Normy prawa

Normy prawa

międzynarodowego

międzynarodowego



Ius cogens – bezwzględnie obowiązujące,

Ius cogens – bezwzględnie obowiązujące,

imperatywne, art. 53 KWPT

imperatywne, art. 53 KWPT



Ius dispositivum – względnie obowiązujące

Ius dispositivum – względnie obowiązujące



Powszechne – obowiązują wszystkie

Powszechne – obowiązują wszystkie

państwa

państwa



Wielostronne – w ramach grupy państw:

Wielostronne – w ramach grupy państw:

regionalne, subregionalne.

regionalne, subregionalne.



Dwustronne – wzajemne stosunki między

Dwustronne – wzajemne stosunki między

dwoma państwami

dwoma państwami

Ius cogens

Ius cogens



Podstawowe zasady prawa międzynarodowego

Podstawowe zasady prawa międzynarodowego

a)

a)

Wyrzeczenie się siły, poszanowanie integralności

Wyrzeczenie się siły, poszanowanie integralności

terytorialnej państw, nienaruszalność granic

terytorialnej państw, nienaruszalność granic

b)

b)

Pokojowe załatwianie sporów

Pokojowe załatwianie sporów

c)

c)

Nieingerencja w sprawy wewnętrzne i

Nieingerencja w sprawy wewnętrzne i

zewnętrzne państw

zewnętrzne państw

d)

d)

Współdziałanie państw zgodnie z KNZ

Współdziałanie państw zgodnie z KNZ

e)

e)

Równouprawnienie i samostanowienie narodów

Równouprawnienie i samostanowienie narodów

f)

f)

Suwerenna równość państw

Suwerenna równość państw

g)

g)

Wykonywanie przez państwa zobowiązań w

Wykonywanie przez państwa zobowiązań w

dobrej wierze

dobrej wierze

h)

h)

Poszanowanie praw człowieka i podstawowych

Poszanowanie praw człowieka i podstawowych

wolności

wolności

Art. 38 ust 1 Statutu Międzynarodowego

Art. 38 ust 1 Statutu Międzynarodowego

Trybunału Sprawiedliwości.

Trybunału Sprawiedliwości.

Trybunał, którego funkcją jest rozstrzygać, zgodnie z

Trybunał, którego funkcją jest rozstrzygać, zgodnie z

prawem międzynarodowym przedłożone mu spory

prawem międzynarodowym przedłożone mu spory

stosuje:

stosuje:



konwencje międzynarodowe

konwencje międzynarodowe

, bądź ogólne bądź

, bądź ogólne bądź

partykularne ustanawiające normy wyraźnie uznane

partykularne ustanawiające normy wyraźnie uznane

przez państwa wiodące spór,

przez państwa wiodące spór,



zwyczaj międzynarodowy

zwyczaj międzynarodowy

jako dowód ogólnej

jako dowód ogólnej

praktyki przyjętej za prawo,

praktyki przyjętej za prawo,



ogólne zasady prawa

ogólne zasady prawa

uznane przez narody

uznane przez narody

cywilizowane,

cywilizowane,



z zastrzeżeniem postanowień art. 59,

z zastrzeżeniem postanowień art. 59,

orzeczenia

orzeczenia

sądowe i poglądy

sądowe i poglądy

posiadające najwyższe

posiadające najwyższe

kwalifikacje pisarzy różnych narodów w zakresie

kwalifikacje pisarzy różnych narodów w zakresie

prawa międzynarodowego jako pomocniczy środek

prawa międzynarodowego jako pomocniczy środek

ustalania norm prawa.

ustalania norm prawa.

Źródła prawa

Źródła prawa

międzynarodowego

międzynarodowego

(znaczenie)

(znaczenie)

1)

1)

Materialne

Materialne

:przyczyny, przesłanki oraz czynniki

:przyczyny, przesłanki oraz czynniki

mające wpływ na powstanie prawa

mające wpływ na powstanie prawa

międzynarod. (współpraca, działalność

międzynarod. (współpraca, działalność

organizacji międzynarod.)

organizacji międzynarod.)

2)

2)

Formalne

Formalne

: formy prawne, w jakich kreowane są

: formy prawne, w jakich kreowane są

postanowienia prawa międzynarod. (prawo

postanowienia prawa międzynarod. (prawo

zwyczajowe oraz umowy międzynarod.)

zwyczajowe oraz umowy międzynarod.)

3)

3)

Poznawcze

Poznawcze

: dokumenty oraz działalność

: dokumenty oraz działalność

podmiotów prawa, z których czerpiemy

podmiotów prawa, z których czerpiemy

znajomość prawa (orzecznictwa, oświadczenia,

znajomość prawa (orzecznictwa, oświadczenia,

zbiory umów, dokumenty dyplomatyczne)

zbiory umów, dokumenty dyplomatyczne)

Prawo traktatów

Prawo traktatów

1.

1.

Do niedawna podlegało uregulowaniom głównie

Do niedawna podlegało uregulowaniom głównie

w formie prawa zwyczajowego

w formie prawa zwyczajowego

2.

2.

Konwencja wiedeńska o prawie traktatów z 1969

Konwencja wiedeńska o prawie traktatów z 1969

r. (weszła w życie 21.01.1980)

r. (weszła w życie 21.01.1980)

3.

3.

Konwencja o prawie traktatów między

Konwencja o prawie traktatów między

państwami a organizacjami międzynarodowymi

państwami a organizacjami międzynarodowymi

albo między organizacjami międzynarodowymi z

albo między organizacjami międzynarodowymi z

1986

1986

4.

4.

Konwencja wiedeńska o sukcesji państw w

Konwencja wiedeńska o sukcesji państw w

odniesieniu do umów międzynarodowych z 1978

odniesieniu do umów międzynarodowych z 1978

(weszła w życie 06.11.1996 r.)

(weszła w życie 06.11.1996 r.)

