Wirusowe Zapalenia 

Wątroby /WZW/ - etiologia, 

diagnostyka, profilaktyka. 

Dr n.med. Witold Wrodycki

Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii UM w 

Łodzi 

 

 

Hepatitis B Virus

 

 

Epidemiologia HBV

• Ponad 400 mln zakażonych na świecie
• 1,25 mln zakażonych w USA
• Nosicielstwo HBsAg na świecie od 1-

20%  

• W Polsce nosicielstwa HBsAg ok. 1-2 % 
• Spadek liczby zakażonych od 1990r 

(szczepienia p/wzw B)  

 
 

1..1.......
....,

m

m

 

 

Geographic Distribution of 

Chronic HBV Infection

HBsAg Prevalence

8%      = High 

   2%-7% = Intermediate 

   <2%     = Low

 

 

Schematyczna budowa 

HBV

 

 

 

Drogi tranmisji HBV

•Seksualna
•Parenteralna 
•Perinatalna

Zarażenie (invasioductio) 
– pasożyty

 

 

Epidemia

 – 

pojawienie się 

 

zachorowań na daną 
jednostkę chorobową 
wśród ludności 
zamieszkującej 
określony obszar
 w liczbie wyższej niż 
w latach ubiegłych

 

Endemia

 – 

utrzymywanie 

się

 zachorowań na daną 

jednostkę chorobową 
wśród ludności 
zamieszkującej określony 
obszar na takim samym 
poziomie   

 

 

Acute Hepatitis B

Full complement of viral 
markers, all present for 
< 6 months 

• HBsAg

+

• HBeAg

+

• HBV DNA+

Some immune 
response to the virus

• Anti-HBs-
• Anti-Hbe-
• Anti-HBc+

 Evidence of acute 
infection

• Anti-HBc IgM

+

 

 

Koncentracja HBV w 

różnych płynach w 

ustrojowych

Duża: 

krew osocze, sączące rany

 

Średnia: 

nasienie, wydzielina 

pochowa, sączące rany

Mała: 

mocz, kał, łzy, pot, pokarm

  

 

 

Choroby 

kwarantannowe

Cholera
Dżuma
Żółta febra
Ospa prawdziwa 

(eradykacja po 

200 latach od zastosowania szczepionki)

 

 dur plamisty, gorączki 

krwotoczne?)  

 

 

Najczęstsze choroby 

zakaźne w Polsce 

 Grypa   -   

80 tys. – 2,4 mln

 Ospa wietrzna   -   

200 tys 80 tys

 

    
 Świnka   -   

5 tys  60 tys

 Zatrucia pokarmowe  - 

100 tys  

50 tys

 WZW (A,B,C)   -   

42 tys  12 tys

 Różyczka   -  

17 tys  392 tys  13 

tys

 

 

 

 

Błonica (Diphteria) 

Rok 1961-

6356 przyp. (75% w wieku 

1-9),

           295 zgonów

  

  

Rok 1970 - 

22 przyp. zgonów 0

Rok 2000 - 

 0 zachorowań

 

 

Choroba Heinego-

Medina (Poliomyelitis 

anterior acuta)

Rok 1954 

 – 2400 zachorowań

(1955r początek szczepień)

 

Rok 1961

– 96 przypadków  2 zgony 

Rok 1968 

 – 464 przypadki

Rok 1970 -

 20 przypadków 

Rok 2000 -

  0 zachorowań 

Eradykacja w 2005r??? 

 

 

 

Tężec (tetanus)

Rok 1961 - 

362 przyp. (45% w wieku 

0-14)
                     200 zgonów

Rok 1970 - 

134 przyp. 58 zgonów

Rok 2000 - 

14 przyp

. 

Rok 2005 – 

28 przyp

. 

