Ekonomia menedżerska 

Teoria gier – podstawy

Wykład 9

Teoria gier

• teoria podejmowania decyzji w 

warunkach interaktywnych (gry 
strategicznej)

• matematyczna teoria sytuacji 

konfliktowych

Podstawowe założenia 

modelu

(oligopol)

• na  rynku  działa  od  dwóch  do  kilku 

producentów, 
z których każdy jest cenodawcą

• jest  wielu  nabywców  dóbr,  którzy  nie 

mają wpływu na cenę

• produkt  może  być  jednorodny  lub 

zróżnicowany

• istnieją bariery wejścia

Podstawowe założenia 

modelu

(oligopol)

• celem jest maksymalizacja zysku
• udział firm w rynku jest znaczący
• współzależność podejmowanych decyzji 

przez przedsiębiorstwa

• producenci  obserwują  się  i  starają  się 

przewidzieć zachowanie konkurentów

J. von Neumann

 

stwierdził:

 „istota gry nie polega na próbie 

odgadnięcia intencji gracza lecz na 

skrywaniu własnych zamiarów”

Założenie:

• wszystkie  podmioty  uczestniczące  w 

grze postępują racjonalnie

Podstawowe elementy 

gry:

•  gracze i ich posunięcia

•  wyniki i wypłaty

•  reguły gry i cele graczy

Punkty wyjścia każdej gry

•  opis graczy

•   opis  stosowanych  przez  nich  strategii 

(planów 

działań 

możliwych 

do 

przewidzenia)

•   wielkość  uzyskanych  przez  każdego 

gracza wypłat

Gry mogą być w wersji

•   strategii  dominującej  –  najlepsza 

możliwa  reakcja  na  dowolną  strategię 
zastosowaną  przez  konkurenta.  Jej 
logika 

prowadzi 

nieuchronnie 

do 

pogorszenia  wyniku,  gdy  gra  ma 
charakter niekooperacyjny

•  strategii ekstensywnej – rozciągniętej, 

np. w czasie

Gra niekooperacyjna

Dylemat więźnia

Działania A

Działania B

Nie przyznawać 

się

Wsypać kompana

Nie przyznawać 

się

1 rok                1  

rok

10 lat               0 

lat

Wsypać kompana

0 lat                10 

lat

5 lat                  5 

lat

Paradoks więźnia

•   partnerzy  gry  są  „skazani”  na 

nieoptymalny wynik

•   żaden  z  nich  nie  chce  zmienić 

jednostronnie swojego zachowania.

Przykład

•  dwie firmy stworzyły kartel przynoszący zyski 6 

mln (dla każdej firmy po 3 mln)

•   rywale  zdają  sobie  sprawę,  że  jeżeli  rywal 

zostanie wierny umowie, to ich zyski wzrosną do 
poziomu 3,5 mln, a uczciwym spadną do 1,5 mln

•  jeśli zaczną oszukiwać obaj to zyski ich znajdą 

się się na poziomie 4 mln (po 2 mln dla każdego 
z nich)

Przykład

Firma A

Firma B

Oszustwo

Uczciwość

Oszustwo

2                           

 2

3,5                       

1,5

Uczciwość

1,5                       

3,5

3                           

3

Strategie zapewniające 

równowagę

•  

konkurenci 

podejmują 

decyzje 

niezależnie od siebie

•   możliwa  jest  wówczas  do  osiągnięcia 

optymalna  reakcja  obu  graczy  – 
dochodzi do równowagi Nasha

Równowaga Nasha (jedna 

równowaga)

 

taka para strategii, w której żaden z 

graczy  nie ma motywacji do 
jednostronnego odejścia od przyję-tej 
strategii, biorąc pod uwagę strategię 
zastoso-waną przez drugiego

Przykład

Honda

Toyota

Budować nową 

fabrykę

Nie budować

Budować nową 

fabrykę

16                     

16

20                        

15

Nie budować

15                      

20

18                         

18

Równowaga Nasha (więcej niż 

jedna równowaga)

Chłopak II

Chłopak I

Zjechać

Nie zjechać

Zjechać

1                           

  1  

1                          

2

Nie zjechać

2                           

  1

0                          

0