PATOLOGIA GŁOWY I SZYI

JAMA USTNA



ZAPALENIA



Jama ustna jest stosunkowo odporna na atak

flory bakteryjnej. Jej mechanizmy obronne to

między innymi sekrecja immunoglobuliny A

przez skupienia limfocytów i plazmocytów w

błonie śluzowej, antybakteryjne działanie śliny

( lizozym i inne) oraz ciągłe przepłukiwanie jamy

ustnej przez pokarmy i napoje. Na rozwój infekcji

ma wpływ zaburzenie tych barier ochronnych np.

wskutek zmniejszenia odporności organizmu czy

zaburzenia równowagi flory bakteryjnej wskutek

antybiotykoterapii.

JAMA USTNA



Zakażenie wirusem opryszczki (HSV)



Etiologia i patogeneza – większość infekcji

jest wywoływana przez Herpes simplex virus

typ 1 (HSV-1). Pierwotne zakażenie następuje

najczęściej w okresie dzieciństwa, ale bardzo

często po wygojeniu zmiany pierwotnej wirus

wędruje wzdłuż regionalnych nerwów i

pozostaje w postaci utajonej w lokalnych

zwojach nerwowych (np.nerwu

trójdzielnego) . Większość populacji dorosłych

posiada utajonego wirusa, ale do

uaktywnienia wirusa i powstania zmiany

dochodzi tylko u niektórych ludzi najczęściej

pod wpływem infekcji górnych dróg

oddechowych, ekspozycji na zimno, wiatr i

słońce czy reakcji alergicznych.



Postacie:



pierwotne – najczęściej pod postacią ostrego

opryszczkowego zapalenia jamy ustnej i

dziąseł (gingivostomatitis herpetica acuta ) –

występuje rzadko między 2 a 4 rokiem życia.

Dochodzi do zajęcia błony śluzowej jamy

ustnej, gardła , dziąseł oraz języka. Zmiany

ulegają wyleczeniu po około 3 – 4 tygodniach.



nawrotowe – najczęściej pod postacią ostrego

opryszczkowego zapalenia jamy ustnej

(stomatitis herpetica acuta) . Dochodzi do

zajęcia warg, błony śluzowej policzków oraz

fałdów nosowych. Zmiany są ograniczone i

ulegają szybko wyleczeniu (7 – 10 dni)

JAMA USTNA



Obraz makroskopowy:



Pęcherzyki wielkości od kilku milimetrów do

dużych pęcherzy wypełnionych jasnym,

surowiczym płynem. Pęcherzyki następnie

pękają tworząc płaskie, bolesne owrzodzenia.



Obraz mikroskopowy:



Dochodzi do obrzęku wewnątrzkomórkowego

oraz międzykomórkowego (acantolysis).

Pojedyncze komórki naskórka występujące na

obrzeżu pęcherza oraz leżące wolno w płynie

posiadają kwasochłonne wewnątrzjądrowe

inkluzje. Czasami pojedyncze komórki ulegają

fuzji tworząc wielojądrzaste komórki

olbrzymie.

JAMA USTNA



Zakażenie Candida albicans



Etiologia:



Candida albicans należy do normalnej

flory jamy ustnej i do zakażenia dochodzi

tylko u osób z obniżoną odpornością, po

antybiotykoterapii i u cukrzyków.



Obraz makroskopowy:



Widoczna jest szarobiała błona

zbudowana z drożdżaków i wysięku

włóknikowo-ropnego, którą jest bardzo

łatwo zdrapać.

JAMA USTNA



ZMIANY REAKTYWNE



Granuloma pyogenicum



Jest to typ naczyniaka włosowatego

przypominającego młodą ziarninę

występującego na dziąsłach u dzieci,

młodych dorosłych i zwłaszcza u

kobiet w ciąży. Zmiana ta może ulec

regresji zwłaszcza po ciąży lub ulec

zwłóknieniu.

