Terapia rodzin - 

wprowadzenie

Bogdan de Barbaro
Katedra Psychiatrii
Collegium Medicum UJ

1

Uwagi historyczne



"Pacjent ma rodzinę"



 jak pokonać schizofrenię?



"schizofrenogenna" matka



"podwójne wiązanie"



"trójpokoleniowa koncepcja schizofrenii"

2

Terapeuta jako sędzia 
i co z tego wyniknęło 



Oskarżanie rodzin



Antypsychiatria



Bunt rodzin (NAMI)

3

Murrey Bowen 



Proces emocjonalny



Dyferencjacja



Triangulacje



Pozycje wśród rodzeństwa

4

Salvatore Minuchin



Struktura rodziny



Władza w rodzinie



Sojusze i koalicje

5

Palo Alto i Bateson



Komunikacja funkcjonalna



Podwójne wiązanie 



Strategie i pętle 

6

Mara Selvini Palazzoli



Pętle i paradoksy



Niezmienna recepta

7

Fiasko modernizmu



Ekspert?



Jedna prawda?



Jednakowa rodzina?

8

Postmodernizm: zakwestionowanie 
Wielkich Teorii i Rozumu



Całościowy i spójny opis 
rzeczywistości – nieadekwatny



Możliwe opisy cząstkowe i 
sfragmentaryzowane



Kompromitacja oświeceniowego 
Rozumu: Auschwitz – Kołyma

9

Postmodernizm: wizje cząstkowe

 

...utworów jest tyle, ilu czytelników...

Barthes

... by myśleć, trzeba najpierw oduczyć się 

wielu rzeczy ...

Bachelard 

10

Postmodernizm: pluralizm



Mnogość doktryn, poglądów, teorii, kultur



Wiedza jako schematy interpretacyjne



Pluralizm w terapii rodzin: schyłek 
modernistycznego modelu rodziny



Teoria jako przeszkoda w dostępie do 
realności

11

Postmodernizm: pluralizm



 zamiast poczucia wyższości nad 
innymi doktrynami: zaciekawienie, 
zdziwienie i sympatia wobec innych 
(teorii)



Monizm? Bezzasadny



Integracja? Zaciemni rzeczywistość



Zaciekawienie? Nie takie proste ...

12

Postmodernizm: wielowersyjność



Nie ma jednej prawdy – są tylko 
wersje



Wiele narracji



w rodzinie



w osobie

13

Postmodernizm: pragmatyzm



Użyteczność ponad Prawdą 



szukanie wersji, która pasuje



a zatem ani jedna teoria ani jedna 
meta-teoria nie przydadzą się

14

Społeczny konstrukcjonizm



Język tworzy rzeczywistość



Obraz świata jako wyraz społecznej 
wymiany językowej



Realność jest „językowana” na wiele 
sposobów



Wiedza = władza

15

Terapia postmodernistyczna



W terapii modernistycznej terapeuta 
wie



W terapii postmodernistycznej 
terapeuta nie ufa teoriom i mini-
teoriom



Idea irrewerencji



(ale nie: anarchia poznawcza)

16