Dysfunkcje narządu

Dysfunkcje narządu

ruchu w czasie

ruchu w czasie

aktywności fizycznej

aktywności fizycznej

Prof. dr hab. Anna Jegier

Zakład Medycyny Sportowej

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

• URAZ – jest to każde działanie

czynników zewnętrznych na
organizm wywołujące uszkodzenie
ciała (m. in. urazy mechaniczne)

• OBRAŻENIE – jest to uszkodzenie

tkanek i narządów spowodowane
urazem

• Uszkodzenie narządu ruchu może

mieć

– postać ostrą, gdy występuje nagle
– postać przewlekłą, przebiegającą

początkowo bezobjawowo, jako
następstwo powtarzanych czynności

Uszkodzenia narządu

ruchu:

• OSTRE:



Występują nagle na skutek urazu
mechanicznego



Można określić moment urazu

Uszkodzenia narządu

ruchu:

• PRZEWLEKŁE:



Rozwijają się powoli w wyniku sumowania się
drobnych urazów



Stopniowo powodują uszkodzenie struktur
anatomicznych



Towarzyszy im różnie nasilony ból i
miejscowe objawy zapalenia



Mogą trwać miesiącami, okres podostry 4-6
tyg.



Często określane są jako uszkodzenia
przeciążeniowe

Uszkodzenia

przeciążeniowe:

• Neuropatie
• Miopatie
• Tendopatie
• Meniskopatie
• Dyskopatie
• inne….

Przyczyny urazów w

czasie aktywności

fizycznej

• Zbyt duże obciążenia treningowe
• Nieprawidłowa technika ćwiczeń
• Nieodpowiedni sprzęt sportowy
• Nieszczęśliwe wypadki
• Stosowanie dopingu
• Nieodpowiednia kwalifikacja

lekarska do uprawiania wybranej

dyscypliny sportowej

• Choroby współistniejące

Dyscypliny sportowe

o niskim ryzyku urazów

• Dyscypliny lekkoatletyczne i

podnoszenie ciężarów

• Boccia
• Pływanie
• Łucznictwo
• Strzelanie
• Curling
• Tenis stołowy i ziemny
• Kręgle itp…..

Dyscypliny sportowe

o wysokim ryzyku urazów

• Rugby
• Koszykówka
• Judo
• Piłka nożna
• Kolarstwo
• Jazda konna
• Sporty ekstremalne (cross, downhill,

paralotnia, wspinaczka itp.)

• Najczęściej spotykanymi urazami

są uszkodzenia tkanek miękkich:



Otarcia



Stłuczenia



Skaleczenia



Skręcenie



Przeciążenie aparatu więzadłowego
stawów

• Urazy poważne zdarzają się dużo

rzadziej



Złamania



Zwichnięcia



Urazy czaszkowo—mózgowe

Urazy tkanki mięśniowej

• Naderwanie, stłuczenie, całkowite przerwanie

ciągłości mięśnia

• Powikłania:



wczesne

– krwiak
– warstwy płynów



późne

– zwłóknienie
– cysty krwotoczne
– myositis ossificans i zwapnienia

Ogólne zasady leczenia

uszkodzeń tkanek miękkich:

stłuczeń, skręceń i rozciągnięć

• Unieruchomienie
• Oziębienie
• Ucisk
• Uniesienie chorej kończyny nad

poziom serca

Główne typy uszkodzeń

sportowych

u młodych osób

• Typ I złamania zmęczeniowe- następstwa błędów

treningowych, złamania te są często przez 6-8
tygodni niewykrywalne radiologicznie

• Typ II uszkodzenia typu tendinitis i entezitis na tle

naderwań ścięgien

• Typ III uszkodzenia torebek stawowych

spowodowane zmianami zapalno-
przeciążeniowymi

• Typ IV patologia stawów
• Typ V uszkodzenia umiejscowione u dolnym

odcinku kręgosłupa lędźwiowego

Zespół bolesnego kolana

i jego niestabilności

UMIEJSCOWIENIE

PRZYCZYNA

SKUTEK

Obwodowy odcinek m.
czworogłowego rzepki

Naderwanie, przerwanie

Dysfunkcja lub brak funkcji
mięśnia

Więzadło rzepki

Entezopatia, choroba
Osgood-Schlattera

Ból, dysfunkcja

rzepka

Niestabilność,
chondromalacja

Nadwichnięcia, bóle
zwichnięcia, dysfunkcje

Wiązadła i torebka stawowa

Uszkodzenia

niestabilność

Łąkotki

uszkodzenia

Bóle, dysfunkcje,
blokowanie stawu

Chrząstka stawowa

Jałowa martwica

Bóle, dysfunkcje, bloki
stawu

Ciało tłuszczowe Hoffy

Błona maziowa

Przerost, bliznowacenie

Zapalenie, odczyny
alergiczne

Bóle, dysfunkcje

Bóle, dysfunkcje,
balotowanie rzepki

Zespól kolana biegacza

• Przez „zespól kolana biegacza”

rozumie się triadę chorób obejmującą

- rozmiękanie chrząstki
- zapalenie ścięgien
- przeciążenie więzadeł

Zespół „drzazgi goleniowej”

• Zespół przeciążenia mięśnia

piszczelowego przedniego

• Następstwa:

- nieprawidłowo prowadzony

trening sportowy

- bezpośredni uraz mechaniczny
- po zabiegach operacyjnych
- etiologia niewyjaśniona

Zapalenie pochewek

ścięgien

• Zapalenie pochewek ścięgien

powstaje po długotrwałej wysiłkowej
pracy jednej grupy mięśniowej.

