Ostra niewydolność 

oddechowa.

Diagnostyka

Leczenie

Dalsze postępowanie.

Agnieszka Bock

Elżbieta Dudziak

RMs2

Niewydolność 

oddechowa

Niewydolnością oddechową 

nazywamy zaburzenie czynności 

oddychania uniemożliwiające 

utrzymanie prawidłowej prężności 

tlenu i dwutlenku węgla we krwi.

W przebieg niewydolności 

oddechowej rozwija się sinica i 

niedotlenienie tkanek.

Niewydolność 

oddechowa:

postacie

- niewydolność oddechowa typ I
- niewydolność oddechowa typ II

Niewydolność oddechowa 

typu I

Nazywana jest również 

niewydolnością hipoksemiczną.

Zwiększenie różnicy ciśnieniem 

parcjalnym tlenu w powietrzu 

pęcherzykowym, a jego prężnością 

we krwi tętniczej, bez 

towarzyszącej hiperkapnii.

Jest to niewydolność częściowa.

Niewydolność oddechowa 

typ II

Po za hipoksemią występuje również 

hiperkapnia.

Za kryterium wyraźnej hipoksemii z 

hiperkapnią przyjmuje się gdy:

PaO2 < 60 mm Hg

PaCO2 > 50 mm Hg

Jest to niewydolność całkowita.

Przyczyny niewydolności 

oddechowej

- otyłość
- zapalenie płuc
- obrzęk płuc
- odma prężna
- urazy mechaniczne
- wstrząs
- zatrucie tlenkiem węgla

- wykrzepianie śródnaczyniowe
- niedrożność dróg oddechowych
-napad astmy oskrzelowej
- zatorowość płucna
-miastenia 
-niewydolność krążenia
-zatrucie lekami ( opiaty, diazepiny )
-nowotwory

Zespół Ostrej 

Niewydolności 

Oddechowej

ARDS

Uszkodzenie płuc u osób z 

uprzednio zdrowymi płucami.

Nie jest wywołany czynnikiem 

kardiogennym.

W wyniku uszkodzenia miąższu płuc 

występuje zwiększona 

przepuszczalność błony 

pęcherzykowo-włośniczkowej.

Uszkodzenie miąższu płuc 

w ARDS:

-bezpośrednie: aspiracja treści 

żołądkowej, aspiracja wody, 

inhalacja toksycznych gazów

-pośrednie: posocznica, uraz 

wielonarządowy, wstrząs, oparzenia, 

zespół wykrzepiania

Diagnostyka

Metody diagnozowania 

niewydolności oddechowej:

Ocena ogólnego wyglądu pacjenta: 

czy u pacjenta występuje sinica, 

obserwacja górnych dróg 

oddechowych czy krtań i tchawica 

są położone w linii środkowej 

mostka oraz czy w okół tych struktur 

anatomicznych nie występują żadne 

zmiany patologiczne w postaci 

narośli lub zmiażdżeń, czy klatka 

piersiowa wygląda prawidłowo.

Ocena drożności dróg oddechowych: 

obserwacja ruchów klatki piersiowej 

i nadbrzusza, czy obecne są świsty i 

czy są obecne podczas wdech lub 

wydechu, czy pacjent kaszle, czy ma 

problem z nabraniem powietrza, czy 

występuje duszność

Osłuchanie pól płucnych 

obustronnie:

określenie czy w obu płucach 

występują szmery płucne

-wykonanie badania 

gazometrycznego krwi tętniczej

-ocena saturacji za pomocą 

pulsoksymetru

- wykonanie RTG klatki piersiowej 

-wykonanie badania 

ultrasonograficznego ( umożliwia 

stwierdzenie obecności krwi w jamie 

opłucnej, odmy nawet w okresie 

przedszpitalnym )

-badanie palpacyjne klatki 

piersiowej

Leczenie

W zależności od przyczyny 

niewydolności oddechowej:

- usunięcie ciała obcego z dróg 

oddechowych lub innego czynnika 

powodującego ich niedrożność

- zabezpieczenie dróg oddechowych 

za pomocą, rurki ustno-gardłowej, 

rurki lub maski krtaniowej, I gel,

 

Tlenoterapia bierna poprzez:

- wąsy tlenowe zalecany przepływ 

tlenu 4 l/min

- maska twarzowa ( Venturiego ) z 

regulacją stężenia tlenu w 

mieszaninie oddechowej

- maska twarzowa z rezerwuarem i 

zastawkami, przepływ tlenu 15 l/min

Tlenoterapia czynna:

intubacja i wentylacja mechaniczna 

ciśnieniami dodatnimi za pomocą:

-worka samorozprężalnego, 

przepływ tlenu 15 l/min, bez 

rezerwuaru ( SpO2 50-60% ), z 

rezerwuarem ( SpO2 80-90% )

-worek anestezjologiczny, daje 

najwyższe możliwe stężenie tlenu 

100%

-respirator transportowy zapewnia 

wentylację nieoddychającego 

chorego lub ją wspomaga u pacjenta 

z niewydolnym oddechem, daje 

możliwość  regulacji stężeń tlenu

- odbarczenie odmy prężnej i 

umieszczenie drenu opłucnowego w 

piątej przestrzeni międzyżebrowej

- przy napadzie astmy oskrzelowej: 

podanie wziewnie salbutamolu w 

dawce 5 mg, często konieczność 

podawania tej dawki w odstępach 

czasu 15 -20 min 

-podanie w nebulizacji leków 

antycholinergicznych, szczególnie u 

pacjentów, którzy nie odpowiedzieli na 

leczenie beta-antagonistami

-

drenaż opłucnej w przypadku 

krwiaka lub gromadzenia się płynu 

wysiękowego

- podanie metyloprednisolonu

- odsysanie płynnej treści ( krew, 

ślina, wymiociny, wydzieliny )

Dalsze postępowanie

-przekazanie pacjenta do oddziału 

intensywnej terapii

- leczenie lekami steroidowymi 

( kortykosteroidy, metyloprednisolon 

, prednisolon )

- dalsze wspomaganie oddychania 

poprzez podawanie tlenu czynnie 

lub biernie w zależności od stanu 

pacjenta

-technika pozaustrojowego 

natleniania krwi ECMO

-antybiotykoterapia

- leczenie operacyjne

- monitorowanie stanu pacjenta

- ekstubacja pacjenta

Technika wykorzystywaną w 

leczeniu niewydolności 

oddechowej jest również 

Kapnograf

-

Kapnograf pozwala w graficzny 

sposób pokazać nam pomiar 

wartości stężenia (CO2) w 

wydychanym i wdychanym 

powietrzu. Kapnografy 

wykorzystywane są w trakcie 

prowadzenia znieczulenia 

ogólnego oraz w leczeniu 

niewydolności oddechowej. 

-

Kapnograf pozwala na ciągły 

nieinwazyjny pomiar. 

Kapnograf z pomiarem w 

strumieniu bocznym lub 

strumieniu głównym 

monitoruje:

 

 

 

 - EtCO2 (końcowo-wydechowe 

stężenie dwutlenku węgla)

- InsCO2 (wdechowe stężenie 

dwutlenku węgla)

- RR (częstość oddechów).

Kapnograf wyposażony w moduł i 

czujnik SpO2 umożliwia dodatkowo 

pomiar:

- SpO2 (wysycenie hemoglobiny 

tlenem)

- PR (puls)

Bibliografia:

1.Cebula G.; Tlenoterapia w ratownictwie medycznym. Na 

ratunek. nr 1, Styczeń 2010

2.Guzek J.; Patofizjologia człowieka w zarysie. PZWL 

Warszawa 2008

3.Guglielmi S.,Merz T., Gugger M.,Suter C., Nicod L., 

ARDS secondary to antisynthetase syndrome is reversible 

is tacrolimus. European Respiratory Journal. Vol. 31. No 

1. 2008

4.PRR. Rozdział 3: Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne 

u osób dorosłych. Wytyczne 2010

5.PRR. Rozdział 8: Zatrzymanie krążenia w warunkach 

szczególnych: zaburzenia elektrolitowe, zatrucia, tonięcie, 

przypadkowa hipotermia, hipertermia, astma, anafilaksja, 

zabiegi kardiochirurgiczne, urazy, ciąża, porażenie 

prądem. Wytyczne 2010

6.Rooney S., Hyde J., Graham T., Urazy klatki piersiowej. 

ABC postępowania w urazach. Wydawnictwo Medyczne 

Górnicki. 2003