background image

1

Materiał chroniony prawem autorskim autora 
wykładu/seminarium oraz autorów 
wykorzystanych materiałów ilustracyjnych. 

WYŁĄCZNIE DO UŻYTKU WEWNĘTRZNEGO  
poprzez EXTRANET Akademii Medycznej w 
Gdańsku! 

Kopiowanie dozwolone tylko na potrzeby nauki 
własnej. 
Umieszczanie na prywatnych stronach WWW a 
także jakiekolwiek przeróbki są pogwałceniem 
praw autorskich i podlegają karze.

Sem. 14

background image

2

DUM SPIRO SPERO 

PÓKI ODDYCHAM MOGĘ MIEĆ 

NADZIEJĘ

© Anna Dubaniewicz

2006

background image

3

•Anatomia i fizjologia układu oddechowego

•Zaburzenia czynności oddechowej ; 
badania  
 czynnościowe płuc

•Niewydolność oddechowa

•Podstawowe kliniczne zespoły zaburzeń 
 czynności płuc

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

background image

4

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Układ oddechowy to wielonarządowy system :

dostawy tlenu 

i odbioru dwutlenku węgla

background image

5

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

• grono     -  podstawowa jednostka anatomiczna i  
                     fizjologiczna płuc grupa struktur związana z     
                     jednym oskrzelikiem końcowym z  zespołem        
 
                     odgałęziających się od niego oskrzelików  
                     oddechowych z przewodami pęcherzykowymi      
          
                     i pęcherzykami

• zrazik       -  większa liczba gron

• segmenty - większa liczba zrazików

• płaty         - określona liczba segmentów

background image

6

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Część przewodząca:

 - jama ustna
 - jama nosowa
 - gardło
 - krtań
 - tchawica
 - oskrzela
 - oskrzeliki  

Część oddechowa

 - oskrzeliki oddechowe 
 - przewody pęcherzykowe
 - pęcherzyki płucne

background image

7

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

 Anatomia; unerwienie wegetatywne

Reguluje stan napięcia mięśni ścian dróg oddechowych i 
sekrecji gruczołów śluzowych

  Współczulne

Rozszerzenie światła oskrezeli
Zmniejszone wydzielanie śluzu

 Przywspółczulne

Zmniejszenie światła oskrzeli
Zwiększone wydzielanie śluzu

 Układ NANC

background image

8

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Anatomia i fizjologia; unaczynienie
 

• krążenie płucne 
  - tętnica płucna dzieląca się  
    dychotomicznie 
  - sieć naczyń włosowatych
  - żyły płucne 

• krążenie oskrzelowe 
   

• połączenia między  
  krążeniem płucnym i  
  oskrzelowym

background image

9

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

•  nabłonek oddechowy

•  błona podstawna

• cienka warstwa 
śródmiąższowa 
    (wł. kolagenowe i 
retikulinowe)

• śródbłonek n. włosowatego

• błona podstawna

• osocze

• błona krwinki czerwonej

ROLA:

• wymiana gazów 
oddechowych 
  między powietrzem a krwią

Anatomia i fizjologia; przegroda pęcherzykowo- włośniczkowa : 

background image

10

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Anatomia i fizjologia ; 

powietrzność pęcherzyków płucnych  

•  wypełnienie włośniczek w przegrodach międzypęcherzykowych

•  surfaktant 

background image

11

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Anatomia i fizjologia ; 

powietrzność pęcherzyków płucnych  

background image

12

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Fizjologia; regulacja oddychania

• wdech - czynny -powiększenie objętości kl.piersiowej w 
wyniku  
                              skurczu mm.oddechowych 

• wydech -  bierny - sprężystość ścian klatki piersiowej

• częstość i głębokość wdechów – reguluje ośrodek oddechowy

background image

13

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Fizjologia; regulacja oddychania

• mechanizm centralny - kompleks oddechowy 
                                              pnia mózgu (skupisko  
                                              neuronów w moście 
                                              i rdzeniu przedłużonym)

• mechanizm obwodowy - zespół mechanoreceptorów:
                                               -ściana pęcherzyków
                                              - oskrzeli
                                              - szybko adaptujące się 
                                                receptory drażniące  
                                                (podnabłonkowo)

