PRZEJŚCIOWA NIEPAMIĘĆ 

OGÓLNA

  
                           
                                    

 TGA

                    Transient Global Amnesia

 Małgorzata Potocka
 Magda Karwacka

 

 

PAMIĘĆ

     Czynność poznawcza umożliwiająca 

chwilowe lub trwałe zachowanie 
właściwości i znaczenia informacji, co 
pozwala ją dokładniej zinterpretować, 
włączyć w system własnej wiedzy 
oraz skuteczniej wykorzystać.

 

 

Pamięć

         Ma trzy składowe:
• Zapamiętywanie
• Przechowywanie
• Odtwarzanie
  

 

 

• Pamięć bezpośrednia (ultrakrótka, 

sensoryczna) – informacje docierające 

do mózgu zatrzymywane są przez czas 

0,5-1 s i ulegają zapomnieniu.

   a) ikoniczna – w zakresie wzroku
   b) echoiczna – w zakresie słuchu
      Uznawana jest za wstępna fazę 

spostrzegania  ( pamięć sensoryczna – 

rejestr sensoryczny)

 

 

• Pamięć krótkotrwała ( operacyjna ) -  

informacje pozostają w pamięci kilka 
sekund do kilkudziesięciu minut.

• Pamięć długotrwała ( trwała )  

-bezterminowe zmagazynowanie  
informacji ( przyswojone pojęcia po 
ich wielokrotnym powtarzaniu )

 

 

 

          Pamięć deklaratywna ( explicite,  

epizodyczno/semantczna, późna ) – 

obejmuje informacje jawne, dostępne 

świadomości i możliwe do zwerbalizowania. 

 a) semantyczna – właściwości i znaczenie 

obiektów i relacje między nimi.

 b) epizodyczna – właściwości, znaczenia i 

relacje wiążące wydarzenia ( rejestracja 

zdarzeń i ich związek z określonym 

miejscem i czasem ) 

 c) autobiograficzna – doświadczenia 

dotyczące własnej osoby.

 

 

      Pamięć niedeklaratywna 

( implicite, proceduralna, wczesna ) – 

pamięć ukryta nieuświadamiana sobie, 

obejmująca rozmaite wzorce 

umiejętności percepcyjnych i 

uczestnicząca w procesach torowania, 

uwrażliwiania i habituacji śladów 

pamięciowych. Gromadzona od 

urodzenia, prawdopodobnie z większym 

udziałem struktur podkorowych.

 

 

NIEPAMIĘĆ

 AMNEZJA – utrata możliwości odtwarzania wspomnień 
 z jakiegoś odcinka czasu. 
 - całkowita
 - fragmentaryczna
 - pełna
 - cząstkowa
 - trwała 
 - przemijająca
 - krótkotrwała
 - długotrwała
 - wsteczna
 - następcza 

 

 

Niepamięć wsteczna

    Amnesia retrograda
     Rozciąga się wstecz od momentu 

zadziałania czynnika powodującego 
nagłą utratę lub zaburzenie świadomości 
do ostatnich rzeczywistych wspomnień 
poprzedzających to wydarzenie. Okres 
ten zwykle się skraca wraz z 
odzyskaniem zdrowia choć rzadko 
całkowicie.  

 

 

Niepamięć następcza

  
    Amnesia anterograda ( pourazowa )
     Rozciąga się od momentu pełnego 

ustąpienia zaburzeń świadomości do 
chwili odzyskania zdolności ciągłego 
zapamiętywania zachodzących 
wydarzeń.

   

 

 

Przejściowa niepamięć 

ogólna

       Transient global amnesia – TGA  
             ( franc. Ictus amnesique )
       Po raz pierwszy opisana przez Fishera i Adamsa 

1958 ( 1964 ) roku.

     Nagła, przejściowa utrata możliwości 

zapamiętywania przeżyć aktualnych ( niepamięć 

następcza ) oraz wsteczna utrata pamięci w 

odniesieniu do wydarzeń z ostatnich dni, tygodni 

lub nawet lat (niepamięć wsteczna).

     Czasowe zatrzymanie funkcji pamięci, które nie 

koresponduje ze zmianami morfologicznymi. 

