Rodzina homoseksualna
a
Adopcja
i
rodziny zastępcze
Rodzina homoseksualna
a
Adopcja
i
rodziny zastępcze
Trochę historii (USA)
• Lata 60 – rewolucja seksualna, powstanie ruchów
gejowsko-lesbijskich
• Po roku 1980 – era Gey-by (coraz więcej osób
homoseksualnych pragnie mieć dzieci i założyć
rodzinę)
Rezultat:
• „pogoń za spermą” (kwestia dawców nasienia – gey
i hetero, powstanie klinik sztucznego zapłodnienia
– część odmawiała powierzenia nasienia kobiecie
niezamężnej lub o orientacji homoseksualnej)
• Wzrost kontrowersji i ożywiona debata publiczna
Kiedy rodzi się dziecko
• Jak mówić o ojcu? („dawca
spermy”- jak wytłumaczyć?)
• Kto ma być matką?
• Kto ma być ojcem?
Wpływ rodziny homoseksualnej
na dziecko (Stacey i Biblarz,
1981-1998)USA
• Żadnych różnic (w porównaniu z
dziećmi par hetero) w:
funkcjonowaniu poznawczym,
pewności siebie, lękliwości, depresji,
problemów behawioralnych, osiągnięć
w dyscyplinach społecznych (szkoła,
przyjaciele, sport), pobudliwości,
problemach emocjonalnych, czy
wychowawczych.
• W zakresie zachowań związanych z rolą
płciową: odejście od
charakterystycznych ról męskich i
kobiecych (ubrania, zabawy, wyglądu),
chłopcy byli mniej agresywni, natomiast
żadnej różnicy w chęci zmiany płci w
porównaniu do dzieci par hetero
• W zakresie aktywności seksualnej:
częściej rozważali lub przeżywali akty
seksualne z osobami tej samej płci, ale
nie stwierdzono żadnej tendencjiw
opisywaniu siebie jako homo- lub
biseksualisty.
• Więź z rodzicami: dzieci
homosekaualistów zwykle myślą,
że ich rodzice woleli by żeby byli
homoseksualni, ale czują również
większą swobodę i brak
sprępowania w rozmowie o
kwestiach intymnych z rodzicami,
niż dzieci par heteroseksualnych.
Polska (CBOS 2001)
• Zakaz zawierania małżeństw przez
pary homoseksualne
• Spory brak tolerancji dla związków i
praktyk homoseksualnych
• Niezgoda większości na
wychowywanie dzieci przez pary
homoseksualne (w szczególności
adopcji)
Adopcja
• inaczej przysposobienie - to taki stosunek
prawny, jaki istnieje między rodzicami a
dzieckiem. Zarówno nowi rodzice wobec
dziecka, jak i dziecko wobec rodziców,
nabywa prawa i obowiązki takie, jak w
naturalnej rodzinie. Dziecko przyjmuje
nazwisko rodziców. Adopcję orzeka sąd
rodzinny. Adopcja jest trwała i poza
szczególnymi przypadkami nie można jej
rozwiązać.
Skutki prawne
• zmiana nazwiska dziecka na to, które posiadają rodzice adopcyjni
(sporządzany jest nowy akt urodzenia dziecka),
• nabycie przez przysposobionego wszystkich praw majątkowych
związanych z nową rodziną (włącznie z dziedziczeniem),
• ustanie wszelkich praw i zobowiązań dziecka wobec rodziny
naturalnej i nabycie tychże
w stosunku do rodziny adopcyjnej (np. prawa alimentacyjne).
• W sferze psychologicznej i moralnej oznacza to wzięcie przez
rodziców adopcyjnych całkowitej odpowiedzialności za rozwój i
wychowanie sieroty, tak jak ma to miejsce w przypadku własnego
dziecka.
Przysposobić można dzieci, których rodzice: nie żyją, zostali
pozbawieni przez sąd władzy rodzicielskiej, zrzekli się przed
sądem władzy rodzicielskiej, są ubezwłasnowolnieni.