• mechanoreceptory - włókna C z układu NANC 
                                              - śródmiąższ płuc, dróg oddechowych, naczyń 
płucnych 

• mechanizm humoralny -chemoreceptory centralne w rdzeniu 
przedłużonym

                                  chemoreceptory rozwidlenia tętnic szyjnych i aorty

background image

14

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Fizjologia; regulacja oddychania

centralny                                         obwodowy    

              humoralny

ośrodek oddechowy        mechanoreceptory: 

        

chemoreceptory:

kompleks oddechowy                  -płuc           

              -

centralne w 

rdzeniu
pnia mózgu                                  -oskrzeli-                      przedłużonym
                                                     -włókna C                  -rozwidlenia 
tętnic  
                                              z układu NANC                  szyjnych i aorty

                                             (śródmiąższ płuc,
                                             oskrzela,  naczyń
                                             płucnych

)                                                          

 

pO2    i     pCO2                                     pCO2             wyrównawczy     

 

      HCO3   

          

          

pobudzenie                    zahamowanie
                      wentylacji

                                                                                                    

wrażliwości chemoreceptorów centralnych

                                                                           podaż  tlenu

                                                                                >2 l/min                                                 

                                                                                                                zniesiony bodziec       

                                                                                                        hipoksemiczny

background image

15

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Badania czynnościowe płuc

 

  Badanie spirometryczne 

   -  ocena sprawności wentylacyjnej oddychania 
  

• Badania gazometryczne krwi

   - ocena wydajności wymiany gazowej w płucach

background image

16

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Badanie spirometryczne

•  

testy statyczne    =  pomiary pojemności płuc i jej części składowych

• testy dynamiczne = ocena szybkość przepływu powietrza podczas  
                                     natężonego wydechu

background image

17

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Badanie spirometryczne; testy statyczne

 

 

Powietrze wprowadzane i usuwane z płuc dzielimy 
na:  

- objętości (niepodzielne frakcje gazu)

- pojemności (to suma dwu lub więcej objętości) 

background image

18

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Badanie spirometryczne; testy statyczne

 

 

background image

19

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

    

Badanie spirometryczne; testy statyczne

objętości i pojemności płuc

 

 

                     
                    

Dla oceny wydajności wymiany gazowej 

VC-   pojemność życiowa- objętość powietrza uwolniona z płuc po  
         dokonaniu głębokim wydechu po uprzednim głębokim wdechu lub  
         odwrotnie
FVC- objętość powietrza wydychana podczas natężonego wydechu, 
          następującego po najgłębszym wdechu (zdrowi VC=FVC)

FRC- pojemność zalegająca czynnościowa- objętość gazu, który zostaje  
  
         w płucach po spokojnym wydechu i informuje nas o stopniu 
         upowietrzenia płuc 

RV-  objętość zalegająca- objętość gazu pozostającej w płucach po 
        głębokim wydechu
 
TLC= VC + RV= ilość gazu w płucach po wykonaniu głębokiego wdechu

background image

20

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

    

Badanie spirometryczne; testy dynamiczne

•   

pomiar objętości powietrza w jednostce czasu = ocena drożności dróg  

                                                                                 oddechowych 
    - FEV1 (forced expiratory volume after 1sec)  -   objętość powietrza 
                                              wydychanego w 1-ej sekundy natężonego wydechu 

    - FEV1(%)VC (FEV1  in % of VC or FVC)    -  zmierzoną wartość FEV1    
                                                                       
odnosimy do  aktualnej VC lub 
FVC
                  
    - PEF (peak expiratory flow) -  szczytowy przepływ wydechowy (z tchawicy i  
                                                                                          
                                                     dużych  oskrzeli)

