PowerPoint Presentation

Grażyna Boczko
II semestr BHP

AP Edukacja

Policealne Studium Zawodowe

Przedmiot : Ochrona środowiska naturalnego
i

ochrona przeciwpożarowa

Wykładowca Agnieszka Napiórkowska –
Krzebietka

Praca kontrolna Nr 1

Temat: Kierunki działań ochronnych w
zakresie gospodarki odpadami

Strategia kierunków działań ochronnych w

zakresie gospodarki odpadami w Polsce została

opracowana z uwzględnieniem zapisów zawartych

w następujących dokumentach:

•

Ustawa Prawo ochrony środowiska

•

Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2007-2010 z

uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2014

•

Traktat o przystąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej

do Unii Europejskiej (Traktat Akcesyjny)

•

Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015

•

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko

na lata 2007-2013

•

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-

2013 (Narodowa Strategia Spójności)

•

Wspólna strategia działania Narodowego

Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki

Wodnej i wojewódzkich funduszy ochrony

środowiska i gospodarki wodnej na lata 2009-

2012

•

1 str.

Strategia kierunków działań ochronnych w zakresie

gospodarki odpadami w Polsce została opracowana

z uwzględnieniem zapisów zawartych w

następujących dokumentach

• Krajowa Strategia Ochrony i

Umiarkowanego Użytkowania Różnorodności

Biologicznej

• Krajowy Program Oczyszczania Ścieków

Komunalnych

• Program Ochrony Środowiska na lata 2007-

2010

• Plan Gospodarki Odpadami na lata 2007-

2010

• Program usuwania azbestu i wyrobów

zawierających azbest stosowanych na

terytorium Polski

• Krajowy Program Wzrostu Lesistości

• 2 str.

Krajowy Plan Gospodarki Odpadami został

sporządzony jako realizacja przepisów:

• ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o

odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 oraz z

2002 r. Nr 41, poz. 365 i Nr 113, poz. 984),

która w rozdziale 3 art. 14—16 wprowadziła

obowiązek opracowania planów na szczeblu

krajowym, wojewódzkim, powiatowym i

gminnym. Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia

27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy —

Prawo ochrony Środowiska, ustawy o

odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw

(Dz. U.Nr 100, poz. 1085 oraz z 2002 r. Nr

143, poz. 1196) termin uchwalenia

pierwszego krajowego planu gospodarki

odpadami upłynął 31 października 2002 r.

Krajowy Plan Gospodarki Odpadami
zawiera zadania w zakresie gospodarki
odpadami konieczne do realizacji celów
zawartych w dokumencie pt.:

• „II Polityka ekologiczna państwa”, jak

również określone w:

• „Programie wykonawczym do II Polityki

ekologicznej państwa na lata 2002—
2010” i

• „Narodowym programie przygotowania

do członkostwa” w obszarze „Środowisko”
wraz z zestawem planów wytyczonych przez
Dyrektywy UE w zakresie odpadów .

• Zgodnie z polskim i unijnym prawodawstwem w

dziedzinie odpadów do opracowania zakresu

zadań przyjęto następujące zasady postępowania

z odpadami:

• zapobieganie i minimalizacja powstawania

odpadów,

• zapewnienie odzysku, w tym głownie recyklingu

odpadów, których powstania w danych warunkach

techniczno-ekonomicznych nie da się uniknąć,

• unieszkodliwianie odpadów (poza składowaniem),

• bezpieczne dla zdrowia ludzkiego i

ergośrodowiska składowanie odpadów, których

nie da się, z uwagi na warunki techniczno-

ekonomiczne, poddać procesom odzysku lub

unieszkodliwiania

Sektor gospodarczy

• Odpady powstające w sektorze gospodarczym stanowią

największy strumień odpadów wytwarzanych w Polsce.

Największe ilości odpadów wytwarza przemysł

wydobywczy,

• następnie energetyczny i rolno-spożywczy. Największy

stopień (powyżej 80%) odzysku i unieszkodliwiania (z

wyłączeniem składowania) wykazują odpady

• z przemysłu drzewnego (87%), hutniczego (83,8%) oraz

wydobywczego (81,7%), natomiast najmniejszy - odpady

powstające w przemyśle chemicznym (29,2%). Na

składowiskach deponowane są (w największej ilości)

odpady powstające w przemyśle chemicznym, a w

szczególności w przemyśle chemii nieorganicznej

(fosfogipsy) — 67,1%, a także energetycznym- 22,7% i

remontowo-budowlanym - 12,9%. Wytwarzanie odpadów w

Polsce w trzech województwach Polski południowej:

śląskim, dolnośląskim i małopolskim. Najmniej odpadów

wytwarzanych jest w północno -wschodniej części kraju: w

województwie warmińsko-mazurskim i podlaskim powstaje

poniżej 1% całego strumienia odpadów.

• Największe ilości odpadów nagromadzono na

składowiskach w województwach dolnośląskim i śląskim.

• Ilość odpadów powstających w sektorze gospodarczym w

Polsce sukcesywnie maleje.

Odpady niebezpieczne
• Na ogólną ilość odpadów niebezpiecznych

powstających w procesach przemysłowych i

działalności usługowej ok. 30% podlega

procesowi odzysku, ok. 67% procesowi

unieszkodliwiania (w tym ok. 12% poprzez

składowanie), a magazynowaniu z

przeznaczeniem do odzysku i unieszkodliwiania

— ok. 2% odpadów niebezpiecznych

Problemem wymagającym rozwiązania są:
• odpady niebezpieczne powstające w

gospodarstwach domowych, które kierowane

są obecnie ze strumieniem odpadów

komunalnych na składowiska komunalne,

• odpadowe odczynniki chemiczne w szkołach

niższego szczebla, które są magazynowane w

szkołach.

