiej,

• Integralność seksualna,

• Sfera prywatności

 

 

• Jednym z typów dóbr osobistych jest- 

życie, zdrowie i nietykalność cielesna

• Uznane zostały one za dobro osobiste w 

myśl art.23 k.c.

• Ustawa o Pomocy Społecznej zapewnia 

zachowanie dóbr osobistych przez 
obywateli zmuszonych skorzystać z opieki 
społecznej

 

 

Domy Pomocy Społecznej

• Jednostką organizacyjna pomocy 

społecznej są domy pomocy społecznej 

   
 • Świadczą one usługi osobom starszym, 

przewlekle chorym, niepełnosprawnym 
fizycznie czy intelektualnie, przewlekle 
psychicznie chorym, które nie są zdolne 
do samodzielnej egzystencji

 

 

• DPS umożliwia Mieszkańcom prowadzenie 

twórczego i harmonijnego życia, daje 
człowiekowi szanse wyrażania siebie w 
formie dostępnej i bardzo indywidualnej. 
Zapewnia możliwości samorealizacji i 
podtrzymywania zainteresowań 
intelektualnych oraz estetycznych

 

 

  • Osoby przebywające w DPS mają 

zagwarantowane prawa podmiotowe 
wywodzące się z praw obywatelskich 
zawartych w Konstytucji RP, dające im 
prawo do godnego traktowania, poczucia 
intymności, niezależności i 
bezpieczeństwa

    
   • Przestrzegane też są założenia Kodeksu 

cywilnego o prawnej ochronie dóbr 
osobistych

 

 

Naruszenie dóbr osobistych

• Ochrony dóbr osobistych dochodzić 

można przed sądem cywilnym, 
okręgowym , właściwym ze względu na 
miejsce zamieszkania pozwanego

• W pozwie należy wskazać na czym 

polegało bezprawne działanie czy 
zaniechanie oraz wskazać żądanie: 

   - zaniechania  danego działania,
   -zadośćuczynienia pieniężnego  w 

określonej wysokości.