Urazy kręgosłupa i rdzenia

kręgowego

Urazy kręgosłupa i rdzenia

kręgowego

Większość urazów kręgosłupa jest

wynikiem wypadków komunikacyjnych,
upadków z wysokości i urazów
sportowych.

Urazy kręgosłupa szyjnego stanowią ponad

połowę wszystkich urazów kręgosłupa.

U pacjentów z istniejącym urazem

kręgosłupa występuje wysokie ryzyko
kolejnych urazów – uszkodzenie rdzenia.

Wywiad

Urazy kręgosłupa często występują jako

składnik urazu wielonarządowego.

Przy każdym urazie wielonarządowym

należy brać pod uwagę możliwość urazu
kręgosłupa.

Mechanizm urazu.
Schorzenia kręgosłupa przed wypadkiem.
Gdzie boli? gdzie występują zaburzenia

czucia?

Badanie fizykalne

Schemat ABCDE – ocena wstępna i stabilizacja

funkcji życiowych.

Badanie kręgosłupa: należy ocenić cały

kręgosłup od potylicy do kości krzyżowej.

Pacjent na boku – jedna osoba przytrzymuje

głowę i szyję w osi ciała, druga tułów, trzecia

nogi. Należy ocenić tkliwość, bolesność, uskoki

kręgów, obrzęki, wybroczyny.

Ocena siły mięśniowej, ubytków czucia,

odruchów.

Brak odchyleń w badaniu neurologicznym nie

wyklucza urazu kręgosłupa i rdzenia

kręgowego.

Na miejscu zdarzenia

Kiedy myśleć o urazie kręgosłupa?
Mechanizm urazu – upadek z

wysokości, wypadek komunikacyjny,

upadek na głowę (skoki do wody)

Objawy – zaburzenia czucia kończyn,

bóle grzbietu, szyi, niedowłady,

porażenia, pacjent może zgiąć łokieć

ale nie może go wyprostować,

priapizm(długotrwały wzwód prącia bez

podniecenia seksualnego).

Na miejscu zdarzenia

Zawsze ABC…
Jeśli konieczne to RKO
udrożnienie dróg oddechowych a

unieruchomienie kręgosłupa: wykonać

manualne unieruchomienia kręgosłupa –

trzymając głowę i szyję pacjenta w pozycji

pośredniej umieść obie ręce wokół szyi i

złącz je z tyłu, przedramionami

zapobiegając ruchom głowy

ostrożne przenoszenie(najlepiej 4 – 5 osób

stabilizujących kręgosłup) i tylko jeśli

konieczne poruszanie pacjentem.

Na miejscu zdarzenia

Wczesne unieruchomienie:
Kołnierz Schantza lub inny kołnierz

unieruchąmiający

Sztywne podłoże
Jeśli brak sprzętu nie ruszamy pacjenta

do czasu przyjazdu karetki
pogotowia.

Odwracanie pacjenta na

plecy.

Kołnierz Schantza

Kołnierz Schantza

Kołnierz unieruchomiający

Złamania kręgosłupa

• Kompresyjne – zgnieceniu w różnym stpniu ulega

kolumna przednia

• Wybuchowe – duża siła działająca w osi kręgosłupa

i jednocześnie zginająca doprowadza do zgniecenia

kolumny przedniej i środkowej, co sprawia, że krąg

wygląda jak rozerwany od środka

• Zgięciowe – w mechanizmie silnego zgięcia z

dodatkowo działającą rotacją dochodzi do

zgniecenia kolumny przedniej i rozerwania

środkowej

• Typu „pasa biezpieczeństwa” – są skutkiem

rozciągnięcia kolumny przedniej i środkowej

• Przeprostne – zgnieceniu ulega kolumna tylna i

środkowa

Złamania kręgosłupa

• Stabilne leczy się najczęściej

zachowawczo przez założenie
odpowiedniego gorsetu
ortopedycznego lub gipsowego

• Niestabilne – wymagają zazwyczaj

leczenia operacyjnego, którego celem
jest uzyskanie dobrej stabilizacji
kręgosłupa przez usztywnienie
uszkodzonego miejsca.

Złamania kręgosłupa

Nawet u ludzi całkowicie i

nieodwracalnie porażonych
stabilizacja operacyjna
złamań umożliwia wczesną
rehabilitację i znosi lub
znacznie osłabia ciężkie
zespoły bólowe.

Złamania kręgosłupa

Złamania dwóch pierwszych kręgów

szyjnych, ze względu na ich odmienną
budowę warunkującą dużą ruchomość
tego odcinka, odbiegają od dość typowych
złamań kręgów położonych niżej.

Są rzadkie i trudne do rozpoznania,

obarczone możliwością wystąpienia
śmiertelnych powikłań w razie
przeoczenia.

Obrażenia rdzenia

kręgowego

Wstrząśnienie rdzenia kręgowego – postać

najlżesza, zaburzenia funkcji bez zmian w

strukturze. Stan odwracalny, ustępuje w

pierwszych godzinach po urazie, mija do

tygodnia

Stłuczenie rdzenia kręgowego – uszkodzenie

struktury rdzenia (martwica), w zależności od

umiejscowienia:

• Zespół całkowitego poprzecznego

uszkodzenia rdzenia kręgowego – ognisko

martwicy obejmuje cały przekrój, utrata

odruchów, czucia, zaburzenia

naczynioruchowe

Obrażenia rdzenia

kręgowego

• Zespół przedniego uszkodzenia rdzenia kręgowego

– uszkodzenie do 2/3 przednich przekroju rdzenia,

porażenia, utrata czucia bólu i temperatury

• Zespół centralnego uszkodzenia rdzenia

kręgowego – powstaje na skutek urazu

przeprostnego o niewielkiej sile u ludzi starszych,

występuje osłabienie siły mięśniowej, drętwienie

kończyn górnych

• Zespół połowiczego uszkodzenia rdzenia

kręgowego – rzadko, np. po postrzale, występuje

po stronie urazu porażenie spastyczne, utrata

czucia dotyku i czucia głębokiego; po stronie

przeciwnej upośledzenie czucia temperatury i bólu

Obrażenia rdzenia

kręgowego

Klinicznie:

 Uszkodzenia powyżej segmentu C3-C4 kończą się zgonem

na miejscu wypadku z powodu porażenia mięśni

oddechowych

 Uszkodzenia segmentów C5-C7 powodują wiotkie

porażenia kończyn górnych, spastyczne dolnych i

zniesienie wszystkich rodzajów czucia (tetraplegia)

 Uszkodzenia segmentów piersiowych – zniesienie

wszystkich rodzajów czucia i porażenie spastyczne

kończyn dolnych, z zachowaniem czynności kończyn

górnych (paraplegia)

 Uszkodzenie stożka końcowego – wiotkie porażenie

kończyn dolnych, nietrzymanie moczu i stolca

 Uszkodzenie ogona końskiego – objawy różne, częściowe

niedowłady i porażenia kończyn dolnych z zaburzeniami

oddawania moczu i stolca