• Szczególnych zasad postępowania

wymagają odpady niebezpieczne takie

jak:

• odpady zawierające PCB,
• oleje odpadowe,
• baterie i akumulatory,
• odpady zawierające azbest,
• pestycydy,
• zużyte urządzenia elektryczne i

elektroniczne,

• wycofane z eksploatacji pojazdy,
• specyficzne odpady medyczne,
• odpadowe materiały wybuchowe

• Prognoza
• Szacuje się, że:
• łączna ilość odpadów wytworzonych w

Polsce wynosić będzie:

• a) w 2010 r. — 145 317 tys. Mg,
• b) w 2014 r. — 171 982 tys. Mg.
• łączna ilość odpadów niebezpiecznych
• a) 2010 r. 2 124 tys. Mg,
• b) 2014 r. 2 191 tys. Mg.
• W stosunku do roku 2000 należy oczekiwać

wzrostu ilości odpadów niebezpiecznych o

ok. 35%; w roku 2010 oraz ok. 39%; w

roku 2014.

Sektor komunalny

W Krajowym Planie Gospodarki Odpadami w części

dotyczącej odpadów pochodzących z sektora

komunalnego przy rozpatrywaniu poszczególnych

rozwiązań technicznych wzięto pod uwagę

konieczność:

• odzysku i unieszkodliwiania (poza

składowaniem) odpadów komunalnych

ulegających biodegradacji dla osiągnięcia w

2010 r. redukcji ilości tych odpadów kierowanych

do składowania do poziomu 75% odpadów

wytworzonych w 1995 r. (4 380 tys.),

• redukcji do poziomu 50% odpadów komunalnych

• ulegających biodegradacji składowanych w roku

2013 (również w odniesieniu do odpadów

wytworzonych w 1995 r.),

• zapewnienia odzysku i recyklingu odpadów

opakowaniowych dla osiągnięcia w roku 2007: —

poziomu odzysku — 50%, — poziomu recyklingu

— 25%,

Sektor komunalny

•

wydzielenia odpadów wielkogabarytowych ze

strumienia odpadów komunalnych przez selektywną
zbiórkę; założono uzyskanie co najmniej 20%
poziomu selektywnej zbiórki odpadów
wielkogabarytowych wydzielonych w 2006 r. oraz
50% poziomu w roku 2010. Założony poziom
selektywnej zbiórki w 2014 r. — 70%,

• wydzielenia odpadów budowlanych wchodzących

w strumień odpadów komunalnych poprzez ich
selektywną zbiórkę zapewniającą uzyskanie co
najmniej 15% poziomu selektywnej zbiórki — w roku
2006, 40% w roku 2010 oraz 60% w roku 2014,

• wydzielenia odpadów niebezpiecznych ze

strumienia odpadów komunalnych poprzez ich
selektywną zbiórkę, celem unieszkodliwienia;
założony poziom selektywnej zbiórki: 15% odpadów
niebezpiecznych wydzielonych ze strumienia
odpadów komunalnych w 2010 r. i 80% w 2014 r.

Realizacja wyżej wymienionych celów w

zakresie redukcji odpadów komunalnych

ulegających biodegradacji (odpady

organiczne pochodzące z gospodarstw

domowych, tzw. odpady zielone, komunalne

osady ściekowe, odpady papieru i tektury,

materiały naturalne typu drewno, tekstylia)

wymagała budowy w Polsce do roku 2006

instalacji odzysku i unieszkodliwiania o

łącznej przepustowości na poziomie ok. 720

tys. Mg odpadów, w tym:

• 680 tys. Mg odpadów typu organicznego

wchodzących w strumień odpadów

komunalnych,

• około 36 tys. Mg komunalnych osadów

ściekowych (ok. 10% całości wytworzonych

osadów).

• Odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem)

prowadzone jest głównie metodami

kompostowania i fermentacji beztlenowej.

Preferuje się kojarzenie gospodarki odpadami

komunalnymi ulegającymi biodegradacji z

gospodarką komunalnymi osadami ściekowymi i

budową wspólnych zakładów odzysku i

unieszkodliwiania. Uzyskanie do roku 2007

poziomu 48% recyklingu odpadów

opakowaniowych papieru i tektury wiąże się z

budową systemu zbiórki tych opakowań, budową

zakładów segregacji oraz uszlachetniania

pozyskanych surowców oraz docelowo budową

instalacji termicznego przekształcania odpadów.

Instalacje te powinny zabezpieczyć

wielkogabarytowe i budowlane, a także gminne

punkty zbiórki odpadów niebezpiecznych, przed

ich transportem do instalacji unieszkodliwiania.

• W okresie od 2007—2010 r. powinna

nastąpić intensyfikacja działań, które

spowodują rozbudowę i budowę nowych

instalacji odzysku i unieszkodliwiania

odpadów, w tym instalacji związanych z

termicznym przekształcaniem odpadów.

łączna przepustowość obiektów w tym

sektorze określona jest na poziomie 4

100 tys. Mg w skali roku. Instalacje

związane z kompostowaniem,

fermentacją beztlenową, biologiczno-

mechanicznym przetwarzaniem oraz

termicznym przekształceniem powinny

mieć przepustowość na poziomie 3 270

tys. Mg w skali roku.

Na tę przepustowość składają się:

• organiczne odpady komunalne — 2 070 tys.

Mg,

• osady ściekowe — 150 tys. Mg,
• odpady opakowaniowe z papieru — 1 050 tys.

Mg.
W wymienionym okresie następować powinna

dalsza rozbudowa i budowa instalacji

demontażu i recyklingu odpadów

wielkogabarytowych i budowlanych. Budowa i

eksploatacja instalacji odzysku i

unieszkodliwiania (poza składowaniem)

odpadów spowoduje znaczną redukcję ilości

odpadów składowanych. Szacuje się, że

pojemność składowisk odpadów komunalnych

w Polsce w latach 2007—2010 — 44 580 tys.

m3, a w latach 2011—2014 — 40 715 tys. m3.

Sektor gospodarczy

• Na podstawie analizy stanu gospodarki odpadami

wytwarzanymi w sektorze gospodarczym wskazano,

zgodnie z wytycznymi zawartymi w „II Polityce ekologicznej

państwa”, następujące cele do osiągnięcia w latach 2003—

2014:

• dwukrotne zwiększenie udziału odzyskiwanych i ponownie

stosowanych w procesach produkcyjnych odpadów

przemysłowych w porównaniu ze stanem z 1990 r. (w 1990

r. procesom odzysku poddawano 77,1 mln Mg),

• rozszerzenie mechanizmów rynkowych oraz przygotowanie

skutecznych instrumentów ekonomicznych,

• wdrożenie systemów pełnej i wiarygodnej ewidencji

odpadów i metod ich zagospodarowywania (bazy danych),

• identyfikacja zagrożeń i rozszerzenie zakresu prac na rzecz

likwidacji starych składowisk odpadów, modernizacji

składowisk eksploatowanych oraz rekultywacji terenów

zdegradowanych, przyjmowanie w roku 2007 ok. 1 800 tys.