5.

5.

W odniesieniu do państw nie będących stronami

W odniesieniu do państw nie będących stronami

w/w stosuje się odpowiednie normy prawa

w/w stosuje się odpowiednie normy prawa

zwyczajowego

zwyczajowego

Traktat międzynarodowy

Traktat międzynarodowy

Art. 2 Konwencji wiedeńskiej o prawie

Art. 2 Konwencji wiedeńskiej o prawie

traktatów:

traktatów:

„

„

międzynarodowe porozumienie

międzynarodowe porozumienie

między

między

państwami

państwami

, zawarte w formie

, zawarte w formie

pisemnej

pisemnej

i

i

regulowane przez prawo międzynarodowe,

regulowane przez prawo międzynarodowe,

niezależnie od tego, czy jest ujęte w

niezależnie od tego, czy jest ujęte w

jednym dokumencie, czy w dwóch lub

jednym dokumencie, czy w dwóch lub

więcej, i bez względu na jego szczególna

więcej, i bez względu na jego szczególna

nazwę”

nazwę”

Forma

Forma

1.

1.

Pisemne

Pisemne

2.

2.

Inne formy (aktualnie rzadko

Inne formy (aktualnie rzadko

stosowane) np. ustne.

stosowane) np. ustne.

Forma dokumentu

Forma dokumentu

1.

1.

W jednym dokumencie

W jednym dokumencie

2.

2.

W dwóch (kilku) dokumentach – w

W dwóch (kilku) dokumentach – w

przypadku zawierania umowy w

przypadku zawierania umowy w

formie wymiany not

formie wymiany not

Rodzaje umów

Rodzaje umów

międzynarodowych

międzynarodowych

Ze względu na liczbę stron

Ze względu na liczbę stron



Dwustronne (bilateralne)

Dwustronne (bilateralne)



Wielostronne

Wielostronne

- powszechne

- powszechne

- regionalne

- regionalne

Potencjalna liczba stron

Potencjalna liczba stron

umowy

umowy

1.

1.

Zamknięte

Zamknięte



Brak możliwości przystąpienia innych

Brak możliwości przystąpienia innych

podmiotów

podmiotów

2.

2.

Otwarte warunkowo

Otwarte warunkowo



Dopuszczają możliwość przystąpienia

Dopuszczają możliwość przystąpienia

kolejnych podmiotów po spełnieniu

kolejnych podmiotów po spełnieniu

określonych warunków

określonych warunków

3.

3.

Otwarte bezwarunkowo

Otwarte bezwarunkowo



Możliwość przystąpienia kolejnych stron

Możliwość przystąpienia kolejnych stron

bez konieczność spełniania warunków

bez konieczność spełniania warunków



Państwowe ( w imieniu głowy

Państwowe ( w imieniu głowy

państwa)

państwa)



Rządowe (w imieniu rządu)

Rządowe (w imieniu rządu)



Resortowe (w imieniu lub przez

Resortowe (w imieniu lub przez

właściwego ministra)

właściwego ministra)

Tryb

Tryb

1.

1.

Prosty – dochodzi do skutku poprzez

Prosty – dochodzi do skutku poprzez

podpisanie, wymiana not

podpisanie, wymiana not

2.

2.

Złożony – charakter bardzo

Złożony – charakter bardzo

uroczysty, zawarta procedura

uroczysty, zawarta procedura

ratyfikacji lub zatwierdzenia

ratyfikacji lub zatwierdzenia



Główne

Główne



Wykonawcze – zawierane w celu

Wykonawcze – zawierane w celu

realizacji postanowień umowy

realizacji postanowień umowy

głównej

głównej

Treść

Treść

1.

1.

Polityczne

Polityczne

2.

2.

Gospodarcze

Gospodarcze

3.

3.

Społeczno-kulturalne

Społeczno-kulturalne

*

*

Liczne umowy mają charakter wielowątkowy

Liczne umowy mają charakter wielowątkowy

(Traktat o utworzeniu Wspólnoty

(Traktat o utworzeniu Wspólnoty

Europejskiej)

Europejskiej)

Charakter

Charakter

materialnoprawny

materialnoprawny

1.

1.

Umowy normotwórcze – tworzą normy o

Umowy normotwórcze – tworzą normy o

charakterze ogólnym i abstrakcyjnym

charakterze ogólnym i abstrakcyjnym

2.

2.

Umowy-kontrakty – porozumienia, których

Umowy-kontrakty – porozumienia, których

zakres zastosowania jest ograniczony do

zakres zastosowania jest ograniczony do

kilku czynności

kilku czynności

*

*

Uwaga : doktryna mówi, że podział jest

Uwaga : doktryna mówi, że podział jest

dosyć sztuczny z racji faktu, że oba rodzaje

dosyć sztuczny z racji faktu, że oba rodzaje

mogą zawierać normy abstrakcyjne jak i

mogą zawierać normy abstrakcyjne jak i

konkretne

konkretne



Terminowe

Terminowe



Bezterminowe

Bezterminowe

Elementy umowy

Elementy umowy

międzynarodowej

międzynarodowej



Generalnie poza regulacją prawa pozytywnego

Generalnie poza regulacją prawa pozytywnego



Ukształtowana przez spójną praktykę państw

Ukształtowana przez spójną praktykę państw

Tytuł umowy

Tytuł umowy

– nazwa danego dokumentu, znaczenie

– nazwa danego dokumentu, znaczenie

głównie protokolarne. (traktat, umowa,

głównie protokolarne. (traktat, umowa,

porozumienie, układ, karta, umowa ramowa,

porozumienie, układ, karta, umowa ramowa,

wyjątkowo Konkordat)

wyjątkowo Konkordat)

Wstęp umowy

Wstęp umowy

= preambuła – zawiera informację

= preambuła – zawiera informację

dot. organów reprezentujących państwa,

dot. organów reprezentujących państwa,

przesłanki, motywy zawarcia umowy

przesłanki, motywy zawarcia umowy

Merytoryczna część umowy

Merytoryczna część umowy

= dyspozycja –

= dyspozycja –

zasadnicze kwestie dot. przedmiotu umowy,

zasadnicze kwestie dot. przedmiotu umowy,

uprawnień, zobowiązań stron, zawarcie klauzul

uprawnień, zobowiązań stron, zawarcie klauzul

Elementy umowy

Elementy umowy

międzynarodowej cd.

międzynarodowej cd.