    - FEF25-75 (forced expiratory flow between 25  and 75% of VC lub FVC)  -  
                      
średni przepływ powietrza w środkowej części VC w czasie  
                      natężonego  wydechu  = ocena drożności małych  oskrzeli

test odwracalności oskrzeli = ocena wartości FEV1 przed i po podaniu w 
                                                inhalacji 2- mimetyku

próba rozkurczowa (+) – przy wzroście FEV1 o >200ml i o 15% w stosunku 
do  
                                          wartości wyjściowej   

background image

21

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

     Wymiana gazowa       

•Wentylacja

•Dyfuzja

•Perfuzja

•Rozdział gazów
 

background image

22

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

     Wymiana gazowa; wentylacja
      

spoczynkowa częstość oddechów = 16/min; objętość oddechowa 
(500ml)

 anatomiczna przestrzeń martwa = drogi oddechowe, w 
których nie  
                                                          zachodzi wymiana gazowa 
(150 ml)

 fizjologiczna przestrzeń martwa = anatomiczna przestrzeń 
martwa +   
                                                          pęcherzyki płucne 
niedostatecznie  
                                                          perfundowane  

background image

23

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

     Wymiana gazowa; zaburzenia wentylacji
      

• Typ restrykcyjny

 Typ obturacyjny:

 - oskrzelopochodny
 - płucnopochodny

background image

24

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

     Wymiana gazowa; zaburzenia wentylacji
      

• Typ restrykcyjny

Typ obturacyjny:

 

background image

25

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

     Wymiana gazowa; zaburzenia wentylacji
      

typ  restrykcyjny = ograniczenie objętości powietrza, które może być 
                                   wprowadzone/ wydychane do/z płuc podczas 
                                   pojedynczego oddechu bez zmian drożności dróg
                                   oddechowych

Przyczyny restrykcji:

-wewnątrzpłucnej       –   wycięcie płuca, zwłóknienie płuc, zastój płucny

-opłucnowej               –   zwłóknienie, nowotwór, płyn, odma

-klatki piersiowej        –   skolioza kręgosłupa, wysokie ustawienie przepony

-poza klatką piersiową –   otyłość

-inne przyczyny – np. zaburzenia nerwowo-mięśniowe (mm.oddechowe) 

Spirometrycznie:    VC,   RV,   TLC,    TGV;   FEV

 przy FEV

%VC = N

 

background image

26

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

     Wymiana gazowa; zaburzenia wentylacji
      

Typ obturacyjny – zmniejszenie drożności oskrzeli

 Przyczyny:

- oskrzelopochodna – proces zapalny błony śluzowej oskrzeli, 
                                   - skurczem i przerostem mm.gładkich 
oskrzeli
astma,  POCHP, nowotwory, palacze tytoniu, rozstrzeniach 
oskrzelowych

- płucnopochodna  - utrata sprężystości płuc na skutek 
uszkodzenia   włókien kolagenowych i elastycznych i 
zapadanie oskrzelików obwodowych – rozedma 

Spirometrycznie:    FEV

1

,    FEV1%VC,   RV,   FRC 

background image

27

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

     Wymiana gazowa; zaburzenia wentylacji
      

Typ obturacyjny – zmniejszenie drożności oskrzeli

 Przyczyny:

- oskrzelopochodna – proces zapalny błony śluzowej oskrzeli, 
                                   - skurczem i przerostem mm.gładkich 
oskrzeli
astma,  POCHP, nowotwory, palacze tytoniu, rozstrzeniach 
oskrzelowych

- płucnopochodna  - utrata sprężystości płuc na skutek 
uszkodzenia   włókien kolagenowych i elastycznych i 
zapadanie oskrzelików obwodowych – rozedma 

Spirometrycznie:    FEV

1

,    FEV1%VC,   RV,   FRC 

background image

28

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

     Wymiana gazowa; zaburzenia perfuzji
      

Etiologia:

• Zaburzenia w dopływie krwi tętniczej
  - zatory płuc

• Zmniejszenie łożyska naczyniowego
  - zanik włośniczek w chorobach płuc
  - zapalenie naczyń (vasculitis)

• Zaburzenia w odpływie żylnym
  - niewydolność lewokomorowa serca, wady serca

background image

29

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

     Wymiana gazowa; zaburzenia rozdziału gazów
      

Zaburzenie dystrybucji wentylacji – 

trudności we wdechu i wydechu 

                                                           ( z zatkania)

Zaburzenia stosunku wentylacji do perfuzji (V/Q =4l/5l w ciągu 
min.=N=0,8) 

