Budowa stawu w
aspekcie
funkcjonalności
Paulina Gawęda
Budowa stawu w
aspekcie
funkcjonalności
Paulina Gawęda
Kości
Stawy
Stawy są to ruchome połączenia
między kośćmi.
Powierzchnie stawowe kości
pokryte są chrząstką stawową i są
względem siebie odpowiednio
dopasowane (np. głowa kości
udowej i panewka stawu
biodrowego).
W obrębie stawów mogą istnieć
także dodatkowe elementy
chrzęstne, dopasowujące
powierzchnie stawowe podczas
ruchu w stawie np. łąkotki w stawie
kolanowym.
Stałym elementem budowy stawu
jest torebka stawowa utworzona z
tkanki łącznej, w obrębie której
znajduje się jama stawowa
wypełniona mazią stawową.
Strukturami, które dodatkowo
stabilizują staw są więzadła -
połączenia kostno-kostne z tkanki
łącznej. Mogą one znajdować się
pozastawowo - często ściśle łącząc
się z torebką stawową, a także w
jamie stawowej.
Stawy można podzielić na
podstawie:
Liczby łączących się kości
Kształtu powierzchni stawowych
Ruchomości
Liczby osi
Rodzaje stawów
Staw prosty- składa się z 2 kości
Staw złożony- tworzy go kilka kości
Staw płaski- typ stawu wieloosiowego, posiada płaskie
pow.stawowe,umożliwiają one jedynie na przesuwanie się
względem siebie
Staw zawiasowy-typ stawu zawiasowego, pow.stawowe są
zróżnicowane, jedna z nich ma kształt walca, druga
odpowiada kształt wklęsłej panewki
Staw obrotowy- typ stawu zawiasowego, pow.stawowe mają
kształt panewki i główki
Staw eliptyczny- jest to staw 2-osiowy, czyli osie przecinają
się pod kątem 90
0
Staw siodełkowaty- jest to staw 2-osiowy, pow.stawowe
mają kształt siodełka
Staw kulisty- typ stawu wieloosiowego, pozwala na dowolne
ruchy.
1.- kulisty, 2.- eliptyczny, 3.-siodełkowaty,
4.- zawiasowy, 5.- obrotowy
Możliwość ruchów w stawie zależy
od:
Wiotkości i napięcia torebki
stawowej
Układu i siły więzadeł
Działania mięśni
Kończyna
górna wolna
Staw ramienny- prosty , kulisty
Budowa:
Pow.stawowa głowy
kości ramiennej,
panewka
stawowa(wydrąże
nie stawowe
przechodzące w
obrąbek)
Staw ramienny-
(articulatio
humeri) – zestawienie ruchów, ich
zakres.
Odwodzenie (abductio) 130
0
, (z
łopatką 180
0
)
Przywodzenie (adductio) 75
0
Zginanie (flexio) (unoszenie do
przodu), 160
0
Prostowanie (extensio) (unoszenie do
tyłu), 60
0
Nawracanie (pronatio) (Obracanie na
zewnątrz), 40
0
Staw łokciowy- złożony, zawiasowy,
obrotowy
Budowa:
Pow.stawowa bloczka
k.ramiennej,
Pow.stawowa główki
k.ramiennej, 2 stawy
głowy kości
promieniowej
Wcięcie promieniowe
k.łokciowej oraz
obwód stawowy głowy
kości promieniowej
Staw łokciowy
(articulatio cubiti) –
zestawienie ruchów, ich zakres.
Zginanie (flexio), 150
0
Prostowanie (extensio), max. - 15
0
(powyżej
tej wartości = przeprost (hyperextensio)
Odwracanie (supinatio), (obracanie na
zewnątrz), 90
0
Nawracanie (pronatio), (obracanie do
wewnątrz), 90
0
Staw
promieniowo-nadgarstkowy i
środnadgarstkowy
Budowa:
Panewka
(utworzona przez
pow.stawowa
nadgarstka
k.promieniowej),
pow.wypukła(wszys
tkie kości szeregu
bliższego
nagdgarstka z
wyj.k.grochowatej)
Budowa:
Pierwszy i drugi
szereg kości
nadgarstka.
Staw promieniowo-nadgarstkowy
i środnadgarstkowy
(art.
radiocarpea et mediocarpea)-
zestawienie ruchów, ich zakres.
Zginanie dłoniowe (flexio palmaris), 80
0
Zginanie grzbietowe (flexio dorsalis)
Prostowanie (extensio)
Stawy śródręczno-paliczkowe-
prosty , kulisty
Budowa:
Od II do V głowy k.śródręcza oraz
dołki stawowe położone na
podstawie członów bliższych
członów
Stawy śródręczno-paliczkowe
(art.
metacarpophalangeae) - zestawienie
ruchów.
