Bank Centralny i system bankowy

background image

1

Bank centralny i system

bankowy

Dr inż. Adam Żabka

background image

2

GOSP.

DOMOWE

PAŃSTWO

PRZEDSIĘ-

BIORSTWA

K

I

S

B

t

T

d

T

e

G

Y

Y

d

Y

d

SYSTEM BANKOWY

BANK CENTRALNY

background image

3

Bank Centralny

Podstawowym celem działalności

Narodowego Banku Polski jest

utrzymanie stabilnego poziomu

cen, przy jednoczesnym

wspieraniu polityki gospodarczej

Rządu, o ile nie ogranicza to

podstawowego celu NBP

background image

4

Stabilny poziom cen??

Współcześnie banki centralne przez

stabilność cen rozumieją inflację na
tyle niską, aby

nie wywierała ona

negatywnego wpływu na

inwestycje, oszczędności i inne

ważne decyzje podejmowane

przez uczestników życia

gospodarczego.

background image

5

Cel inflacyjny

2,5%

z symetrycznym przedziałem

odchyleń o szerokości ± 1 punkt

procentowy

background image

6

CPI (Consumer Price Index)

Najpopularniejsza miara inflacji

obliczana przez GUS jako średni

wzrost cen towarów

konsumpcyjnych ważony strukturą

wydatków gospodarstw domowych

background image

7

System wag CPI

1.

Żywności i napoje bezalkoholowe

24,6%

2.

Napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe

5,6%

3.

Odzież i obuwie

5,4%

4.

Użytkowanie mieszkania i nośniki energii

19,4%

5.

Wyposażenie mieszkania i prowadzenie GD 5,3%

6.

Zdrowie

4,9%

7.

Transport

9,4%

8.

Łączność

4,9%

9.

Rekreacja i kultura

7,7%

10.

Edukacja

1,2%

11.

Restauracje i hotele

6,3%

12.

Inne towary i usługi

5,3%

background image

8

Inflacja CPI (r/r)

0,00

2,00

4,00

6,00

8,00

10,00

12,00

14,00

31

-0

1-

20

00

30

-0

6-

20

00

30

-1

1-

20

00

30

-0

4-

20

01

30

-0

9-

20

01

28

-0

2-

20

02

31

-0

7-

20

02

31

-1

2-

20

02

31

-0

5-

20

03

31

-1

0-

20

03

31

-0

3-

20

04

31

-0

8-

20

04

31

-0

1-

20

05

30

-0

6-

20

05

30

-1

1-

20

05

30

-0

4-

20

06

30

-0

9-

20

06

28

-0

2-

20

07

31

-0

7-

20

07

31

-1

2-

20

07

31

-0

5-

20

08

31

-1

0-

20

08

31

-0

3-

20

09

31

-0

8-

20

09

background image

9

Przyczyny inflacji

Popytowa – łatwiejsza
do opanowania

Kosztowa – trudniejsza
do opanowania

background image

10

Do zadań NBP należy także:

1.

organizowanie rozliczeń pieniężnych;

2.

prowadzenie gospodarki rezerwami

dewizowymi;

3.

prowadzenie działalności dewizowej

w granicach określonych ustawami;

4.

prowadzenie bankowej obsługi budżetu

państwa;

5.

regulowanie płynności banków oraz ich

refinansowanie;

6.

kształtowanie warunków niezbędnych dla

rozwoju systemu bankowego;

background image

11

Organa NBP

Prezes NBP

– powoływany przez Sejm na

wniosek Prezydenta RP na 6-letnią kadencję

Rada Polityki Pieniężnej

– składająca się

z 9 członków, których w równej liczbie

powołuje Sejm, Senat oraz Prezydent;

ustala corocznie założenia polityki pieniężnej

ustala wysokość stóp procentowych NBP;

ustala stopy rezerwy obowiązkowej banków

i wysokość jej oprocentowania

ustala zasady operacji otwartego rynku.

background image

12

Stabilny poziom cen

INFLACJA – utrata

wartości pieniądza w

czasie

DEFLACJA – wzrost

wartości pieniądza w

czasie

1.