JAMA USTNA



Epulis gigantocelularis ( Nadziąślak

wielkokomórkowy).



Występuje na dziąśle, głównie żuchwy

najczęściej między 30 a 40 r.ż.



Obraz mikroskopowy:



Pokryty jest niezmienioną lub czasami

owrzodziałą błoną śluzową. Zmiana jest

nieotorebkowana, dobrze odgraniczona.

Zbudowana jest z licznych wielojądrzastych

komórek olbrzymich (podobnych do

komórek wokół ciała obcego) leżących w

włóknisto-naczyniowym zrębie.

JAMA USTNA



ZMIANY PRZEDNOWOTWOROWE I NOWOTWORY



Leukoplakia (Rogowacenie białe)



Jest to określenie makroskopowe oznaczające białą

plamę na błonach śluzowych, której nie można

zdrapać i która nie może być sklasyfikowana

klinicznie lub mikroskopowo w inny sposób i

obejmuje rogowacenie prawidłowe heterotopowe,

rogowacenie nieprawidłowe oraz rogowacenie z

dysplazją i raka insitu. Za zmiany

przednowotworowe uważa się jedynie rogowacenie z

dysplazją warstw niezrogowaciałego nabłonka.



Etiologia :



Jest to zmiana , której etiologia jest

wieloczynnikowa, ale najbardziej znaczącym

czynnikiem jest dym tytoniowy oraz żucie tytoniu ,

inne czynniki to alkohol, gorące pokarmy oraz typ 16

HPV.

JAMA USTNA



Obraz makroskopowy:



Są to białe , dobrze odgraniczone plamy.

Mogą one być lekko pogrubiałe , twardsze ,

czasami brodawkowate.



Obraz mikroskopowy:



W obrazie mikroskopowym mamy zmiany

typu: rogowacenie prawidłowe

heterotopowe, rogowacenie nieprawidłowe

heterotopowe i nieheterotopowe,

rogowacenie prawidłowe i nieprawidłowe z

dysplazją , rak przedinwazyjny oraz rak

inwazyjny w początkowej formie.



Zmianom dysplastycznym często

towarzyszy naciek limfocytarny i makrofagi.

JAMA USTNA



Erythroplakia



Jest to czerwona zmiana o ostro

ograniczonych brzegach , zapadnięta

w stosunku do powierzchni. W

nabłonku występuje duża atypia i

zmiany te częściej ulegają złośliwej

transformacji. Pod nabłonkiem

występuje nasilony naciek zapalny

oraz poszerzone naczynia.

JAMA USTNA



Rak płaskonabłonkowy (Carcinoma planoepitheliale)



Stanowi on 95% raków jamy ustnej i występuje najczęściej

między 50 a 70 r.ż.



Patogeneza



Czynniki ryzyka to palenie tytoniu, picie alkoholu, żucie tytoniu

i betelu, palenie marihuany oraz zakażenie wirusem HPV typ

6, 16 i 18.



Obraz makroskopowy:



Może pojawić się wszędzie w jamie ustnej, ale najczęściej

występuje w dnie jamy ustnej, języku , podniebieniu twardym.

Makroskopowo początkowo przypomina płytką nadżerkę

owrzodzenie lub zrogowaciałą blaszkę , a później

brodawczkowatą wyrośl, owrzodzenie płaskie lub kraterowate,

obwałowane.



Obraz mikroskopowy:



Są to obrazy od wysokodojrzałego raka rogowaciejącego do

raków anaplastycznych , czsami wrzecionowatokomórkowych.



Biologia:



Zwykle na początku naciekają miejscowo zanim zaczną dawać

przerzuty. Najczęstsze miejsca przerzutów to : śródpiersiowe

węzły chłonne, płuca, wątroba i kości.

