Proces karny

Czym jest proces karny ?



Proces karny to prawnie uregulowana
działalność zmierzająca do :

Wykrycia i ustalenia czynu
przestępnego i jego sprawcy.

Osądzenia sprawcy za ten czyn.

Wykonania kary i innych środków
reakcji karnej.

Aby zrealizować cele procesu

należy stosować poniższe

zasady:



Prawdy materialnej - polega na wiernym odtworzeniu okoliczności

których dokonano przestępstwa.



Obiektywizmu - oznacza bezstronny stosunek sędziego do stron

występujących w procesie.



Domniemanej niewinności - sugeruje niewinność sprawcy

czynu przestępczego do chwili udowodnienia dokonania przestępstwa.



Prawa do obrony - oskarżony może korzystać z obrońcy, jeśli go na

to nie stać może poprosić o obrońcę z urzędu.



Publiczności (jawności) - oznacza możliwość obserwowania procesu

osobom trzecim. Zasada ta często pełni funkcję edukacyjną, czasem ze

względu na dobro sprawy lub tajemnicę państwową; może być

ograniczona.



Równouprawnienia stron (kontradykcyjnośći) - oznacza, że

zarówno obrońca jak i oskarżony maja jednakowe prawa w trakcie

procesu, są równouprawnione np. do przesłuchania świadków.



Inkwizycyjności - polega na samodzielnym zbieraniu dowodów przez

sąd.



Legalizmu - zobowiązuje organy ścigania do wszczęcia postępowania

sądowego.

Każdy proces karny

posiada kilka etapów:



Etap przygotowawczy w sprawach lżejszych prowadzi

go policja, w przypadku przestępstw cięższych prokurator.

Celem tego etapu jest wyjaśnienie okoliczności przestępstwa, a

więc przesłuchiwani są świadkowie, zbierane dowody

przygotowywana jest dokumentacja dla sądu.



Etap rozprawy głównej w zależności od wagi popełnionego

przestępstwa odbywa się w sądzie rejonowym lub okręgowym.



Składa się z następujących elementów:

- rozpoczęcie rozprawy, przewód sądowy (odczytanie

oskarżenia, przesłuchanie oskarżonego,

- pouczenie oskarżonego o przysługujących mu prawach,

przeprowadzenie dowodów),

- przemówienie stron,
- wydanie wyroku (sąd może również zawiesić lub umorzyć

wyrok).



Etap postępowania apelacyjnego wszczyna się na skutek

odwołania jednej ze stron od ogłoszonego wyroku w sądzie wyższej

instancji.



Etap postępowania wykonawczego rozpoczyna się z chwilą

uprawomocnienie wyroku i przesłania go do organu wykonawczego np.

policji w celu wykonania.



Środki odwoławcze od wyroku to:



apelacja - możliwość odwołania się do sądu wyższej instancji od

wyroku nieprawomocnego w przeciągu 14 dni;



zażalenie - skierowane przeciwko postępowaniu sadowemu może być

wniesione 7 dni od daty wydania postępowania;



kasacja - jest nadzwyczajnym środkiem odwoławczym od wyroku

sądu II instancji. Funkcję sądu odwoławczego pełni Sąd Najwyższy.

Kasację może wnieść także rzecznik Praw Obywatelskich w ciągu 30

dni od daty doręczenia orzeczenia.

NIELETNI



osoba, która nie ukończyła 18 lat, a
przejawia zachowania świadczące o
demoralizacji



osoba, która ukończyła 13 lat, a nie
ukończyła lat 17 i dopuściła się
popełnienia czynu karalnego



osoba, która nie ukończyła 21 roku życia
i względem której zostały orzeczone
środki wychowawcze lub poprawcze

ODPOWIEDZIALNOŚĆ

PRAWNA NIELETNICH

Dzieli się na :



Karna - odpowiedzialność  karna i
postać majątkową i  osobistą , np.
możliwość  wymierzenia kary  grzywny i
kary  pobawienia wolności.



Cywilna - Odpowiedzialność  cywilna
wynika z  przepisów kodeksu
cywilnego, a karną  ponosi się na
podstawie  przepisów kodeksu  karnego.



Wobec nieletniego, który popełnił czyn karalny (zabroniony) przed ukończeniem 13 lat

albo po ukończeniu 13 roku życia, ale bez rozeznania, tj. bez świadomości

rozpoznania znaczenia popełnionego czynu, sąd stosuje środki wychowawcze, np.

upomnienie, umieszczenie w zakładzie wychowawczym.Wobec nieletniego, który po

ukończeniu 13 lat popełnił czyn zabroniony z rozeznaniem, tj. miał świadomość

popełnionego czynu, sąd może orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym.