Postanowienia końcowe

Postanowienia końcowe

(klauzule formalne) -

(klauzule formalne) -

uregulowania dot. trybu zawierania danej

uregulowania dot. trybu zawierania danej

umowy, moment wejścia w życie, czas

umowy, moment wejścia w życie, czas

obowiązywania

obowiązywania

Zakończenie umowy

Zakończenie umowy

– oficjalne języki w

– oficjalne języki w

jakich została umowa sporządzona, data,

jakich została umowa sporządzona, data,

miejsce podpisania, podpisy (w porządku

miejsce podpisania, podpisy (w porządku

alfabetycznym w przypadku umowy

alfabetycznym w przypadku umowy

wielostronnej oraz zgodnie z regułą

wielostronnej oraz zgodnie z regułą

alternatu

alternatu

gdy umowa bilateralna)

gdy umowa bilateralna)

1.

1.

Tytuł umowy

Tytuł umowy

2.

2.

Inwokacja - wezwanie do boga

Inwokacja - wezwanie do boga

3.

3.

Intytulacja - wyszczególnienie

Intytulacja - wyszczególnienie

monarchów

monarchów

4.

4.

Arenga - określenie przyczyn

Arenga - określenie przyczyn

5.

5.

Narracja - opis czynności,

Narracja - opis czynności,

pełnomocnictwa

pełnomocnictwa

6.

6.

Dyspozycja - właściwa treść umowy

Dyspozycja - właściwa treść umowy

7.

7.

Korroboracja – „wzmocnienie umowy”

Korroboracja – „wzmocnienie umowy”

8.

8.

Data i miejsce zawarcia umowy

Data i miejsce zawarcia umowy

9.

9.

Podpisy i pieczęcie

Podpisy i pieczęcie

Podpisywanie

Podpisywanie



Umowy dwustronne – zasada

Umowy dwustronne – zasada

alternatu

alternatu



Umowy wielostronne – porządek

Umowy wielostronne – porządek

alfabetyczny lub zasada p

alfabetyczny lub zasada p

ê

ê

le-m

le-m

ê

ê

le

le

Pełnomocnictwo

Pełnomocnictwo



KWPT art. 2 ust. 1 pkt c)

KWPT art. 2 ust. 1 pkt c)



KWPT art. 7 ust 2 pkt a) (brak

KWPT art. 7 ust 2 pkt a) (brak

potrzeby specjalnych pełnomocnictw)

potrzeby specjalnych pełnomocnictw)



KWPT art. 7 ust 2 pkt b) (szefowie

KWPT art. 7 ust 2 pkt b) (szefowie

misji dyplomatycznych)

misji dyplomatycznych)



Przedstawiciele akredytowani przez

Przedstawiciele akredytowani przez

państwa przy organizacjach

państwa przy organizacjach

międzynarodowych

międzynarodowych

w Polsce pełnomocnictwa

w Polsce pełnomocnictwa

udziela:

udziela:



Do prowadzenia negocjacji, przyjęcia

Do prowadzenia negocjacji, przyjęcia

tekstu traktatu –

tekstu traktatu –

minister spraw

minister spraw

zagranicznych lub właściwy minister

zagranicznych lub właściwy minister

(w odniesieniu do umów resortowych)

(w odniesieniu do umów resortowych)



do podpisania umowy (w kolejności:

do podpisania umowy (w kolejności:

państwowych, rządowych, resortowych) –

państwowych, rządowych, resortowych) –

Prezydent RP,

Prezydent RP,

Prezes Rady Ministrów,

Prezes Rady Ministrów,

właściwy minister

właściwy minister

٭

٭

na podstawie Ustawy o umowach

na podstawie Ustawy o umowach

międzynarodowych z 14 kwietnia 2000r.

międzynarodowych z 14 kwietnia 2000r.

Procedura zawierania umów

Procedura zawierania umów

1.

1.

Rokowania (negocjacje)

Rokowania (negocjacje)



przygotowanie i ustalenie tekstu umowy,

przygotowanie i ustalenie tekstu umowy,

w formie pisemnej lub ustnej,

w formie pisemnej lub ustnej,

prowadzone przez pełnomocnych

prowadzone przez pełnomocnych

przedstawicieli państw lub organizacji

przedstawicieli państw lub organizacji

międzynarodowych

międzynarodowych



Gdy przedmiotem umowy wielostronne,

Gdy przedmiotem umowy wielostronne,

negocjacje przebiegają na forum

negocjacje przebiegają na forum

konferencji lub pod auspicjami

konferencji lub pod auspicjami

organizacji międzynarodowej

organizacji międzynarodowej

Procedura cd.

Procedura cd.

2.

2.

Przyjęcie tekstu umowy (zaakceptowanie

Przyjęcie tekstu umowy (zaakceptowanie

treści) co do zasady w drodze wyrażeniu

treści) co do zasady w drodze wyrażeniu

zgody przez wszystkie państwa biorące

zgody przez wszystkie państwa biorące

udział w negocjacjach, art. 9 KWPT

udział w negocjacjach, art. 9 KWPT



Wyjątkowo przyjęcie tekstu w ramach

Wyjątkowo przyjęcie tekstu w ramach

konferencji międzynarod., wtedy zgoda

konferencji międzynarod., wtedy zgoda

2/3 liczby państw obecnych i głosujących

2/3 liczby państw obecnych i głosujących

(chyba, że ustalą inaczej)

(chyba, że ustalą inaczej)

art. 9 ust 2 KWPT

art. 9 ust 2 KWPT

Procedura cd.