JAMA USTNA



Inne nowotwory:



rak gruczołowy

( adenocarcinoma) z małych

gruczołów jamy ustnej



melanoma malignum



Naczyniaki



Włókniaki

JAMA USTNA

Torbiele i nowotwory zębopochodne:



torbiel rogowaciejąca (keratocystis odontogenes)



Torbiel ta wysłana jest nabłonkiem wielowarstwowym

płaskim rogowaciejącym.



torbiel zawiązkowa (cystis follicularis)



Torbiel ta wysłana jest nabłonkiem wielowarstwowym

płaskim nierogowaciejącym z pojedynczymi

ameloblastami. Wokół torbieli występuje często naciek

zapalny lub ziarniniak cholesterolowy.



torbiel korzeniowa (cystis radicularis)



Ścianę torbieli tworzy tkanka łączna pokryta

nabłonkiem wielowarstwowym płaskim o wypustkach

wrastających głęboko w podścielisko. W nabłonku

mogą występować komórki kubkowe. A w otoczeniu

naciek zapalny i komórki żółtakowe.

JAMA USTNA



Ameloblastoma (szkliwiak)



Występuje najczęściej w żuchwie,

między 30 a 50 r.ż. Wywodzi się on z

narządu szkliwotwórczego.

Makroskopowo jest to lita brązowa lub

szara masa czasami z torbielami.

Mikroskopowo widoczne są ogniska

tkanki nabłonkowej przypominającej

narząd szkliwotwórczy zatopione w

dojrzałej tkance łącznej bogatej w

kolagen.

NOSOGARDZIEL



NOWOTWORY



Angiofibroma

– łagodny guz, najczęściej

występujący u nastoletnich chłopców



Inverted papilloma



Dochodzi do rozrostu brodawczakowatego

nabłonka wielowarstwowego płaskiego,

który zamiast się rozrastać egzofitycznie

dochodzi do wnikania w głąb błony

śluzowej. Często po wycięciu daje wznowy.

NOSOGARDZIEL



Izolowany pozaszpikowy plazmocytoma



Powstaje z tkanki limfoidalnej znajdującej się

w tej okolicy i tworzy polipowate masy

pokryte niezmienioną błoną śluzową.



Olfactory neuroblastoma



Jest to wysoce złośliwy nowotwór wywodzący

się z komórek neuroendokrynnych

rozproszonych w nabłonku węchowym. Guz

ten daje liczne przerzuty.



obraz mikroskopowy



Guz zbudowany jest z małych okrągłych

komórek przypominających neuroblasty

układających się w gniazda.

NOSOGARDZIEL



Raki nosogardzieli



etiologia:



W etiologii tych raków ważną rolę odgrywa zakażenie

wirusem EBV, dziedziczność oraz wiek ( np. w Afryce

najczęściej chorują dzieci a w Chinach dorośli).



podział:



rak płaskonabłonkowy rogowaciejący i nierogawaciejący

– obraz mikroskopowy jest identyczny jak w innych

lokalizacjach (od wysoko dojrzałych do niskodojrzałych).



Niezróżnicowany rak lymphoepithelioma –like –

zbudowany jest z dużych komórek nabłonkowych z

okrągłym lub owalnym , pęcherzykowatym jądrem,

dobrze widocznym jąderkiem i niewyraźnymi granicami

komórkowymi tworzących gniazda nabłonka podobnego

do syncytium. Gniazda te są otoczone przez liczne

dojrzałe limfocyty



Biologia



Nowotwór ten długo rośnie bezobjawowo i daje

przerzuty do szyjnych węzłów chłonnych oraz przerzuty

odległe.

KRTAŃ



Polipy strun głosowych tzw. guzki

śpiewacze



Występują na strunach głosowych u

palaczy tytoniu i osób nadużywających

głosu, głównie u mężczyzn. Pokryte są

nabłonkiem wielowarstwowym płaskim,

który może być zrogowaciałym,

hyperkeratotycznym lub nawet z

niewielką dysplazją. Zrąb guzka składa

się z luźnej myxoidnej tkanki łącznej,

która może być zwłókniała lub posiadać

liczne naczynia. Zwykle występuje tu

obfity wysięk zapalny.