   

 

 

Płonica (Scarlatina) 

Rok 1961 

– 

 44 445  przyp.  24 zgony

 

Rok 1970 - 

38 930 przyp.  10 zgonów

Rok 2000 - 

8345 przyp.   zgony   0

 

 

 

Biegunki u dzieci do lat 

 2 (diarrhoeae 

infantum)

Rok 1961

 – 

32 903 przyp. umieralność 66,2 / 

10 000,
                              zgony ?

Rok 1970 

– 

29703 przyp.  umieralność 

22,9/10 000

Rok 2000 -

17 538 przyp.  zgonów   6

 

 

Świnka (Parotitis 

epidemica)

Rok 1961- 

69 057 przyp. ( 91% w 

wieku 0-14),
                               zgony 0

 

Rok 1970-

  

59 630 przyp. zgony  1

Rok 2000- 

17 548 przyp. zgony  0 

                                             

Szczepienia !!!

 

 

Różyczka (Rubeola) 

Rok 1961 - ?

 -  rejestracja od 1966r 

Rok 1970 - 

 26 372 przyp. (95% w wieku 

0-14),
                                   zgon 1

Rok 1993- 

 398 000 przyp. 

Epidemia !!!

 

Rok 2000- 

 46 181 przyp.  zgony  0 

                                1 przyp. różyczki  
wrodzonej

                                   

Szczepienia – 1994. 

 

 

Ropne zapalenie opon 

mózgowo-rdzeniowych 

W latach 60 i 70-ych 

powyżej 6 

         tys. zachorowań  rocznie, ropne 
nagminne 
         zapalenie opon (meningokokowe) – 
951 przyp.
          38 zgonów 

W latach 80 i 90-ych 

średnio 4-5 

tys. 
         zachorowań, śmiertelność w 
zależności od
         etologii – od 10 -  30 %

W latach 2000-2005 

1,5 – 2 tys.

       zachorowań, śmiertelność  8-10%,
       w tym meningokokowych  w 2000r 982 
przyp. 
       (49% w wieku 0-14), 143

 

zgony

 

 

„Znikające” choroby 

zakaźne 

Dur brzuszny :

1961 – 2883 przyp., 66 zgonów 
1970 – 419 przyp.  4 zgony 
2000 – 13 przyp.  zgony  0  

Dury rzekome A, B, C

 

19961 – 400 przyp.   5 zgonów
1 - 55 przyp. 0 zgonów
2000r 1 przyp.  

 

 

„Nowe” choroby 

zakaźne 

HIV/AIDS – 

od 1985r ok. 10 tys.zakażonych i 1tys. 

chorych

 

Biorelioza z Lyme – w 

1999r 892 przyp. w 2000r – 

1859 przyp.

Mononukleoza zakaźna 

1999 – 1573 przyp. 2000 - 

1757 przyp.

 

Toxoplazmoza - w 

1999r - 272 przyp. w 2000r – 368 

przyp.

 

WZW B i C (HCV, HBV) - 

13 tys. przyp.

Toxocaroza 
SIRS
Ptasia grypa

 

 

Zespół nabytego 

upośledzenia 

odporności (AIDS, 

SIDA)

Rok 1995

           114przyp     0<19 r.ż.

      1996            

92 – 2<19

      1997

              195 przyp. 2<19

      1998

              120 przyp.  3 < 19 r.ż. 

      1999

              98 przyp. 123 przyp  5 <19

      2000           

 98 przyp. 3 <19

      2001           

 60 dzieci HIV + AIDS u dzieci ?

Od wdrożenia badań w 1985r do 30.09.2006r: HIV+ 10 
360 (5300)
                                                                           AIDS 
1809- 829 zmarło 

 

 

Wirusowe zapalenie 

wątroby (hepatitis 

virusalis) 

1961 – 57 088 przyp. zgony 102,  
1970 – 70 355 przyp. zgony 369 
2000 HAV 262 przyp. (25,5 % w wieku 0-

14) zgony 0

         HBV 2825 przyp.(10,3% w wieku 0-

14) zgony 0 

         HCV 2086 przyp. (5,7 % w wieku 0-

14) zgony 0

Epidemia wyrównawcza wzw A ??? 