Procedura cd.

3.

3.

Stwierdzenie autentyczności (art. 10

Stwierdzenie autentyczności (art. 10

KPT) inaczej umocowanie

KPT) inaczej umocowanie



gdy umowy dwustronne przyjęcie

gdy umowy dwustronne przyjęcie

tekstu i umocowanie - jednocześnie

tekstu i umocowanie - jednocześnie



Podpisanie

Podpisanie



Podpisanie

Podpisanie

ad referendum

ad referendum



Parafowanie

Parafowanie



Inny sposób uzgodniony przez

Inny sposób uzgodniony przez

państwa negocjujące

państwa negocjujące

Sposoby wyrażenia zgody

Sposoby wyrażenia zgody



W drodze podpisania

W drodze podpisania



W drodze wymiany dokumentów

W drodze wymiany dokumentów

stanowiących traktat

stanowiących traktat



W drodze ratyfikacji

W drodze ratyfikacji



W drodze przystąpienia

W drodze przystąpienia

Procedura cd

Procedura cd

4.

4.

Wyrażenie zgody na związanie się

Wyrażenie zgody na związanie się

postanowieniami art. 11 KPT

postanowieniami art. 11 KPT



Tryb prosty

Tryb prosty

Podpisanie art.12

Podpisanie art.12

Podpisanie

Podpisanie

ad referendum - do

ad referendum - do

akceptacji np. minister (

akceptacji np. minister (

bardzo

bardzo

rzadko) art.12

rzadko) art.12

Parafowanie ( bardzo rzadko )

Parafowanie ( bardzo rzadko )

Wymiana not ( ponad połowa umów)

Wymiana not ( ponad połowa umów)

art.13 KPT

art.13 KPT

Procedura cd.

Procedura cd.



Tryb złożony

Tryb złożony

Podpisanie

Podpisanie

↓

↓

Procedura krajowa (definitywne wyrażenie

Procedura krajowa (definitywne wyrażenie

zgody)

zgody)



Ratyfikacja

Ratyfikacja



Zatwierdzenie

Zatwierdzenie



Przyjęcie

Przyjęcie

Najczęściej w umowach wprowadzane są

Najczęściej w umowach wprowadzane są

klauzule zróżnicowanego przyjęcia

klauzule zróżnicowanego przyjęcia

pozwalające na wybór właściwej metody

pozwalające na wybór właściwej metody

Ratyfikacja

Ratyfikacja



Najbardziej uroczysta forma

Najbardziej uroczysta forma



Przysługuje głowie państwa

Przysługuje głowie państwa



W zależności od ustaleń prawa wewnętrznego różny jest

W zależności od ustaleń prawa wewnętrznego różny jest

zakres udziału parlamentu

zakres udziału parlamentu



W Polsce (art. 133 ust. 1 pkt 1) ratyfikacji dokonuje

W Polsce (art. 133 ust. 1 pkt 1) ratyfikacji dokonuje

prezydent

prezydent



Uchwałę o przedłożeniu umowy do ratyfikacji podejmuje

Uchwałę o przedłożeniu umowy do ratyfikacji podejmuje

Rada Ministrów a tekst wraz z dokumentacją przedkłada

Rada Ministrów a tekst wraz z dokumentacją przedkłada

minister spraw zagranicznych

minister spraw zagranicznych



O zamiarze ratyfikacji prezydent informuje Sejm

O zamiarze ratyfikacji prezydent informuje Sejm



Art. 89 ust 1 Konstytucji ustala zakres umów objętą

Art. 89 ust 1 Konstytucji ustala zakres umów objętą

obowiązkiem ratyfikacji

obowiązkiem ratyfikacji



Ustawa z 14 kwietnia 2000r. Określa zasady, tryb

Ustawa z 14 kwietnia 2000r. Określa zasady, tryb

zawierania ratyfikacji, zatwierdzania

zawierania ratyfikacji, zatwierdzania

Art. 89.

Art. 89.

1. „Ratyfikacja przez Rzeczpospolitą Polską umowy

1. „Ratyfikacja przez Rzeczpospolitą Polską umowy

międzynarodowej i jej wypowiedzenie wymaga

międzynarodowej i jej wypowiedzenie wymaga

uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, jeżeli

uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, jeżeli

umowa dotyczy:

umowa dotyczy:

1)

1)

pokoju, sojuszy, układów politycznych lub

pokoju, sojuszy, układów politycznych lub

układów wojskowych,

układów wojskowych,

2)

2)

wolności, praw lub obowiązków obywatelskich

wolności, praw lub obowiązków obywatelskich

określonych w Konstytucji,

określonych w Konstytucji,

3)

3)

członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w

członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w

organizacji międzynarodowej,

organizacji międzynarodowej,

4)

4)

znacznego obciążenia państwa pod względem

znacznego obciążenia państwa pod względem

finansowym,

finansowym,

5)

5)

spraw uregulowanych w ustawie lub w których

spraw uregulowanych w ustawie lub w których

Konstytucja wymaga ustawy.

Konstytucja wymaga ustawy.

Art. 91.

Art. 91.

1) Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej

1) Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej

ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej

ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej

Polskiej, stanowi część krajowego porządku

Polskiej, stanowi część krajowego porządku

prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba

prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba

że jej stosowanie jest uzależnione od wydania

że jej stosowanie jest uzależnione od wydania

u1)stawy.

u1)stawy.

2) Umowa międzynarodowa ratyfikowana za

2) Umowa międzynarodowa ratyfikowana za

uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma

uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma

pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej

pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej

nie da się pogodzić z umową.

nie da się pogodzić z umową.

3) Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez

3) Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez

Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej

Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej

organizację międzynarodową, prawo przez nią

organizację międzynarodową, prawo przez nią

stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając

stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając

pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami.

pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami.

Zatwierdzenie

Zatwierdzenie



Uroczysta forma zgody na zawarcie

Uroczysta forma zgody na zawarcie



Dokonywa zgodnie z ustaloną

Dokonywa zgodnie z ustaloną

praktyką przez rząd, szefa rządu lub

praktyką przez rząd, szefa rządu lub

ministra

ministra

Przyjęcie

Przyjęcie



Klauzula zróżnicowanego przyjęcia

Klauzula zróżnicowanego przyjęcia



Art.11 KWPT

Art.11 KWPT



Pozwala na zastosowanie różnych

Pozwala na zastosowanie różnych

form na przyjęcie tej samej konwencji

form na przyjęcie tej samej konwencji

Przystąpienie

Przystąpienie



Wola związania się umową

Wola związania się umową

wielostronna, która już wcześniej

wielostronna, która już wcześniej

weszła w życie

weszła w życie



Art. 15 KWPT

Art. 15 KWPT



Wymiana dokumentów (not)

Wymiana dokumentów (not)

ratyfikacyjnych - ostatni etap

ratyfikacyjnych - ostatni etap

procedury zawierania umów

procedury zawierania umów

bilateralnych

bilateralnych



Przy zawieraniu umów

Przy zawieraniu umów

wielostronnych dokumenty są

wielostronnych dokumenty są

przekazywane

przekazywane

depozytariuszowi

depozytariuszowi

Depozytariusz

Depozytariusz



Obowiązki wynikają z art. 77-78

Obowiązki wynikają z art. 77-78

KWPT

KWPT



Państwo na którego terytorium

Państwo na którego terytorium

prowadzono negocjacje (lub

prowadzono negocjacje (lub

konferencja)

konferencja)



Często organizacja międzynarodowa

Często organizacja międzynarodowa



Sekretarz generalny –

Sekretarz generalny –

depozytariuszem ponad 500 umów

depozytariuszem ponad 500 umów

Rejestracja

Rejestracja



Art. 102 Kart NZ

Art. 102 Kart NZ



zobowiązuje aby umowy zawierane przez

zobowiązuje aby umowy zawierane przez

członków organizacji rejestrować w

członków organizacji rejestrować w

Sekretariacie ONZ).

Sekretariacie ONZ).



Brak rejestracji powoduje niemożność

Brak rejestracji powoduje niemożność

powoływania się na nie przed organami

powoływania się na nie przed organami

ONZ

ONZ



Art. 80 KWPT

Art. 80 KWPT



Rejestrowane również akty jednostronne

Rejestrowane również akty jednostronne



UNTS –

UNTS –

United Nations Treaty Series

United Nations Treaty Series

Zastrzeżenia

Zastrzeżenia



Art. 2 ust.1 pkt d KWPT

Art. 2 ust.1 pkt d KWPT



Art. 19 KWPT

Art. 19 KWPT



Gdy umowa nie zawiera postanowień w kwestii zastrzeżeń

Gdy umowa nie zawiera postanowień w kwestii zastrzeżeń

możliwe jest składanie takich zastrzeżeń jeśli nie godzą w

możliwe jest składanie takich zastrzeżeń jeśli nie godzą w

cel i przedmiot umowy

cel i przedmiot umowy



Dopuszczalność przewidziana w umowach

Dopuszczalność przewidziana w umowach

wielostronnych

wielostronnych



Strony mogą ograniczyć lub wyłączyć możliwość zastrzeżeń

Strony mogą ograniczyć lub wyłączyć możliwość zastrzeżeń



W formie pisemnej

W formie pisemnej



Dopuszczalność ograniczona czasowo – do momentu

Dopuszczalność ograniczona czasowo – do momentu

definitywnego wyrażenia zgody na związanie

definitywnego wyrażenia zgody na związanie



Obowiązek przedstawienia pozostałym stronom

Obowiązek przedstawienia pozostałym stronom



Art. 20 KWPT

Art. 20 KWPT

Sprzeciw do zastrzeżenia

Sprzeciw do zastrzeżenia



Art. 20 ust. 5

Art. 20 ust. 5

1.

1.

Zwykły – dany przepis nie wchodzi w

Zwykły – dany przepis nie wchodzi w

życie w stosunkach między państwami

życie w stosunkach między państwami

składającym sprzeciw i tym, które złożyło

składającym sprzeciw i tym, które złożyło

zastrzeżenie

zastrzeżenie

2.

2.

Kwalifikowany – umowa międzynarodowa

Kwalifikowany – umowa międzynarodowa

w ogóle nie wchodzi w życie między

w ogóle nie wchodzi w życie między

stroną zgłaszającą zastrzeżenie a stroną

stroną zgłaszającą zastrzeżenie a stroną

składającą sprzeciw kwalifikowany

składającą sprzeciw kwalifikowany



Zarówno sprzeciw jak i zastrzeżenie

Zarówno sprzeciw jak i zastrzeżenie

mogą zostać wycofane (art. 22 KWPT)

mogą zostać wycofane (art. 22 KWPT)

Wejście w życie

Wejście w życie



Umowa staje się pełnoprawnym

Umowa staje się pełnoprawnym

aktem

aktem



Państwo staje się jego stroną

Państwo staje się jego stroną



Ważne prawa i obowiązki

Ważne prawa i obowiązki



Termin określony w umowie

Termin określony w umowie



Gdy brak terminu – art. 24 ust.2 KWPT

Gdy brak terminu – art. 24 ust.2 KWPT



Gdy państwo przystępuje do umowy

Gdy państwo przystępuje do umowy

art. 24 ust.3

art. 24 ust.3

Stosowanie umowy

Stosowanie umowy



Art. 28 KWPT

Art. 28 KWPT



Art. 29 KWPT

Art. 29 KWPT



Z zasady tworzy prawa i obowiązki

Z zasady tworzy prawa i obowiązki

pomiędzy państwami umawiającymi się

pomiędzy państwami umawiającymi się

(art. 34 KPT)

(art. 34 KPT)



Wyjątkowo dopuszczalne zawieranie

Wyjątkowo dopuszczalne zawieranie

umów:

umów:

1.

