background image

ATOPOWE ZAPALENIE 

SKÓRY

                                          

RENATA BATOR

background image

 

Atopowe zapalenie skóry

(ang. Atopic 

dermatitis),wyprysk 

                                         

atopowy

   

       
       
 kiedyś zwane – egzemą , 

pokrzywką, 

        świerzbiaczką,
        to choroba skóry, zaliczana do 

chorób

        atopowych oraz 

psychosomatycznych

        (tzw. neurodermatoz). 

background image

    Atopia

: genetycznie 

uwarunkowana skłonność 

organizmu do nadmiernego 

reagowania na czynniki 

zewnętrzne. 

background image

PRZYCZYNY

Przyczyny wywołujące chorobę i 

sposób jej powstawania są złożone i 

niejasne

 Ważną rolę odgrywają czynniki;

genetyczne

odpornośściowe

 

- oraz 

 środowiskowe

background image
background image

Przebieg choroby 

Może wystąpić  w pierwszych 

tygodniach życia, albo w wieku 

późniejszym. 

Przebieg choroby i występowanie 

zmian na skórze mają różne 

nasilenie

Najczęściej

 zmiany chorobowe 

wystepują na:

   - twarzy, szyi, 
   - w zgięciach kończyn, 
   - mogą obejmować też całe ciało 
     

(

 Erytrodermia). 

background image

   AZS moga towarzyszyć inne 

choroby atopowe, najczęściej 

 

astma oskrzelowa

.

   Im wcześniejsze pojawienie się 

zmian chorobowych tym gorsze 

rokowania co do przebiegu choroby 

wieku późniejszym

background image

Charakterystyczne objawy 

suchość 

zaczerwienienie

swędzenie 

pękanie  

łuszczenie się

    skóry. 

background image

Skóra objęta zapaleniem staje się:

sucha, 

zaczerwieniona, 

podrażniona, 

często powstają łuszczące się płatki 

lub pęcherzyki.

Pęcherzyki mogą się sączyć, 

tworząc strupy, lub pękać 

pozostawiając drobne ranki. 

 

background image

Zapaleniu skóry zazwyczaj 

towarzyszy swędzenie, które jest 

jednym z najbardziej dokuczliwych 

doznań. 

Gdy trwa bez przerwy chore 

dziecko staje się pobudliwe i 

rozdrażnione. 

Sytuacja pogarsza się ze względu 

na zmęczenie i bezsenność (bardzo 

często świąd nasila się w nocy). 

background image

Dodaj grafikę przez 

dwukrotne kliknięcie

Trwałe zmiany 

skórne w 

miejscach 

szczególnie 

widocznych 

(twarz, dłonie) 

sprawiają, że 

starsze dziecko 

czuje się 

oszpecone i 

onieśmielone, 

może unikać 

kontaktu z 

rówieśnikami.

background image

Mechanizm powstawania 

zmian 

   AZS jest chorobą, której geneza 

jest bardzo skomplikowana, a 

przyczyny nie są do końca poznane.

   Wiadomo, że w przebiegu choroby 

znaczenie mają:



czynniki

 genetyczne

wpływ środowiska zewnętrznego 
alergeny pokarmowe 

background image



alergeny wziewne 

(powietrznopochodne) 

substancje drażniące (np.: wełna) 
stres i emocje 
hormony 
-  mikroorganizmy ( roztocza )
-  czynniki klimatyczne  

background image

   Ostatnio podkreśla się rolę 

gronkowca złocistego bytującego 

na skórze w wywoływaniu 

zaostrzeń.

   Dodatkowo objawy pogarszają się u 

osób ze zwiększoną potliwościa 

skóry. 

background image

Czynniki wywołujące lub 

nasilające objawy AZS

background image

   Duże znaczenie w powstawaniu i 

utrzymywaniu sie zmian skórnych 

w AZS ma tzw.: 

DEFEKT 

EKTODERMALNY;

 spowodowany 

jest on prawdopodobnie 

zaburzeniami produkcji 

ceramidów

 

 lipidów

 w skórze, co objawia się 

nadmierną suchością i łatwemu 

powstawaniu podrażnień skóry. 

background image

   Istnieje również pogląd, że w 

patogenezie AZS rola atopii jest 

znikoma, a w niektórych 

przypadkach wręcz żadna i że AZS 

nie jest objawem atopii jako takiej 

(w niektórych przypadkach).

