Symptomy przestępstw gospodarczych

SKUTKI PG

Część z nich ma charakter:



ekonomiczny tj. wymierny w sensie pieniężnym,



społeczny tj. sprzyjający powstawaniu dalszych przejawów patologii

społecznej.

EKONOMICZNE SKUTKI PRZESTĘPCZOŚCI GOSPODARCZEJ



straty wywołane bezpośrednio i pośrednio dzielnością przestępczą ,



nie uzyskane, a słusznie przewidywane korzyści materialne,



wydatki związane z utrzymywaniem organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości,



nakłady na usuwanie skutków przestępstw już popełnionych.

SPOŁECZNE SKUTKI PRZESTĘPCZOŚCI GOSPODARCZEJ



demoralizacja społeczeństwa,



osłabienie zaufania do organów władzy i administracji,



poczucie bezkarności,



poczucie zagrożenia działalnością przestępczą.

Symptomy

przestępstw

gospodarczych

Objaw, zewnętrzna lub

wewnętrzna oznaka, zjawiska,

zdarzenia, które wzbudza

podejrzenie zaistnienia

przestępstwa.

PRZYCZYNY PRZESTĘPCZOŚCI

GOSPODARCZEJ

Przyczyna

czynnik wywołujący ( w sposób konieczny

lub przypadkowy ) pośrednio lub bezpośrednio dane

zjawisko ( zmiany, ruch, czynność ) jako swój skutek;

- albo powód danego zjawiska, zespół warunków.

Przyczyny ogólne

- wspólne dla całej przestępczości

gospodarczej,

Przyczyny branżowe

- istniejące w danej branży

gospodarczej,

Przyczyny szczegółowe - odnoszące się do danej

kategorii

przestępstw gospodarczych.

PRZYCZYNY PRZESTĘPCZOŚCI GOSPODARCZEJ - cd

Czynniki ekonomiczne i społeczno-kulturowe- podział wg. prof.

Lelentala

CZYNNIKI TRWAŁE ( bezwzględnie nieusuwalne ) są one ściśle związane z

działalnością gospodarczą a ich eliminacja pozbawia tą działalność

jakiegokolwiek sensu tj. czyni ją bezużyteczną. Zaliczyć do niej można:

- właściwości dóbr będących przedmiotem działalności gospodarczej

( wytwory produkcji lub same usługi są same w sobie kryminogenne ),

techniki i technologie gospodarowania,

- nowoczesne technologie gospodarowania, wynikające z postępu

technicznego ( tworzenie nowych funkcji i stanowisk o charakterze

zarządzającym a jednocześnie ograniczanie stanowisk wykonawczych ),

- wprowadzanie nowych środków szybkiej komunikacji ( mobilność

społeczeństwa, szybka zmiana miejsca pobytu – także sprawców

przestępstwa ),

- bezosobowe i anonimowe formy kontaktów gospodarczych ( oszustwa i

nadużycia zaufania ),

- wolnorynkowy system gospodarowania ( wolność obrotu

gospodarczego i dążenie do osiągnięcia w nim maksymalnego zysku ),

PRZYCZYNY PRZESTĘPCZOŚCI GOSPODARCZEJ – cd

(

podział wg. prof. Lelentala)

CZYNNIKI SYSTEMOWE



nadmierne progresywne opodatkowanie,

wysokie a protekcjonistyczne,



zmienność sytuacji gospodarczych

( recesja, prosperity ),



funkcjonowanie instytucji giełdy,

ubezpieczeń ,subwencji, dotacji itp.,



formy prowadzenia działalności

gospodarczej np. spółki z o.o.

PRZYCZYNY PRZESTĘPCZOŚCI GOSPODARCZEJ

– cd

(

podział wg. prof. Lelentala)

CZYNNIKI ZWIĄZANE Z FUNKCJONOWANIEM I NADZOREM PODSTAWOWYCH

INSTYTUCJI SYSTEMU RYNKOWEGO

Są to:

niskie progi kapitału wymaganego przy zakładaniu spółek i emisji papierów

wartościowych,

powierzanie odpowiedzialnych stanowisk i funkcji w działalności

gospodarczej osobom bez należytego przygotowania zawodowego,

niedostatek jawności w działalności gospodarczej ( np. tajemnica bankowa,

tajemnica zawodowa ),

niewłaściwe funkcjonowanie kontroli wewnętrznej i zewnętrznej w

działalności gospodarczej.