1.

Pacta in favorem tertii

Pacta in favorem tertii

(art. 36 KWPT)

(art. 36 KWPT)

2.

2.

Pacta in detrimentum tertii

Pacta in detrimentum tertii

(art. 35

(art. 35

KWPT)

KWPT)

Zmiana umowy

Zmiana umowy

międzynarodowej

międzynarodowej



Art. 39 KWPT

Art. 39 KWPT



Tryb przeprowadzania zmian zawarty

Tryb przeprowadzania zmian zawarty

zazwyczaj w samych umowach

zazwyczaj w samych umowach



Gdy ustaleń takich nie ma stosuje się art.

Gdy ustaleń takich nie ma stosuje się art.

40-42 KWPT

40-42 KWPT

1.

1.

Umowy bilateralne – uzależnione od

Umowy bilateralne – uzależnione od

zgody stron (wykluczone jednostronne

zgody stron (wykluczone jednostronne

wnoszenie poprawek)

wnoszenie poprawek)

2.

2.

Umowy wielostronne – dwa sposoby

Umowy wielostronne – dwa sposoby

dokonywania zmian: poprawki i

dokonywania zmian: poprawki i

modyfikacje

modyfikacje



W przypadku wybranych stron umów

W przypadku wybranych stron umów

wielostronnych zmiany określane są

wielostronnych zmiany określane są

mianem modyfikacji

mianem modyfikacji



W wypadku gdy umowa dopuszcza takie

W wypadku gdy umowa dopuszcza takie

zmiany

zmiany



Gdy umowa nie zakazuje modyfikacji są

Gdy umowa nie zakazuje modyfikacji są

one dopuszczalne w świetle art. 41 ust.1

one dopuszczalne w świetle art. 41 ust.1

pkt b KWPT

pkt b KWPT



Strony, które przewidują takie modyfikacje

Strony, które przewidują takie modyfikacje

winny notyfikować pozostałe strony

winny notyfikować pozostałe strony

umowy o zamiarze i o samym fakcie

umowy o zamiarze i o samym fakcie

dokonania art. 41 ust. 2 KWPT

dokonania art. 41 ust. 2 KWPT

Nieważność umowy

Nieważność umowy

międzynarodowej (ex tunc)

międzynarodowej (ex tunc)



Art. 42 ust 1 KWPT

Art. 42 ust 1 KWPT



Prawo krajowe (art. 46)

Prawo krajowe (art. 46)



Przekroczenie pełnomocnictwa (art. 47)

Przekroczenie pełnomocnictwa (art. 47)



Błąd (art. 48)

Błąd (art. 48)



Oszustwo i przekupstwo (art. 49 i 50)

Oszustwo i przekupstwo (art. 49 i 50)



Przymus (art. 51)

Przymus (art. 51)



Ius cogens (art. 53)

Ius cogens (art. 53)



Następstwa:

Następstwa:

art. 69 KWPT

art. 69 KWPT

Wygaśnięcie (ex nunc)

Wygaśnięcie (ex nunc)

Następstwa: art. 70 KWPT

Następstwa: art. 70 KWPT

1.

1.

Przewidziane w umowie:

Przewidziane w umowie:



Upływ czasu

Upływ czasu



Spełnienie warunku rozwiązującego

Spełnienie warunku rozwiązującego



Wypowiedzenie umowy (zmniejszenie liczby stron)

Wypowiedzenie umowy (zmniejszenie liczby stron)



Wykonanie umowy

Wykonanie umowy

2.

2.

Nieprzewidziane w umowie:

Nieprzewidziane w umowie:



Zgoda wszystkich stron

Zgoda wszystkich stron



Desuetudo

Desuetudo



Zawarcie późniejszego traktatu

Zawarcie późniejszego traktatu



Naruszenie postanowień umowy dwustronnej

Naruszenie postanowień umowy dwustronnej



Powstanie sytuacji uniemożliwiającej wykonanie postanowień

Powstanie sytuacji uniemożliwiającej wykonanie postanowień

umowy

umowy



Zasadnicza zmiana okoliczności (

Zasadnicza zmiana okoliczności (

rebus sic stantibus

rebus sic stantibus

)

)



Nowa norma

Nowa norma

ius cogens

ius cogens

wypowiedzenie

wypowiedzenie



Z reguły umowy zawierają klauzule

Z reguły umowy zawierają klauzule

dot. wypowiedzenia

dot. wypowiedzenia



Art. 56 KWPT

Art. 56 KWPT



Art. 55 KWPT

Art. 55 KWPT



Stosowane klauzule prolongacyjne

Stosowane klauzule prolongacyjne



W formie pisemnej

W formie pisemnej



Skierowany do pozostałych stron

Skierowany do pozostałych stron

umowy

umowy

Prawo zwyczajowe

Prawo zwyczajowe

zespół norm prawa

zespół norm prawa

międzynarodowego

międzynarodowego

publicznego ukształtowany w

publicznego ukształtowany w

drodze jednolitej praktyki

drodze jednolitej praktyki

państw działających w

państw działających w

przekonaniu o prawnym

przekonaniu o prawnym

obowiązku takiego działania.

obowiązku takiego działania.