Zmiana cen jest

SKUTKIEM

, nie

przyczyną inflacji/deflacji

2.

Co właściwie oznacza utrata albo wzrost

wartości pieniądza??

background image

13

Trochę historii

1.

Wymiana barterowa

2.

System jedno, później dwu-
metalowy

3.

Pieniądz papierowy wymienialny na
złoto (system Bretton Woods)

4.

Pieniądz symboliczny

5.

Pieniądz elektroniczny

background image

14

Popyt / podaż

cena

ilość

M

d

M

s

M

d

1

M

s1

background image

15

Reguła FISHERA

Y

P

V

M

s

gdzie:

Ms – podaż pieniądza

V – teoretyczna prędkość obiegu
pieniądza

P – średni poziom cen

Y – wielkość dochodu narodowego
(PKB)

background image

16

Podaż pieniądza, a PKB

0,00

200 000,00

400 000,00

600 000,00

800 000,00

1 000 000,00

1 200 000,00

1 400 000,00

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

PKB

Ms

background image

17

Instrumenty polityki
monetarnej

1.

Operacje otwartego rynku –
regulacja

bazy monetarnej

2.

Podstawowe stopy procentowe NBP

3.

Polityka rezerw obowiązkowych –
ogranicza możliwość kreacji
pieniądza przez banki komercyjne

4.

Operacje depozytowo-kredytowe

background image

18

Baza monetarna, a podaż pieniądza

Baza monetarna (zasób pieniądza wielkiej
mocy)
to łączna nominalna wartość
wszystkich wyemitowanych banknotów
i monet (gotówka)

Podaż pieniądza zawiera dodatkowo
pieniądz kredytowy wykreowany przez
system bankowy

background image

19

NBP

BK 3

BK 2

BK 1

GOSPODARKA

K

R

E

D

Y

T

Y

D

E

P

O

Z

Y

T

Y

kreacja

pieniądza

background image

20

Kreacja pieniądza

(powrót do przeszłości)

1 000,00 zł

100,00 zł

900,00 zł

900,00 zł

90,00 zł

810,00 zł

810,00 zł

81,00 zł

729,00 zł

729,00 zł

72,90 zł

656,10 zł

343,90 zł

3 095,10 zł

Depozyt

Rezerwa

r=10%

Kredyt

background image

21

Operacje otwartego rynku

REPO

(repurchase agreement) są to operacje

warunkowego zakupu, które polegają na zakupie

przez bank centralny od banków komercyjnych

papierów wartościowych, zobowiązując je

jednocześnie do odkupienia tych papierów po

określonej cenie i w określonym terminie

REVERSE REPO

- Polegają na tym, że bank

centralny sprzedaje papiery wartościowe bankom

komercyjnym, zobowiązując je do ich odsprzedaży
po określonej cenie i w określonym terminie.

background image

22

NBP

BK 3

BK 2

BK 1

GOSPODARKA

K

R

E

D

Y

T

Y

D

E

P

O

Z

Y

T

Y

REPO

REV
REPO

papiery

wartościow

e

gotówk
a

gotówk
a

papiery

wartościow

e

kreacja

pieniądza

background image

23

Operacje otwartego rynku

Operacje podstawowe

są standardowo przeprowadzane

w sposób regularny (raz w tygodniu), z 7-dniowym

z reguły terminem zapadalności

Operacje dostrajające

mogą zostać podjęte w celu

ograniczenia wpływu zmian w warunkach płynnościowych

w sektorze bankowym na wysokość krótkoterminowych

rynkowych stóp procentowych.

Operacje strukturalne

mogą zostać przeprowadzone

w celu długoterminowej zmiany struktury płynności

w sektorze bankowym.

background image

24

Premia mennicza

Czyli na czym zarabia
Narodowy Bank Polski

background image

25

Zabezpieczenie operacji otwartego rynku

1.

Obligacje komunalne

2.

