Różnica pomiędzy próbą losową a
nielosową.
Do jakich celów służy dobór losowy.
Różnica pomiędzy próbą losową a
nielosową.
Do jakich celów służy dobór losowy.
Budowa kwestionariusza
- ankiety
Sztuka formułowania pytań
Formułowanie pytań
Zawsze należy mieć w pamięci sformułowany program
badawczy a w szczególności cele badawcze.
Nie ma złych odpowiedzi, są tylko złe pytania
Jakich informacji
poszukujemy
Treść pytania
Forma odpowiedzi
Styl i forma gramatyczna pytania
Pytanie kwestionariuszowe
to wyrażenie zoperacjonalizowanej zmiennej w
sposób przystępny i zrozumiały dla respondenta
Zmien
Zmien
na
na
def teoretycznadef operacyjna
pytanie
pytanie
kwestionariusz
kwestionariusz
owe
owe
Trzy koncepcje formułowania pytań
kwestionariuszowych
Informacyjna
Wskaźnikowa
Testowa
Koncepcja informacyjna
Żądanie informacji od respondenta, która
jest potrzebna do rozwiązania problemu
Konieczność zadawania wielu pytań –
szczególnie gdy pytamy o smak, gust,
postawę.
Które Centrum Handlowe w Pana(i) mieście jest Pana(i) zdaniem najlepsze?
Proszę wziąć pod uwagę całe CH, tj. halę hipermarketu, sklepy w Galerii, gastronomię i
część rozrywkową.
Które Centrum Handlowe w Pana(i) mieście jest Pana(i) zdaniem najlepsze ze względu
na sklepy w Galerii?
Znajomość i używanie marek, produktów
Zasięg reklamy
Pytania o smak, gust
PytanieD1.6 a-d:
Chciał(a)bym się teraz dowiedzieć, które z podanych wypowiedzi, pasują Pani zdaniem do
tego jogurtu. Proszę powiedzieć, która wypowiedź w danym wypadku najbardziej zgadza
się z Pani zdaniem (odczuciem).
Ankieter: odczytaj na głos odpowiedzi.
a) Jogurt w smaku jest...
o wiele za słodki
1
trochę za słodki
2
odpowiedni
3
trochę za mało słodki
4
zdecydowanie za mało słodki
5
b) Jogurt smakuje...
bardzo sztucznie
1
raczej sztucznie
2
ani naturalnie ani sztucznie
3
raczej naturalnie
4
bardzo naturalnie
5
c) Smak jogurtu jest ogólnie...
zdecydowanie za intensywny
1
trochę za intensywny
2
właściwy
3
trochę za mało intensywny
4
zdecydowanie mało intensywny
5
d) Konsystencja jogurtu jest...
zdecydowanie za gęsta
1
trochę za gęsta
2
właściwa
3
trochę za rzadka
4
zdecydowanie za rzadka
5
e) Jak ocenia Pani kolor jogurtu? Czy jest...
zdecydowania za blady
1
trochę za blady
2
właściwy
3
trochę za intensywny
4
zdecydowanie za intensywny
5
PROSZĘ PODAĆ RESPONDENTCE WODĘ NIEGAZOWANĄ, DO ZNEUTRALIZOWANIA SMAKU!
Brak trafności odpowiedzi
Brak wiedzy na dany temat – nie wiem
Powstrzymanie się od wyrażenia opinii - trudno
powiedzieć, nie mam zdania
Wiedza fałszywa - pojawianie się fałszywych
odpowiedzi
W którym z wymienionych miejsc robił(a)by Pan(i)
najchętniej zakupy?
536
53,1
92
9,1
76
7,5
72
7,1
62
6,1
59
5,8
46
4,6
22
2,2
14
1,4
8
,8
8
,8
6
,6
4
,4
4
,4
1009
100,0
Carrefour
Geant
Nie wiem / trudno
powiedzieć
Hit
Tesco
Auchan
M1
Le Clerc
Biedronka
Allkauf
Plus
Krakchemia
Billa
Galeria Centrum
Total
Liczba odpowiedzi
Procent odpowiedzi
Wybiórcza pamięć respondentów co do zdarzeń z
przeszłości – złe umiejscawianie w czasie lub
konfabulacja
Błąd teleskopii – skracanie czasu z
przeszłości
Błąd zapomnienia – (dotyczy on dłuższych
okresów)
Błąd tworzenia faktów – konfabulacja
Proszę sobie przypomnieć z jakimi wydarzeniami
promocyjnymi spotkał(a) się Pan(i) w ciągu ostatnich trzech
miesięcy?
