Finanse publiczne

ćwiczenia

dr Jacek Połczyński

Katedra Finansów 

Publicznych

Program ćwiczeń

1. Sprawy organizacyjne. Pojęcie podatku i opłaty publicznej.
2. Klasyfikacja podatków.  
3. Funkcje podatków. Zasady podatkowe. 
4. Elementy techniki podatkowej.
5. Podatki dochodowe. Konstrukcja podatku dochodowego od osób 

fizycznych (x 2). 

6. Rozliczanie podatku dochodowego od osób fizycznych (zadania).
7. Konstrukcja podatku dochodowego od osób prawnych.
8. Podatki konsumpcyjne. Mechanizm podatku od wartości dodanej 

(zadania).

9. Konstrukcja podatku od towarów i usług  (x 2).
10.Podatki majątkowe. Konstrukcja podatku od nieruchomości.

11.Sprawdzian zaliczeniowy (test).

12.Obciążenia parapodatkowe w Polsce.

Pojęcie podatku 

i opłaty publicznej

Unikanie płacenia podatków jest 

jedynym zajęciem, które 

niezmiennie przynosi dochody.

John Maynard Keynes

Pojęcie podatku w teorii

 i prawie podatkowym

 Podatek to 
 danina publicznoprawna,
 która posiada określone 
cechy: 

1 Ogólność.

2 Przymus.

3 Bezwrotność.

4 Nieodpłatność.

5 Jednostronność.

6 Pieniężna forma.

7 Przewłaszczenie.

TEORIA

ORDYNACJA 

PODATKOWA

Art. 6.
Podatkiem jest:

• publicznoprawne,

• nieodpłatne,

• przymusowe,

• oraz bezzwrotne,

• świadczenie pieniężne,

na rzecz Skarbu Państwa, 
województwa, powiatu lub
gminy, wynikające z 
ustawy podatkowej.

Cechy i rodzaje opłat 

publicznych

Pojęcie opłaty publicznej

 Opłata publiczna to 
 danina, która posiada 
określone cechy: 

1 Ogólność.

2 Przymus.

3 Bezwrotność.

4 

Odpłatność

.

5 Jednostronność.

6 Pieniężna forma.

7 Przewłaszczenie.

TEORIA

ORDYNACJA 

PODATKOWA

Art. 3 
Ilekroć w ustawie jest 
mowa o:
(…)
3) podatkach - rozumie się 
przez to również:
a) zaliczki na podatki,
b) raty podatków, jeżeli 
przepisy prawa 
podatkowego przewidują 
płatność podatku w 
ratach,
c) 

opłaty 

oraz 

niepodatkowe należności 
budżetowe,

Cechy i rodzaje opłat publicznych

Podatki i opłaty były w przeszłości jedną kategorią 
świadczeń publicznych. Określano je mianem danin 
publicznych. Rozdział podatków i opłat publicznych rozpoczął 
się w XIX w.

Zasadniczą cechą opłaty jest jej bezpośrednie powiązanie 
z wzajemnym świadczeniem organu publicznego 
(ekwiwalentność). 

Opłaty publiczne pełnią zasadniczo dwie funkcje :

- fiskalną,

- prewencyjną.

Opłaty o nikłym stopniu ekwiwalencji są w istocie ukrytymi 
podatkami. Dotyczy to wielu opłat lokalnych, w szczególności: 
opłaty targowej, miejscowej i uzdrowiskowej.

Opłaty, w tym opłaty lokalne dzielą się na trzy podstawowe 
grupy:

A. Opłaty za korzystanie z urządzeń użyteczności publicznej

        B. Opłaty za czynności urzędowe  (opłata skarbowa)

C. Opłaty za usługi publiczne

Inny podział opłat:

A.  Opłaty  ogólne  –  za  czynności  urzędowe  np.  od 
podań,  patentowe,  opłaty  targowe,  klimatyczne- 
zasilają zwykle budżety lokalne

              B.  Opłaty  specjalne-  za  czynności  sądowe, 
notarialne .

W  literaturze  nie  określono  cech  charakterystycznych 
opłat  lokalnych,  z  wyjątkiem  specjalnej  kategorii,  jaką 
stanowią tzw. opłaty komunalne -dopłaty.

Dopłaty

Są  na  ogół  klasyfikowane  odrębnie  i  pobierane  przez 
samorząd  za  prowadzenie  usług  i  finansowanie  urządzeń 
komunalnych 

(kanalizacyjnych, 

oświetleniowych, 

ciepłowniczych).

Dopłaty  stanowią  formę  partycypacji  użytkowników  w 
kosztach tych usług (adiacentowe, adiacenckie).

Pojęcie  dopłat  może  również  odnosić  się  do  podatków  i 
oznaczać 

swego 

rodzaju 

dodatek 

do 

podatku 

centralnego, pobierany na rzecz samorządu.

Mogą 

również 

występować 

dopłaty 

do 

cen 

monopolowych.  Dopłaty  lokatorów  na  rzecz  ochrony 
środowiska. Dopłaty do inwestycji infrastrukturalnych . 

Dopłaty nie są opłatami ani podatkami w ścisłym tego 
słowa znaczeniu.