CZYNNIKI ZWIĄZANE Z PROWADZENIEM DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Zaliczyć do nich można:

nieprawidłowości związane z rejestracją spółek, wnoszeniem aportów czy

ustanawianiem siedzib podmiotów gospodarczych a miejscem prowadzenia

działalności gospodarczej.

PRZYCZYNY PRZESTĘPCZOŚCI GOSPODARCZEJ

– cd

(

podział wg. prof. Lelentala)

CZYNNIKI SPOŁECZNO – KULTUROWE



niestosowanie przy popełnianiu przestępstw gospodarczych przemocy,



brak skonkretyzowanej ofiary,



tzw. " sztuczny ' charakter niektórych przestępstw gospodarczych

( tworzenie norm prawa o charakterze kryminogennym ),



ambiwalentną postawę społeczeństwa wobec przestępczości

gospodarczej ( np. tolerowanie przestępstw skarbowych, oszustw

ubezpieczeniowych itp. ),



złożoność, zawiłość i niespójność systemów prawa karnego np. liczne

sankcje karne, mnogość przepisów itp. ).



czynniki wywodzące się środowiska ofiary przestępstwa ( np. nie

zgłaszanie o popełnionym przestępstwie, brak aktywności ze strony

ofiary w ściganiu sprawców, koszty ścigania itp. ),



czynniki związane ze środowiskiem wymiaru sprawiedliwości( np.

odmienne podejście wymiaru sprawiedliwości do ścigania przestępstw

gospodarczych, opieszałość i łagodność w karaniu sprawców

przestępstw gospodarczych itp. ).

Przyczyny obiektywne



niewłaściwe zabezpieczenie mienia przed zaborem lub

zniszczeniem,



brak lub wadliwe funkcjonowanie instytucji nadzoru i kontroli,



luki w systemach rozliczeń, ewidencji, obowiązujących

normach, wskaźnikach itp.,



nieprawidłowości w sferze zarządzania i organizacji pracy,



dysproporcje w podaży i popycie towarów i usług,



niewłaściwy dobór kadr na stanowiska kierownicze i związane

z materialną odpowiedzialnością,



niedoskonałości przepisów prawnych ( luki prawne, vacatio

legis ),



nienadążanie procesu ustawodawczego za szybko

zmieniającymi się zjawiskami ekonomicznymi, finansowymi i

rynkowymi,



dysproporcje między obowiązkami a uprawnieniami,



niedoskonałości systemu cen, marz, rabatów, podatków itp.

Przyczyny subiektywne



szkodliwe nałogi danej osoby: alkoholizm,

hazard, narkomania , chciwość ,

zachłanność, chęć imponowania

bogactwem,



brak zdolności do krytycznego myślenia,



łatwe uleganie namowom innych osób,



egoizm, nieliczenie się z interesami innych,



poczucie krzywdy, poczucie bezkarności,

trudnej sytuacji materialnej danej osoby.

SPRAWCY

K.Tiedeman (

trzy grupy):



zawodowi - tj. utrzymujący się wyłącznie z popełniania

przestępstw gospodarczych w rożnych gałęziach

gospodarki;



sytuacyjni - popełniający przestępstwa gospodarcze z

konieczności gospodarczej lub dla funduszy niezbędnych do

utrzymania swego przedsiębiorstwa; działający pod

wpływem przymusu gospodarczego.



okazjonalni - działający w zasadzie legalnie w tzw.

granicach moralności gospodarczej, popełniający

przestępstwa tylko wtedy gdy nadarza się okazja do

łatwego i wysokiego zysku.

SPRAWCY

W. Zirpins i 0.Terstegen (kryterium pozycji społecznej):



z warstwy górnej - są to ludzie na eksponowanych

stanowiskach, dysponujący wpływami i bezpośrednią

władzą . Motywem ich działania jest nieustanne dążenie do

powiększania władzy i kosztownego używania życia.