Liczba odpowiedzi
Procent odpowiedzi
Nie wiem/ nie
pamiętam
654
57,3
Galeria Auto – Moto
189
16,5
Galeria Podróży
186
16,3
Coś innego
66
3,7
Galeria Pomocy
Podatkowej
47
2,6
Total
1142
100,0
Znajomość spontaniczna reklamy - łącznie
1
4
4
10
8
17
14
20
12
13
14
13
17
0
5
10
15
20
25
40 tydzień 41 tydzień 42 tydzień 43 tydzień 44 tydzień 45 tydzień 46 tydzień 47 tydzień 48 tydzień 49 tydzień 50 tydzień 51 tydzień 52 tydzień
Procent
Poziom konfabulacji
Unikanie pytań trudnych
np. o motywy czy zachowania zwyczajowe
brak odpowiedzi lub odpowiedź banalna
szczególnie w wywiadach realizowanych
techniką ankiety ogólnej.
Tematyka taka wymaga technik
projekcyjnych
Co się Panu(i) najbardziej nie podoba przy tego typu
wydarzeniach, imprezach promocyjnych?
819
81,1
81,7
40
4,0
4,0
35
3,5
3,5
18
1,8
1,8
15
1,5
1,5
15
1,5
1,5
12
1,2
1,2
11
1,1
1,1
8
,8
,8
7
,7
,7
6
,6
,6
4
,4
,4
3
,3
,3
2
,2
,2
2
,2
,2
2
,2
,2
1
,1
,1
1
,1
,1
1
,1
,1
1002
99,2
100,0
nie ma czegoś takiego /
wszystko mi się podoba
nie mam zdania
konkursy dla klientów
praktyczne porady
specjalistów
zabawa, rozrywka
tłum ludzi
dodatkowa oferta, ponad
to co jest w Galerii
prezenty, gadżety dla
klientów
hałas
nachalność
po prostu nie lubię
czasami przeszkadzają
niski poziom tych imprez
pazerność
brak czasu
nie wygrywam
problem z parkowaniem
niekompetencje
pracowników
brak ogródka dla dzieci
Total
Liczba odpowiedzi
Procent
Procent ważny
Koncepcja wskaźnikowa
Odpowiedź na takie pytanie jest wskaźnikiem
występowania zjawiska lub cechy.
Pytania mają często formę nie wprost, stąd mogą
się wydawać badanym „dziwne” i „niepotrzebne”
Wykorzystuje się je do badania ukrytych
nieobserwowalnych cech respondentów
Np. – określenie stosowane do mierzenia
postaw na skali Likerta czy Thurtstone’a
Proszę przez chwilę zastanowić się nad swoim obecnym samopoczuciem i
odpowiedzieć jak prawdziwe w stosunku do Pana(i) są następujące
stwierdzenia.
Proszę ocenić je na skali od 1 - 4 gdzie, 1 oznacza nieprawdziwe, 2 raczej
nieprawdziwe, 3 raczej prawdziwe i 4 prawdziwe; (5 - brak odpowiedzi)
Jestem spokojny(a)
1
2
3
4
5
Czuję się bezpiecznie
1
2
3
4
5
Jestem napięty(a)
1
2
3
4
5
Jestem przygnębiony(a)
1
2
3
4
5
Jest mi dobrze
1
2
3
4
5
Czuję się pewny(a) siebie
1
2
3
4
5
Martwię się, że stanie się coś złego
1
2
3
4
5
Jestem "podminowany(a)"
1
2
3
4
5
Jestem zadowolony(a)
1
2
3
4
5
Jestem zmartwiony(a)
1
2
3
4
5
Koncepcja testowa
Każde pytanie jest elementem testu
mierzącego natężenie badanej cechy
respondenta.