-efekt „shunt” 

daremna perfuzja : pęcherzyki przekrwione ale niewystarczająco 

                            wentylowane (V/Q<0,8)
-efekt „dead space”= daremna wentylacja : pęcherzyki wentylowane ale 
niedokrwione  
                             (V/Q>0,8)

background image

30

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

     Wymiana gazowa; dyfuzja
      

Dyfuzja = 

przenikanie gazów 

oddechowych przez przegrodę 
pęcherzykowo-włośniczkową 
wskutek różnicy ciśnień 
parcjalnych między powietrzem 
pęcherzykowym a krwią 
włośniczkową

DLCO = 

pojemność dyfuzyjna 

płuc = objętość gazu, która 
dyfunduje z pęcherzyków płuc 
do krwi  włośniczkowej  wciągu 1 
min. przy stałej różnicy ciśnień

background image

31

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

     Wymiana gazowa; zaburzenia dyfuzji
      

      Szybkość dyfuzji CO2 jest 20 x większa niż O2 

       Zaburzenia dyfuzji powodują  tylko hipoksemię, początkowo ze  
 PaCO2,
       następnie PaCO2 = N   i    PaCO2 podczas postępu zaburzenia :

      

   - stosunku wentylacji (Ventilation) do perfuzji (Q) = V/Q 

   - zmniejszenie czynnej powierzchni wymiany gazowej pęcherzyków płuc i łożyska 
     naczyń włosowatych (rozedma, zatorowość, zapalenie, niedodma)

   - przyśpieszenie pasażu Er przez naczynia włosowate oplatające pęcherzyki płuc

•     pojemności wyrzutowej serca (nadczynność tarczycy, wysiłek )

•     łożyska naczyń włosowatych (rozedma)

- wydłużenie drogi przenikania O2 przez barierę (obrzęk płuc, zastój, zwłóknienie)

background image

32

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Badania czynnościowe płuc; badanie gazometryczne

Ocena procesu wymiany gazowej w płucach

          

hipoksemia- stan, w którym wysycenie hemoglobiny tlenem (SaO2) 
< 90%
                     lub  Pa02 < 60 mmHg (7,98kPa). 
Przyczyny:
 - regionalne zaburzenie stosunku V/Q 
 - zaburzenia dyfuzji przez błonę pęcherzykowo-włośniczkową 
 - przeciek wewnątrzpłucny- przeciekanie krwi z ominięciem 
włośniczek
 - uogólniona hipowentylację 

hiperkapnia- pCO2 powyżej 45 mmHg (5,98kPa) jest nieodłączną 
składowej
hipowentylacji pęcherzykowej oraz występuje przy nasilonych 
zaburzeniach V/Q 

background image

33

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Badania czynnościowe płuc; badanie gazometryczne

          

        Kwasica    
    oddechowa

  Zasadowica    
   oddechowa

wyr
ówn
ana

częścio

wyrówn
ana

nie 
wyrów
nana

wyró
wnan
a

częścio
wo 
wyrówn
ana

nie 
wyró
wna
na

PaCO2

PH 
krwi

    N

   < N

   < N

     N

    N >

  N 
>

HCO3-
płyny 
ustrojo
we





  N/

 - wzrost PaCO2 jest tak duży , że przekracza zdolności kompensacyjne nerki 

     (PaCO2>80mmHg

- powolniejsza kompensacja nerkowa niż przyrost PaCO2

- choroba nerek 

background image

34

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Niewydolność oddechowa

Definicja: 
Jest to stan kliniczny charakteryzujący się zakłóceniem 
wymiany gazowej, wywołanym wyczerpaniem regulacji 
mechanizmów fizjologicznych z wtórnym  zaburzeniem 
składu gazów oddechowych krwi tętniczej.

Podziały:

• hipoksemiczną 

• hipowentylacyjną

• i mieszaną

• utajona – podczas wysiłku 

• jawna – w spoczynku

• ostra

• przewlekła

background image

35

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Niewydolność oddechowa hipoksemiczna 

                          

 Hipoksemia wywołana zaburzeniem V/Q ; we krwi tętniczej  cechy 
hipoksemii przy prawidłowym lub nieznacznie   PaCO2

Przyczyny:

 

• obniżenie PAO2 w powietrzu 
oddechowym
• hipowentylacja, która powoduje 
obniżenie 
  PaO2

