Ostry brzuch
ostre zap. wyrostka robaczkowego
przedziurawienie wrzodu żołądka i
dwunastnicy
niedrożność jelit
uwięźnięta przepuklina
krwotok do przewodu pokarmowego
ostre zap. wyrostka robaczkowego
zap. otrzewnej
Ostry brzuch
ostre zap. wyrostka robaczkowego
przedziurawienie wrzodu żołądka i
dwunastnicy
niedrożność jelit
uwięźnięta przepuklina
krwotok do przewodu pokarmowego
ostre zap. wyrostka robaczkowego
zap. otrzewnej
Objawy ostrego brzucha:
żywa bolesność uciskowa dowolnego
miejsca brzucha
obrona mięśniowa
znaczne wzdęcie brzucha
wstrząs
tachykardia
silny nagły ból brzucha
ból nasilający się przy ruchach kaszlu
cisza w brzuchu – brak perystaltyki jelit
wymioty
c.d.
jeżeli przekazujemy do
szpitala chorego z ostrym
brzuchem , nie należy
podawać choremu mocnych
, narkotycznych środków
p/bólowych (Morfina,
Dolargan). Można podać
pyralginę i niesteroidowe
leki p/zapalne
Ostre zapalenie otrzewnej
1. Przyczyny:
przedziurawienie trzewi w wyniku
procesu chorobowego( ostre zap.
wyrostka, wrzody trawienne,ostre zap.
pęcherzyka żółciowego, zawał jelita,
ostre zap.trzustki)
przedziurawienie trzewi mechaniczne
urazowe ( uraz, zabiegi,powikłania
zabiegu)
krwiopochodne zakażenia
Postacie rozprzestrzeniania procesu
zapalnego w trzewnej:
rozlane zapalenie
otrzewnej
ograniczone zapalenie,
czyli ropień
Rozlane zapalenie otrzewnej
jest przejawem załamania sił obronnych
wobec zjadliwości czynnika
przyczynowego
Objawy kliniczne:
a)przebiega gwałtownie objawy narastają
w ciągu kilku godzin,
b)znaczny wysięk do jamy otrzewnej
(ropny, surowiczy)
c) niedrożność porażenna jelit
d) wchłanianie toksyn bakteryjnych
c.d.
silny ból brzucha
obrona mięśniowa
objaw Blumberga
cisza w brzuchu
powiększenie obwodu brzucha
suchy język
tachykardia
obniżone RR
skąpomocz, a poźniej bezmocz
zaostrzone rysy twarzy
Leczenie:
cewnik do pęcherza moczowego
wkłucia dożylne
zgłębnik do żołądka
karta ścisłej obserwacji z pełnym
monitorowaniem parametrów życiowych
leczenie przyczynowe (niezbędna
doraźna operacja)
opanować wstrząs (przetaczanie i.v.
elektrolitów, wyrównanie niedoborów)
Operacja:
zaczyna się po przetoczeniu 12 l płynu
całkowita ilość niezbędnych płynów
przekracza zazwyczaj 5l
antybiotyki o szerokim spektrum
działania
polega na szybkim otwarciu jamy
brzusznej, oczyszczeniu, usunięciu
przyczyny
Niedrożność jelit
1.
Objawy:
wzdęcie brzucha
wymioty
ból falowo nawracający
wstrzymanie wiatrów i stolca
2.Rodzaje niedrożności:
porażenna
mechaniczna
Niedrożność mechaniczna:
zatkanie światła (wstrzymuje pasaż treści
jelitowej i wywołuje ciężkie
zaburzenia,lecz nie pozbawia jelita
ukrwienia i w pierwszym okresie nie
pozbawia żywotności)
zadzierzgnięcie (powoduje ucisk krezki
prowadzącej naczynia jelitowe i w czasie
kilku godzin prowadzi do martwicy jelita i
zap.otrzewnej
Niedrożność jelit
a)
mechaniczna
zadzierzgnięcie (kilka godzin)
zatkanie (kilkanaście godzin)
b) porażenna wtórna
c.d.