   Wedle tej opinii zmiany skórne w 

AZS są wyłącznie wynikiem 

drapania i pocierania, które same w 

sobie prowadzą do nasilenia stanu 

zapalnego – głównym czynnikiem 

wywołującym AZS jest wówczas 

nadmierna skłonność skóry do 

 

świądu

 (jako defekt genetyczny). 

background image
background image
background image

Zasady postępowania w 

AZS

1.

Odpowiednia pielęgnacja skóry, 

codzienne i regularne jej nawilżanie 

i natłuszczanie.

W pielęgnacji skóry atopowej 

stosowane są 

emolienty 

natłuszczające substancje, 

przywracające skórze funkcję 

naturalnej bariery.

background image

Emolienty mogą mieć różną postać:

emulsji,

płynu do kąpieli, 

żelu pod prysznic, 

kremu lub mydła. 

background image

        Emolienty

 odtwarzają płaszcz lipidowy skóry,

 zapobiegają utracie wody, 

powodują wzrost jej elastyczności

 i zmniejszają uczucie swędzenia. 

background image

   Najczęściej dla skóry atopowej 

polecane są emolienty zbudowane 

na bazie olejów mineralnych.

Ważne jest aby kosmetyki nie 

wywoływały podrażnień i alergii.

 

Ważne jest aby kosmetyki nie 

powodowały zatykania porów skóry. 

background image

Emolienty 

pomagają 

zatrzymać 

naturalną wodę we 

wnętrzu skóry 

poprzez wiązanie 

jej z lipidami skóry 

oraz poprzez 

odbudowę tych 

lipidów. 

background image

   

2. Ograniczenie populacji 

gronkowca złocistego (przerwanie 

tzw. będnego koła AZS).

 

  W wyniku uporczywego swędzenia 

skóry i ciągłego jej rozdrapywania 

dochodzi do powstania ognisk 

sączących zasiedlanych przez 

gronkowca złocistego. 

   Gronkowiec

 pobudza organizm do 

wytworzenia substancji tzw. 

mediatorów zapalenia. 

background image

   Najważniejszy z nich - 

histamina -

 

zwiększa uczucie świądu i błędne 

koło się zamyka. 

Aby je przerwać trzeba zlikwidować 

jego dwie przyczyny - świąd i 

gronkowca złocistego.

   Polecane są 

emolienty z dodatkiem 

antyseptyków, 

które ograniczają 

liczbę znajdujących się na skórze 

bakterii.

background image

   3.Infekcje bakteryjne i grzybicze

Uszkodzona skóra jest podatna na 

infekcje.

   Ryzyko zakażeń zwiększa się 

wskutek drapania, przez które 

można przenieść na skórę 

drobnoustroje wywołujące infekcję. 

background image

  

 Wtórne zakażenia bakteryjne

 leczy 

się:

   antybiotykami w kremie (czasem w 

połączeniu ze steroidami) - w 

cięższych przypadkach - w 

tabletkach.

   W razie wystąpienia infekcji 

grzybiczej podaje się leki (maści) 

przeciwgrzybicze.

background image

4. 

Szybkie wyleczenie najbardziej 

dokuczliwych objawów.

 I. Sterydy stosowane miejscowo:

- redukują ogniska zapalne,

   - zmniejszają zaczerwienienie i 

obrzęk,

   - łagodzą swędzenie 
   - i ułatwiają gojenie skóry. 

background image

Uwaga!

   Choć są one niezwykle skuteczne 

stosując leki sterydowe należy 

zachować ostrożność. 