Rodzaje adopcji
• Adopcja pełna- rozwiązalna w sensie prawnym polega na
tym, że dziecko opuszcza swoją dotychczasową rodzinę i
w pełni zostaje włączone do rodziny adopcyjnej, między
stronami powstaje stosunek rodzicielski.
• Adopcja całkowita- jest nierozwiązalna, zachodzi wtedy
gdy rodzice dziecka nie żyją lub są nie znani.
• Adopcja niepełna- zachodzi wtedy gdy zostanie
orzeczona, między stronami powstaje stosunek
rodzicielski, dziecko nie zostaje w pełni wprowadzone w
nową rodzinę, dlatego że pozostają więzi prawne z
rodziną naturalną.
Rodzina zastępcza
• Rodzina zastępcza to forma opieki nad
dzieckiem, które tymczasowo lub trwale
pozbawione jest opieki (pieczy) rodziców
własnych.
• Rodzice zastępczy w zastępstwie rodziców
biologicznych sprawują bieżącą opiekę nad
dzieckiem. Ta forma opieki podlega także
kontroli ze strony sądu i ośrodka pomocy
społecznej. Na każde dziecko objęte opieką
zastępczą państwo przeznacza określone środki
finansowe.
• Podstawowym zadaniem rodziny zastępczej
jest pomaganie dziecku, a nie
zastępowanie mu rodziców. Rodzina
zastępcza powinna zapewnić dziecku
warunki rozwoju i wychowania
odpowiednie do jego stanu zdrowia i
poziomu rozwoju, w tym: odpowiednie
warunki bytowe, możliwości rozwoju
fizycznego, psychicznego i społecznego,
możliwości zaspokojenia indywidualnych
potrzeb dziecka, możliwość właściwej
edukacji i rozwoju zainteresowań oraz
odpowiednie warunki do wypoczynku i
organizacji czasu wolnego.
Rodzaje rodzin
zastępczych (ust. z dnia
1 maja 2004)
1. spokrewnione z dzieckiem - opiekę
nad dzieckiem przejmują dalsi
członkowie rodziny np. dziadkowie,
wujostwo, itp.
2. niespokrewnione z dzieckiem -
opiekę sprawują osoby prawnie obce
dla dziecka. W takiej rodzinie może
być umieszczonych w tym samym
czasie troje dzieci.
3. zawodowe niespokrewnione z
dzieckiem:
•
wielodzietne - w takiej rodzinie umieszcza się w tym samym
czasie nie mniej niż troje i nie więcej niż sześcioro dzieci. W
przypadku konieczności umieszczenia w rodzinie licznego
rodzeństwa liczba dzieci w wielodzietnej rodzinie zastępczej
może się zwiększyć.
•
specjalistyczne - tutaj umieszcza się dzieci niedostosowane
społecznie albo dzieci z różnymi dysfunkcjami, problemami
zdrowotnymi wymagającymi szczególnej opieki i pielęgnacji.
W rodzinie tej może wychowywać się w tym samym czasie
nie więcej niż troje dzieci.
•
o charakterze pogotowia rodzinnego - w takiej rodzinie
umieszcza się nie więcej niż troje dzieci na pobyt okresowy
do czasu unormowania sytuacji życiowej dziecka, nie dłużej
niż na 12 miesięcy. W szczególnie uzasadnionych
przypadkach pobyt dziecka może być przedłużony, jednak
nie więcej niż o kolejne 3 miesiące
Bibliografia
• Andrzejewski M., Rodziny zastępcze – problematyka
prawna, Toruń 2006
• Błeszyński J. J., Kluczowe zagadnienia przysposobienia i
funkcjonowania rodzin adopcyjnych, Kraków 2005
• Prokopowicz P., Psychologiczne, społeczne oraz prawne
aspekty wychowywania dzieci przez pary
homoseksualne
• Wachowiak A., Współczesne problemy socjologii
rodziny, Poznań 2001