Leczenie powinno zadziałać, zanim
zadzierzgnięcie lub zatkanie
przekształci się we wtórne porażenie
perystaltyki i zap. otrzwnej.
Zatkanie światła jelita; nowotwór,
kamień żółciowy, zrosty w otrzewnej,
zwężenie pozapalne, polip, ciało obce,
guz glistniczy.
Zadzierzgnięcie – uwięźnięcie jelita w
przepuklinie, skręt jelit, wgłobienie,
ucisk przez zrost
Kolejność zab. spowodowanych
niedrożnością :
1.
Zamknięcie światła jelita
2.
Ubytek płynu, zmniejszenie ilości krwi
krążącej, niedotlenienie pętli
3.
Wstrząs oligowolemiczny
4.
Zakażenie, zapalenie otrzewnej
5.
Wstrząs septyczny
Leczenie:
cewnik do pęcherza moczowego
wkłucia dożylne
zgłębnik do żołądka
karta ścisłej obserwacji z pełnym
monitorowaniem parametrów życiowych
leczenie przyczynowe (niezbędna
doraźna operacja)
opanować wstrząs (przetaczanie i.v.
elektrolitów, wyrównanie niedoborów)
Krwotok z górnego odcinka przewodu
pokarmowego
Żródła krwawienia:
ostry nieżyt żołądka (40%)
krwawienie z wrzodów trawiennych (36%)
żylaki przełykowo-żołądkowe (8%)
nowotwory, uchyłki, przepukliny rozworu
przełykowego (10%)
Określenie miejsca i przyczyny
krwawienia:
1.
Wywiad
2.
Gastroskopia
3.
Angiografia
Leczenie:
1.
Postępowanie nieoperacyjne:
a) jeśli chory wymiotował krwią przed
przybyciem do szpitala i oddawał
smoliste stolce, a nie jest we wstrząsie,
to energiczne działania diagnostyczne
i lecznicze nie są doraźnie wskazane
b) Dożylne powolne przetaczanie
roztworów krystaloidów, oznaczyć
grupę krwi, morfologie, czas
krwawienia i krzepnięcia, podać
ranitydynę, płyny do pica
c.d.
2. Jeśli chory jest we wstrząsie,
natychmiast wskazana jest
gastroskopia, przetaczamy roztwory
krystaloidów, oznaczamy grupę krwi,
próba krzyżowa, przetaczamy pełna
krew lub masę krwinkową.
3. Jeśli zawiedzie leczenie nieopercyjne i
zabiegi endoskopowe, a krwawienie
nadal się powtarza, to ostatecznym
sposobem może być operacja (resekcja
krwawiącego odcinka).
Leczenie krwotoków z żylaków
przełyku:
Przedziurawienie wrzodu trawiennego:
Przedziurawienie (perforatio) występuje u
ok. 10% chorych i jest najbardziej
niebezpiecznym powikłaniem choroby
wrzodowej.
Miejscem perforacji jest zwykle krzywizna
mała żołądka lub przednia ściana opuszki
dwunastnicy). Przedziurawienia wrzodu
częściej występują w okresach wczesnej
wiosny i jesieni.
Objawy kliniczne:
nagły, bardzo silny ból w nadbrzuszu
obrona mięśniowa
narastające w miarę upływu czasu
objawy wstrząsu i rozlanego zap.
otrzewnej
zniesienie stłumienia wątrobowego
podczas opukiwania jamy brzusznej
Rozpoznanie i leczenie:
1.
Rozpoznanie:
obecność wolnego powietrza w postaci
sierpa pod prawą lub lewa przeponą na
zdjęciu przeglądowym jamy brzusznej
wykonanym w postaci stojącej
2. Leczenie:
z wyboru jest zabieg operacyjny
leczenie zachowawcze (tzw.
postępowanie Taylora) stosuje się u
chorych z dużym ryzykiem
operacyjnym
Ostre zapalenie pęcherzyka
żółciowego:
1.
