Małe i średnie przedsiębiorstwa
w Polsce - raport
Prowadzący:
Dr Sebastian Stępień
Małe i średnie przedsiębiorstwa
w Polsce - raport
Prowadzący:
Dr Sebastian Stępień
2
•
Sektor małych i średnich przedsiębiorstw
Sektor małych i średnich przedsiębiorstw
(MSP) odgrywa istotną rolę w rozwoju
(MSP) odgrywa istotną rolę w rozwoju
gospodarczym państw unijnych.
gospodarczym państw unijnych.
•
Szacuje się, że w Unii Europejskiej jest około
Szacuje się, że w Unii Europejskiej jest około
20 milionów przedsiębiorstw uznawanych za
20 milionów przedsiębiorstw uznawanych za
małe lub średnie i stanowią one 99,8%
małe lub średnie i stanowią one 99,8%
wszystkich firm działających w UE.
wszystkich firm działających w UE.
•
Zatrudniają one 66% siły roboczej, co w
Zatrudniają one 66% siły roboczej, co w
liczbach bezwzględnych przekłada się na ponad
liczbach bezwzględnych przekłada się na ponad
70 milionów miejsc pracy.
70 milionów miejsc pracy.
Sektor małych i średnich firm
3
Determinanty powstania MSP
Zmiany technik wytwarzania
Specjalizacja produkcji
Rozwój sektora usług
Spadek międzynarodowej
konkurencyjności dużych firm
Zmiany preferencji konsumentów
4
Charakterystyka polskich
Charakterystyka polskich
przedsiębiorstw
przedsiębiorstw
Liczba i struktura polskich przedsiębiorstw
Liczba i struktura polskich przedsiębiorstw
Na koniec 2006 roku w systemie REGON
Na koniec 2006 roku w systemie REGON
zarejestrowanych było
zarejestrowanych było
3.636
3.636
tys. podmiotów, z
tys. podmiotów, z
czego aktywnych jest ok. 60%.
czego aktywnych jest ok. 60%.
Spośród zarejestrowanych
Spośród zarejestrowanych
138,7
138,7
tys. należało
tys. należało
do sektora publicznego, zaś
do sektora publicznego, zaś
3.497,3
3.497,3
tys. do
tys. do
sektora prywatnego.
sektora prywatnego.
Liczba przedsiębiorstw państwowych
Liczba przedsiębiorstw państwowych
mniej niż
mniej niż
tysiąc.
tysiąc.
Liczba podmiotów zarejestrowanych jako osoby
Liczba podmiotów zarejestrowanych jako osoby
fizyczne to
fizyczne to
2.765
2.765
tys., a liczba spółek -
tys., a liczba spółek -
523
523
tys.
tys.
5
6
Sektor MSP w Polsce
Udział MSP w tworzeniu produktu
krajowego brutto wyniósł w 2004 roku
47,9%, z tego małych przedsiębiorstw –
38,3%, a średnich – 9,6%
Udział przedsiębiorstw mikro w
tworzeniu produktu krajowego brutto
spadł w latach 2003-2004 z 32,1% do
31,4%.
7
8
9
10
11
12
13
Najbardziej przedsiębiorczy są
Najbardziej przedsiębiorczy są
mieszkańcy Polski zachodniej i
mieszkańcy Polski zachodniej i
północnej, najmniej zaś mieszkańcy
północnej, najmniej zaś mieszkańcy
województw wschodnich i południowych.
województw wschodnich i południowych.
W województwach:
W województwach:
zachodniopomorskim, lubuskim i
zachodniopomorskim, lubuskim i
dolnośląskim liczba nowo
dolnośląskim liczba nowo
zarejestrowanych firm w przeliczeniu na
zarejestrowanych firm w przeliczeniu na
tysiąc mieszkańców wynosiła w 2006
tysiąc mieszkańców wynosiła w 2006
roku około 10, natomiast w
roku około 10, natomiast w
podkarpackim,
podkarpackim,
lubelskim i podlaskim niecałe 6.
lubelskim i podlaskim niecałe 6.
14
Liczba MSP w regionach
15
Liczba MSP na 100 mieszkańców
16
II. Sytuacja ekonomiczno-finansowa
II. Sytuacja ekonomiczno-finansowa
polskich przedsiębiorstw
polskich przedsiębiorstw
W
2006 roku wynik finansowy brutto w
2006 roku wynik finansowy brutto w
przedsiębiorstwach ogółem był o 30%
przedsiębiorstwach ogółem był o 30%
wyższy niż
wyższy niż
w roku 2005.
w roku 2005.