Obligacje EBI

3.

Listy zastawne

4.

Obligacje skarbowe

background image

26

Impuls monetarny

Jak bank centralny może

wpłynąć po pobudzenie

gospodarki?

background image

27

Podstawowe stopy procentowe NBP

1.

Stopa referencyjna NBP

określa rentowność

podstawowych operacji otwartego rynku,

wpływając jednocześnie na poziom

krótkoterminowych rynkowych stóp

2.

Stopa lombardowa NBP

wyznacza koszt

pozyskania pieniądza w NBP. Określa górny

pułap wzrostu rynkowej stopy overnight.

3.

Stopa depozytowa NBP

wyznacza

oprocentowanie depozytu w NBP. Określa dolne

ograniczenie dla wahań rynkowej stopy

overnight.

background image

28

NBP

BK 3

BK 2

BK 1

GOSPODARKA

K

R

E

D

Y

T

Y

D

E

P

O

Z

Y

T

Y

REPO

REV
REPO

papiery

wartościow

e

gotówk
a

gotówk
a

papiery

wartościow

e

Stopy

procentowe

NBP

background image

29

Podstawowe stopy procentowe NBP

stopa referencyjna – 3,50 %
stopa lombardowa – 5,00 %
stopa depozytowa – 2,00 %
stopa redyskonta weksli – 3,75 %

Podstawowe stopy procentowe NBP

background image

30

Podstawowe stopy NBP 1999-2009

0,00

5,00

10,00

15,00

20,00

25,00

Stopa redyskontowa weksli

Stopa lombardowa

Stopa referencyjna NBP

Stopa depozytowa

background image

31

Polityka rezerw

obowiązkowych

Rezerwa obowiązkowa to

odsetek depozytów jakie banki

komercyjne są zobowiązane

utrzymywać na rachunku banku

centralnego

background image

32

NBP

BK 3

BK 2

BK 1

GOSPODARKA

K

R

E

D

Y

T

Y

D

E

P

O

Z

Y

T

Y

REPO

REV
REPO

papiery

wartościow

e

gotówk
a

gotówk
a

papiery

wartościow

e

Stopy

procentowe

NBP

kreacja

pieniądza

background image

33

Kreacja pieniądza

(powrót do przeszłości)

1 000,00 zł

100,00 zł

900,00 zł

900,00 zł

90,00 zł

810,00 zł

810,00 zł

81,00 zł

729,00 zł

729,00 zł

72,90 zł

656,10 zł

343,90 zł

3 095,10 zł

Depozyt

Rezerwa

r=10%

Kredyt

background image

34

Suma kreacji

Jest miarą możliwość systemu bankowego

w zakresie kreacji pieniądza bezgotówkowego.

Określa ile pieniądza kredytowego mogłyby

wykreować banki komercyjne wykorzystując w

pełni możliwości kreacji.

1

1

D

g

k

N

r

S

background image

35

Mnożnik kreacji

Określa relację między bazą

monetarną, a wielkością podaży

pieniądza, a więc

stopień w jakim

system bankowy wykorzystuje

możliwości kreacji pieniądza

.

background image

36

Mnożnik kreacji

B

G

B

L

B

L

k

D

R

D

G

D

G

m

1

gdzie:

G

L

- gotówka ludności

D

B

– depozyty bankowe

R

G

– rezerwy gotówkowe

banków

background image

37

Baza monetarna, a podaż pieniądza

k

m

S

m

B

M

gdzie:

M

S

- podaż pieniądza

B

m

– baza monetarna

m

k

– mnożnik kreacji

background image

38

Rezerwy dobrowolne

Skoro rezerwa obowiązkowa

ogranicza możliwość kreacji

pieniądza, a co za tym idzie

możliwości zarobkowania, w jakim

celu BK utrzymują rezerwy

dobrowolne??

background image

39

NBP

BK 3

BK 2

BK 1

papiery

wartościow

e

papiery

wartościow

e

gotówk
a

gotówk
a

GOSPODARKA

K

R

E

D

Y

T

Y

D

E

P

O

Z

Y

T

Y

REPO

REV
REPO

Rynkowe

stopy

procentowe

WIBID

WIBOR

Stopy

procentowe

NBP

kreacja

pieniądza

background image

40

Rynek międzybankowy

WIBOR - (Warsaw Interbank Offer Rate) - stopa

procentowa, po jakiej banki udzielają pożyczek

innym bankom

ON

1

mies.

