Rośliny motylkowate
GRUBONASIENNE
(
strączkowe)
strączkowe)
Rośliny motylkowate
GRUBONASIENNE
(
strączkowe)
strączkowe)
Strączkowe w skali światowej (produkcja)
1. Soja - około 160 mln ton.
2. Orzeszki ziemne - około 35 mln ton.
3. Fasola - około 23 mln ton.
4. Groch - około 18 mln ton.
5. Ciecierzyca - około 9 mln ton.
6. Soczewica - około 3 mln ton.
Spożycie strączkowych:
Świat - 0,6 kg/mieszkańca/rok,
Polska - 1,7 kg,
K
raje afrykańskie - około 6 kg.
Główne kierunki uprawy
Gatunek
nasiona zielonka słoma
Łubin biały
+
(+)
wąskolistny +
+
żółty
+
+
+
Groch jadalny
+
+
pastewny
+
+
+
Wyka siewna
+
+
kosmata
+ +
Bobik
+
(+)
Lędźwian +
+
+
Soja
+
+
ZNACZENIE GOSPODARCZE ROŚLIN
STRĄCZKOWYCH
• nasiona mają zastosowanie w żywieniu ludzi i
zwierząt jako bardzo cenny i wysokobiałkowy
pokarm,
zawartość białka 20-45 %, a jego
wartość biologiczna jest wyższa niż białka zbóż
,
zawierają również sporo witamin,
(B)
soli
mineralnych
oraz substancje, które
przeciwdziałają chorobom cywilizacyjnym m.in..
nowotworowym
;
• zielona masa stanowi wysokobiałkową paszę
objętościową zwłaszcza dla przeżuwaczy, może
być
zakiszana
wtedy z dodatkiem pasz
obfitujących w węglowodany, bądź też
konserwowana
w postaci suszu
;
• słoma nie przedstawia większej wartości
pokarmowej, najchętniej zjadane są gatunki o
delikatnej i wiotkiej słomie
(groch, wyka)
;
Skład chemiczny (%)
Zawartość
wody
s.m.
Nasiona
12-15
85-88
Zielonka
80-85
14-20
nasiona
zielonka
Białko surowe
21-55
16-24
Tłuszcz surowy
1-5
(22-soja)
2-3
Włókno surowe
3-15
21-28
Popiół surowy
3-7
8-12
Alkaloidy
do 4 (łubiny)
-
Średnia zawartość białka w nasionach (% s.m.)
Bobik
Bobik
29
29
Groch jadalny
Groch jadalny
20
20
Groch pastewny
Groch pastewny
25
25
Łubin żółty
Łubin żółty
40
40
Łubin biały
Łubin biały
35
35
Łubin wąskolistny
Łubin wąskolistny
30
30
Soja
Soja
38
38
Wyka kosmata
Wyka kosmata
33
33
Wyka siewna
Wyka siewna
33
33
___________________________________________
___________________________________________
Pszenica
Pszenica
13
13
Wartość nasion jako paszy mogą obniżać tak
zwane substancje nieżywieniowe, które
• ograniczają wykorzystanie składników
pokarmowych (obniżają strawność białka i
węglowodanów)
• działają toksycznie.
Należą do nich: inhibitory trypsyny, taniny (w
nasionach bobiku, soi, grochu) oraz lektyny i
alkaloidy (łubiny, grochy, bobik, soja).
Najkorzystniejszy skład aminokwasowy ma
białko soi. Jest ona jedną z najwartościowszych
roślin uprawnych na świecie. Światowa
produkcja (161 mln ton) dwukrotnie
przewyższa zbiory innych strączkowych, takich
jak: orzeszki ziemne, fasola, groch, ciecierzyca,
soczewica.
-
+
+
+
Bobik (biały)
-
++
-
++/+++
Soja
-
+
++/+++
+
Bobik (barwny)
-
+/++
++
+
Peluszka
-
+/++
+
+
Groch jadalny
alkaloidy
taniny
lektyny
inhibitory
trypsyny
+
-
-
-
Łubin pastewny
+++
-
-
-
Łubin gorzki
Związki toksyczne
Związki obniżające
strawność
Gatunek
+ mała, ++ średnia, +++ duża
Zawartość czynników antyżywieniowych w nasionach roślin
strączkowych
(Pastuszewska 1997)