KRTAŃ



1) Zmiany przednowotworowe:



a) hyperplasia



b) hyperplasia z atypią



c) dysplasia małego, średniego i

dużego stopnia

KRTAŃ



2) Brodawczak płaskonabłonkowy



a) nowotwór łagodny , usytuowany głównie na

strunie głosowej prawdziwej



B) obraz makroskopowy : miękkie rozrosty,

przypominające truskawkę , do 1 cm srednicy



c) obraz mikroskopowy : zbudowany jest z

palczastych wyrosli z włóknistonaczyniowym

rdzeniem pokrytym typowym nabłonkiem

wielowarstwowym płaskim



d) u dzieci moga występwać liczne brodawczaki

młodzieńcze, które czesto nawracają, ale

później zanikają



e) u dorosłych również może występować

postać nawracajaca z licznyni brodawczakami;

jest ona zwiazana z zakazeniem HPV typu 6 i 11.



f) przemiana nowotworowa jest rzadka

KRTAŃ



3) Rak płaskonabłonkowy



a) czynniki ryzyka : palenie tytoniu, sposób

odżywiania, azbest, promieniowanie



b) obraz makroskopowy : nieregularne białoróżowe

, brodawczakowate lub owrzodziałe zmiany



c) obraz mikroskopowy : jest to typowy rak

płaskonabłonkowy rogowaciejący lub

nierogowaciejący o różnym stopniu zróżnicowania



d) przyczyny zgonu: zakażenie dolnych dróg

oddechowych oraz odległe przerzuty i

wyniszczenie

UCHO

ZAPALENIA



Ostre zapalenie ucha srodkowego



Czesto wystepuje u dzieci i niemowląt.

Zwykle jest to zapalrnie wirusowe dające

wysiek surowiczy, ale może dojść do

nadkazenia bakteryjnego (Streptococcus

pneumoniae, H. influenzae, Streptokoki

beta - hemoolizujace.

UCHO



Przewlekłe zapalenie ucha

środkowego



Jest najczęsciej wynikiem powtarzających

się ostrych zapaleń. Wywołane jest

najczęściej przez Pseudomonas

aeruginosa, Staphylococcus aureus ,

grzyby lub flore mieszaną.



Powikłania to : pęknięcie błony

bębenkowej, zajęcie kosteczek

słuchowych, labiryntu, wyrostka

sutkowatego, penetracja do OUN w okolicy

skroniowej i powstanie ropnia lub

zapalenia mózgu.

UCHO



Cholesteatoma (perklak)



a) morfologia



Jest to zmiana torbielowata średnicy od 1do 4 cm ,

wysłana nabłonkiem wielowarstwowym płaskim

rogowaciejącym lub metaplastycznym wydzielającym śluz

. Torbiel ta jest wypełniona amorficznymi masami

złuszczonego nabłonka, cvzasami z zawartoscią igieł

cholestrolu. Ta torbirl otoczona jest naciekiem zapalnym i

czasami komórkami olbrzymimi typu wokół ciała obcego.



b) patogeneza



Prawdopodobmie przewlekłe zapalenie i pękniecie błony

bębenkowej prowadzi do wniknięcia nabłonka

wielowarstwowego płaskiego lub metapalzji nabłonka

śluzowego i tworzenia wysp nabłonka wielowarstwowego

płaskiego , które później przekształcają się w torbiele.



c) powikłania



Zmiana ta stale rosnąc może spowodowac niszczenie

kosteczek słuchowych, labiryntu, otaczających kości.