Jeżeli jednak sprawca (nieletni) po ukończeniu 16 lat dopuścił się zbrodni: przeciwko

życiu lub bezpieczeństwu powszechnemu, gwałtu, rozboju albo ciężkich uszkodzeń

ciała, może odpowiadać tak jak dorosły, zwłaszcza gdy poprzednio stosowane środki

wychowawcze lub poprawcze okazały się nieskuteczne. W stosunku do sprawcy, który

popełnił występek po ukończeniu 17 lat, lecz przed ukończeniem 18 roku życia, sąd

może zamiast kary zastosować środki wychowawcze albo poprawcze przewidziane dla

nieletnich.Przestępstwo, zawiniony czyn człowieka, społecznie niebezpieczny,

zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.

Wg prawa polskiego czyn, którego społecznie niebezpieczeństwo jest znikome, nie

stanowi przestępstwa. Zakres czynów uznawanych za przestępstwo ulega w

historycznym rozwoju zmianom i wiąże się z ustrojem społeczno-gospodarczym.Polski

kodeks karny dzieli przestępstwa na:- zbrodnie i występki (ze względu na wysokość

grożącej kary),- umyślne i nieumyślne (ze względu na rodzaj winy sprawcy),-

przestępstwa polegające na działaniu lub zaniechaniu,- przestępstwa skutkowe i

bezskutkowe,- przestępstwa polegające na narażeniu na niebezpieczeństwo,-

przestępstwa ścigane z urzędu lub oskarżenia prywatnego;- podstawowe,

kwalifikowane i uprzywilejowane.

PRZED SĄDEM



Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich

reguluje postępowanie przed sądem (art. 15 – 32

upn) stanowiąc, iż:1) sprawy nieletnich należą

do właściwego sądu rodzinnego,2) jeżeli nieletni

popełnił czyn wspólnie z dorosłym wówczas

prokurator wyłącza sprawę nieletniego i

przekazuje do sądu rodzinnego,3) właściwym do

rozpatrzenia sprawy jest sąd rodzinny w miejscu

zamieszkania nieletniego (jeżeli są trudności w

ustaleniu miejsca zamieszkania, sprawę

prowadzi się w miejscu pobytu nieletniego),4)

jeżeli prowadzone postępowanie tego wymaga

sąd może umieścić nieletniego w schronisku dla

nieletnich.

POSTĘPOWANIE

WYJAŚNIAJĄCE



Sąd rodzinny może wszcząć postępowanie

wyjaśniające, jeśli powziął informację o

przejawach demoralizacji nieletniego Wówczas

wysłuchuje:1) nieletniego,2) jego rodziców lub

opiekunów,3) oraz w miarę potrzeby inne

osoby.W postępowaniu wyjaśniającym nieletni

może mieć obrońcę. Przesłuchanie przez Policję

odbywa się w obecności rodziców lub opiekunów

albo obrońcy lub też nauczyciela, wychowawcy,

pedagoga szkolnego (art. 39 upn). Na

postanowienie sądu w przedmiocie wydanego

postanowienia o zastosowaniu środków

wychowawczych lub poprawczych przysługuje

odwołanie do sądu II instancji (art. 59 upn).

POSTĘPOWANIE PRZED

SĄDEM KARNYM



Osoba, która popełniła czyn karalny określony w kk, uks lub kw

podlega odpowiedzialności karnej na podstawie odpowiednich

przepisów wspomnianych kodyfikacji. Kodeks określa wysokość

kary w zależności od rodzaju popełnionego przestępstwa. Sąd

orzeka kary określone :1) grzywnę,2) ograniczenie wolności,3)

pozbawienie wolności,4) 25 lat pozbawienia wolności,5)

dożywotnie pozbawienie wolności.Może dodatkowo orzec środki

karne :1) pozbawienia praw publicznych,2) zakaz zajmowania

określonych stanowisk,3) zakaz prowadzenia pojazdów,4)

przepadek przedmiotów,5) obowiązek naprawienia szkody,6)

świadczenia pieniężne,7) podanie wyroku do publicznej

wiadomości.Wykonanie kar, sąd może zawiesić na okres próby.

Może również w tym czasie oddać skazanego pod dozór

kuratora sądowego jak również zobowiązać skazanego do

określonego zachowania . Jeżeli osoba skazana uchyla się od

obowiązków określonych przez sąd, rażąco narusza porządek

prawny i społeczny sąd może zarządzić wykonanie kary

pozbawienia wolności w oparciu o stosowne przepisy

Document Outline