REUMATOIDALNE 

ZAPALENIE STAWÓW- 

RZS 

• jest przewlekła, ogólnoustrojową 

chorobom układu tkanki łącznej o 
charakterze autoimmunologicznym. 

• Organizm z niewyjaśnionych przyczyn 

wytwarza przeciwciała skierowane 
przeciw własnym tkankom, w tym 
przypadku zwalczane są komórki w 
torebkach stawowych. 

• Najnowsze badania wykazały, że cierpi na 

nią 1-2% polskiej populacji, co stanowi 
liczbę około 400,000. 

• choroba ujawnia się najczęściej między 

30-60 rokiem życia. 

• Przewlekły proces 

zapalny powoduje 

deformację stawów, co 

w znacznym stopniu 

powadzi do 

ograniczenia ich 

ruchomości. 

• Nieodwracalne zmiany 

w stawach powstają już 

w dwóch pierwszych 

latach trwania choroby. 

• Nie leczone RZS 

prowadzi do 

niepełnosprawności, 

kalectwa i 

przedwczesnej śmierci. 

Objawy choroby:

 Obrzęki stawów 

(głównie dłoni i stóp).

     Bóle stawów przy 

wykonywaniu ruchu.

       Sztywność 

poranna (pacjent po 

przebudzeniu nie może 

zgiąć chorych stawów. 

Stan ten utrzymuje się 

zwykle do godziny).

    Występuje ból i zanik 

mięśni.

      W chorych 

stawach dochodzi do 
zaburzenia 
ukrwienia, co objawia 
się drętwieniem, 
mrowieniem czy 
uczuciem zimna.

       Rumień dłoniowy.
       Zmiany 

symetryczne

       Z czasem 

pojawiają się 
charakterystyczne 
guzki reumatoidalne

 

Leczenie.

• Terapia omawianej 

jednostki chorobowej 

jest bardzo trudna i 

wieloletnia. 

• Lekami pierwszego 

rzutu są niesteroidowe 

leki przeciwzapalne 

• Lekami drugiego rzutu 

są środki regulujące 

proces zapalny, 

działają one długo i 

powoli. 

SULFASALAZYNA 

• wykazuje działanie 

przeciwzapalne, które 

warunkują jej dwa 

metabolity:

•   

Kwas 5-

aminosalicylowy

- hamuje 

syntezę prostaglandyn i 

leukotrienów.

•      

Sulfapirydyna-

 

stosowana w leczeniu 

zakażeń jelitowych, które 

mogą być jedną z 

przyczyn powstawania 

chorób układu ruchu. 

SOLE ZŁOTA 

• są to jak dotychczas 

najskuteczniejsze leki w 

terapii RZS 

• Mechanizm ich 

działania nie jest do 

końca poznany. 

Stosowanie tej 

substancji powoduje 

liczne działania 

niepożądane. 

• Mogą wywoływać 

złuszczające zapalnie 

skóry, owrzodzenia jelit, 

jamy ustnej i rogówki. 

• Mogą wywoływać 

złuszczające zapalnie 

skóry, owrzodzenia jelit, 

jamy ustnej i rogówki. 

PENICYLAMINA 

• otrzymywana przez 

hydrolizę penicyliny 

• Stosowany jest jako 

antidotum w zatruciach 

miedzią, związkami 

rtęci, ołowiu, złota czy 

cynku. Znalazła szerokie 

zastosowanie w 

chorobach 

autoimmunologicznych 

ze względu na zdolność 

rozkładania mostków 

dwusiarczkowych w 

kompleksach 

immunologicznych. Jest 

to preparat alternatywny 

do soli złota. 

• Mogą wywoływać działania 

niepożądane: zaburzenia ze strony 
układu przewodu pokarmowego, 
osłabienie łaknienia, smaku mogą 
pojawić się nudności, wymioty 

• Opisywano często wzrost wrażliwości 

skóry, co może powodować utrudnienia 
gojenia się ran, pokrzywkę czy świąd 

LEWAMIZOL 

• pierwotnie stosowany w 

chorobach 

pasożytniczych. 

• Ze względu na 

właściwości modulujące 

procesy 

immunologiczne znalazł 

zastosowanie w leczeniu 

reumatoidalnego 

zapalenia stawów, w 

zesztywniającym 

zapaleniu stawów 

kręgosłupa. Poprawa i 

zniesienie bólu i 

obrzęków występuje u 

50-70% pacjentów. 

• DECARDIS. 

METOTREXAT 

• należy do cytostatyków z grupy 

antymetabolitow działających głownie 
w fazie S cyklu komórkowego. 

• Jest on również antagonistą kwasu 

foliowego przez blokowanie 
reduktazy dihydrofolianowej, 
wynikiem inhibicji enzymu jest 
zaburzenie syntezy kwasów 
nukleinowych prowadzące do śmierci 
komórek (zwłaszcza szybko 
rosnących- komórek 
nowotworowych). 

• Mechanizm działania w 

reumatoidalnym zapaleniu stawów 
nie jest do końca poznany. 
Prawdopodobnie lek wykazuje 
niewielkie działanie 
immunosupresyjne. 

•

Metotrexat ma szerokie 
zastosowanie, oprócz 
reumatoidalnego 
zapalenia stawów o 
szczególnie ciężkim 
przebiegu, które nie 
podlega typowemu 
leczeniu znalazł on 
zastosowanie głównie 
w leczeniu 
nowotworów

•

Przy terapii 
metotreksatem należy 
pamiętać o 
suplementacji 
odpowiednich dawek 
kwasu foliowego. 

CHLOROCHINA 

• hamuje czynność enzymów 

komórkowych i oddychanie 

komórkowe. 

• Wykazuje działanie 

immunosupresyjne i 

przeciwzapalne bezpośrednio 

na tkanki. 

• Jest to lek mało toksyczny 

jednak w większych dawkach 

może wywoływać bóle brzucha, 

nudności, zaburzenia 

akomodacji oka, obrzęk i 

zmiany rogówki 

• Podczas dłuższej terapii należy 

kontrolować morfologię krwi, 

unikać nasłonecznienia i 

naświetlania promieniami UV. 

•