„Niech pokarmy będą 

twoimi lekami, a leki 

twoim pokarmem.”

Hipokrates

 

 

 

•Niedożywienie
•Nadmierne odżywienie
•Złe zbilansowania diety

Pojęcie złego stanu 
odżywienia obejmuje:

 

 

Niedożywienie 

niedożywienie

Ilościowe:białkowo-kaloryczne

Jakościowe:źle zbilansowana dieta

Zależy od:

•Stopnia ograniczenia 
pokarmów;

•Czasu trwania ograniczenia;
•Okresu życia;
•Wyjściowych zasobów 
składników odżywczych 
organizmu;

•Innych 
czynników:gorączki,infekcji, 
odporności organizmu, stresu.

Wynika z:

•Nieprawidłowych nawyków 
żywieniowych;

•Zaburzeń wchłaniania, 
przyswajania;

•Zmienionego 
zapotrzebowania;

•Zwiększonej utraty 
pojedynczych składników.

 

 

Najczęstsze skutki źle 
zbilansowanej diety:

• Niedokrwistość 

spowodowana 
niedoborem żelaza 
lub witaminy B

12 

i 

kwasu foliowego;

• Osteoporoza;
• Hiperlipidemie.

 

 

Choroby pierwotne na tle 

niedoborów żywieniowych

Dieta ubogobiałkowa, wysokowęglowodanowa

         Niedobór aminokwasów

Wystarczająca ilość prekursorów tłuszczów

Niedostateczna synteza Hb, transferyny, albumin

Stłuszczenie wątroby

hipoalbuminemia

Umiarkowana hepatomegalia

obrzęki

wodobrzusze

 

 

Złe odżywianie prowadzi do 

takich chorób cywilizacyjnych, 

jak:

• Otyłość;
• Cukrzyca typu II;
• Nadciśnienie tętnicze;
• Miażdżyca;
• Choroby nowotworowe.

 

 

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA

(pod redakcją prof. W.B.Szostaka i prof. B. 

Cybulskiej) 

  1) 

Dbaj o różnorodność spożywanych produktów

 

  2) 

Unikaj nadwagi i otyłości

 

  3) Produkty zbożowe powinny być głównym źródłem 

kalorii w Twoim żywieniu 

  4) Spożywaj codziennie co najmniej dwie duże 

szklanki mleka 

  5) Spożywaj z umiarem mięso i jego zamienniki. 

Wybieraj codziennie inny produkt z tej grupy 

  6) Spożywaj codziennie dużo warzyw i owoców 
  7) Ograniczaj spożycie tłuszczów, w szczególności 

zwierzęcych, a także produktów zawierających 

cholesterol. 

  8) Unikaj cukru i słodyczy 
  9) Ograniczaj spożycie soli  
10) Unikaj alkoholu 

 

 

PIRAMIDA ZDROWEGO 

ŻYWIENIA

(podajemy za prof. W.B.Szostakiem i prof. B. 

Cybulską)

• Zalecenia

Polskiego 

Towarzystwa 

Kardiologicznego 

i Polskiego 

Naukowego 

Towarzystwa 

Otyłości i 

Przemiany Materii

 

• Mięso i 

ziemniaki

• Mleko i 

produkty 

mleczne

• Owoce

• Warzywa

• Produkty 

zbożowe

 

 

 

 

Najistotniejsze czynniki 

rozwoju miażdżycy

• Hipercholesterolemia;

• Niski poziom cholesterolu frakcji HDL,

• hipertrójglicerydemia,

• Podwyższone ciśnienie tętnicze,

• Zaburzona tolerancja glukozy,

• Cukrzyca,

• Otyłość,

• Tendencja prozakrzepowa,

• Dieta obfitująca w nasycone kwasy tłuszczowe, cholesterol i 

energię,

• Palenie tytoniu,

• Nadmierne spożycie alkoholu,

• Mała aktywność fizyczna,

• Źle dobrana antykoncepcja hormonalna.

 

 

Wpływ żywienia na 

występowanie miażdżycy

• Nadmierna ilość spożywanych 

posiłków , przyczyniająca się do 
powstania nadwagi;

• Spożywanie nadmiernej ilości 

tłuszczy;

• Nadmierne spożywanie alkoholu, 

soli,węglowodanów;

 

 

Udział wolnych rodników w 

powstawaniu miażdżycy

   oksydacyjna modyfikacja lipoprotein w 

ich składniku białkowym

 

nie rozpoznawanie LDL przez receptory

   niekontrolowany sposób gromadzenia 

się   cholesterolu w komórce

 

 

Profilaktyka żywieniowa w 

miażdżycy

1. Systematyczna kontrola masy ciała.
2. Redukcja spożycia tłuszczów ogółem do max. 

30% zapotrzebowania energetycznego.

3. Eliminacja lub redukcja spożywanych 

nasyconych kwasów tłuszczowych (<10% 

zapotrzebowania energetycznego).

4. Spożywanie kwasów tłuszczowych 

wielonienasyconych i jednonienasyconych.

5. Redukcja dostarczanego cholesterolu 

(<250mg/d).

6. Ograniczenie podaży soli.
7. Ograniczeie podaży alkoholu.