Przyczyny:
zastój żółci w pęcherzyku z powodu
zatkania kamieniem jego szyi bądź
przewodu pęcherzykowego
rozciągnięcie ściany pęcherzyka i w
następstwie jej niedokrwienie
zakażenie zastoinowej żółci przez
bakterie, które mogą przenikać do
pęcherzyka drogą chłonną, krwionośną i
z dróg żółciowych
Objawy kliniczne:
ból (promieniowanie w prawo do pleców
i prawej łopatki
podwyższona temperatura ciała
leukocytoza
żywa bolesność uciskowa oraz obrona
mięśniowa w prawej okolicy podżebrowej
nudności, wymioty, wzdęcia brzucha
stan podżółtaczkowy (obrzek bańki
wątrobowo-trzustkowej lub skurczem jej
zwieracza)
Rozpoznanie i leczenie:
wywiad
objawy kliniczne
Usg
leczenie operacyjne „na ostro” w trybie
pilnym
Drogi zejścia ostrego zap. pęcherzyka
żółciowego:
objawy mogą ustąpić
gdy kamień tkwi nadal w przewodzie
pęcherzykowym a zakażenie uległo
opanowaniu, powstaje wodniak pęcherzyka
żółciowego
w razie utrzymującego się zakażenia
powstaje ropniak pęcherzyka żółciowego
w przypadku zgorzeli i przedziurawienia
pęcherzyka żółciowego dochodzi do
rozlanego bądź ograniczonego zap.
otrzewnej
Ostre zap. trzustki:
Istotą ostrego zap. trzustki jest
samostrawienie.
Przyczyny:
nadużycie alkoholu (50%)
kamica żółciowa (30% zachorowań)
Objawy:
bardzo silny ból w nadbrzuszu,
promieniujący do pleców
wymioty, bardzo intensywne
wzdęcie brzucha
bolesność brzucha rozlana, największa
w środkowym nadbrzuszu
objawy otrzewnowe
porażenie perystaltyki (cisza w brzuchu)
wstrząs, sadek ciśnienia
czerwonosine zabarwienie twarzy
Rozpoznanie:
objawy kliniczne (wykluczyć inne
choroby)
bad. laboratoryjne (stężenie amylazy w
surowicy i moczu), podwyższone stężenie
lipazy, obniżenie stężenia wapnia w
surowicy
Postacie ostrego zap. trzustki:
obrzękowa (łagodna)
martwiczo-krwotoczna (ciężka)
septyczna
Okresy krytyczne w przebiegu ostrego
zap. trzustki:
1.
Pierwsza doba choroby (wstrząs
hipowolemiczny i septyczny)
2.
Po kilku tygodniach - wyniszczenie
spowodowane infekcją i różnymi
powikłaniami
Leczenie:
1.
Zwalczanie wstrząsu i zab. wodno-
elektrolitowych
2.
Powstrzymanie procesów samostrawienia
3.
Zapobieganie wtórnemu zakażeniu
4.
Żywienie pozajelitowe
Leczenie operacyjne (wskazania):
wątpliwości diagnostyczne
żółtaczka mechaniczna
podejrzenia ropnia w trzustce
powikłania, niedrożność jelit, krwotok,
perforacja jelita
Powikłania ostrego zap. trzustki;
1.
Miejscowe: ropowica trzustki, ropień,
torbiel, krwotok, niedrożność przewodu
pokarmowego, wodobrzusze, zakrzepy, zawał
jelita, żółtaczka zaporowa, przetoka
2.
Ogólne: płucne (niedodma, zap.płuc, wysiek,
ARDS), krążeniowe (spadek RR,
hipowoelmia, hipoalbuminemia, nagła
smierć, DIC, wykrzepianie
wewnątrznaczyniowe, zakrzep żyły wrotnej)
3.
Żołądkowe: wrzód stresowy, krwotok
4.
Nerkowe: oliguria, mocznica
5.
Metaboliczne: hiperglikemia, hipokalcemia,
encefalopatia, rozsiana martwica tłuszczowa
6.
Psychoza