Zginanie (flexio), 80
0
Prostowanie (extensio), max. - 45
0
Stawy międzypaliczkowe-
prosty , zawiasowy
Budowa:
Łączą paliczki każdego palca ( w
kciuku jeden, w pozostałych po 2
stawy międzypaliczkowe bliższe i
dalsze)
Stawy międzypaliczkowe ręki
bliższe i dalsze
(art..
interphalangeae proximalis et
distalis)
Zginanie (flexio)
Prostowanie (extensio)
Staw nadgarstkowo-śródręczny
kciuka- zawiasowy
Budowa:
Głowa kości I śródręcza oraz dołek
stawowy na podstawie paliczka kciuka
Staw nadgarstkowo-śródręczny
kciuka
(art.. carpometacarpea
pollicis)
Zginanie (flexio), 15
0
Prostowanie (extensio)
Odwodzenie (abductio), 70
0
Przywodzenie (adductio) (do palca II)
Przeciwstawianie (oppositio) (zakres
pełny, gdy opuszka kciuka osiągnie
czubek palca V)
Staw barkowy
1) ruch zginania i
prostowania
ramienia
2) odwodzenie i
przywodzenie
ramienia
1)skręcanie
ramienia do wew.i
na zew
2) ruch zginania i
prostowania
ramienia
Staw łokciowy
1) ruch zginania i
prostowania
przedramienia
2) zginanie i
prostowanie
przedramienia
Kończyna
dolna
wolna
Staw biodrowy- kulisty-
panewkowy
Budowa:
Pow.stawowe
tworzą
pow.księżycowatą
panewki kości
miednicznej
oraz pow.głowy
kości udowej
Staw biodrowy
(articulatio coxae)
zestawienie ruchów, ich zakres.
Zginanie (flexio), 110-120
0
Prostowanie (extensio), (w leżeniu na brzuchu
unoszenie kończyny), 30
0
, (>30
0
przeprost)
Odwodzenie (abductio), 50
0
, (zgięte biodro i
kolano odwodzenie 80-90
0
)
Przywodzenie (adductio), 40
0
, (zgięte biodro i
kolano przywodzenie 45-55
0
)
Obracanie do wewnątrz (rotatio interna), 45
0
Obracanie na zewnątrz (rotatio externa), 45
0
Staw kolanowy- złożony,
zawiasowo-obrotowy
Budowa:
Pow.stawowe tworzą
oba kłykcie kości
udowej oraz
pow.stawowe górne
kłykci
k.piszczelowej wraz
z pow.wew.rzepki
przylegającej do
kłykcia kości udowej
Staw kolanowy
(articulatio genus)
– zestawienie ruchów, ich zakres.
Zginanie (flexio), 130-150
0
Prostowanie (extensio)
Stawy stopy
W obrębie stopy
występują stawy:
1.staw skokowo-goleniowy
2.stawy między kośćmi
stępu
3.staw między kośćmi
stępu i kośćmi
śródstopia
4.stawy między kośćmi
śródstopia
5.stawy śródstopno-
paliczkowe i
międzypaliczkowe
Stawy stopy
(articulationes pedis)
– zestawienie ruchów, ich zakres
.
Zginanie grzbietowe (flexio dorsalis),20
0
,
(przy zgięciu stawu kolanowego 90
0
)
Zginanie podeszwowe (flexio plantaris),
40-50
0
(przy zgięciu stawu kolanowego 90
0
)
Odwracanie stępu (supinatio tarsi)
(unoszenie brzegu przyśrodkowego pięty, w
efekcie stęp przybiera ustawienie szpotawe)
Nawracanie stępu (pronatio tarsi)
(unoszenie brzegu bocznego pięty, w efekcie
stęp przybiera ustawienie koślawe)
Staw biodrowy
1) zginanie i
prostowanie uda
2) odwodzenie i
przywodzenie uda
Staw kolanowy
1) Zginanie i
prostowanie
Pozycje do ćwiczeń
Ze względu na usytuowanie ogólnego
środka ciężkości względem podłoża, pozycje
wyjściowe dzieli się na:
Wysokie- m.in..postawa stojąca
Średnie (półwysokie)-wszelkie pozycje
klęczne i przysiady
Niskie- siady i pozycje leżące
Pozycje izolowane- ograniczają lub
uniemożliwiają wykonanie ruchu
określonych odcinków ciała lub w
pojedynczych stawach,(siady, leżenia
oraz klęki w różnych odmianach).
Pozycje
Pozycje