   

Preparaty te niszczą kolagen,

 

składnik białkowy skóry właściwej, 

wskutek ich nadużywania skóra 

przedwcześnie się starzeje, staje się 

cieńsza, tworzą się zmarszczki i 

rozstępy. 

   

background image

  

Nie wolno

 przedłużać zaleconego 

czasu leczenia .

   Sterydy stosowane niewłaściwie 

mogą także wywołać trądzik 

posterydowy, trudny do wyleczenia. 

   Intensywne i długotrwałe 

stosowanie (zwłaszcza na dużych 

powierzchniach ciała) może 

doprowadzić do 

zaburzeń 

równowagi hormonalnej 

(steroidy 

absorbowane są przez skórę). 

background image

 II Leki przeciwhistaminowe

Podaje się według wskazań lekarza 

- najczęściej na noc. 

Działają uspokajająco i zapewniają 

spokojny sen. 

Zmniejszają uczucie świądu

background image

 5.Zapobieganie nawrotom 

choroby.

   Musimy brać  pod uwagę wpływ 

czynników środowiskowych. 

   Trzeba unikać wszelkich 

czynników, które mogą pogarszać 

stan skóry. 

background image

Zalecenia pielęgnacyjne 

Ubieramy dziecko w przewiewne, 

bawełniane ubrania 

Kąpiemy dziecko raz na 3-4 dni (nie 

chodzi o zaprzestania mycia w 

ogóle) w letniej wodzie;

Kąpiel nie powinna być dłuższa niż 

15 minut

- chodzi o to, aby nie przesuszać 

dodatkowo       skóry,

 

background image

Do mycia dziecka używamy 

łagodnego mydła, a najlepiej 

środków myjących przeznaczonych 

dla alergików ( np.Oilatum, 

Balneum Hermal Plus, Der-

med.,Linola); 

Do kąpieli można dodać krochmal 

(jeśli dziecko nie jest uczulone na 

ziemniaka), siemię lniane, płatki 

owsiane (jeśli dziecko nie jest 

uczulone na gluten), 

background image

Po kąpieli suszymy dokładnie skórę 

dziecka, ale nie pocieramy 

ręcznikiem tylko delikatnie 

przykładamy do ciała,

Nawilżamy i natłuszczamy skórę 

dziecka po kąpieli (i nie tylko),

Najlepszy efekt nawilżający 

uzyskuje się - smarując skórę zaraz 

po kąpieli (do 2-3 minut po 

osuszeniu).

background image

Paznokcie dziecka powinny być  

krótko obcięte,

Zapobiegamy stresowi u dziecka 

Utrzymujemy w sypialni dziecka 

niską temperaturę (gdy jest za 

ciepło dziecko może się pocić, co 

wzmaga swędzenie)

    w mieszkaniu temp. w okolicach 

20 stopni C 

Unikamy gwałtownych zmian 

temperatur 

  

background image

Staramy się aby skóra dziecka była 

jak najczęściej nawilżana, ale 

robimy to w sposób delikatny i w 

miarę możliwości za zgodą dziecka 

- na dzień stosujemy kremy,

- na noc maści (te ostatnie zwykle 

są bardziej tłuste i używane w dzień 

mogą powodować dyskomfort u 

malucha), 

Jeżeli stosujemy dietę eliminacyjną, 

koniecznie informujemy dziecko, 

jakich potraw nie może spożywać - 

dzieci doskonale to zapamiętują

;

 

background image

Tłumaczymy dziecku dlaczego jego 

dieta różni się od diety innych ludzi 

(wbrew pozorom, dziecko nawet 

dwuletnie potrafi wiele rozumieć, 

co nie znaczy, że nie zdarzają się 

okresy załamania),

 