       

 

 

Przejściowa niepamięć 

ogólna

 - dotyczy głównie osób w średnim wieku i 

starszych, szczyt w 7 dekadzie życia

- częściej u mężczyzn
- trwa od 2 do 12 h
- najczęściej 6, 7 h
- najczęściej zaczyna się w godzinach 

przedpołudniowych 

- częściej w miesiącach lipcu i sierpniu
- częstość zachorowania: średnio 5/100000 

rocznie

 

 

•  Przemijające  obustronne zaburzenie 

funkcji hipokampa, wzgórza, zakrętu 

obręczy lub kory oczodołowo czołowej.

•   Przemijająca dysfunkcja krążenia 

limbiczno – hipokampowego 

decydującego w powstawaniu pamięci 

(głęboka hipoperfuzja w obu płatach 

skroniowych podczas trwania epizodu 

TGA potwierdzona badaniem SPECT )

 

 

Cechy charakterystyczne:

• Nagły początek schorzenia.

• Luka pamięciowa pokrywająca okres zaburzeń.

• Zachowana orientacja co do własnej osoby.

• Niepamięć wsteczna i następcza.

• Zachowana zdolność wykonywania złożonych czynności, 

liczenia, rozpoznawania rodziny i przyjaciół.

• Powtarzanie tych samych pytań w charakterystyczny 

sposób podczas trwania napadu w celu zorientowania się w 

sytuacji ( dezorientacja lub lęk, tendencja do powtarzania 1 

lub kilku pytań )

• Brak objawów ubytkowych.

• Brak uchwytnych zmian organicznych w OUN mogących być 

przyczyną takich zaburzeń pamięci. 

• Łagodny przebieg.

• Ustępuje bez śladu.

 

 

KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE

1. Istnienie świadka napadu.
2. Niepamięć wsteczna.
3. Brak zaburzeń świadomości, dobra 

orientacja chorego co do własnej osoby.

4. Ograniczenie zaburzeń poznawczych do 

samej pamięci.

5. Brak objawów ogniskowych.
6. Nieobecność padaczki.
7. Ustępowanie objawów w ciągu 24 h.

 

 

ETIOPATOGENEZA

    Patogeneza TGA w chwili obecnej jest 

niejasna.

Istnieją kilka teorii próbujących 

wytłumaczyć powstawanie tego 
zjawiska:

1. Naczyniowa
2. Padaczkowa
3. Migrenowa
4. Psychologiczna

 

 

Teoria naczyniowa

   1)  TGA jako odmiana przejściowych ataków 

niedokrwiennych –TIA ( teoria zakrzepowo - 

zatorowa ).Badania porównujące trzy grupy 

( TGA, TIA i grupa kontrolna ) wykazały, iż 

pacjenci z TGA nie mają zwiększonego ryzyka 

chorób naczyniowych w porównaniu do grupy 

kontrolnej, w odróżnieniu od pacjentów z TIA.

   Badania TK i MRI podczas trwania napadu i 

po – prawidłowe.

    2) Przepływ wsteczny w żyle szyjnej 

wewnętrznej stwierdzono u 72% chorych z 

TGA w badaniu USG dopplerowskim. 

 

 

Teoria padaczkowa

    TGA jako częściowy napad 

padaczkowy ( skroniowy ) lub zjawisko 

analogiczne do porażenia 

ponapadowego Todda.

    Badania obejmujące dużą liczbę 

pacjentów z TGA wykazały, iż 

występuje u 7% przypadków. U tych 

pacjentów badania EEG w czasie snu 

ujawniały wyładowania padaczkowe w 

okolicach skroniowych.

 

 

Teoria migrenowa

    Przyczyna TGA jako skurcz tętnic 

kręgowo – podstawnych o 
mechanizmie migrenowym. Badania 
epidemiologiczne oraz badania 
SPECT i PET potwierdzają tę teorię.

 

 

Teoria psychologiczna

     Za tą teoria przemawia fakt , iż wiele 

przypadków TGA jest poprzedzone 
silnym stresem psychicznym lub 
fizycznym, zmęczeniem, współistnieje 
z  zespołem stresu pourazowego. U 50 
% przypadków stwierdzono osobowość 
neurotyczną. 40 % reagowało podobnie 
podczas ataku paniki.

 

 

Czynniki sprawcze???