• niewydolność dyfuzyjna - pogrubienie  
 
  przegrody (choroby śródmiąższu) 
  lub czasu przejścia Er przez  naczynia   
 
  włosowate (rozedma, krążenie   
  hiperkinetyczne)

• miejscowe zaburzenie stosunku V/Q
  (POCHP,  niedodma, naciek, obrzęk 
płuc)

• przeciek tetniczo-żylny

background image

36

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Niewydolność oddechowa hipowentylacyjna

     Niedostateczność wentylacji pęcherzyków 

płuc,

 bez towarzyszących istotnych zakłóceń 

stosunków V/Q

Przyczyny:

• zakłócenia centralnej regulacji 
oddychania u osób z prawidłowym ukł. 
oddechowym (uraz, udar, leki, z.Pickwika, 
z.Ondyny)

 zakłócenia obwodowej regulacji oddychania 

- zaburzenia struktury mięśni, 

- zaburzenia struktury kl.piersiowej,

- uszkodzenia neuronu obwodowego

• upośledzenie perfuzji naczyń   
  włosowatych (wzrost V/Q)
        - spadek objetości wyrzutowej serca
        - zatorowość płuc

background image

37

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Niewydolność oddechowa mieszana

Niewydolność tego typu występuje u osób z zakłóceniem mechaniki 
oddychania, niekiedy z jednoczesnym zakłóceniem napędu 
oddechowego -centralnego :

• astma oskrzelowa,przewlekłe zapalenie oskrzeli, rozedma, 
zwłóknienie płuc:

  - zakłócenie mechaniki oddychania wywołują zaburzenia wentylacji

  - ograniczenie eliminacji CO2 z ustroju =długi czas mieszania 
gazów w 
    płucach, wzrost przestrzeni martwej pęcherzykowej płuc, 
zakłócenie   
    transferu O2 przez barierę w obszarze hipowentylowanym
 
  - zakłócenie centralnej regulacji  oddychania ze zmniejszeniem 
wrażliwości 
    chemoreceptorów na CO2

    We krwi tętniczej = hipoksemia + hiperkapnia

background image

38

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Niewydolność oddechowa; objawy kliniczne

• sinica centralna – 5g odtlenowanej Hb w 100ml krwi; PaO2 < 40mmHg   
    
                                                                                    (5,32kPa);SaO2 
<75%

• duszność

• objawy związane z choroba zasadniczą 

background image

39

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Astma oskrzelowa

Jest to zespół chorobowy:

 zależny od patologicznych procesów zapalnych w ścianie dróg 
oddechowych co doprowadza do napadowych stanów 
zwężenia dolnych dróg oddechowych
ustępujących 
samoistnie
 lub pod wpływem leków, któremu towarzyszy stan 
nadreaktywności oskrzeli

 Natężenie zwężenia oskrzeli może przebiegać od poczucia  
 dyskomfortu oddechowego aż do stanu astmatycznego 

Zwężenie oskrzeli : 
skurcz mm.gładkich, 
obrzęk błony śluzowej, 
obfity śluz 
a w przewlekłej astmie remodeling 

background image

40

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Astma oskrzelowa; mechanizmy

background image

41

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Astma oskrzelowa; mechanizmy

background image

42

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Astma oskrzelowa; patogeneza

Faza wczesna = natychmiastowa
uwalnianie mediatorów zapalnych ( histamina i inne) z komórek 
tucznych (mastocytów) 

Faza późna – 4-8 godz.
uwalniane mediatory zapalne (LT, TX, PGD2)  z  komórek 
kwasochłonnych tworzących naciek w ścianie dróg oddechowych, 
uszkadzają nabłonek oskrzeli, wzmagają nadreaktywność oskrzeli. 