W grupie firm sektora prywatnego wyniósł
W grupie firm sektora prywatnego wyniósł
on 87 mld zł i był aż o 20 mld zł wyższy niż
on 87 mld zł i był aż o 20 mld zł wyższy niż
w roku 2005.
w roku 2005.
Firmy z sektora publicznego odnotowały
Firmy z sektora publicznego odnotowały
zaś wynik finansowy na poziomie 14 mld zł
zaś wynik finansowy na poziomie 14 mld zł
– o 2 mld więcej niż w roku poprzednim.
– o 2 mld więcej niż w roku poprzednim.
17
Wynik finansowy wzrósł najbardziej w
Wynik finansowy wzrósł najbardziej w
sekcjach:
sekcjach:
budownictwo (aż o 90%)
budownictwo (aż o 90%)
energia elektryczna (57%)
energia elektryczna (57%)
handel hurtowy i detaliczny (47%)
handel hurtowy i detaliczny (47%)
Największy spadek (dwukrotny)
Największy spadek (dwukrotny)
zanotowano w:
zanotowano w:
pośrednictwo
pośrednictwo
finansowe
finansowe
rolnictwo i rybactwo
rolnictwo i rybactwo
18
19
20
Nakłady inwestycyjne
MSP generują około 45% nakładów
inwestycyjnych przedsiębiorstw Polski
Nakłady inwestycyjne na 1 pracującego
w 2005 r. wyniosły 4,8 tys. zł w małych
firmach i 11,7 tys. zł w średnich
21
Źródła finansowania inwestycji
Środki własne
Małe firmy – 68,3%
Średnie firmy – 72,6%
Kredyty krajowe
Małe firmy – 18,4%
Średnie firmy – 17,1%
Źródła zagraniczne
Małe firmy – 7,3%
Średnie firmy – 3,6%
22
Działalność eksportowa
Trwałą tendencją w strukturze
Trwałą tendencją w strukturze
sprzedaży polskich przedsiębiorstw jest
sprzedaży polskich przedsiębiorstw jest
wzrost udziału przychodów ze sprzedaży
wzrost udziału przychodów ze sprzedaży
na eksport w przychodach ze sprzedaży
na eksport w przychodach ze sprzedaży
ogółem.
ogółem.
W porównaniu z rokiem 2005 udział ten
W porównaniu z rokiem 2005 udział ten
wzrósł o 1% i wyniósł 17%.
wzrósł o 1% i wyniósł 17%.
23
Działalność eksportowa
Przedsiębiorstwa zlokalizowane w
Przedsiębiorstwa zlokalizowane w
województwach Polski zachodniej mają
województwach Polski zachodniej mają
znacznie wyższy udział przychodów ze
znacznie wyższy udział przychodów ze
sprzedaży na eksport w przychodach ze
sprzedaży na eksport w przychodach ze
sprzedaży ogółem.
sprzedaży ogółem.
Najwyższy jest on w województwie lubuskim
Najwyższy jest on w województwie lubuskim
oraz dolnośląskim (odpowiednio 32% oraz
oraz dolnośląskim (odpowiednio 32% oraz
30%).
30%).
Najniższy w podlaskim (11%) oraz
Najniższy w podlaskim (11%) oraz
mazowieckim (12%).
mazowieckim (12%).
Podobnie jak w latach poprzednich, w roku
Podobnie jak w latach poprzednich, w roku
2006 zdecydowaną większość eksportu (90%
2006 zdecydowaną większość eksportu (90%
wartości sprzedaży) zrealizowały
wartości sprzedaży) zrealizowały
przedsiębiorstwa przemysłowe
przedsiębiorstwa przemysłowe.
24
Zatrudnienie
Liczba pracujących w przedsiębiorstwach
Liczba pracujących w przedsiębiorstwach
zatrudniających powyżej 9 pracowników wyniosła w
zatrudniających powyżej 9 pracowników wyniosła w
2006 roku 4,6 mln i była wyższa o 5% niż w roku 2005.
2006 roku 4,6 mln i była wyższa o 5% niż w roku 2005.
Największy wzrost liczby pracujących miał miejsce w:
Największy wzrost liczby pracujących miał miejsce w:
pośrednictwie finansowym (wzrost o 20%)
pośrednictwie finansowym (wzrost o 20%)
budownictwie (11%)
budownictwie (11%)
hotelarstwie (9%)
hotelarstwie (9%)
W porównaniu z rokiem 2005 liczba pracujących w 2006
W porównaniu z rokiem 2005 liczba pracujących w 2006
roku spadła w:
roku spadła w:
rolnictwie (o 10%)
rolnictwie (o 10%)
górnictwie (o 3%)
górnictwie (o 3%)
energetyka (o 1%).
energetyka (o 1%).
