background image

Mikrobiologia i higiena 
produkcji wędlin 
podrobowych

Adam Malicki

background image

Definicja

Wędliny podrobowe

 – przetwory 

mięsne w osłonce naturalnej lub sztucznej 
produkowane z surowców podrobowych 
mięsno-tłuszczowych, rozdrobnionych, 
peklowanych lub solonych, z 
ewentualnym dodatkiem krwi, surowców 
niemięsnych, przyprawione, gotowane lub 
parzone.

background image

Trzy grupy wędlin

1. Technologiczna
Podział ze względu na ich kształty:

a) salcesony
b) kiszki

Podział ze względu na dodatek krwi

a) krwiste
b) niekrwiste

background image

Trzy grupy wędlin:

2. Towaroznawczą, utworzona przez 
Podział wędlin w zależności od stopnia 

przetłuszczenia, gdzie wędliny 

podrobowe dzieli się na:
a) chude wskaźnik T/B do 2,0
b) tłuste wskaźnik T/B powyżej 2,0

Oraz wydajność

a) do 100% i wskaźniku W/B do 4,3
b) powyżej 100% i wskaźniku W/B 

powyżej 4,3

background image

Trzy grupy wędlin:

3. Jakościowa, gdzie wyróżnia się 

wędliny podrobowe
a) popularne
b) wyborowe

background image

Wędliny podrobowe

Salcesony są wyrobami wędliniarskimi, w 

których część składników została pokrojona w 

większe kawałki, zaś reszta bardziej 

rozdrobniona, wymieszana i włożona w żołądki 

wieprzowe, pęcherze lub kątnice. Salcesony nie 

zawierające w swym składzie krwi, lub 

zawierające jej do 5% zalicza się do niekrwistych.

Kiszki są to wędliny podrobowe, których 

składniki ( ewentualnie poza słoniną i tłuszczem 

twardym) zostały dokładnie wymieszane i 

włożone w osłonkę naturalną lub sztuczną. W 

zależności czy w swym składzie zawierają krew 

czy nie, dzieli się je na krwiste i niekrwiste.

background image

Proces produkcji

Surowiec – 

podroby, 

drobne mięsa wołowe i 
wieprzowe, mięso z głów, 
substytuty

Surowiec

Kontrola gotowego 

produktu

Wykańczanie, 

znakowanie

Rozbiór przemysłowy

Solenie

Mycie i moczenie

Wstępna obróbka 

termiczna

Napełnianie osłonek

Rozdrabnianie na 

wilku

Kutrowanie i  

mieszanie 

Przygotowanie 

osłonek

Pakowanie i 

przechowywanie

Ostateczna obróbka 

termiczna i 

chłodzenie

Dodawanie przypraw 

i substytutów 

background image

Solenie

 – 

do 

produkcji wędlin 
podrobowych używamy 
najczęściej surowce nie 
peklowane i nie solone. 
Solimy podczas 
kutrowania lub 
mieszania

Proces produkcji

Surowiec

Kontrola gotowego 

produktu

Wykańczanie, 

znakowanie

Rozbiór przemysłowy

Solenie

Mycie i moczenie

Wstępna obróbka 

termiczna

Napełnianie osłonek

Rozdrabnianie na 

wilku

Kutrowanie i  

mieszanie 

Przygotowanie 

osłonek

Pakowanie i 

przechowywanie

Ostateczna obróbka 

termiczna i 

chłodzenie

Dodawanie przypraw 

i substytutów 

background image

Mycie i 
moczenie.
 

Surowice podrobowe 
moczymy w ciepłej 
wodze. Wątrobę 
natomiast kroi się w 
plastry usuwa grubsze 
naczynia krwionośne i 
przewody żółciowe i 
moczy się w zimnej 
bieżącej wodzie 1 
godz.