3

mies.

6

mies.

9

mies.

1 rok

3,4

3,55

4,19

4,31

4,41

4,48

WIBID - (Warsaw Interbank Offer Bid Rate) -

roczna stopa procentowa, jaką banki zapłacą za

środki przyjęte w depozyt od innych banków

ON

1

mies.

3

mies.

6

mies.

9

mies.

1 rok

3,1

3,12

3,99

4,11

4,21

4,28

background image

Źródła kapitału BK

-

1,0%

2,0%

3,0%

4,0%

5,0%

6,0%

7,0%

20

05

-0

1-

31

20

05

-0

3-

31

20

05

-0

5-

31

20

05

-0

7-

31

20

05

-0

9-

30

20

05

-1

1-

30

20

06

-0

1-

31

20

06

-0

3-

31

20

06

-0

5-

31

20

06

-0

7-

31

20

06

-0

9-

30

20

06

-1

1-

30

20

07

-0

1-

31

20

07

-0

3-

31

20

07

-0

5-

31

20

07

-0

7-

31

20

07

-0

9-

30

20

07

-1

1-

30

20

08

-0

1-

31

20

08

-0

3-

31

20

08

-0

5-

31

20

08

-0

7-

31

20

08

-0

9-

30

20

08

-1

1-

30

20

09

-0

1-

31

20

09

-0

3-

31

20

09

-0

5-

31

20

09

-0

7-

31

depozyty bieżące GD

depozyty terminowe GD

depozyty bieżące PRZEDS

depozyty terminowe PRZEDS

REPO

background image

42

Depozyty, kredyty, REPO

gospodarstwa domowe

-

2,0%

4,0%

6,0%

8,0%

10,0%

12,0%

14,0%

16,0%

2

0

0

5

-0

1-

3

1

2

0

0

5

-0

3

-3

1

2

0

0

5

-0

5

-3

1

2

0

0

5

-0

7

-3

1

2

0

0

5

-0

9

-3

0

2

0

0

5

-1

1

-3

0

2

0

0

6

-0

1

-3

1

2

0

0

6

-0

3

-3

1

2

0

0

6

-0

5

-3

1

2

0

0

6

-0

7

-3

1

2

0

0

6

-0

9

-3

0

2

0

0

6

-1

1-

3

0

2

0

0

7

-0

1

-3

1

2

0

0

7-

0

3

-3

1

2

0

0

7

-0

5

-3

1

2

0

0

7

-0

7

-3

1

2

0

0

7

-0

9

-3

0

2

0

0

7

-1

1

-3

0

2

00

8

-0

1

-3

1

2

0

0

8

-0

3

-3

1

2

0

0

8

-0

5-

3

1

2

0

0

8

-0

7

-3

1

2

0

0

8

-0

9

-3

0

2

0

0

8

-1

1

-3

0

2

0

0

9

-0

1

-3

1

2

0

0

9

-0

3

-3

1

2

0

0

9

-0

5

-3

1

20

0

9

-0

7

-3

1

depozyty

konsumpcyjne

mieszkaniowe

inne

REPO

background image

43

Depozyty, kredyty, REPO

przedsiębiorstwa

-

2,0%

4,0%

6,0%

8,0%

10,0%

12,0%

2

00

5

-0

1-

3

1

20

05

-0

3-

31

20

0

5-

05

-3

1

2

00

5

-0

7-

3

1

20

0

5-

09

-3

0

20

0

5-

11

-3

0

20

06

-0

1-

31

20

06

-0

3-

31

2

00

6

-0

5-

3

1

2

00

6

-0

7-

3

1

20

0

6-

09

-3

0

2

00

6

-1

1-

3

0

20

07

-0

1-

31

20

0

7-

03

-3

1

20

07

-0

5-

31

20

0

7-

07

-3

1

2

00

7

-0

9-

3

0

20

07

-1

1-

30

2

00

8

-0

1-

3

1

20

08

-0

3-

31

20

0

8-

05

-3

1

20

08

-0

7-

31

20

08

-0

9-

30

20

08

-1

1-

3

0

20

0

9-

01

-3

1

20

0

9-