Mg odpadów papieru i tektury.

Sektor gospodarczy
• wdrożenie skutecznego systemu

kontroli i nadzoru nad
gospodarowaniem odpadami, w tym
prowadzenie monitoringu,

• rozszerzenie zakresu prac badawczo-

rozwojowych nad nowymi
technologiami odzysku i ponownego
zastosowania odpadów,

• kontynuacji prac badawczo-

rozwojowych dotyczących technologii
mało odpadowych oraz technologii
odzysku i ponownego użycia odpadów

• Dla osiągnięcia wymienionych celów

niezbędne jest podjęcie działań

pozainwestycyjnych (prawne i organizacyjne)

oraz inwestycyjnych.
Zadania pozainwestycyjne dotyczą przede

wszystkim: dalszej modyfikacji uregulowań

prawnych w dziedzinie odpadów, opracowania

i wdrożenia rozwiązań organizacyjnych

(przede wszystkim struktur organizacyjnych

oraz systemów wymiany informacji),

zapewniających właściwe bieżące zarządzanie

strumieniami odpadów (pozwolenia,

organizacja systemów zbiórki, transportu i

przerobu, ewidencja, rejestracja, monitoring);

wdrażania mechanizmów ekonomicznych

stymulujących właściwe zagospodarowanie

odpadów; prac badawczych i rozwojowych w

zakresie metodyk pomiarowych oraz

technologii zagospodarowania odpadów;

edukacji i szkolenia.

Potrzeby uregulowań prawnych:

W zakresie uregulowań prawnych
niezbędne było wprowadzenie do
ustawodawstwa polskiego:

• wymagań dyrektywy UE w sprawie

gospodarowania odpadami
pochodzącymi z eksploatacji i
przeróbki surowców mineralnych

• wymagań prawnych dotyczących

unieszkodliwiania odpadów
poubojowych

• Potrzeby organizacyjne:

• rozpoznanie stanu gospodarki odpadami w małych i

średnich podmiotach gospodarczych,

• kontrola i monitoring wytwórców odpadów i podmiotów

posiadających instalacje do unieszkodliwiania odpadów w

celu stwierdzenia, czy działalność ta nie narusza przepisów

ochrony środowiska i jest zgodna z normami i zaleceniami,

• dążenie do stosowania nisko odpadowych technologii

produkcji, czystszych w odniesieniu do środowiska oraz

zapewniających produkcyjne wykorzystanie wszystkich

składników przerabianych surowców,

• uczestniczenie wytwórców odpadów z sektora

gospodarczego w programach zarządzania środowiskowego

(normy ISO serii 14 000),

• kontynuacja badań nad nowymi technologiami,

przyczyniającymi się do zapobiegania/minimalizacji

powstawania odpadów oraz zmniejszania ich szkodliwości,

• kontynuacja badań nad nowymi technologiami w zakresie

odzysku/unieszkodliwiania odpadów,

• organizacja systemu zbiórki, magazynowania i transportu

odpadów powstających w sektorze małych i średnich

przedsiębiorstw,

• ewidencja zakładowych składowisk odpadów

przemysłowych,

•

Potrzeby organizacyjne:

•

uwzględnienie w planach gospodarki odpadami na

poziomie powiatu i gminy wykazu zwałowisk odpadów

wydobywczych przeznaczonych do odzysku lub

rekultywacji,

•

sporządzenie wykazu terenów po górniczych

zdegradowanych, przeznaczonych do rekultywacji,

•

prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych dla

małych i średnich podmiotów gospodarczych, mających na

celu zwiększenie stopnia odzysku wytwarzanych przez nich

odpadów, oraz wykorzystywanie istniejących już instalacji

do zagospodarowania lub unieszkodliwiania odpadów w

celu ograniczenia do minimum ich składowania,

•

opracowanie list rankingowych składowisk przeznaczonych

do likwidacji lub modernizacji oraz terenów

zdegradowanych przeznaczonych do rekultywacji,

•

utworzenie nowej struktury lub wykorzystanie istniejącej,

prowadzącej bazy danych o najlepszych dostępnych

technikach (BAT/BREF) dla przemysłu i usług związanych z

wytwarzaniem, odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów

oraz wydającej rekomendacje

• Potrzeby organizacyjne

• opracowanie strategii nadzoru

weterynaryjnego nad procesem

powstawania i niszczenia odpadów

pochodzenia zwierzęcego,

• organizacja systemu nadzoru

weterynaryjnego nad procesem

powstawania i niszczenia odpadów

pochodzenia zwierzęcego szczególnego

ryzyka (SRM) oraz odpadów wysokiego

ryzyka (HRM), w tym zwłaszcza bydła,

owiec i kóz oraz ich wyłączenie z

łańcucha pokarmowego ludzi i zwierząt,

• monitoring gospodarki odpadami

powstającymi w sektorze

gospodarczym.

• Potrzeby inwestycyjne:

• budowa 6 instalacji do stabilizacji odpadów przy

wykorzystaniu odpadów z przemysłu energetycznego

do zagospodarowania osadów ściekowych, szlamów,

zawiesin o wydajności 120 m3/h,

• budowa 8 instalacji do wytwarzania betonów

samozagęszczalnych o wydajności 120 m3/h z

zastosowaniem popiołów lotnych

• budowa 8 nowych i modernizacja 15 obecnie

istniejących instalacji przygotowujących materiały na

bazie odpadów z przemysłu energetycznego do

wykorzystania w technologiach górniczych —

podsadzania podziemnych wyrobisk górniczych o

wydajności 100 tys. Mg/rok,

• budowa 2 linii technologicznych do przetwarzania

produktu odsiarczania spalin metodą półsuchą na

materiał przydatny do stabilizacji gruntu,

makroniwelacji, rekultywacji i budowy dróg.