Faza naprawcza – remodelling:
  - pogrubienie ściany oskrzeli,
  - włóknienie podnabłonkowe, 
  - rozrost miofibroblastów,
  - rozrost i przerost miocytów, 
  - przerost nabłonka i metaplazja gruczołów śluzowych. 

background image

43

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Astma oskrzelowa; nadreaktywność oskrzelowa

            Definicja: 

      Reagowanie skurczem na bodźce nie wywołujące takiej reakcji u osób zdrowych

Przyczyny:

  uszkodzenie  nabłonkowej  wyściółki  oskrzeli  przez 
mediatory   
  komórek zapalnych (np. wolne rodniki tlenowe, białko  
 
  kationowe eozynofilii) 

- szybsza i głęboka penetracja czynników uczulających, 
zakaźnych,  
  drażniących

- bezpośrednie drażnienie włókien C z    wydzielaniem 
neuropeptydów
  
- upośledzenie działania enzymów rozkładających neuropeptydy

przebudowa mm.gładkich oskrzeli

background image

44

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

Astma oskrzelowa; nadreaktywność oskrzelowa

Pomiar : 

 - test prowokacyjny po histaminie -   FEV1 o 20%

 - próba rozkurczowa (+)

background image

45

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

    

Przewlekła obturacyjna choroba płuc 

(POCHP;COPD;COPLD)

„Jest to choroba charakteryzująca się nieodwracalnym, 
postępującym
, upośledzeniem przepływu powietrza przez drogi 
oddechowe, które rozwija się zwykle u osób z objawami : 
przewlekłego zapalenie oskrzeli (PZO) i/lub rozedmy. Diagnozę 
potwierdza spirometria:FEV1%FVC< 70 wartości należnej. 
Zmniejszenie przepływu powietrza związane jest ze zmianami 
zapalnymi, głównie w obrębie obwodowych dróg oddechowych, które 
powodują ich zwężenie i są przyczyną patologicznej przebudowy 
płuc. Zmiany te są wynikiem reakcji płuc na dym tytoniowy, pyły i 
gazy”.

Najczęstsza choroba układu oddechowego:
 w Polsce ok. 20% ludzi choruje a 15 000 umiera 
 w ciągu roku

background image

46

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

     

POCHP;

 

Przewlekłe zapalenie oskrzeli 

Definicja PZO: 

Rozpoznać możemy kiedy u osób 
występują kaszel i wykrztuszanie 
wydzieliny oskrzelowej:

• przez większość dni w tygodniu, 

• w ciągu co najmniej trzech miesięcy
  w roku,

• przez co najmniej dwa kolejne lata

90% wszystkich cierpiących na zapalenie 
oskrzeli to palacze !!!

background image

47

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

     

POCHP;

 

Rozedma

Definicja:

Powiększenie przestrzeni powietrznych obwodowo od oskrzelika 
końcowego, spowodowane zniszczeniem ścian pęcherzyków 
płucnych bez towarzyszącego włóknienia. Zmiany mogą 
zajmować gronko lub jego środkową część.

background image

48

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

     

POCHP;

 

Przyczyny

• Czynniki osobnicze
     - geny (np.niedobór 1 –antytrypsyny)

     - nadreaktywność dróg oddechowych
     - wzrost płuc

• Czynniki środowiskowe
      - dym tytoniowy

–narażenie zawodowe na pyły i substancje 
  chemiczne

–zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego

–infekcje układu oddechowego w dzieciństwie 
  i palenie bierne (<2 rż)

–nawracające infekcje oskrzelowo-płucne

–status społeczno-ekonomiczny

background image

49

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

      

POCHP; patogeneza

teoria proteaz –antyproteaz (teoria brytyjska):

dym tytoniowy

Proteazy

aktywności proteaz

Inhibitory
proteaz

wrodzony brak

inaktywacja u 
palaczy tytoniu

•rozpad granulocyta, makrofaga         enzymy proteolityczne (elastaza), IL-8, leukotrien B4 
 (czynnik chemotaktyczny dla kom. zapalnych):

-zmiany zapalne,  przerost gruczołów  śluzowych,  uszkodzenie nabłonka rzęskowego,
włókien elastycznych płuc                zwężenie dróg oddechowych i destrukcja miąższu płuc
-utleniacze z fagocytów i/z dymu tytoniowego unieczynniają  1-antytrypsynę

•Infiltracja CD8+T z wyrzutem garanzymów, perforyn, TNF-α         apoptoza i cytoliza 
komórek
  nabłonka oskrzelowego

teoria dziedziczenia skłonności skurczowej oskrzeli (

t.