Cechuje ich brak poczucia winy za swoje działania;



z warstwy średniej - a to osoby zajmujące w działalności

gospodarczej kierownicze lub inne stanowiska, dające im

pewien zasięg wpływu w tej sferze. Motywem przestępstwa

jest dążenie do zabezpieczenia sobie odpowiedniego

poziomu bytu oraz chęć używania życia. Fakt popełnienia

przestępstwa wywołuje u nich złe samopoczucie;



z dolnej warstwy - a to tzw. mali ludzie nie posiadający

wpływów w działalności gospodarczej. Motywem ich

działania jest obawa przed biedą oraz chęć używania życia.

Cechuje ich niewielkie poczucie winy.

ZAPOBIEGANIE

Jeden z najważniejszych kierunków zwalczania przestępvczości.

Polityka legislacyjna. Zmiany w prawodawstwie. Ewolucja istniejących

regulacji.

Świadomość społeczna.

Media.

Świadomość pracowników korpusy służby cywilnej.

Współdziałanie organów odpowiedzialnych m.in.. za profilaktykę.

Współdziałanie z przedsiębiorcami, ich przedstawicielami w zakresie szkoleń i

wymiany informacji.

Specjalizacja i powoływanie nowych organów kontroli, nadzoru i ścigania.

Polityka karna. Rodzaj i wymiar kary.

Owoce przestępstwa.

ZAPOBIEGANIE

W działaniach policji



ujawniania czynników i okoliczności sprzyjających

popełnianiu przestępstw oraz wpływaniu na ich usuwanie;



niedopuszczania do powstawania szkód w wyniku utraty ,

zniszczenia lub nieprawidłowego użycia mienia głównie

osób prawnych;



szybkiego przerywania działalności przestępczej w celu

niedopuszczenia do wystąpienia skutku przestępczego

działania;



kontroli skuteczności fizycznej oraz technicznej ochrony

obiektów gospodarczych i mienia;



prowadzenia oddziaływana wobec społeczeństwa w celu

uwrażliwienia go na zjawiska patologii gospodarczej.



H.Kołecki wyróżnia cztery grupy sprawców przestępstw

gospodarczych:



I grupa - to sprawcy typowi dla minionych lat. Nieliczna

grupa stopniowo eliminowana przez prywatyzację;



II grupa - to drobni przemytnicy i handlarze bazarowi;



III grupa - to sprawcy działający pod przykrywką „small

biznesu", zajmujący się importem, produkcją lub eksportem

na średnią skalę. Dopuszczaj się głównie oszustw celnych i

podatkowych. Są to często osoby o widocznej lub rzucającej

się w oczy zamożności.

IV grupa - tzw „rekin podziemia gospodarczego”, to osobnik:



o żywej inteligencji, dużym sprycie i wdzięku osobistym, o nienagannym

wyglądzie i wymaganych manierach, zewnętrznie budzący zaufanie, o

nieposzlakowanej dotąd opinii, wtopiony w środowisko i otoczenie, normalny

typ, dynamiczny biznesmen;



który ukończył jeden lub dwa fakultety;



biegle władający jednym lub dwoma językami;



posiadający doskonale zorganizowany, dynamiczny, sprawny i dyspozycyjny

sekretariat oraz zespół obsługi własnej;



posiadający znakomicie zorganizowaną sieć łączności oraz korzystający ze

środków szybkiego przemieszczania się;



dysponujący własną, świetnie wyszkoloną i uzbrojoną służbą ochrony

osobistej;



dysponujący stałym zespołem wysoko kwalifikowanych doradców prawnych,

wywodzących się nierzadko ze środowisk naukowych



mający powiązania personalne z osobistościami świata gospodarczego,

administracyjnego, politycznego, kultury, nauki itp.;



o nieprzeciętnej motywacji do niezwykle dynamicznego działania

prowadzącego do zdobycia dużego majątku w bardzo krótkim czasie;



posiadający ogromne środki finansowe, dzięki którym jest w stanie kupić

prawie każdego urzędnika;



na ogół nie pijący mocnych alkoholi;



unikający zbędnych, rzucających się w oczy oznak zamożności.

Document Outline