Wydajność linii technologicznej powinna wynosić 15

tys. Mg/rok,

•

budowa 3 instalacji aktywacji popiołów konwencjonalnych jako

dodatku poprawiającego parametry użytkowe betonu,

•

budowa 4 instalacji do produkcji spoiw cementujących dla potrzeb

budownictwa drogowego i geotechnicznego na bazie popiołów

konwencjonalnych i fluidalnych. Wydajność instalacji 7,0 Mg/h,

•

budowa instalacji do wytwarzania kruszyw granulowanych na

bazie popiołu lotnego i żużla. Wydajność instalacji 50 tys. Mg/rok,

•

budowa 9 instalacji do wytwarzania materiałów do makroniwelacji

i rekultywacji terenu przy wykorzystaniu odpadów

energetycznych. Wydajność instalacji ok. 36 tys. m3/rok,

•

budowa instalacji do wytwarzania spoiw cementowo- popiołowych

zastępujących cement. Wydajność instalacji 100 tys. Mg/rok,

•

budowa 10 instalacji do produkcji mieszanek dla drogownictwa na

bazie odpadów energetycznych do wykonywania stabilizacji

gruntów, podbudów, nawierzchni drogowych o wydajności 30 tys.

m3/rok,

•

budowa 6 instalacji do magazynowania popiołu lotnego z okresu

szczytu zimowego na okres letni o pojemności 60 tys. m3,

•

rekultywacja składowisk, dla których brak jest możliwości odzysku

nagromadzonych odpadów,

• modernizacja składowisk odpadów, które

nie spełniają wymogów ekologicznych,

• budowa systemu do unieszkodliwiania

odpadów poubojowych:

• urządzenie zbiornic zwierząt padłych,

• modernizacja istniejących zakładów

utylizacyjnych,

• budowa 4 nowych zakładów

utylizacyjnych,

• dostosowanie istniejących instalacji do

spalania mączek i tłuszczów do norm

obowiązujących w UE,

• wdrożenie instalacji do wdmuchiwania

pyłów stalowniczych o zawartości >10%

Zn w hutach żelaza i stali

Odpady niebezpieczne
W Krajowym Planie Gospodarki Odpadami w

części dotyczącej odpadów niebezpiecznych

przy rozpatrywaniu poszczególnych rozwiązań

technicznych wzięto pod uwagę konieczność:

• całkowitego zniszczenia i wyeliminowania PCB

ze środowiska do 2010 r. poprzez

kontrolowane unieszkodliwienie PCB oraz

dekontaminacji lub unieszkodliwienie urządzeń

zawierających PCB,

• zapewnienia odzysku i recyklingu olejów

odpadowych do roku 2007 zgodnie z

rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30

czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów

odzysku i recyklingu odpadów

opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr

69, poz. 719),

•

zapewnienia bezpiecznego dla zdrowia ludzi

usunięcia wyrobów zawierających azbest i

zdeponowania ich na wyznaczonych

składowiskach w sposób eliminujący ich

negatywne oddziaływanie,

•

likwidacji do 2010 r. mogilników zawierających

przeterminowane środki ochrony roślin,

•

zapewnienia odzysku i recyklingu zużytych

urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych

zwierających CFC HCFC do 2007 r. zgodnie z

rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30

czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów

odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych

i poużytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719),

•

zapewnienia odzysku i recyklingu pojazdów

wycofanych z eksploatacji,

• minimalizacji ilości powstawania

specyficznych odpadów medycznych
wymagających szczególnych metod
unieszkodliwiania na drodze termicznego
przekształcania, poprzez zastosowanie
segregacji odpadów u źródła ich
powstawania, a także poprzez eliminację
nieprawidłowych praktyk w gospodarce
odpadami medycznymi.

• Dla realizacji wymienionych celów w

gospodarce odpadami niebezpiecznymi
niezbędne jest podjęcie wyszczególnionych
działań prawnych, organizacyjnych i
inwestycyjnych.

• Potrzeby organizacyjne

• Ze względu na fakt powstawania wielu odpadów

niebezpiecznych w sposób rozproszony najistotniejszą

sprawą jest stworzenie warunków do zbiórki tych

odpadów

• od mieszkańców oraz od małych i średnich firm. W tym

celu proponuje się organizację gminnych punktów

zbierania odpadów niebezpiecznych (GPZON) i stacji

przeładunkowych odpadów niebezpiecznych (SPON).

Punkty gromadzenia odbierałyby odpady niebezpieczne

(w tym zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne

jako zawierające odpady niebezpieczne)

• od mieszkańców i przeterminowane odczynniki

chemiczne ze szkół niższego szczebla bez ponoszenia

opłat, odpłatnie zaś (na zasadzie usługi) od małych i

średnich przedsiębiorstw.

• Zadaniem stacji przeładunkowych (jedna na ok. 50

punktów gminnych) będzie magazynowanie,

przygotowywanie do wysyłki i przesyłanie do

właściwych instalacji

zebranych odpadów.

Transport odpadów niebezpiecznych do i ze stacji

przeładunkowych może być realizowany środkami

własnymi będącymi na wyposażeniu stacji lub

poprzez specjalistyczne firmy transportowe

posiadające stosowne zezwolenia. Koszty

unieszkodliwiania odpadów zebranych od

mieszkańców i ze szkół powinny być pokrywane z

funduszy gminnych. Konieczne jest również

doskonalenie istniejącej zbiórki odpadów:

akumulatorów, olejów itp. w sieciach

organizowanych przez producentów i organizacje

odzysku. Ponadto celowym jest prowadzenie

kontroli prawidłowości gospodarki odpadami

poprzez kontynuację dotychczasowych działań w

zakresie monitoringu gospodarki odpadami

niebezpiecznymi, a także wdrażanie technik

minimalizacji powstawania odpadów u źródła

powstawania.