 

Holenderska) 

zakażenie
oskrzelowo-płucne

background image

50

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

      

POCHP; postacie

•   Stopień I - postać łagodna-FEV1≥80%N

•   Stopień II -postać umiarkowana- 50-
69%N

FEV1<80%N 

                  

•    Stopień III -postać ciężka- 30%N≤ FEV1< 50%N

•    Stopień IV-postać bardzo ciężka- FEV1<30%N     

FEV1%VC < 70%N (wartości 
należnej) przy:

background image

51

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

      

POCHP; postacie wg. Amerykańskiego Towarzystwa 

Ch.Ukł.Oddechowego

0. zagrożenie  :    prawidłowy wynik spirometrii
                               przewlekłe objawy (kaszel i odkrztuszanie    
                               plwociny)  
I. postać lekka:   FEV1%VC < 70
                              FEV1 
 80%

                              przewlekłe objawy (kaszel i odkrztuszanie 
                              plwociny) mogą być lub nie  
II. postać umiarkowana: FEV1 %VC < 70
                                         30%  
  FEV1 < 80%  

                                         (IIA: 50%   FEV1 <80%)   

                                         (IIB: 30%   FEV1 <50%)

                                         przewlekłe objawy (kaszel i 
odkrztuszanie
                                         plwociny) mogą być lub nie
III. postać ciężka: FEV1/VC < 70%      
                               FEV1<30% lub FEV1<50% oraz 
niewydolność oddechowa              
                               lub  kliniczne objawy niewydolności 
prawokomorowej  

background image

52

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

      

POCHP; objawy kliniczne

W zależności od dominującej komponenty rozedmowej  lub 
cech PZO  wyróżniamy postać A (PP)–„pink puffer” i  postać B 
(BB)– „blue bloater” 

background image

53

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

      

POCHP; objawy kliniczne

background image

54

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

      

POCHP; objawy kliniczne

Postać PP:

 -  osoby z niedowagą

 -  z nasiloną dusznością

 -  suchy kaszel pobudzeniowy

 -  bez sinicy

 -  hipoksemia

background image

55

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

      

POCHP; objawy kliniczne

Postać BB:

osoby z nadwagą

  z wyraźną sinicą i poliglobulią, 

  z niewielka dusznością  

  kaszel z obfitą wydzielną

  hipoksemia + hiperkapnia

  wczesny rozwój serca płucnego 

  i niewydolności prawokomorowej

background image

56

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

      

PRZEWLEKŁE SERCE PŁUCNE 

Definicja:

Serce płucne jest to przerost prawej komory powstały w wyniku 
chorób wpływających na czynność i budowę płuc z wyjątkiem 
zmian w płucach spowodowanych chorobami lewej połowy 

serca lub wrodzonymi wadami serca.

background image

57

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

      

PRZEWLEKŁE SERCE PŁUCNE 

Nadciśnienie płucne jest 
wywołane przez hipoksemiczny 
skurcz naczyń (odruch Eulera i 
Lilijestranda) lub ubytek 
całkowitej powierzchni 
naczyniowej w zespołach 
zaporowych oskrzeli (astma 
oskrzelowa, zapalenie oskrzeli, 
rozedma) lub w ograniczeniu 
restrykcyjnym w przebiegu 
procesów włóknieniowych.
Powyższe sytuacje powodują 
zastój w części żylnej krążenia 
płucnego prowadzą do 
przerwania bariery 
naczyniowej i przenikanie 
płynu do przestrzeni 
śródmiąższowej i światła 
pęcherzyków płucnych. 

background image

58

Patofizjologia zaburzeń układu oddechowego

      

PRZEWLEKŁE SERCE PŁUCNE; objawy kliniczne 

 Objawy związane z zaburzeniami krążenia w sercu płucnym są  
   skąpe i dotyczą następstw zatrzymania wody w ustroju 
   (duszność,obrzęki) lub ograniczenia pojemności minutowej 
serca, 
   przejawiającego się uczuciem osłabienia lub omdlewania w 
czasie   
   wysiłku fizycznego, połączonego z biciem serca

  Większość objawów jest związana z przyczyną wywołującą 
serce płucne

Sinica w przebiegu serca płucnego jest zawsze 
sinicą centralną, dobrze widoczną na śluzówkach

Różowe  zabarwienie  języka  przy  sinicy 
innych  części  ciała  sugruje  pozapłucne 
żródło sinicy


Document Outline