UCHO



B. NOWOTWORY



a) małżowina uszna -



- rak podstawnokomórkowy - nacieka

miejscowo, występuje najczęściej u starszych

mężczyzn, często przebywających na słońcu



- rak płaskonabłonkowy - również najczęściej

występuje u starszych mężczyzn, często

przebywajacych na słońcu



b) kanał słuchowy zewnętrzny



rak płaskonabłonkowy - występuje najcząściej

u kobiet w średnim i starszym wieku;

rozrastając się nacieka jamę czaszkowa i daje

przerzuty do regionalnych węzłów chłonnych

ŚLINIANKI



ZAPALENIA



wirusowe :



Świnka czyli nagminne zapalenie

przyusznic (Mumps)



Autoimmunologiczne:



Zespół Sjogrena dotyczący

ślinianek oraz małych gruczołów

jamy ustnej i gruczołów łzowych.

ŚLINIANKI



Bakteryjne:



etiologia i patogeneza:



Wywoływane jest najczęściej przez

Staphylococcus aureus i Streptococcus

viridans. Zapalenie to jest najczęściej wtórne

do zatkania przewodów odprowadzających

ślinianki przez kamienie (sialolithiasis).

Tworzeniu się kamieni sprzyja odwodnienie

oraz zatkanie odpływu śliny przez resztki

pokarmowe.



obraz morfologiczny:



Proces dotyczy najczęściej ślinianki

podżuchwowej , jest jednostronny. Zapalenie

jest śródmiąższowe lub ropne z tworzeniem

ropni i martwicą.

ŚLINIANKI



NOWOTWORY



W śliniankach może rozwinąć się

zadziwiająco dużo różnych nowotworów

złośliwych i łagodnych. Nowotwory

najczęściej rozwijają się w śliniankach

przyusznych a najrzadziej w śliniankach

podjęzykowych. Występują u osób dorosłych

głównie u kobiet (około 5% występuje u

dzieci), z wyjątkiem guza Warthina , który

częściej występuje u mężczyzn. Guzy

łagodne występują najczęściej w 5 do 7

dekady życia , a złośliwe później.

ŚLINIANKI



Podział:



łagodne :



gruczolak wielopostaciowy (adenoma pleomorphicum, tumor

mixtus)(50%) – nowotwór miejscowo złosliwy



guz Warthina (5-10%)



oncocytoma (1%)



inne gruczolaki (5-10%)



adenoma basocellulare



adenoma canaliculare



brodawczaki przewodowe (papilloma intraductale)



złośliwe :



carcinoma mucoepidermale (15%)



adenocarcinoma (NOS) (10%)



acinic cell adenocarcinoma (5%)



carcinoma adenoides cysticum (5%)



tumor mixtus malignus (3-5%)



carcinoma planoepitheliale (1%)



inne raki (2%)

ŚLINIANKI



Gruczolak wielopostaciowy:



etiologia:



Uważa się, że czynnikiem ryzyka rozwoju tego nowotworu jest

napromieniowanie. Najczęściej występuje w śliniankach

przyusznych. Obecnie uważa się , że wszystkie składniki

nowotworu, również te mezenchymalne pochodzą z komórek

mioepitelialnych lub komórek rezerwowych przewodów

odprowadzających.



obraz makroskopowy:



Jest to dobrze odgraniczony , otorebkowany, okrągły guz do 6

cm średnicy. Czasami guz rośnie ekspansywnie tworząc języki

wnikające w otaczający miąższ.



obraz mikroskopowy:



Cechą charakterystyczną jest bardzo duża różnorodność

obrazu. Elementy nabłonkowe przypominające komórki

mioepitelialne lub przewodowe tworzą przewody, zraziki,

nieregularne cewki, płaty lub pasma komórek. Elementy te

rozrzucone są w podobnym do mezenchymalnego tle

zbudowanym z luźnej myxoidnej tkanki zawierającej ogniska

chrząstki lub rzadziej kości. W jednych guzach elementy

nabłonkowe dominują, w innych tworzą tylko rzadko

rozrzucone ogniska.

ŚLINIANKI



przebieg



W gruczolaku może się rozwinąć rak.