Potrzeby inwestycyjne

Dla prawidłowego funkcjonowania

gospodarki odpadami niebezpiecznymi

niezbędne jest:

• wybudowanie instalacji do termicznego

przekształcania szerokiej gamy

odpadów niebezpiecznych o wydajności

20 tys. Mg/rok lub alternatywnie

instalacji do plazmowego spalania

odpadów,

• wybudowanie ogólnokrajowego

składowiska odpadów niebezpiecznych

o pojemności 500 tys. Mg,

•

budowa 40 składowisk dla odpadów azbestowych o

łącznej pojemności 6 650 tys. Mg lub alternatywnie

•

dobudowanie oddzielnych kwater dla odpadów

azbestowych na istniejących składowiskach odpadów,

•

modernizacja lub wybudowanie nowych składowisk na

odpady niebezpieczne w hutach metali nieżelaznych:

miedzi, ołowiu, cynku i aluminium,

•

uruchomienie instalacji do unieszkodliwiania urządzeń

chłodniczych,

•

budowa stacji do dekontaminacji transformatorów

zawierających PCB,

•

uruchomienie instalacji do odzysku i unieszkodliwiania

zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych (po

usunięciu elementów szczególnie niebezpiecznych

typu: elementy zawierające rtęć, PCB, akumulatory i

baterie itp.),

•

budowa 2 492 gminnych punktów zbierania odpadów

niebezpiecznych (GPZON),

•

budowa 43 stacji przeładunkowych odpadów

niebezpiecznych (SPON).

• Planowane nakłady na przedsięwzięcia

inwestycyjne i pozainwestycyjne wynikające z

KPGO w latach 2003—2014

• W KPGO zaplanowano nakłady na przedsięwzięcia

inwestycyjne określone

• w latach 2003—2014 i kształtują się one na

poziomie: 11 788,9 mln zł, w tym: w sektorze

komunalnym: 8 777,0 mln zł, w sektorze

gospodarczym: 2 014,4 mln zł, w zakresie realizacji

zadań dotyczących gospodarowania odpadami

niebezpiecznymi koszty określono na poziomie:

997,4 mln zł.

• Nakłady na przedsięwzięcia pozainwestycyjne

określone w KPGO kształtują się łącznie w latach

2003 do 2014 na poziomie: 2 129,3 mln zł, w tym: w

sektorze komunalnym: 2 034,3 mln zł, w sektorze

gospodarczym: 33,0 mln zł, w zakresie realizacji

zadań dotyczących gospodarowania odpadami

niebezpiecznymi koszty określono na poziomie: 61,7

mln zł.

•

Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni

ziemi:

•

Zwiększenie bezpieczeństwa ekologicznego

składowania odpadów, w tym rekultywacja składowisk

odpadów komunalnych.

•

Ograniczenie wytwarzania odpadów i zwiększenie ich

wykorzystania, w tym tworzenie systemów zbiórki,

segregacji i recyklingu odpadów.

•

Unieszkodliwianie odpadów przemysłowych i

niebezpiecznych oraz powstających w związku z

transportem samochodowym, w tym wprowadzenie

systemowej gospodarki odpadami komunalnymi,

zapewniającej osiągnięcie ustalonych dla województwa

limitów i poziomu odzysku.

•

Utworzenie regionalnych składowisk odpadów oraz

zakładów segregacji i przerobu odpadów komunalnych

zgodnie z Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami.

•

Likwidacja nieczynnych składowisk odpadów

niebezpiecznych.

•

Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych.

•

Działania techniczno-organizacyjne (np. zakup sprzętu) w

zakresie gospodarki odpadami, w tym zagospodarowanie i

unieszkodliwianie odpadów komunalnych oraz

komunalnych osadów ściekowych.

•

Budowa instalacji pozyskiwania biogazu.

•

Wprowadzenie nowoczesnego systemu unieszkodliwiania i

gospodarczego wykorzystania odpadów powstających w

sektorze gospodarczym,

•

Rekultywacja terenów i gleb zdegradowanych.

•

Ochrona i racjonalne wykorzystanie potencjału

przyrodniczego gleb.

•

Budowa lub modernizacja instalacji termicznego

unieszkodliwiania odpadów (w zakresie ograniczenia ilości

odpadów).

•

Zagospodarowanie i unieszkodliwienie substancji

zubożających warstwę ozonową.

•

Działania z zakresu rolnictwa ekologicznego bezpośrednio

oddziałujące na stan gleby, powietrza i wód, w

szczególności na prowadzenie gospodarstw rolnych

produkujących metodami ekologicznymi położonych na

obszarach szczególnie chronionych na podstawie

przepisów ustawy o ochronie przyrody

•

Usuwanie i unieszkodliwianie przeterminowanych

środków ochrony roślin zgromadzonych w

mogilnikach.

•

Zapobieganie lub usuwanie skutków

zanieczyszczenia środowiska, w przypadku gdy

nie można ustalić podmiotu za nie

odpowiedzialnego.

•

Prowadzenie obserwacji terenów zagrożonych

ruchami masowymi ziemi oraz terenów, na

których występują te ruchy.

•

Zwrot Staroście kosztów gospodarowania

odpadami z wypadków, w przypadku braku

możliwości ustalenia sprawcy albo

bezskuteczności egzekucji wobec sprawcy na

podstawie Ustawy o odpadach z 27 kwietnia 2001

r. (Dz.U. z 2007, Nr 39, poz. 251 ze zmianami).

• Edukacja ekologiczna:

• Kształtowanie właściwych postaw człowieka

wobec przyrody poprzez wspieranie

upowszechniania wiedzy ekologicznej

poprzez:

a) realizację programów edukacyjnych,
b) cykliczne audycje radiowe i telewizyjne,
c) kampanie informacyjno-prasowe,
d) wydawnictwa, czasopisma i publikacje,
e) seminaria, konferencje, prelekcje i wykłady,
f) konkursy i olimpiady,
g) targi i wystawy promujące nowoczesne

rozwiązania z zakresu ochrony środowiska.

• Rozwój bazy dydaktycznej i edukacyjnej,

budowa ścieżek edukacyjnych.

• Doposażenie w sprzęt i pomoce

dydaktyczne parków krajobrazowych.

• Propagowanie działań proekologicznych i

zasady zrównoważonego rozwoju.

• Wspomaganie systemów gromadzenia i

przetwarzania danych związanych z
dostępem do informacji o środowisku.

• Upowszechnianie wyników badań

naukowych w zakresie ochrony środowiska.

• Opracowywanie planów gospodarki

odpadami.

• Monitoring
• Rozwój bazy laboratoryjnej w zakresie monitoringu

środowiska, w tym głównie Wojewódzkiego

Inspektoratu Ochrony Środowiska (zakupy aparatury

kontrolno-pomiarowej, wyposażenia laboratoryjnego,

budowa i rozbudowa oraz adaptacja pomieszczeń

laboratoryjnych, sprzęt transportowy, zakupy i

remonty infrastruktury technicznej).