• 1)idiopatyczny.

• 2) TIA

• 3)napad padaczkowy( częściowy złożony) skroniowy.

• 4)uraz czaszkowo – mózgowy, wstrząśnienie mózgu.

• 5)Leki: preparaty oksacholinowe, pochodne benzodiazepin oraz ketaminy, 

diklofenak, digoxin.

• 6)migrena.

• 7)guzy płata skroniowego.

• 8)wodogłowie

• 9)przelot samolotem odrzutowym.

• 10)stosunek płciowy.

• 11)marihuana, amfetamina, alkohol.

• 12)kapiel w zimnej wodzie.

• 13)prowadzenie samochodu.

• 14)czerwienica prawdziwa.

• 15)angiografia naczyń mózgowych ( zwłaszcza kręgowych ).

• 16)Przetrwały otwór owalny.

• 17)Wada zastawkowa.

 

 

DIAGNOSTYKA

 1.TK, MRI prawidłowe
 2. EEG podczas trwania epizodu niewielkie 

zwolnienia w odprowadzeniach 

skroniowych. Po ustąpieniu – prawidłowe. 

Wg niektórych źródeł bez odchyleń od 

normy.

 3. USG dopplerowskie – bez zmian w 

naczyniach czaszkowych

 4. SPECT, PET – podczas napadu 

hypoperfuzja oraz hypometabolizm w obu 

płatach skroniowych i we wzgórzu. Po 

ustąpieniu napadu w normie.

 

 

SPECT, PET

          Ostatnie badania pokazały spadek 

wychwytu tlenu przez tkankę mózgową 

prawidłowy przepływ w lewej korze 

przedczołowej skroniowej i jądrze 

soczewkowatym, a w lewej korze potylicznej 

prawidłowy wychwyt tlenu i spadek 

przepływu mózgowego. Podobny obraz 

występuje w migrenie. Zmiany te 

zaobserwowano po 19 h po ustąpienia 

objawów TGA. Badanie kontrolne po 3 tyg. 

Było prawidłowe. 

 

 

Przejściowa niepamięć 

ogólna

• Bardzo rzadka w młodym wieku, jeśli 

wystąpi trzeba liczyć się z 
możliwością wystąpienia padaczki.

• Nietypowo krótkie napady trwające 

poniżej 1 h związane są ze znacznym 

ryzykiem rozwoju padaczki

 

 

Przejściowa niepamięć 

ogólna

• Powtórne wystąpienie należy do 

rzadkości

• Nie ma sposobów przerwania napadu
• Nie ma sposobów zapobiegających 

powstaniu napadu

• Nie ma leczenia

 

 

Przejściowa niepamięć 

ogólna

    

Uważa się, iż TGA jest raczej 

manifestacja różnych 
niekorzystnych procesów w 
OUN, niż pojedynczym 
zespołem ze znaną 
etiopatogenezą. 

 

 

Opis przypadku

•  Pacjent lat 75. Chory podaje, że nie pamięta co się z nim 

działo pomiędzy godziną 8 rano a około godziną 15. 

Utrzymuje, że rano obudził się w pełni świadomy, zdrowy. 

Twierdzi, że według otoczenia (żona i siostra) w godzinach, 

podczas których trwał incydent wykonywał on swoje zwykłe 

codzienne czynności. Posłał łóżko, ubrał się, umył, ogolił, 

wyprowadził psy na spacer. Około godziny 11 zadzwonił do 

żony, którą wyraźnie zaniepokoił stan zdrowia pacjenta, 

ponieważ wezwała pogotowie. Z doniesień żony wie również, 

że podczas ataku miał zaburzoną pamięć wsteczną – nie 

wiedział, co robił dnia poprzedniego. Około godziny 15 

„obudził się’’ na Oddziale, czuł się dobrze, wieczorem zgłaszał 

uczucie „ciężkiej głowy”.

•  Pacjent dotychczas zdrowy, nie przypomina sobie, żeby taki 

incydent kiedyś się już zdarzył. W okresie poprzedzającym 

zachorowanie neguje zawroty głowy, bóle głowy, nudności. 

Zapytany o krótkotrwałe zaburzenia widzenia, dwojenie, 

zaburzenia czucia, równowagi również odpowiada przecząco.