Nauka o rzeczach

Nauka o rzeczach

Jan Henryk Pestalozzi

„

To, jak bardzo moje serce przywiązane jest do moich dzieci,

jak ich radość staje się moją radością,

muszą one odnajdować od rana do wieczora

na mojej twarzy i w moich słowach.”

Jan Henryk Pestalozzi

(1746- 1827)

szwajcarski

pedagog i pisarz zwany ojcem

szkoły ludowej, twórca pierwszej teorii

nauczania początkowego

Założył

nowoczesne szkoły i zakłady

wychowawcze (1774-1825) w Neuhof,

Stans, Burgdorf, Yverdon.

Propagował spontaniczny rozwój

człowieka, zgodny z jego charakterem

i predyspozycjami, prowadzący od

stanu naturalnego (egoizmu) do stanu

społecznego. Najwyższym szczeblem

kształcenia było poznanie moralne,

połączone z umiejętnością

samodzielnego myślenia i poznawania.

Pestalozzi kładł także nacisk na

związek procesu wychowawczego z

otaczającą rzeczywistością.

Opublikował m.in.:

Abendstunde eines

Einsiedlers

(1780),

Lienhard und

Gertrud

tom 1-4 (1781-1787),

Jak

Gertruda uczy swoje dzieci

(1801,

wydanie polskie 1955),

Łabędzi śpiew

(1826, wydanie polskie 1973). W

polskim wyborze

Pisma

pedagogiczne

(1972).

Celem wychowania wg Pestalozziego powinno

być przygotowanie dzieci do życia –

rozwój

ich osobowości

poprzez

kształtowanie

zdolności, rozbudzanie umysłu, wyobraźni

oraz poczucia własnej wartości

. Pestalozzi

jako pierwszy stworzył dokładny, nowoczesny

i przemyślany system nauczania

początkowego. System miał uwzględniać

indywidualność każdego dziecka, rozwijać siły

wewnętrzne i kładziono nacisk na nauki

moralne.

Zgodnie z ideologią oświecenia,

a w szczególności z poglądami Rousseau, stał na

stanowisku, że rozwój człowieka jest integralnie

połączony z prawami natury. Uważał, że w pracy z

dziećmi należy kierować się następującymi

zasadami

–

wiedzę dostosowywać do możliwości

poznawczych dziecka,

–

wychodzić zawsze od rzeczy konkretnych,

bliskich i łatwych do trudniejszych, dalszych

i złożonych,

–

poznając elementy, dążyć do poznania całości,

–

łączyć nauczanie z zabawą, by uczynić je bliskim

i przyjemnym

Podstawą teorii wychowania Pestalozziego była idea

organicznego rozwoju, któremu podlega każdy

człowiek. Twierdził, że głównym zadaniem pedagogiki

jest odkrycie praw rozwoju człowieka, był przekonany,

że o rozwoju każdego dziecka decyduj

ą trzy

sił

ntelektualna

ntelektualna-

rozwijanie zdolności poznawczych

dziecka zapewniających umiejętność poruszania się w

świecie ludzkim i w świecie przyrody

izyczna

izyczna-

jest podstawą zdolności do pracy. Oznacza

stwarzanie dziecku odpowiednich warunków do wzrostu

i rozrostu, rozwijanie sprawności oraz zapobieganie

niebezpieczeństwom zagrażającym życiu lub zdrowiu

oralna

oralna-

zmierza do harmonijnej integracji jednostki ze

społeczeństwem przy jednoczesnym zachowaniu

„naturalnej niewinności” i niezależności.

Pestalozzi twierdził, że

poznanie

zmysłowe stanowi fundament wszelkiej

wiedzy

przypisywał ogromne znaczenie

poglądowości w nauczaniu. Uznał

iż od

najwcześniejszych lat dziecko powinno

zapoznać się z jak największą ilością

przedmiotów i zjawisk. A wszystko po

to, by wykształcić spostrzegawczość.

Usiłował również wprowadzić do

procesu nauczania formy działalności

umysłowej takie jak analiza i synteza.

Rola nauczyciela

Nauczyciel powinien nauczać dzieci:

widzieć przedmiot, który zjawi się w ich świadomości;

2) zaznajamiać je z kształtem każdego przedmiotu tzn.

z jego wielkością i proporcjami;

3) zapoznać je możliwie jak najwcześniej z całym

zakresem wyrazów i nazw wszystkich poznanych

już przez nie przedmiotów.

Nauka o rzeczach

−

nauka o rzeczach wyrasta z nauczania poglądowego

należy organizować nauczanie tak, by uczeń

przechodząc

od elementu do elementu dochodził

o poznania całości

plan nauczania obejmuje

obok nauki czytania, pisania i

rachunków elementy geometrii i rysunku, geografii i

przyrodoznawstwa

nauczanie powinno być oparte na zasadzie

poglądowości

polegają

cej

na rozwijaniu spostrzegawczości,

uszczególnieniu i uogólnieniu cech poznawczych

przedmiotów, ale także na nauce logicznego myślenia

(analiza i synteza)

nowe wiadomości powinny być dodatkiem do poprzednich

rozumiana jest jako

nauczanie początkowe, które zaznajamia

dzieci z ich najbliższym otoczeniu w sposób poglądowy

rogram nauczania szkoły elementarnej wysnuł Pestalozzi z

najprostszych elementów: z poznania liczby, kształtu i słowa

dpowiadać miała temu właśnie nauka geometrii i rachunków, a

także rysunków oraz nauka języka

Pestalozzi uważał bowiem, że dziecko należy nauczyć mówić tak,

by wyrażało się ściśle z rozmachem. Punktem wyjścia nauczania

geometrii miała być linia prosta. Później dopiero dzieci poznawały

kolejne linie równoległe, kąty, łuki aż wreszcie figury

geometryczne, które mierzono i porównywano, dzielono na połowę

na cztery części itd. Tak właśnie dzieci uczyły się ułamków

o nauczania służyła tablica liniowa. W czasie rysowania dzieci

nabywały także wstępne nawyki pisania. Dla Pestalozziego pisanie

było "rodzajem rysunku liniowego". Do pisania używano

spostrzegawczości, wyobraźni.

−

łączył teorię z praktyką tzn. spożytkowanie wiedzy

teoretycznej przy nauce zawodu - dzieci w jego zakładach

uczyły się i pracowały jednocześnie. Prace wytwórcze

wychowanków miały na celu wyrobienie moralnych cech i

ułatwienie zdobycia zawodu

obiekty obserwacji powinny być starannie dobrane

zieci wykonują prace fizyczne w zakresie rolnictwa,

gospodarstwa domowego i rzemiosła

nauka powinna mieć lekki i zajmujący charakter jak zabawa

i być dostosowana do sił i możliwości umysłowych dziecka

Nauka o rzeczach ma wpływ na współczesną

edukację wczesnoszkolną, niektóre jej

elementy dziś znajdują swoje miejsce, tj.:



opracowano arkusze obserwacyjne do

badania poziomu rozwoju ucznia,

wykorzystywane również i obecnie,



dzisiejsza edukacja środowiskowa nawiązuje

do nauki o rzeczach, przede wszystkim do

zbiorów naturalnych,



promowanie zasady poglądowości w

procesie zapoznawania uczniów z nowym

materiałem.

Document Outline