Jeżeli dziecko jest uczulone na kurz, 

usuwamy z domu dywany, pluszaki i 

inne przedmioty mogące go 

gromadzić,

Płuczemy ubrania dziecka co 

najmniej dwukrotnie, 

background image

Jeżeli wygląd skóry dziecka 

pogarsza się w kontakcie z wodą (a 

nie jest to objaw uczulenia na 

środek myjący) - czasem dobre 

efekty daje przegotowywanie wody 

do mycia/kąpieli lub zainstalowanie 

urządzenia filtrującego,

W ziołolecznictwie polecane jest 

stosowanie do kąpieli wywarów z 

rumianku, nagietka, orzecha 

włoskiego, jako skuteczna terapia, 

ale przy problemach skórnych; 

zalecana jest jednak ostrożność w 

stosowaniu ziół - często się zdarza, 

że uczulają .  

background image

Bardzo skuteczne w działaniu na 

skórę atopową bywa słońce (choć 

też czasem uczula, trzeba przy tym 

pamiętać o jak najlepszej ochronie 

przeciwsłonecznej- filtry)

Pomocne mogą być pobyty nad 

morzem o dużym zasoleniu (jeśśli 

na skórze są  ranki - kontakt z taką 

wodą powoduje pieczenie - i terapia 

staje się niewykonalna) 

Kąpiele morskie wpływają na skórę 

z AZS bardzo korzystnie

background image

Natomiast chlor w basenie drażni 

skórę, żeby temu zapobiec, należy 

przed wejściem do basenu 

posmarować dziecko wazeliną.

Dzieci z dużymi zmianami i w czasie 

zaostrzeń nie powinny korzystać z 

basenu. 

Po wyjściu z wody morskiej lub z 

basenu dziecko należy wykąpać z 

dodatkiem środka zmiękczającego, 

np. emulsja lub żel.

 

background image

W czasie pobytu na plaży 

najodpowiedniejsza dla dziecka jest 

luźna, bawełniana odzież.

Przy bardzo dużych upałach można 

założyć dziecku wilgotną 

podkoszulkę, by schłodzić skórę i 

złagodzić swędzenie.

background image

Dzieci z AZS narażone są na 

późniejszy rozwój alergii wziewnej 

oraz astmy.

   Oprócz skóry należy więc chronić 

drogi oddechowe i płuca :

 - unikamy dymu tytoniowego, 
 - chronimy dziecko przed 

zarażeniem wirusem opryszczki 

background image

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

background image

DOBRE RADY

     Pokarmy które powodują atopowe zapalenie skóry mogą 

być podawane dziecku z mlekiem matki. Muszą być 

wyeliminowane z diety na okres od 2 do 3 tygodni, a 

karmienie piersią powinno być prowadzone znacznie 

dłużej, a pokarmy dodatkowe wprowadzane bardzo 

ostrożnie. Kąpiel dziecka nie powinna być zbyt częsta. 

Nie powinno się stosować mydeł perfumowanych. Skóra 

powinna być nawilżana najlepiej kremem z dodatkiem 

wazeliny. Zawsze starajcie się zlikwidować świąd. 

Obcinajcie paznokcie u dziecka możliwie krótko. 

Chrońcie skórę dziecka przed podrażnieniem ubraniami z 

wełny lub z tworzyw sztucznych. Dziecko nie powinno 

być ubierane zbyt ciepło zapobiega to poceniu się i 

niekorzystnego działania potu na zmienioną chorobowo 

skórę. Ubranka dziecięce powinny być wykonane z 

bawełny a prane w delikatnym mydle. Usuwamy 

drażniące substancjami chemicznymi oraz dym tytoniowy 

z otoczenia dziecka. Niewłaściwa jest gwałtowna zmiana 

temperatury pomieszczenia, gdyż może wzmagać świąd 

Unikajcie zbyt gorących lub zbyt chłodnych pomieszczeń. 

Wszelkie infekcje bakteryjne powinny być leczone jak 

najwcześniej. Eliminacja wszystkich sytuacji stresowych i 

kłótni rodzinnych. Dbajcie aby dziecko było wypoczęte, 

starajcie się odwrócić uwagę dziecka od choroby. 

Korzystnie na skórę dziecka może działać kontakt ze 

słońcem 


Document Outline