Mówimy wtedy o tumor mixtus

malignus lub carcinoma ex adenoma

pleomorphicum. Częstość transformacji

złośliwej wzrasta wraz z wiekiem guza.

Rak najczęściej przybiera formę

gruczolakoraka lub raka

niezróżnicowanego. Należy on do grupy

najzłośliwszych nowotworów ślinianek.

ŚLINIANKI



Guz Warthina (Cystadenoma papillare

lymphomatosum)



epidemiologia



Występuje prawie zawsze w śliniance

przyusznej. Jest drugim co do częstości

nowotworem ślinianek. Występuje częściej u

mężczyzn między 5 a 7 dekadą życia. 10%

jest obustronny i wieloogniskowy. Większe

ryzyko zachorowania występuje u palaczy.



etiologia



Uważa się , że powstaje on z drobnych

odszczepionych fragmentów tkanki

limfatycznej znajdujących się w śliniankach.

Czasami może rozwinąć się w szyjnych

węzłach chłonnych .

ŚLINIANKI



obraz makroskopowy



Jest to okrągły lub owalny, otorebkowany guz od 2 do

5 cm średnicy rosnący najczęściej w powierzchownej

części ślinianki. Na przekroju może mieć przestrzenie

torbielowate wypełnione płynem surowiczym lub

śluzowym.



obraz mikroskopowy



Widoczne są przestrzenie wysłane dwuwarstwowym

nabłonkiem leżącym na gęstym limfatycznym zrębie

czasami tworzącym ośrodki rozmnażania. Przestrzenie

te są często zwężone przez polipowate wnikanie

elementów limfatycznonabłonkowych. Nabłonek

wyścielający składa się z powierzchownie leżących

komórek walcowatych o obfitej , ziarnistej, różowej

cytoplazmie (przypominają onkocyty), oraz leżących

pod spodem komórek sześciennych lub poligonalnych.

Pomiędzy komórkami walcowatymi leżą rozrzucone

komórki sekrecyjne

ŚLINIANKI



Carcinoma mucoepidermale – rak śluzowonaskórkowy



epidemiologia



Jest to najczęściej występujący nowotwór złośliwy ślinianek.

Jest nowotworem wywoływanym przez napromieniowanie.



obraz makroskopowy



Guz ograniczony, ale nieotorebkowany, często nacieka

marginesy. Zwykle ma powyżej 8 cm średnicy. Na przekroju

często ma drobne śluzowe torbielki.



Obraz mikroskopowy



Składa się ze sznurów , płatów lub torbielek zbudowanych z

komórek płaskonabłonkowych, śluzowych lub pośrednich.

Komórki pośrednie często mają wygląd płaskich z małymi

lub dużymi wakuolkami ze śluzem. Raka tego dzielimy na

postać low grade ( głownie komórki produkujące śluz ,

często tworzące struktury gruczołowe ), intermediate grade

oraz high grade (głównie komórki płaskie).



przebieg



Postać low grade nacieka głównie miejscowo i rzadko daje

przerzuty, natomiast postać high grade często daje wznowy

i odległe przrzuty.

ŚLINIANKI



Carcinoma adenoides cysticum



występowanie



Najczęściej zajmuje ślinianki podjęzykowe, może również

występować w nosie, zatokach, górnych drogach

oddechowych i innych miejscach.



obraz makroskopowy



Jest to guz mały, naciekający.



obraz mikroskopowy



Zbudowany jest z małych komórek o ciemnych, zwartych

jądrach i skąpej cytoplazmie. Komórki te układają się w

cewki, twory lite lub sitowate. Torbielowate przestrzenie

między komórkami są często wypełnione szklistym

materiałem.



biologia



Chociaż rośnie powoli, jest guzem nieprzewidywalnym. Ma

tendencję do naciekania przestrzeni okołonerwowych .

