background image

Zatrucie alkoholem 
etylowym

 

Jest to najczęstsze zatrucie coraz częściej występujące w wieku 

dziecięcym i w okresie dorastania. O stopniu zatrucia decydują: 

dawka alkoholu oraz szybkość jego spożycia (dawka śmiertelna 

wynosi 300-400ml czystego alkoholu zażytego w ciągu godziny) 

oraz szybkość jego metabolizmu (zdrowy mężczyzna o wadze 70kg 

metabolizuje 7-8g czystego alkoholu na godzinę). Niska tolerancja 

alkoholu jest charakterystyczna dla dzieci, kobiet, chorych na 

padaczkę. Alkohol etylowy ze względu na powinowactwo do 

tłuszczu powoduje zmianę przepuszczalności błon komórkowych, 

wpływając wyraźnie na komórki ośrodkowego układu nerwowego 

co w początkowym okresie objawia się ogólnym pobudzeniem, 

później działaniem porażającym głównie ośrodek oddechowy i 

krążenia. Przy zatruciu alkoholem etylowym często występuje 

niebezpieczeństwo hipoglikemii (niskiego stężenia glukozy we 

krwi), zwłaszcza u dzieci i osób przewlekle nadużywających 

alkoholu, kwasicy metabolicznej, hipokaliemii (zwiększona 

diureza), hipotermii (rozszerzenie naczyń obwodowych). Możliwe 

są również napady drgawkowe pochodzenia mózgowego. 

background image
background image

Objawy

Do najczęstszych objawów zgłaszanych oraz obserwowanych u osób 

u których doszło do zatrucia alkoholem etylowym należą:

objawy ogólne: wyczuwalna woń alkoholu z ust (foetor alcoholicus), 

objaw ten czasami może nie występować 

objawy zatrucia: 

stadium I - pobudzenia (stężenie alkoholu we krwi l-2‰): euforia, 

odhamowanie, podniecenie ruchowe, zaburzenia równowagi i koordynacji 

ruchowej, zapalenie spojówek, gorąca i sucha skóra, utrata samokontroli, 

niekiedy z napadami szału, pod koniec okresu występują zaburzenia 

artykulacji pod postacią bełkotliwej mowy której mogą towarzyszyć 

zaburzenia akomodacji , widzenie podwójne, rozszerzenie źrenic, zawroty 

głowy z uczuciem wirowania i utrudniony chód aż do chwiania się 

stadium II - senności (stężenie alkoholu we krwi 2-2,5‰): zaburzenia 

świadomości, wąskie lub prawidłowe źrenice, tachykardia, osłabienie 

odczuwania dotyku, czasami zwiotczenie mięśni 

stadium III - zamroczenia (stężenie alkoholu we krwi 2,5-4‰): utrata 

świadomości, adynamia, osłabienie odczuwania bólu, bezwiedne 

oddawanie moczu i stolca, szerokie wolno reagujące na światło źrenice, 

tachykardia, spadek ciśnienia krwi, oddech maszynowy, czasem 

hipotermia i hipoglikemia 

stadium IV - asfiksji (stężenie alkoholu we krwi > 4‰): głęboka śpiączka, 

brak odruchów, szerokie nie reagujące na światło źrenice, sinica, 

zatrzymanie oddechu, zahamowanie ośrodka krążenia w rdzeniu 

przedłużonym, hipotermia

background image
background image

Rozpoznanie 

W przypadku zatrucia alkoholem etylowym należy 

pamiętać, że upojenie może maskować inne 

przyczyny utraty przytomności np. udar mózgu, 

uraz głowy czy śpiączkę cukrzycową. Rozpoznanie 

zatrucia alkoholem etylowym polega na :

rozmowie ze świadkami 

określeniu ilości i stężenia alkoholu 

uwzględnienie możliwości zatrucia mieszanego 

(leki nasenne, środki psychotropowe, alkohol 

metylowy) 

charakterystyczny przebieg kliniczny 

koniecznie należy wykluczyć uraz czaszkowo-

mózgowy, hipoglikemię

background image

Postępowanie

Postępowanie z osobą u której doszło do zatrucia 

polega na:

ochronie przed oziębieniem oraz urazami 

stadium I: przy nietypowych objawach nadal 

obserwować, w razie potrzeby skierować na 

leczenie ambulatoryjne, wezwać lekarza do 

domu 

stadium II: wskazane leczenie szpitalne 

stadium III i IV; przewieźć do szpitala pod opieką 

lekarza 

dzieci zatrute alkoholem, nieprzytomne, z 

drgawkami lub zaburzeniami oddechowymi 

muszą być hospitalizowane w każdym przypadku

background image

Zatrucie alkoholem 

Zatrucie alkoholem 

metylowym

metylowym

background image

Do zatrucia alkoholem metylowym dochodzi 
zazwyczaj przypadkowo po wypiciu 
rozpuszczalników z metanolem, odmrażaczy, itp. 
Metanol, po wchłonięciu przez organizm ulega 
przemianie głównie do kwasu mrówkowego, 
odpowiedzialnego za większość objawów zatrucia 
takich jak podrażnienie błony śluzowej przewodu 
pokarmowego, splątanie, zaburzenia 
świadomości czy toksyczne uszkodzenie wzroku. 
Dawka śmiertelna alkoholu metylowego wynosi 
od 30-250 ml chociaż obserwowano zgony po 
wypiciu już 15ml alkoholu metylowego oraz 
wyleczenie po wypiciu 600ml metanolu.

background image

Objawy

Objawy zatrucia metanolem wstępują po okresie utajenia 

wynoszącym od 6 do 24h a ich nasilenie zależy głównie 

od ilości zażytego alkoholu. Zazwyczaj obserwuje się: 

zawroty, bóle głowy, bóle brzucha 

nudności. wymioty 

światłowstręt, zaburzenia widzenia włącznie ze ślepotą, 

rozszerzenie źrenic bez reakcji na światło w ciężkich 

przypadkach 

splątanie, zaburzenia świadomości aż do utraty 

przytomności, czasami drgawki

duszność, zaburzenia oddychania 

zaburzenia rytmu serca (bradykardia lub tachykardia)

Może również wystąpić ostre zapalenie trzustki, 

uszkodzenie nerek oraz obrzęk mózgu.

background image

Rozpoznanie

Rozpoznanie można ustalić na 
podstawie dokładnie zebranego 
wywiadu z osobą zatrutą lub ze 
świadkami zdarzenia oraz na podstawie 
występowania charakterystycznych 
objawów chorobowych.

background image

Postępowanie

Udzielanie pierwszej pomocy osobie, u której doszło do 

zatrucia alkoholem metylowym polega na:

zabezpieczeniu trucizny

w razie utraty przytomności należy chorego ułożyć na boku 

w razie potrzeby przeprowadzić płukanie żołądka, jeśli 

alkohol został spożyty przed < 2-4 h 

podaniu doustnym wysokoprocentowego napoju 

alkoholowego (w ciągu 30 minut podać 40% roztwór 

alkoholu etylowego w dawce 1,5-2,0 ml/kg m.c. a następnie 

u pijących przewlekle 0,4 ml/kg m.c. na godzinę zaś u 

niepijących 0,2ml/kg m.c. na godzinę), który kompetycyjne 

wypiera metanol z dehydrogenazy alkoholowej w wyniku 

czego nie powstają szkodliwe metabolity. 

wskazany jest przewóz do szpitala wykonującego 

hemodializy

background image

Zatrucia glikolem 

Zatrucia glikolem 

etylenowym

etylenowym

background image

Glikol etylenowy i inne alkohole dwuwodorotlenowe 

są to bezbarwne, oleiste ciecze, bez zapachu, o 

smaku słodkawym. Mieszają się dobrze z wodą i z 

wieloma rozpuszczalnikami organicznymi.

Poza zastosowaniem jako rozpuszczalniki używane 

są jako składniki płynów nie zamarzających do 

chłodnic samochodowych i do produkcji niektórych 

kosmetyków. Ostre zatrucia glikolem etylenowym, 

który jest najbardziej toksyczny z tej grupy 

związków, zdarzają się w zasadzie tylko drogą 

doustną, jest bowiem mało lotny i nie wchłania się 

przez skórę. Najczęstszą przyczyną są pomyłki z 

alkoholem.

background image

Objawy zatrucia

Objawy w postaci upojenia i śpiączki są podobne do 

objawów zatrucia alkoholem etylowym, narastają powoli. 

W czasie przemian wewnątrzustrojowych glikolu 

etylenowego powstaje kwas szczawiowy, który wytrąca 

się w postaci kryształów w ścianach naczyń, przede 

wszystkim mózgu i nerek. Objawem zwracającym uwagę 

jest znaczna kwasica, jak w zatruciu alkoholem 

metylowym. Śmierć (wczesna) może nastąpić wskutek 

uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego lub (późna) 

wskutek uszkodzenia nerek. Zmiany w nerkach są 

podobne jak w zatruciu kwasem szczawiowym.

background image

Pierwsza pomoc

 

Natychmiastowe wywołanie wymiotów.

Podanie węgla leczniczego w roztworze 
wodnym. 

Zabezpieczenie podstawowych 
czynności życiowych. 

Konieczny kontakt z ośrodkiem zatruć i 
natychmiastowe przewiezienie pacjenta 
w celu jak najszybszego rozpoczęcia 
leczenia specjalistycznego.


Document Outline