Elementy normy

zwyczajowej

Obiektywny –

jednolita praktyka

usus

Subiektywny –

opinio iuris sive necessitatis

zgodna, nieprzerwana,

stała, częsta,

powszechna

Przeświadczenie podmiotów,

że określona praktyka tworzy

prawo lub jest konieczna

Wygaśnięcie normy

zwyczajowej

Powstanie nowej

normy zwyczajowej

kolidującej

z dotychczasową

normą zwyczajową

Powstanie nowej

normy traktatowej

kolidującej

z dotychczasową

normą zwyczajową

Desuetudo

(wygaśnięcie

spowodowane

zaprzestaniem

stosowanie

)

Kazus 1

Kazus 1

Pięć państw zawarło miedzy sobą umowę

Pięć państw zawarło miedzy sobą umowę

międzynarodową o współpracy kulturalnej i naukowej.

międzynarodową o współpracy kulturalnej i naukowej.

Umowa ta nie zawierała żadnej klauzuli odnoszącej się

Umowa ta nie zawierała żadnej klauzuli odnoszącej się

do przystąpienia do niej kolejnych państw. Kwestią taką

do przystąpienia do niej kolejnych państw. Kwestią taką

w ogóle nie zajmowano się podczas negocjacji tej

w ogóle nie zajmowano się podczas negocjacji tej

umowy. Po kilku latach stosowania umowy, inne

umowy. Po kilku latach stosowania umowy, inne

państwo chciało do niej przystąpić. Spośród

państwo chciało do niej przystąpić. Spośród

dotychczasowych pięciu stron umowy, cztery zgodziły

dotychczasowych pięciu stron umowy, cztery zgodziły

się na akces tego szóstego państwa, jednak piąte

się na akces tego szóstego państwa, jednak piąte

państwo-strona zdecydowanie sprzeciwiało się takiemu

państwo-strona zdecydowanie sprzeciwiało się takiemu

przystąpieniu. Cztery państwa, które wyraziły zgodę na

przystąpieniu. Cztery państwa, które wyraziły zgodę na

przystąpienie państwa szóstego, oraz szóste państwo

przystąpienie państwa szóstego, oraz szóste państwo

uważały, że mimo sprzeciwu jednego państwa, państwo

uważały, że mimo sprzeciwu jednego państwa, państwo

szóste może przystąpić do umowy.

szóste może przystąpić do umowy.

Czy w świetle Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów

Czy w świetle Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów

z 1969 r. szóste państwo może przystąpić?

z 1969 r. szóste państwo może przystąpić?

Kazus 2

Kazus 2

Na konferencji międzynarodowej, zwołanej

Na konferencji międzynarodowej, zwołanej

pod egidą ONZ, uzgodniono tekst pewnej

pod egidą ONZ, uzgodniono tekst pewnej

konwencji kodyfikującej jeden z działów

konwencji kodyfikującej jeden z działów

prawa międzynarodowego. Państwo M

prawa międzynarodowego. Państwo M

akredytowało swego przedstawiciela na tej

akredytowało swego przedstawiciela na tej

konferencji, nie wystawiając mu jednak

konferencji, nie wystawiając mu jednak

szczegółowych pełnomocnictw. Korzystając

szczegółowych pełnomocnictw. Korzystając

ze swego statusu pełnomocnik podpisał

ze swego statusu pełnomocnik podpisał

umowę.

umowę.

Czy jego czynność polegająca na podpisaniu

Czy jego czynność polegająca na podpisaniu

umowy będzie prawnie skuteczna w świetle

umowy będzie prawnie skuteczna w świetle

postanowień konwencji wiedeńskiej o

postanowień konwencji wiedeńskiej o

prawie traktatów z 1969r.?

prawie traktatów z 1969r.?

Kazus 3

Kazus 3

Państwa A i B zawarły umowę o współpracy w

Państwa A i B zawarły umowę o współpracy w

dziedzinie lotnictwa cywilnego. Jednak

dziedzinie lotnictwa cywilnego. Jednak

przedstawiciel państwa B podpisał umowę,

przedstawiciel państwa B podpisał umowę,

ponieważ przekupiono go, o czym państwo B nie

ponieważ przekupiono go, o czym państwo B nie

wie. Po kilku latach stosowania umowy

wie. Po kilku latach stosowania umowy

okoliczności, w jakich była ona zawierana, uległy

okoliczności, w jakich była ona zawierana, uległy

poważnej zmianie i na państwie A spoczywa teraz

poważnej zmianie i na państwie A spoczywa teraz

znacznie szerszy zakres obowiązków niż

znacznie szerszy zakres obowiązków niż

poprzednio. Niezadowolone z tego państwo A

poprzednio. Niezadowolone z tego państwo A

wysyła notę do państwa B, informując je, iż kilka

wysyła notę do państwa B, informując je, iż kilka

lat wcześniej przekupiło przedstawiciela tego

lat wcześniej przekupiło przedstawiciela tego

państwa, aby podpisał umowę i dlatego uważa, że

państwa, aby podpisał umowę i dlatego uważa, że

umowa jest nieważna. Państwo B nie reaguje.

umowa jest nieważna. Państwo B nie reaguje.

Czy umowa ta jest ważna?

Czy umowa ta jest ważna?

Kazus 5

Kazus 5

Na konferencji międzynarodowej, zwołanej w

Na konferencji międzynarodowej, zwołanej w

celu przyjęcia wynegocjowanego tekstu

celu przyjęcia wynegocjowanego tekstu

traktatu o rozwiązaniu konfliktów ustaw o

traktatu o rozwiązaniu konfliktów ustaw o

obywatelstwie, państwa uczestniczące w

obywatelstwie, państwa uczestniczące w

konferencji przyjęły tekst traktatu

konferencji przyjęły tekst traktatu

bezwzględną większością głosów.

bezwzględną większością głosów.

1.

1.

Oceń postępowanie państw.

Oceń postępowanie państw.

2.

2.

Czy przyjęcie tekstu traktatu w drodze

Czy przyjęcie tekstu traktatu w drodze

głosowania jest dopuszczalne w świetle

głosowania jest dopuszczalne w świetle

Konwencji wiedeńskiej o prawie

Konwencji wiedeńskiej o prawie

traktatów z 1969r. ?

traktatów z 1969r. ?