Choroby ścięgna Achillesa

• Zapalenie ścięgna Achillesa
• Pęknięcie ścięgna Achillesa

Złamania zmęczeniowe

Nadgarstek wioślarza

• Istotą choroby jest zapalenie

pochewek ścięgnistych ścięgien
prostowników promieniowych
nadgarstka.

• Choroba najczęściej występuje u

wioślarzy, kajakarzy i osób
podnoszących ciężary, ale nie omija
też innych sportowców

Nadgarstek wioślarza

• OBJAWY

* ból,
* obrzęk,
* uczucie trzeszczenie
* tkliwość dotykowa nad

odpromieniową powierzchnią
nadgarstka

Nadgarstek wioślarza

• POSTĘPOWANIE

* leczenie polega na ograniczeniu
aktywności fizycznej chorej kończyny
* unieruchomieniu
* zastosowaniu leków
przeciwzapalnych

Uszkodzenie oraz dysfunkcje

łokcia przedramienia tenisisty

• OBJAWY

* ból w rzucie głowy kości
promieniowej, stawu ramienno-
promieniowego, nakłucia bocznego
czy w miejscu wejścia gałązki
głębokiej nerwu promieniowego pod
mięśniem odwracacza przedramienia

Uszkodzenie oraz dysfunkcje

łokcia przedramienia tenisisty

• Entezopatia rozcięgna mięśni prostowników
• Zapalenie kaletki w okolicy stawu ramienno-

promieniowego

• Zespół bolesności więzadła obrączkowatego
• Pourazowe zapalenie błony maziowej stawu

łokciowego

• Przerost maziówkowego zachyłka między

głową kości promieniowej a głową kości

ramiennej

• Złogi wapniowe w obrębie rozcięgna mięsni

prostowników nadgarstka i palców

Uszkodzenie oraz dysfunkcje

łokcia przedramienia tenisisty

• POSTĘPOWANIE:

Leczenie zachowawcze tak w łokciu
tenisisty, jak i w łokciu golfisty u
sportowców rzadko przynosi
spodziewana poprawę. Zazwyczaj
potrzebne jest leczenie operacyjne.

Łokieć zawodnika

wykonującego rzuty

• OBJAWY

* ból przedziału przyśrodkowego

stawu łokciowego lub okolicy
nadkłykcia przyśrodkowego kości
ramiennej

* wzmożone i bolesne napięcie

mięśni przyczepiających się do
nadkłykcia przyśrodkowego

Łokieć zawodnika

wykonującego rzuty

• POSTĘPOWANIE

* w postaci ostrej konieczne jest

unieruchomienie kończyny w łusce

ramiennej
* w postaci przewlekłej choroby

należy ograniczyć aktywność

fizyczną chorej kończyny
* pomocne jest tez leczenie

farmakologiczne

Rany twarzy

• Urazy nosa
• Złamania szczęki
• Złamania nosowo-szczękowe
• Złamania kości jarzmowej
• Złamania żuchwy
• Uszkodzenia zębów

Kolano skoczka

• OBJAWY
Kłujący ból zlokalizowany w okolicy

podrzepkowej, występujący po
wysiłku i ustępujący po
kilkugodzinnym odpoczynku. Bólowi
towarzyszy uczucie „pełności” i
ucisku w okolicy dolnego brzegu
rzepki oraz wrażenie niepewności i
„ uciekania” kolana.

Kolano skoczka

• POSTĘPOWANIE

* krioterapia
* krioterapia plus stosowanie ciepła
przed treningiem
* zaprzestanie uprawiania sportu
* leczenie operacyjne

Zasady profilaktyki bólów

krzyża

• Wyjaśnienie i nauczenie zasad biomechaniki ciała
• Kształtowanie prawidłowych wzorców ruchu
• Realizowanie treningu ogólnorozwojowego
• Odpowiednia adaptacja przy zmianach cykli

treningowych

• Ograniczenie ćwiczeń grawitacyjnych na rzecz

ćwiczeń o charakterze dynamicznym

• Stosowanie ćwiczeń kompensacyjnych
• Ochrona przed sumowaniem się mikrourazów
• Korygowanie dysfunkcji i nabytych wad postawy
• W związku ze zmianami uwolnienia jądra

miażdżystego