Ćwiczenie 3

Ćwiczenie 3

Wydział lekarski

Wydział lekarski

TYPY, METODY I NARZĘDZIA W

TYPY, METODY I NARZĘDZIA W

 BADANIACH 

 BADANIACH 

EPIDEMIOLOGICZNYCH

EPIDEMIOLOGICZNYCH

POMIAR ZDROWIA - 

POMIAR ZDROWIA - 

SANOMETRIA

SANOMETRIA

Prowadzone w różnych krajach już od około 

Prowadzone w różnych krajach już od około 

1830 r., w różnych zakresach i celach , 

1830 r., w różnych zakresach i celach , 

przyczyniły się do gromadzenia i 

przyczyniły się do gromadzenia i 

porządkowania metod pomiarowych.

porządkowania metod pomiarowych.

Jest wiele metod… Jedne używane są często 

Jest wiele metod… Jedne używane są często 

inne zaś rzadko tylko do specyficznych 

inne zaś rzadko tylko do specyficznych 

pomiarów.

pomiarów.

METODY :

METODY :



Testy

Testy



Sposoby

Sposoby



Cechy

Cechy



Wzory matematyczne

Wzory matematyczne



Schematy organizacyjne

Schematy organizacyjne

Praktyczny podział badań:

Praktyczny podział badań:

1.

1.

Obserwacyjne (opisowe, 

Obserwacyjne (opisowe, 

analityczne)

analityczne)

2.

2.

Eksperymentalne 

Eksperymentalne 

(doświadczalne)

(doświadczalne)

Badania obserwacyjne (opisowe i 

Badania obserwacyjne (opisowe i 

analityczne)

analityczne)



Nad populacją – (zw. ekologiczne lub 

Nad populacją – (zw. ekologiczne lub 

statystyczne)

statystyczne)



Nad pojedyńczymi osobami – (zw. przekrojowe 

Nad pojedyńczymi osobami – (zw. przekrojowe 

lub przesiewowe)

lub przesiewowe)



Kliniczno - kontrolne ( porównawcze)

Kliniczno - kontrolne ( porównawcze)



Kohortowe albo długofalowe - prospektywne

Kohortowe albo długofalowe - prospektywne

Dotychczasowy podział typów 

Dotychczasowy podział typów 

badań:

badań:



Retrospektywne

Retrospektywne



Prospektywne

Prospektywne



Doświadczalne 

Doświadczalne 



Mieszane

Mieszane

Podziały te w znacznym zakresie arbitralne, a 

Podziały te w znacznym zakresie arbitralne, a 

niekiedy zamazują granice metodologiczne

niekiedy zamazują granice metodologiczne

Metody wyboru populacji do 

Metody wyboru populacji do 

badań

badań



Metoda przesiewowa

Metoda przesiewowa



Metoda reprezentacyjna

Metoda reprezentacyjna



Metoda doboru celowanego

Metoda doboru celowanego



Populacja o składzie przypadkowym

Populacja o składzie przypadkowym

Metoda przesiewowa

Metoda przesiewowa

Obejmuje całą populację – (należy 

Obejmuje całą populację – (należy 

objąć badaniem przynajmniej 80% 

objąć badaniem przynajmniej 80% 

populacji jeśli badamy cechę 

populacji jeśli badamy cechę 

fizjologiczną.

fizjologiczną.

Np.. 

Np.. 

Badania małoobrazkowe Rtg Klp

Badania małoobrazkowe Rtg Klp

WZW B u położnic

WZW B u położnic

WR (kiłą)– u wszystkich 

WR (kiłą)– u wszystkich 

przyjmowanych do szpitala 

przyjmowanych do szpitala 

Metoda reprezentacyjna

Metoda reprezentacyjna

Polega na tym , że określoną cechę 

Polega na tym , że określoną cechę 

bada się w grupie reprezentacyjnej 

bada się w grupie reprezentacyjnej 

wybranej z populacji losowo.

wybranej z populacji losowo.

Metodę stosuje się wówczas, gdy 

Metodę stosuje się wówczas, gdy 

istnieje obiektywna możliwość 

istnieje obiektywna możliwość 

przeniesienia wyników badania grupy 

przeniesienia wyników badania grupy 

reprezentacyjnej na wnioskowanie o 

reprezentacyjnej na wnioskowanie o 

całej populacji.

całej populacji.

Metoda doboru celowanego

Metoda doboru celowanego

Polega na celowym wyborze jednostek 

Polega na celowym wyborze jednostek 

o określonych cechach do 

o określonych cechach do 

kontrolowanych badań 

kontrolowanych badań 

epidemiologicznych

epidemiologicznych

Populacja o składzie 

Populacja o składzie 

przypadkowym

przypadkowym

Populacja ta charakteryzuje się tym, że 

Populacja ta charakteryzuje się tym, że 

badania określonych cech 

badania określonych cech 

przeprowadza się u tych jednostek 

przeprowadza się u tych jednostek 

zagrożonej (chorującej) populacji, 

zagrożonej (chorującej) populacji, 

które zgłoszą się same lub są 

które zgłoszą się same lub są 

zgłaszane do badania przez lekarzy.

zgłaszane do badania przez lekarzy.

Np. po awarii w fabryce

Np. po awarii w fabryce

   

   

pobierających niepoznane leki itp.

pobierających niepoznane leki itp.

Planowanie badań

Planowanie badań

Cel badania (tezy, hipotezy, twierdzenia, pytania)

Cel badania (tezy, hipotezy, twierdzenia, pytania)



Zapoznanie się z wcześniejszymi lub 

Zapoznanie się z wcześniejszymi lub 

podobnymi badaniami w tym samym zakresie

podobnymi badaniami w tym samym zakresie



Zasięg badań

Zasięg badań

1.

1.

Stopień międzynarodowy 

Stopień międzynarodowy 

2.

2.

Stopień ogólnokrajowy

Stopień ogólnokrajowy

3.

3.

Stopień wojewódzki

Stopień wojewódzki

4.

4.

Stopień lokalny

Stopień lokalny

5.

5.

Stopień specjalny (nowe szczepionki, leki, itp.)

Stopień specjalny (nowe szczepionki, leki, itp.)



Podstawowa charakterystyka demograficzna

Podstawowa charakterystyka demograficzna



Wybór metod i technik badawczych

Wybór metod i technik badawczych



Organizacja badań

Organizacja badań



Realizacja badań

Realizacja badań



Zbiór, uporządkowanie i  analiza 

Zbiór, uporządkowanie i  analiza 

danych

danych



Opracowanie i sprawozdanie z badań

Opracowanie i sprawozdanie z badań