50% guzów daje odległe przerzuty do kości, wątroby i

mózgu i to bardzo często wiele lat po usunięciu

nowotworu.

OKO



SPOJÓWKA



Spojówka



niedobór witaminy A



Niedobór witaminy A powoduje rozsiane,

ciężkie rogowacenie wszystkich nabłonków na

błonach śluzowych. W oku zajęta jest rogówka i

spojówka. Często dochodzi do wtórnych infekcji

bakteryjnych i owrzodzeń rogówki, a nawet do

perforacji i zapalenia wszystkich błon oka.



nowotwory



rak płaskonabłonkowy – zwykle nacieka tylko

powierzchowne warstwy i rzadko daje

przerzuty



rak śluzowonaskórkowy



czerniak

OKO



Rogówka



a) zapalenia



Zapaleniem śródmiąższowym nazywamy stan

zapalny zrębu bez naruszenia nabłonka, a

owrzodzeniem zapalenie zrębu bez leżącego

nad nim nabłonka.



Zapalenie może być infekcyjne ( bakteryjne,

wirusowe, grzybicze, pierwotniakowe –

sprzyja temu brak naczyń krwionośnych) lub

nieinfekcyjne ( ekspozycja na UV, chemikalia).



Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi infekcji

jest noszenie szkieł kontaktowych i niedobór

odporności.



Najczęstszym czynnikiem infekcyjnym jest

Herpes simplex.

OKO



Naczyniówka



Zapalenia ziarniniakowe



infekcyjne – bakteryjne (kiła, gruźlica, trąd,),

wirusowe, grzybicze, pierwotniakowe. Zapalenie

zajmuje również siatkówkę i twardówkę.



Sarkoidoza



Współczulne zapalenie naczyniówki



Jest to obustronne zapalenie ziarniniakowe

naczyniówki towarzyszące urazowi penetrującemu

jednego oka. Przyczyną jest nadwrażliwość na

antygeny uwolnione naczyniówkowe melanocyty,

nabłonek barwnikowy i komórki nerwowe siatkówki.

W obrazie mikroskopowym widoczne jest rozsiane

zapalenie ziarniniakowe naczyniówki złożone

głównie z limfocytów ze skupieniami histiocytów i

czasami komórek olbrzymich.

OKO



Melanoma malignum



Jest to najczęstszy nowotwór oka u

białych. Występuje w naczyniówce,

tęczówce, ciałku rzęskowym, skórze

powiek i spojówce. Najczęstszym

miejscem przerzutów jest wątroba.



obraz makroskopowy :



Większość dotyczy tylnej naczyniówki,

stąd nowotwór rozprzestrzenia się

bocznie między siatkówką i twardówką.

Często nowotwór ma charakter

guzowatej masy, która rozrasta się w

kierunku ciałka szklistego.

OKO



obraz mikroskopowy i klasyfikacja Callender:



- typ A wrzecionowaty : zwarto leżące komórki z małymi

wrzecionowatymi jądrami i centralnym ciemnym fałdem

jądrowym. Cytoplazma jest skąpa a granice komórkowe

trudno słabo widoczne. Rokowanie jest dosyć dobre.



- typ B wrzecionowaty : zwarto leżące komórki z

wyraźnymi wrzecionowatymi jądrami i wyraźnymi

jąderkami. Mają więcej cytoplazmy niż w typie

poprzednim , a granice komórkowe są niewidoczne.

Rokowanie jest gorsze.



- typ epitelioidny – duże komórki pozbawione kohezji z

okrągłymi jądrami i dobrze widocznymi jąderkami.

Cytoplazma jest obfita a granice komórkowe dobrze

widoczne. Rokowanie jest złe.



- typ mieszanokomórkowy – występują tu komórki z typu

epitelioidnego oraz wrzecionowatego B. Rokowanie jest złe.



- typ z martwicą – martwica jest tak duża, że nie można

określić typu komórek. Rokowanie jest złe.

Document Outline