PRZYKŁAD – testy
psychograficzne
np. VALS
Rodzaje pytań kwestionariuszowych
Otwarte –
– liczba możliwych
odpowiedzi jest dla
badacza nie znana
Zamknięte –
– posiadają wyczerpujący
zestaw odpowiedzi
Pytania otwarte i
zamknięte
Pytanie otwarte
logicznie
Pytanie zamknięte
logicznie
Pytanie otwarte
formalnie
Dlaczego nie czyta Pani
dzienników?
W jakich CH dokonuje
Pan(i) zakupu
najczęściej? Proszę
wymienić jedno
najczęściej odwiedzane
CH
_____________
Pytanie zamknięte
formalnie
Czym kieruje się Pan(i)
najbardziej przy wyborze
takich preparatów?
1.
Ceną
2.
Marką / producentem
3.
Skutecznością
4.
Czasem stosowania /
leczenia
5.
Doświadczeniem z danym
preparatem
6.
Poleceniem znajomych /
rodziny
7.
Reklamą
8.
Zaleceniem lekarza
9.
Czymś innym
Jak Pan(i) ocenia
własną (swojej rodziny)
sytuację materialną?
1.
Powodzi mi się bardzo
dobrze
2.
Powodzi mi się raczej
dobrze
3.
Powodzi mi się znośnie,
średnio
4.
Powodzi mi się raczej źle
5. Powodzi mi się bardzo źle,
jestem w ciężkiej sytuacji
materialnej
Pytanie otwarte
Problem:
Duża liczba kategorii (odpowiedzi)
Interpretacja i zakodowanie odpowiedzi
Pracochłonność opracowania
Trudność w uzyskaniu pełnych
odpowiedzi – stąd nie należy ich
stosować w ankietach ogólnych
Dlaczego przyjeżdża Pan(i) do tego Centrum Handlowego w którym się
znajdujemy?
Pytania zamknięte
Pytania rozstrzygnięcia i dopełnienia
Rozstrzygnięcia najczęściej rozpoczynają się od pytania
czy? A respondent ma możliwość wyboru opcji nie , tak
lub nie wiem
Dopełnienia – to takie pytania w których respondent może
wybierać odpowiedź z listy alternatyw czyli kafeterii
Czy
korzystał(a)
Pan(i)
kiedykolwiek z internetu?
1.
Tak
2.
Nie
3.
Nie wiem co to jest internet
Gdzie korzysta Pan(i) najczęściej z
internetu? Proszę podać jedną
odpowiedź.
1.
W pracy
2.
W domu
3.
U znajomych
4.
W kawiarni internetowej
5.
Gdzieś indziej
Pytania z roszczeniem odpowiedzi
Kategoryczne roszczenie zupełności
– jedna odpowiedź
Minimalne roszczenie zupełności –
minimum 1 odpowiedź
Maksymalne roszczenie zupełności –
wszystkie prawdziwe
Ograniczone roszczenie zupełności
Pytania wielowyborowe – z
roszczeniem odpowiedzi
Czym kieruje się Pan(i) najbardziej przy
wyborze takich preparatów? Proszę podać
maksymalnie dwie odpowiedzi!
ANKIETER: pokaż kartę nr 4
1.
Ceną
2.
Marką / producentem
3.
Skutecznością
4.
Czasem stosowania / leczenia
5.
Doświadczeniem z danym preparatem
6.
Poleceniem znajomych / rodziny
7.
Reklamą
8.
Zaleceniem lekarza
9.
C
z
ymś innym (czym?)________________
Które miesięczniki Pan(i)
czyta ?
ANKIETER: pokaż KARTĘ DO
PYTANIA
M 9 a
Jeden, najczęściej czytany miesięcznik:
M9 b
Pozostałe czytane miesięcznik
1.
Burda
2.
Claudia
3.
Cosmopolitan
4.
Cztery Kąty
5.
Dobre Rady
6.
Dziewczyna
7.
Elle
8.
Focus
9.
Glamour
10.
M jak mieszkanie
11.
Moje Mieszkanie
12.
Moje Gotowanie
13.
Mój Piękny Ogród
14.
Olivia
15.
Poradnik Domowy
16.
Przegląd Reader’s Digest
17.
Twój Styl
18.
Uroda
19.
Zwierciadło
20.
Inny
98.Nie czytam w ogóle miesięczników
przejdź do pytania M 10
1.
Burda
2.
Claudia
3.
Cosmopolitan
4.
Cztery Kąty
5.
Dobre Rady
6.