Proces produkcji

Surowiec

Kontrola gotowego 

produktu

Wykańczanie, 

znakowanie

Rozbiór przemysłowy

Solenie

Mycie i moczenie

Wstępna obróbka 

termiczna

Napełnianie osłonek

Rozdrabnianie na 

wilku

Kutrowanie i  

mieszanie 

Przygotowanie 

osłonek

Pakowanie i 

przechowywanie

Ostateczna obróbka 

termiczna i 

chłodzenie

Dodawanie przypraw 

i substytutów 

background image

Proces produkcji

Wstępna obróbka 

termiczna

 

– 

stosuje się w 

odniesieniu do mięsnych 

surowców podrobowych, 

surowców tłuszczowych, 

roślinnych, wyjątkowo wątroby

Podroby trzymamy początkowo w 

temp. 100 ºC przez 10 min, 

dolewamy zimnej wody tak żeby 

temp. 85 ºC – 90 ºC i 

utrzymujemy tą temp. Do 

uzyskania miękkości (2-3h) Płuca 

serca, śledziony, ozory, podgardla 

1,5h do tzw. podmiękkości

Wątrobę wrzucamy do wody o 

temp. 90 ºC a następnie przez 

dolewanie zimnej wody obniżamy 

temp do 75 ºC. Parzymy 8-10 

min. Studzimy w bieżącej zimnej 

wodzie, następnie pozostawiamy 

na kratkach do ocieknięcia.

Kaszę po przepłukaniu wrzącą wodą 

gotuje się 30min stale mieszając.

Surowiec

Kontrola gotowego 

produktu

Wykańczanie, 

znakowanie

Rozbiór przemysłowy

Solenie

Mycie i moczenie

Wstępna obróbka 

termiczna

Napełnianie osłonek

Rozdrabnianie na 

wilku

Kutrowanie i  

mieszanie 

Przygotowanie 

osłonek

Pakowanie i 

przechowywanie

Ostateczna obróbka 

termiczna i 

chłodzenie

Dodawanie przypraw 

i substytutów 

background image

Proces produkcji

Rozdrabnianie na 
wilku - 

Surowce 

podrobowe, mięsne i 
tłuszczowe 
przeznaczone do 
kutrowania należy 
uprzednio rozdrobnić na 
wilku przez siatkę 3mm.

Surowiec

Kontrola gotowego 

produktu

Wykańczanie, 

znakowanie

Rozbiór przemysłowy

Solenie

Mycie i moczenie

Wstępna obróbka 

termiczna

Napełnianie osłonek

Rozdrabnianie na 

wilku

Kutrowanie i  

mieszanie 

Przygotowanie 

osłonek

Pakowanie i 

przechowywanie

Ostateczna obróbka 

termiczna i 

chłodzenie

Dodawanie przypraw 

i substytutów 

background image

Proces produkcji

Kutrowanie 

– 

Kutruje się z dodatkiem 
rosołu otrzymanego w 
czasie wstępnej obróbki 
termicznej

Surowiec

Kontrola gotowego 

produktu

Wykańczanie, 

znakowanie

Rozbiór przemysłowy

Solenie

Mycie i moczenie

Wstępna obróbka 

termiczna

Napełnianie osłonek

Rozdrabnianie na 

wilku

Kutrowanie i  

mieszanie 

Przygotowanie 

osłonek

Pakowanie i 

przechowywanie

Ostateczna obróbka 

termiczna i 

chłodzenie

Dodawanie przypraw 

i substytutów 

background image

Proces produkcji

Mieszanie

 – 

Rozdrobnione składniki 
miesza się tak długo, aż 
poszczególne składniki 
zostaną równomiernie 
rozmieszczone. Tu 
najczęściej dodajemy 
przyprawy i substytuty.