03

-3

1

2

00

9

-0

5-

3

1

20

09

-0

7-

31

Kredyty

REPO

Depozyty

background image

44

Produkt Krajowy Brutto w 2008 roku w Polsce
wyniósł 1 272 838,3 mln zł. Podaż
pieniądza na
dzień 30.12.2008 wyniosła 666 304,9 mln zł. Poziom
cen wyniósł 1,42. Stopa rezerw obowiązkowych
wynosi 3,5%. Ludność w gotówce (poza kasami
banków) utrzymywała 90 812,3 mln zł. natomiast w
bankach w formie depozytów złożono 569 427,6 mln
zł.

Banki

komercyjne

nie

utrzymują

rezerw

dobrowolnych.

a. Ile wynosi baza monetarna?

b. Ile wynoszą rezerwy obowiązkowe banków (w

zł) a ile

rezerwy całkowite?

W roku 2009 PKB wzrósł o dzień urodzin [%] w
stosunku do roku 2008

a.

O ile należy zmienić bazę monetarną aby nie
wystąpiło zjawisko inflacji ani deflacji?

b.

Jakie działania Bank Centralny powinien
podjąć w celu zmiany wielkości bazy
monetarnej?

background image

45

Instrumenty polityki
monetarnej

1.

Operacje otwartego rynku – regulacja bazy

monetarnej

2.

Podstawowe stopy procentowe NBP

stopa referencyjna – 3,50 %
stopa lombardowa – 5,00 %
stopa depozytowa – 2,00 %
stopa redyskonta weksli – 3,75 %

3.

Polityka rezerw obowiązkowych –

ogranicza możliwość kreacji pieniądza

przez banki komercyjne

background image

46

NBP

BK 3

BK 2

BK 1

papiery

wartościow

e

papiery

wartościow

e

gotówk
a

gotówk
a

GOSPODARKA

K

R

E

D

Y

T

Y

D

E

P

O

Z

Y

T

Y

REPO

REV
REPO

Rynkowe

stopy

procentowe

WIBID

WIBOR

Stopy

procentowe

NBP

kreacja

pieniądza

background image

47

zabka.fm@poczta.fm


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
6 Bank centralny i system pieniezny-studenci, Edukacja, makroekonomia
BANK - T03 - S, System bankowy
Bank centralny i system pieniężny, Ekonomia, ekonomia
rola Banku Centralnego w systemie bankowym Polski, Bankowość i Finanse
MAKROEKONOMIA R 24 bank centralny i system pieniężny
bank centralny jako instytucja polityki gospodarczej (15 str, Bankowość i Finanse
bank centralna, Studia UE Katowice FiR, II stopień, Semestr I, Bankowość Centralna i Polityka Pienię
IVa Rola banku centralnego w polskim systemie bankowym
EUROPEJSKI SYSTEM BANKÓW CENTRALNYCH
Europejski Bank Centralny, Ekonomia, Studia, II rok, bankowosc centralna
Podstawy funkcjonowania Europejskiego Systemu Banków Centralnych, rachunkowość
EUROPEJSKI SYSTEM BANKÓW CENTRALNYCH, Wykłady rachunkowość bankowość
ABarembuch Bank i system bankowy student
europejski system bankow centralnych
Bank centralny Polski (5 stron), Historia bankowości centralnej w Polsce
pieniądz i bank centralny, Pomoce naukowe, studia, bankowosc

więcej podobnych podstron