Kazus 6

Kazus 6

Przedmiotem narady toczącej się w Ministerstwie Spraw Zagranicznych

Przedmiotem narady toczącej się w Ministerstwie Spraw Zagranicznych

państwa A jest 6 traktatów dotyczących współpracy w dziedzinie kultury,

państwa A jest 6 traktatów dotyczących współpracy w dziedzinie kultury,

którymi związane jest to państwo:

którymi związane jest to państwo:

1.

1.

Pisemna, dwustronna umowa o współpracy w dziedzinie kultury za warta

Pisemna, dwustronna umowa o współpracy w dziedzinie kultury za warta

z państwem B 5.08.1995r.

z państwem B 5.08.1995r.

2.

2.

Pisemna dwustronna umowa o współpracy w dziedzinie kultury zawarta z

Pisemna dwustronna umowa o współpracy w dziedzinie kultury zawarta z

państwem C 5.08.1995 r.

państwem C 5.08.1995 r.

3.

3.

Pisemna, dwustronna umowa o współpracy w dziedzinie kultury zawarta

Pisemna, dwustronna umowa o współpracy w dziedzinie kultury zawarta

z państwem D 28.04.1950r.

z państwem D 28.04.1950r.

4.

4.

Pisemna umowa o współpracy w dziedzinie kultury zawarta z

Pisemna umowa o współpracy w dziedzinie kultury zawarta z

międzyrządową organizacją międzynarodową 3.08.1990r.

międzyrządową organizacją międzynarodową 3.08.1990r.

5.

5.

Pisemna umowa wielostronna o współpracy w dziedzinie kultury zawarta

Pisemna umowa wielostronna o współpracy w dziedzinie kultury zawarta

z państwami E,F,G,H,I 2.08.1990r.

z państwami E,F,G,H,I 2.08.1990r.

6.

6.

Ustne porozumienie o współpracy w dziedzinie kultury zawarte z

Ustne porozumienie o współpracy w dziedzinie kultury zawarte z

państwem J 2.08.1990r.

państwem J 2.08.1990r.

Powstał problem, do których z ww traktatów stosujemy Konwencje wiedeńską

Powstał problem, do których z ww traktatów stosujemy Konwencje wiedeńską

z 1969, a do których normy zwyczajowego prawa traktatów.

z 1969, a do których normy zwyczajowego prawa traktatów.



Państwo A przystąpiło do Konwencji 27.04.1990r.

Państwo A przystąpiło do Konwencji 27.04.1990r.



W stosunku do państwa A Konwencja weszła w życie 1.08.1990r.

W stosunku do państwa A Konwencja weszła w życie 1.08.1990r.



Państwo B nie jest stroną Konwencji

Państwo B nie jest stroną Konwencji



Państwa C,D,J są stronami Konwencji z 1969r. od dnia wejścia w życie tej

Państwa C,D,J są stronami Konwencji z 1969r. od dnia wejścia w życie tej

Konwencji.

Konwencji.



W stosunku do państw E,F,G,H,I Konwencja weszła w życie przed 1990r.

W stosunku do państw E,F,G,H,I Konwencja weszła w życie przed 1990r.

Kazus 7

Kazus 7

W okresie od stycznia do maja 1993r. Państwa A i B

W okresie od stycznia do maja 1993r. Państwa A i B

negocjowały umowę o ułatwieniach w odprawie granicznej.

negocjowały umowę o ułatwieniach w odprawie granicznej.

W trakcie rokowań przedstawiciel państwa B wyraził zamiar

W trakcie rokowań przedstawiciel państwa B wyraził zamiar

podpisania negocjowanego traktatu z zastrzeżeniem

podpisania negocjowanego traktatu z zastrzeżeniem

ratyfikacji. W uzgodnionej i parafowanej (1.06.1993r.) treści

ratyfikacji. W uzgodnionej i parafowanej (1.06.1993r.) treści

traktatu nie znalazło się jednak postanowienie, że zgoda

traktatu nie znalazło się jednak postanowienie, że zgoda

państw na związanie się traktatem będzie wyrażona przez

państw na związanie się traktatem będzie wyrażona przez

ratyfikację, ani żądne inne postanowienie dotyczące

ratyfikację, ani żądne inne postanowienie dotyczące

ratyfikacji. 30.06.1993r. Oba państwa podpisały

ratyfikacji. 30.06.1993r. Oba państwa podpisały

wynegocjowany traktat. 15.07.1993 r. państwo A pisemnie

wynegocjowany traktat. 15.07.1993 r. państwo A pisemnie

wezwało państwo B do wykonania traktatu, który według

wezwało państwo B do wykonania traktatu, który według

państwa A dwa tygodnie temu wszedł w życie. Państwo B

państwa A dwa tygodnie temu wszedł w życie. Państwo B

odpowiedziało Państwu A, iż traktatu nie będzie jeszcze

odpowiedziało Państwu A, iż traktatu nie będzie jeszcze

wykonywało, albowiem nie uzgodniono jakoby traktat miał

wykonywało, albowiem nie uzgodniono jakoby traktat miał

być tymczasowo stosowany przed jego wejściem w życie,

być tymczasowo stosowany przed jego wejściem w życie,

zaś wejście w życie traktatu jeszcze nie nastąpiło.

zaś wejście w życie traktatu jeszcze nie nastąpiło.

Które państwo ma rację? Uwzględniając fakt, że ww traktat

Które państwo ma rację? Uwzględniając fakt, że ww traktat

zawiera klauzulę, iż wchodzi w życie w dniu następującym

zawiera klauzulę, iż wchodzi w życie w dniu następującym

po dniu, w którym zgoda na związanie się traktatem została

po dniu, w którym zgoda na związanie się traktatem została

wyrażona przez obie strony

wyrażona przez obie strony