Surowiec

Kontrola gotowego 

produktu

Wykańczanie, 

znakowanie

Rozbiór przemysłowy

Solenie

Mycie i moczenie

Wstępna obróbka 

termiczna

Napełnianie osłonek

Rozdrabnianie na 

wilku

Kutrowanie i  

mieszanie 

Przygotowanie 

osłonek

Pakowanie i 

przechowywanie

Ostateczna obróbka 

termiczna i 

chłodzenie

Dodawanie przypraw 

i substytutów 

background image

Proces produkcji

Obróbka 
termiczna – 

Parzymy 

różnie długo. Ważną 
rzeczą jest, aby temp. 68 
– 70 

º

C, jaką osiągniemy 

wewnątrz batonu 
(najzimniejszy punkt).

Surowiec

Kontrola gotowego 

produktu

Wykańczanie, 

znakowanie

Rozbiór przemysłowy

Solenie

Mycie i moczenie

Wstępna obróbka 

termiczna

Napełnianie osłonek

Rozdrabnianie na 

wilku

Kutrowanie i  

mieszanie 

Przygotowanie 

osłonek

Pakowanie i 

przechowywanie

Ostateczna obróbka 

termiczna i 

chłodzenie

Dodawanie przypraw 

i substytutów 

background image

Proces produkcji

Chłodzenie

 

Kiszki (wyj,. Kiszki w osłonkach 

wiskozowych) pod natryskiem 
zimnej wody lub przez 
zanurzenie. Chłodzi się do 
temp nie wyższej niż 6ºC 
wewn. batonu. W osłonkach 
wiskozowych – powietrzem.

Salcesony rozkłada się na 

gładkiej powierzchni do 
odparowania. Po 
odparowaniu przyciska się i 
chłodzi do osiągnięcia wewn. 
batonu temp. nie wyższej niż 
6ºC wewn. Batonu. Czas nie 
może być dłuższy niż 12h.

Surowiec

Kontrola gotowego 

produktu

Wykańczanie, 

znakowanie

Rozbiór przemysłowy

Solenie

Mycie i moczenie

Wstępna obróbka 

termiczna

Napełnianie osłonek

Rozdrabnianie na 

wilku

Kutrowanie i  

mieszanie 

Przygotowanie 

osłonek

Pakowanie i 

przechowywanie

Ostateczna obróbka 

termiczna i 

chłodzenie

Dodawanie przypraw 

i substytutów 

background image

Proces produkcji

Przechowywani

e.

 Wędliny podrobowe 

są produktami 

nietrwałymi.

Dopuszczalny czas 

przechowywania wynosi:

U producenta 
2-10 ºC – 2 dni
10,1-18ºC 24h

W handlu detalicznym
2-10 ºC – 2 dni
10,1-18ºC 24h

Surowiec

Kontrola gotowego 

produktu

Wykańczanie, 

znakowanie

Rozbiór przemysłowy

Solenie

Mycie i moczenie

Wstępna obróbka 

termiczna

Napełnianie osłonek

Rozdrabnianie na 

wilku

Kutrowanie i  

mieszanie 

Przygotowanie 

osłonek

Pakowanie i 

przechowywanie

Ostateczna obróbka 

termiczna i 

chłodzenie

Dodawanie przypraw 

i substytutów 

background image

Wymagania bakteriologiczne 
dla wędlin podrobowych

Drobnoustroje chorobotwórcze 
niedopuszczalne

Pałeczki z gr. Coli, miano coli 
niedopuszczalne 0,01

background image

Zmiany powstałe wskutek 
rozkładu

Ześluzowacenie powierzchniowe i 

podosłonkowe

 (Micrococcus, Leuconostoc, 

Streptococcus)

Ześluzowacenie i rozkład gnilny

 - w 

nieprzepuszczalnych opakowaniach foliowych i 

temp. Powyżej 10ºC (drożdże i Lactobacillus)

Zielenienie 

(Lactobacillus, Streptococcus, 

Pediococcus, Leuconostoc) wytwarzające w 

warunkach tlenowych H2O2. Dochodzi do 

specyficznego utlenienia mioglobiny. Zmiany 

te występują jako powierzchniowe plamy lub 

środkowe lub brzeżne (tuż pod osłonką).


Document Outline