25
Wydatki firm na wynagrodzenia w 2006 r. wzrosły o 10%.
Wydatki firm na wynagrodzenia w 2006 r. wzrosły o 10%.
Przeciętne wynagrodzenie wyniosło 2.678 zł i było o 4%
Przeciętne wynagrodzenie wyniosło 2.678 zł i było o 4%
wyższe niż w roku poprzednim.
wyższe niż w roku poprzednim.
Najwyższą płacę zanotowano w województwie mazowieckim
Najwyższą płacę zanotowano w województwie mazowieckim
(3.300 zł), najniższą zaś w warmińsko-mazurskim oraz
(3.300 zł), najniższą zaś w warmińsko-mazurskim oraz
lubuskim (odpowiednio 2.056 i 2.100 zł).
lubuskim (odpowiednio 2.056 i 2.100 zł).
W ujęciu sektorowym najwyższy poziom płac zanotowano
W ujęciu sektorowym najwyższy poziom płac zanotowano
w górnictwie (4.552 zł) oraz energetyce (3.558 zł),
w górnictwie (4.552 zł) oraz energetyce (3.558 zł),
najniższy zaś w hotelarstwie (1.952 zł), ochronie zdrowia
najniższy zaś w hotelarstwie (1.952 zł), ochronie zdrowia
(2.232 zł)
(2.232 zł)
i handlu (2.279 zł).
i handlu (2.279 zł).
Wynagrodzenia
26
Wykształcenie zarządzającego MSP
27
Innowacyjność MSP
W latach 2002-2004 innowacje
wdrożyło:
17% małych firm
40% średnich firm
67% dużych firm
28
Działalność innowacyjna firm w regionach
29
Działalność B+R
Głównym problemem polskiego
systemu innowacji jest słaba
działalność badawczo-rozwojowa
Obecnie nakłady na B+R wynoszą
około 0,6% PKB, podczas gdy średnio
w UE około 1,8%, z czego
30
Struktura nakładów na innowacje
Nakłady inwestycyjne – 87%
Działalność B+R – 6%
Oprogramowanie – 2%
Marketing – 2%
Zakup nowej technologii – 1%
Szkolenie personelu – 0,5%
31
Sektor mikroprzedsiębiorstw
W 2005 roku liczba aktywnych
W 2005 roku liczba aktywnych
przedsiębiorstw zatrudniających do 9
przedsiębiorstw zatrudniających do 9
pracowników wyniosła 1,61 mln, co oznacza
pracowników wyniosła 1,61 mln, co oznacza
spadek w stosunku do poprzedniego roku o
spadek w stosunku do poprzedniego roku o
2,5%.
2,5%.
W porównaniu z rokiem 2000 liczba ta jest
W porównaniu z rokiem 2000 liczba ta jest
już niższa o blisko 100 tys.
już niższa o blisko 100 tys.
W 2005 roku w mikroprzedsiębiorstwach
W 2005 roku w mikroprzedsiębiorstwach
pracowało ok. 3,37 mln osób, a więc o 20 tys.
pracowało ok. 3,37 mln osób, a więc o 20 tys.
mniej niż rok wcześniej
mniej niż rok wcześniej
32
Sektor mikroprzedsiębiorstw
33
Sektor mikroprzedsiębiorstw
34
Sektor mikroprzedsiębiorstw
Źródła finansowania podjętej
Źródła finansowania podjętej
działalności:
działalności:
środki własne (86%)
środki własne (86%)
pożyczka od rodziny (6%)
pożyczka od rodziny (6%)
kredyt bankowy (4%)
kredyt bankowy (4%)
inne (4%)
inne (4%)
35
Sektor mikroprzedsiębiorstw
Wskaźnik przeżywalności
Wskaźnik przeżywalności
przedsiębiorstw w 2005 roku - 62,3%
przedsiębiorstw w 2005 roku - 62,3%
Najwyższy wskaźnik przeżywalności:
Najwyższy wskaźnik przeżywalności:
ochrona zdrowia (79,1%)
ochrona zdrowia (79,1%)
przemysł (68,9%)
przemysł (68,9%)
obsługa nieruchomości i firm (65,8%)
obsługa nieruchomości i firm (65,8%)
Najniższy wskaźnik:
Najniższy wskaźnik:
hotelarstwo (jedynie 55%)
hotelarstwo (jedynie 55%)
36
Dziękuję za uwagę