Dziewczyna
7.
Elle
8.
Focus
9.
Glamour
10.
M jak mieszkanie
11.
Moje Mieszkanie
12.
Moje Gotowanie
13.
Mój Piękny Ogród
14.
Olivia
15.
Poradnik Domowy
16.
Przegląd Reader’s
Digest
17.
Twój Styl
18.
Uroda
19.
Zwierciadło
20.
Inny
Długość kafeterii
Zbyt długa lista – powoduje że respondent
odpowiada na „chybił trafł” najczęściej
pierwszą na liście.
Dlatego przy dłuższych kafeteriach zaleca się
rotować odpowiedzi.
Zbyt krótkie listy – powodują wzrost liczby
odpowiedzi w kategorii inne.
Odpowiednia długość kafeterii to około 6-8
kategorii
Układ kwestionariusza
Wstęp- Pytanie wprowadzające, pytania
spontaniczne
Blok pytań właściwych
Pytania buforowe – związane z efektem
promieniowania
Pytania fltrujące
Zakończenie – metryczka
Pytania metryczkowe (płeć, wiek, wykształcenie,
dochód, status zawodowy, dane mediagrafczne)
Metody weryfkacji wywiadu:
Pytania sprawdzające – weryfkacja poprawności
przeprowadzonych badań,
pytania puste mierzą stopień konfabulacji.
Kompletność wypełnienia ankiety
Logika wypełnienia – pytania fltrujące (przejścia),
odpowiedzi wykluczające się
Telefoniczna weryfkacja danych metryczkowych
Stylistyczne i gramatyczne opracowanie
przygotowanych wstępnie pytań.
Pytania muszą być zrozumiałe i czytelne.
Jednorodność znaczeniowa.
Gdzie najczęściej dokonuje Pan(i) zakupy?
Aby osiągnąć trafność znaczeniową pytania należy sprawdzić:
czy dane słowo znaczy to co badacz chce aby znaczyło (zakupy)
czy dane słowo ma jeszcze jakieś inne znaczenia
czy kontekst pytania wskazuje jednoznacznie na jego znaczenie
czy istnieje prostsze określenie danego pojęcia
W kwestionariuszu stosujmy
wyrażenia które:
są najbardziej zbliżone do jednoznacznych
nie mają charakteru wartościującego
są stosowane przez respondentów
są krótkie i proste
łatwe do wypowiedzenia pojedynczo jak i w kontekście
kolejnych pytań
Błędne skonstruowanie pytania – emocje,
sugestie, ukryte założenia
Błąd pytania o silnym zabarwieniu emocjonalnym
np. pytania o nielegalny handel alkoholem w punktach sprzedaży
Błąd pytań sugerujących
Czy uważa Pan(i) że marka A jest nadal najlepszą marką w
Polsce?
Błąd ukrytych założeń lub alternatyw
Czy już przestał(a) Pan(i) przyjmować łapówki?
Badania pilotażowe -
sprawdzenie kwestionariusza
Weryfkacja czasu przeprowadzenia wywiadu – nie powinien być
dłuższy niż 30 min
Odpowiednia kolejność pytań – płynność realizacji wywiadu, czy
są miejsca trudne i nużące respondenta
Rozmieszczenie pytań trudnych i drażliwych, jak działają
pytania buforujące
Identyfkacja pytań trudnych i niezrozumiałych dla respondenta
Konieczność zamieszczenia wspomagających kart do pytań
Błędy logiczne – brak roszczenia zupełności, brak odpowiedniej
listy alternatyw, nieadekwatna lista alternatyw
Błędy techniczne – numeracja, literówki, brak uwag do
ankietera, konieczność zastosowania kart etc.
Badanie postaw i preferencji
Zastosowanie skal
Skale pomiarowe
Nominalna
Porządkowa
Przedziałowa
Stosunkowa
Pojęcie - postawa
Uproszczona defnicja:
Stopień natężenia uczucia, które
jednostka przejawia w kierunku
danego obiektu
Techniki badania postawa
Pytania zamknięte i otwarte
Techniki psychofzyczne
Techniki projekcyjne
Analiza treści
Skale i modele postaw
Skale badania postaw
Skala grafczna
Skala Likerta
Skala Osgooda (Dyferencjał
semantyczny)
Skale rangowe