• Prowadzenie pomiarów, badań analitycznych stanu

środowiska oraz opracowywanie ich wyników w

szczególności realizowanych na podstawie

wojewódzkiego programu monitoringu

opracowanego przez Wojewódzkiego Inspektora

Ochrony Środowiska.

• Budowa systemu zarządzania ochroną powietrza, w

tym opracowanie programów i planów ochrony

powietrza.

• Tworzenie systemów informatycznych

Państwowego Monitoringu Środowiska.

• Monitorowanie systemu ilościowego i

jakościowego głównych zbiorników wód
podziemnych oraz wód powierzchniowych.

• Upowszechnianie informacji i wiedzy o

stanie środowiska.

• Tworzenie i rozwój systemu kontroli

wnoszenia przewidzianych ustawą opłat za
korzystanie ze środowiska, a w
szczególności tworzenia baz danych
podmiotów korzystających ze środowiska
obowiązanych do wnoszenia opłat.

• Zapobieganie i likwidacja skutków

poważnych awarii i nadzwyczajnych

zagrożeń środowiska

• Dofinansowanie systemu przeciwdziałania

zagrożeniom środowiska, w tym poważnym

awariom i klęskom żywiołowym oraz

likwidacja ich skutków dla środowiska.

• Wspomaganie tworzenia i rozbudowy

systemu ratowniczo-gaśniczego poprzez

partycypację w zakupie sprzętu i

wyposażania specjalistycznego sprzętu

ratownictwa ekologicznego systemu służb

ratownictwa ekologicznego;

• Remont i odtwarzanie obiektów ochrony

środowiska zniszczonych przez powódź i

inne klęski żywiołowe,

• Zadania między dziedzinowe
• Przeciwdziałanie powstawaniu zanieczyszczeń -

wprowadzanie nowoczesnych technologii opartych

na czystszej produkcji oraz międzynarodowych

systemów proekologicznego zarządzania

przedsiębiorstwem.

• Opracowanie dokumentacji niezbędnej do

wnioskowania o dofinansowanie ze środków Unii

Europejskiej, a w szczególności z Funduszu

Spójności, w tym plany i programy oraz oceny i

studia wykonalności.

• Badania naukowe, ekspertyzy, programy badawcze,

rozwojowe i wdrożeniowe służące ochronie

środowiska i gospodarce wodnej.

• Profilaktyka zdrowotna dzieci z obszarów, na

których występują przekroczenia standardów

jakości środowiska.

• Zmniejszenie materiałochłonności i

odpadowości produkcji

• Zmniejszenie materiałochłonności i

odpadowości produkcji jest jednym z
ważniejszych celów polityki ekologicznej,
gdyż jest to jedna z dróg realizacji zasady
likwidacji zanieczyszczeń, uciążliwości i
zagrożeń u źródła, która ponadto pozwala na
uzyskanie korzyści gospodarczych w postaci
zmniejszenie nakładów na produkcję, a w
konsekwencji zmniejszenia obciążeń
obywateli z tytułu wykorzystywania zasobów
naturalnych i ochrony środowiska.

• Dla zrealizowania celu, o którym mowa wyżej, przewidywało

i przewiduje się uzyskanie następujących

• celów cząstkowych:

• a) cele zrealizowane do 2002 r.

• • wprowadzenie wskaźników materiałochłonności i

odpadowości produkcji do systemu statystyki

• publicznej, państwowego monitoringu środowiska,

wojewódzkich i powiatowych programów

• zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska oraz

sektorowych strategii w przemyśle;

• • powołanie ośrodka, agencji lub powierzenie istniejącej już

instytucji zadań w zakresie

• promowania najlepszych dostępnych technik (BAT) w

dziedzinie zmniejszania

• materiałochłonności i odpadowości produkcji, w tym w

zakresie normalizacji (np. w postaci

• "Krajowego Centrum BAT" na wzór podobnej instytucji Unii

Europejskiej, powołanej w Sewilli);

• b) cele średniookresowe do 2010 r.

• • ograniczenie materiałochłonności i energochłonności

produkcji o 50 % w stosunku do 1990 r;

• stopniowe jej ograniczanie w poszczególnych dziedzinach

wytwarzania w takim zakresie by uzyskać co najmniej

średnie wielkości dla państw OECD (w przeliczeniu na

jednostkę produkcji, wartość produkcji lub PKB),

• szerokie wprowadzenie do praktyki dobrowolnych

porozumień z przemysłem w zakresie realizacji programów

ograniczania materiałochłonności i odpadowości produkcji;

Minister Środowiska będzie publikował listy zalecanych

wskaźników , jako metodycznej podstawy do zawierania

porozumień między centralnymi i regionalnymi organami

władzy a izbami gospodarczymi i innymi stowarzyszeniami

przemysłu bądź konkretnymi zakładami;

• przygotowanie i realizacja porozumień będzie wspierana ze

środków publicznych;

• wycofanie z produkcji i użytkowania, bądź

ograniczenie użytkowania substancji i materiałów

niebezpiecznych, reglamentowanych przez

dyrektywy Unii Europejskiej i przepisy prawa

międzynarodowego (zawierających metale

ciężkie, trwałe zanieczyszczenia organiczne i

substancje niszczące warstwę ozonową);

• • szerokie upowszechnienie, wzorem ocen

oddziaływania na środowisko, ocen cyklu

życiowego

• produktu; wprowadzenie ustawowego obowiązku

wykonywania takich ocen dla grup produktów

• o wysokiej materiałochłonności i odpadowości

oraz produktów zawierających substancje

• niebezpieczne dla środowiska

• celem długookresowym do 2025

r. jest pełne wdrożenie idei

zrównoważonej produkcji i

konsumpcji, dla której zmniejszenie

materiałochłonności i odpadowości

produkcji jest celem głównym, a

także zasad stosowania najlepszych

dostępnych technik (BAT), wynikiem

wprowadzenia których jest istotne

zmniejszenie materiałochłonności i

odpadowości produkcji oraz poprawa

efektywności ekonomicznej procesów

wytwórczych.