 

 

 

           

Choroby 

prionowe CDJ  i inne

 

Rok 1996 - 5 przyp.
        1997 - 1 przyp. 
        1998 - 4 przyp.
        1999 - 9 przyp. 
        2000 - 3 przyp. 

Realne zagrożenie ???

 

 

Całkowity brak 

informacji w 

biuletynach PZH

Zapalenie płuc 
Toxokaroza 
Zakażenia szpitalne 
Posocznice 
Grzybice ukłdowe 

 

 

Obowiązkowa 

hospitalizacja

Gruźlica płuc w okresie prątkowania
Błonica
Cholera
Dur brzuszny i dury rzekome A, B, C
Dżuma 
Choroba HM i inne porażenia wiotkie
Tularemia 
Zapalenie mózgu i zapalenie opon m-

rdz.

Żółta gorączka i inne wirusowe 

gorączki krowotoczne

 

 

Śmierć w wyniku 

zakażeń w Polsce

W latach 1920 – 1939 20-25 % zgonów było 

skutkiem chorób  zakaźnych i pasożytniczych

 

1- gruźlica, 2 – posocznice 

3- neuroinfekcje

4- WZW

W roku 1980 - 6763 zgonów = 1,9%
         1985 - 5073 = 1,32%
         1990 - 3744 = 0,96 % 

 

 

Zagrożenie chorobami 

zakaźnymi – prognoza 

na 2020r (świat)

Przewidywane zmiany na liście przyczyn zgonów 

 

Zapalenie płuc  3  4 (1) 

Biegunki 4  11 ( 7)

Gruźlica  7  7 (0) 

Odra 8  27 (  19)

Zimnica 11  29 ( 18)

Marskość wątroby 13  12 (1)

Rak wątroby 21  13 ( 8)

HIV/AIDS 30 9 (21)

Liczba zgonów z powodu AIDS wzrośnie do 0,8 – 

1.2 mln rocznie  zależnie od rozwoju epidemii 
w Azji

 

 

Prognoza na rok 2020 –

przewidywana 

najczęstsze przyczyny 

zgonów 

1.Zawał serca
2.Depresja 
3.Wypadki drogowe
4.Udar mózgu
5.Zespół płucno-sercowy (tytoń)

6.Zapalenie płuc
7.Gruźlica

8.Urazy wojenne

9.Biegunki
10.AIDS

 

 

Choroby zakaźne na 

świecie

Malaria 

– 150-200 mln zachorowań rocznie,

        narażonych jest około 1 miliarda, walka z 
malarią prowadzona jest od 1954r pod 
auspicjami WHO: weryfikacja rozpoznań, 
zasięg typów zarodźca (mapa)

Schistosomoza-

100- 150 mln 

zachorowań rocznie
                                            (Płw. Arabski, 
Indochiny) 

 

Cholera

 – pod koniec lat 70-ch 100 tys. 

przyp.
   lat  80-ch 30 tys. przyp. (głównie  
endemicznie w Azji)

   i na koniec XX wieku szacowano na 10 tys.- 

eradykacja?

   w 1993r epidemia cholery w Chile i Peru – 250 

tys.przyp. 

  

 

 

Choroby zakaźne na 

świecie

Trąd – 

około 10 mln zachorowań (głównie 

Afryka), leczonych jest mniej niż 50% - brak 
skutecznej szczepionki 

Dur brzuszny - 

kilka milionów zachorowań 

- duże zagrożenie dla wyjeżdżających strefy 
tropikalnej  

HIV/AIDS - 

liczba zakażonych na świecie na 

dzień 30.09.2006r – 38,6 mln (33-46mln), w tym 
dorośli 36,3 mln (17,3 mln kobiet i 2,3 mln 
dzieci).

W 2005: nowo-wykrytych 4,1 mln, zmarło 2,8 mln.

 

 

 

Dziękuje za uwagę