• cele średniookresowe do 2010 r.:
• co najmniej podwojenie wykorzystania energii

ze źródeł odnawialnych w stosunku do roku

2000, co jest zgodne z celami Unii Europejskiej

zawartymi w oficjalnym stanowisku

wyrażonym w Białej Księdze (COM(97)599);

• wprowadzenie wykorzystania odnawialnych

źródeł energii do wojewódzkich i powiatowych

programów zrównoważonego rozwoju, a także

do wojewódzkich, powiatowych i gminnych

planów energetycznych oraz do planów

zagospodarowania przestrzennego,

w horyzoncie średniookresowym do 2010 r.

• maksymalne zagospodarowanie nieużytków

poprzemysłowych i zamkniętych już składowisk

odpadów przemysłowych i komunalnych oraz

realizacja programu pełnej inwentaryzacji,

rozpoznania i rekultywacji tzw. starych składowisk;

• wyłączenie z rolniczego i ogrodniczego

wykorzystania wszystkich gleb nadmiernie

zanieczyszczonych kadmem i rtęcią (szczególnie

na Górnym Śląsku) bądź przeprowadzenie ich

skutecznej rekultywacji;

• zakończenie programu rekultywacji terenów po

byłych bazach wojsk rosyjskich;

• likwidacja i rekultywacja starych mogilników, w

których składowane były pestycydy i inne

substancje toksyczne, zgodnie z zasadami

określonymi w programie likwidacji mogilników;

Unieszkodliwianie odpadów komunalnych

ulegających biodegradacji poprzez ich

umieszczanie na składowiskach bez wątpienia

wpływa negatywnie na środowisko, m.in. ze

względu na uciążliwości wymagające

prowadzenia działań ochronnych przez

zarządzających składowiskami. Odejście od

składowania odpadów ulegających

biodegradacji jest priorytetem dla

prowadzenia polityki ochrony środowiska, co

potwierdza dyrektywa Rady 1999/31/WE z

dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie

składowania odpadów (Dz. Urz. WE L 182 z

16.07.1999, str. 1, z pózn. zm.) i

transponująca ją ustawa a dnia 27 kwietnia

2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39,

poz. 251, z pózn. zm.), zgodnie z którymi

najpóźniej w:

1) 2010 r. – będzie składowanych nie więcej

niż 75% wagowo całkowitej masy odpadów
komunalnych ulegających biodegradacji,

2) 2013 r. – będzie składowanych nie więcej

niż 50% wagowo całkowitej masy odpadów
komunalnych ulegających biodegradacji,

3) 2020 r. – będzie składowanych nie więcej

niż 35% wagowo całkowitej masy odpadów
komunalnych ulegających biodegradacji -
w stosunku do masy tych odpadów
wytworzonych w 1995.

• Dla osiągnięcia w/w celów konieczne jest wdrożenie

systemowych i kompleksowych rozwiązań w

gospodarce odpadami komunalnymi. W związku z

tym, została utworzona międzyresortowa grupa

robocza, której prace koordynuje Ministerstwo

Rozwoju Regionalnego. Celem działania grupy jest

przygotowanie projektu ustawy zmieniającej obecnie

obowiązujący system gospodarowania odpadami

komunalnymi, w tym ulegającymi biodegradacji. W

pracach biorą udział przedstawiciele Ministerstwa

Infrastruktury, Ministerstwa Rozwoju Regionalnego

oraz Ministerstwa Środowiska. Podstawowym

zadaniem tej grupy jest przygotowanie projektów

rozwiązań prawnych umożliwiających skuteczne

wykorzystanie środków finansowych z Unii

Europejskiej na realizację kompleksowych obiektów

obejmujących instalacje do odzysku i

unieszkodliwiania odpadów komunalnych,

wykorzystujących nowoczesne technologie. Dyskutowane

są w tym zakresie kwestie dotyczące władztwa gmin nad

odpadami. Resort środowiska podejmuje szereg działań

mających na celu poprawę sytuacji w zakresie gospodarki

odpadami m.in. Poprzez odpowiednie przepisy w aktach

prawnych i zapisy w innych dokumentach planistycznych.

Mając na uwadze zidentyfikowane problemy w gospodarce

odpadami w „Krajowym planie gospodarki odpadami 2010”,

przyjętym w dniu 29 grudnia 2006 r. przez Radę Ministrów

uchwała Nr 233 (M. P. Nr 90, poz. 946), założono cele

główne oraz cele szczegółowe dla poszczególnych grup

odpadów, a także wyznaczono zadania służące do

osiągnięcia tych celów oraz instytucje odpowiedzialne za

realizację zadań. Wobec powyższego, „Krajowy plan

gospodarki odpadami 2010” odnosi się do kwestii

związanych z najważniejszymi działaniami w zakresie

gospodarki odpadami, także odpadami komunalnymi

ulegającymi biodegradacji. Dla osiągnięcia tych celów

konieczne jest podjecie odpowiednich działań zarówno na

poziomie regionalnym, jak też lokalnym. Zgodnie z Kpgo

2010 podstawą

gospodarki odpadami komunalnymi w kraju mają być

zakłady gospodarowania odpadów (zzo) o przepustowości

wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania odpadów z

obszaru
zamieszkanego minimum przez 150 tys. mieszkańców,

spełniające w zakresie technicznym kryteria najlepszej

dostępnej techniki. W przypadku aglomeracji lub regionów

obejmujących powyżej 300 tys. mieszkańców preferowaną

metodą zagospodarowania zmieszanych odpadów

komunalnych jest ich termiczne przekształcanie. W związku

z tym, głównym działaniem na poziomie regionalnym

wynikającym z Kpgo 2010 realizowanym przez zarządy
województw, jest wyznaczenie w wojewódzkich planach

gospodarki odpadami, regionów gospodarki odpadami

komunalnymi obsługiwanych przez regionalne zakłady

zagospodarowania odpadów – w uzgodnieniu z samorządem

lokalnym. Funkcjonujący w ramach wyodrębnionego

obszaru zakład zagospodarowania odpadów powinien

zapewnić dla tego obszaru następujące usługi w zakresie

przekształcania odpadów ulegających biodegradacji:

• mechaniczno-biologiczne lub

termiczne przekształcanie
zmieszanych odpadów
komunalnych i pozostałości z
sortowni,

• składowanie przetworzonych

zmieszanych odpadów
komunalnych,

• kompostowanie odpadów zielonych.

• Do gmin, jako samorządu lokalnego, należy tworzenie i

udział ich w strukturach ponadgminnych – dla realizacji

regionalnych zakładów zagospodarowania odpadów

komunalnych (zgodnie z wyznaczonymi regionami w

wojewódzkich planach gospodarki odpadami) z terminem

realizacji 2008 – 2009 r.

• Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata

2007 - 2013, w ramach osi II „Gospodarka odpadami i

ochrona powierzchni ziemi”, przewiduje wsparcie

przedsięwzięć zmierzających do utworzenia

kompleksowych, skutecznych i efektywnych systemów lub

instalacji gospodarki odpadami komunalnymi, w tym

ulegającymi biodegradacji przeznaczonych do obsługi co

najmniej 150 tys. mieszkańców oraz przedsięwzięć

znajdujących się na tzw. liście indykatywnej. Na liście tej

znalazły się projekty budowy 10-ciu instalacji termicznego

przekształcania odpadów, przewidzianych w różnych

regionach kraju, o łącznej wartości inwestycyjnej 4,91 mld

zł, które maja przyczynić się do redukcji składowanych

odpadów ulegających biodegradacji.

Osiągniecie celów w gospodarce odpadami uzależnione jest od

działania wszystkich podmiotów, w tym przedsiębiorstw

począwszy od wytwórców odpadów do podmiotów

odpowiedzialnych za zagospodarowanie odpadów oraz

jednostek samorządu terytorialnego. Z punktu widzenia

planowania gospodarki odpadami jedynie instrumenty

finansowe, zgodnie z zasadą, zanieczyszczający płaci, są w

stanie skutecznie wpłynąć na poprawę sytuacji. Z tego względu

konieczne jest finansowe nagradzanie selektywnego zbierania

odpadów, odzysku, w tym recyklingu, a obciążania kosztami

gromadzenia odpadów w sposób nieselektywny i ich

składowania, co jest czynione na gruncie odpowiednich

przepisów. Z tego względu od dnia 1 stycznia 2008 r. zaczęły

obowiązywać nowe stawki opłat za umieszczanie odpadów na

składowiskach odpadów, które zostały wprowadzone

rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 6 czerwca 2007 r.

zmieniającym rozporządzenie w sprawie opłat za korzystanie ze

środowiska (Dz. U. Nr 106, poz. 723). Rozporządzenie to jest

kluczowym i niezwykle ważnym instrumentem w kształtowaniu

polityki gospodarki odpadami w Polsce i stanowi w chwili

obecnej narzędzie stosowane także w innych państwach Unii

Europejskiej dla wypełnienia celów, nałożonych prawem

wspólnotowym, w zakresie ograniczenia ilości składowanych

odpadów, w tym ulegających biodegradacji.

Kontynuacja wzrostu stawek opłat za składowanie odpadów

w roku 2009, w tym zmieszanych odpadów komunalnych

ma tworzyć warunki do rozwoju przedsiębiorczości w

zakresie gospodarczego wykorzystania odpadów oraz

poprawy opłacalności odzysku, w tym recyklingu. Niskie

opłaty za składowanie odpadów są jednym z czynników

hamujących rozwój wysokoefektywnych rozwiązań

gospodarowania odpadami. Zmiana stawek opłat za

umieszczanie odpadów na składowisku ma przyczynić się

do redukcji składowania odpadów, a jednocześnie do

rozwoju nowoczesnych technologii odzysku i

unieszkodliwiania odpadów. Przedmiotowe działania należy

traktować również jako jeden z elementów strategii

działania na rzecz prawidłowego gospodarowania

odpadami. Należy podkreślić, że oprócz ww. działań bardzo

ważna kwestia jest świadomość ekologiczna społeczeństwa.

Jednym z głównych kierunków działań jest intensyfikacja

edukacji ekologicznej promującej właściwe postępowanie z

odpadami oraz prowadzenie skutecznej kampanii

informacyjno-edukacyjnej w tym zakresie.

W „Krajowym planie gospodarki odpadami 2010”

zawarte zostało zadanie dla Ministra Środowiska,

dotyczące przeprowadzenia ogólnokrajowej

kampanii edukacyjno-informacyjnej. Ministerstwo

Środowiska planuje rozpoczęcie w 2009 r.

ogólnokrajowej kampanii edukacyjno-informacyjnej

w mediach publicznych (przewidzianej na 2 – 3 lata)

w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów

oraz właściwego postępowania z odpadami.

Kampania będzie miała na celu uświadamianie i

informowanie społeczeństwa, jak zmienić swoje

zachowania na „przyjazne środowisku” oraz jakie to

może przynieść korzyści ekologiczne, zdrowotne i

finansowe. W kampanii planuje się również

przedstawienie miedzy innymi przykładów korzyści

płynących z termicznego przekształcania odpadów

(w tym odzyskiwanie energii zawartej w odpadach).

Odnosząc się do kar finansowych ze strony Komisji

Europejskiej, w przypadku naruszenia przez Państwo

Członkowskie zobowiązań traktatowych, Komisja

Europejska, na podstawie art. 226 Traktatu ustanawiającego

Wspólnotę Europejską, może wszcząć postępowanie

formalne. Jeżeli Państwo Członkowskie nie zastosuje się w

określonym terminie do uzasadnionej opinii przekazanej

przez Komisje Europejska w ramach postępowania

formalnego, Komisja może wnieść sprawę do Trybunału

Sprawiedliwości. Zarówno resort środowiska, jak i pozostałe

resorty dokładają wszelkich starań, by nie dopuścić do

sytuacji postawienia kraju przed Trybunałem

Sprawiedliwości. Sankcje wobec państw członkowskich za

nieprzestrzeganie prawa ochrony środowiska, w tym kary

pieniężne, są stosowane w ostateczności. Taka sytuacja ma

miejsce wówczas, gdy wszelkie etapy działań

zapobiegawczych kończą się niepowodzeniem, jak również

nieskuteczne okazuje się postępowanie wyjaśniające

pomiędzy Komisją Europejską a państwem członkowskim,

prowadzone w świetle art. 226 Traktatu ustanawiającego

Wspólnotę Europejską

Document Outline