Aseptyka i antyseptyka
Aseptyka i antyseptyka
Rys Historyczny
Ignaz Philipp Semmelweis (1818 –1865)-węgierski
położnik podjął walkę z zakażeniami szpitalnymi.
Louis Pasteur (1822-1895) francuski lekarz,
twórca naukowej aseptyki,odkrył drobnoustroje
powodujące fermentację
Josef Lister (1827-1912)angielski chirurg w oparciu
o badania Pasteura wprowadził zasady aseptyki i
stosował dezynfekcję.
Robert Koch (1843-1910) odkrył oporność
zarazków na temperaturę i środki antyseptyczne.
Rys Historyczny
Florence Nightingale (1820-1910) wprowadziła
podstawy higieny szpitalnej(segregacja chorych)
Ernst Bergman (1836-1907)wprowadził aseptyczne
leczenie ran, obłożenie pola operacyjnego(autoklaw)
Wiliam Steward Halsted (1852-1922)używał
rękawiczek gumowych.
Jan Mikulicz Radecki (1850-1905)polski chirurg,
wprowadził i używał wyjałowionego stroju
operacyjnego.
Aseptyka
Postępowanie mające na celu
niedopuszczenie do zanieczyszczenia lub
zakażenia drobnoustrojami określonego
środowiska (postępowanie jałowe w
odniesieniu do rany, pola operacyjnego
oraz chorego podatnego na dodatkowe
zakażenie)
Profilaktyczne zabiegi aseptyczne
obejmują dezynfekcję i antyseptykę
Aseptyka posługuje się przy niszczeniu
drobnoustrojów środkami fizycznymi
Aseptyka
Gotowanie w temp.100
o
C ( nie zapobiega przed
WZW)
Wyjaławianie gorącym suchym powietrzem
(160
o
-200
o
C)
Sterylizacja w autoklawach, czyli w środowisku
nasyconej pary wodnej o temp. 120
o
C pod
ciśnieniem 1,5 atm. (narzędzia i bielizna operacyjna)
Wyjaławianie w temperaturze płomienia (pracownia
bakteriologiczna)
Aseptyka
Promieniowanie beta lub gamma( sprzęt jednorazowego użytku:igły,strzykawki,cewniki ,sondy)
Tlenek etylenu tzw zimna sterylizacja dla sprzętów wielorazowego użytku : endoskopy, cytoskopy, laparoskopy.
Promieniowanie UV emitowane przez lampy bakteriobójcze - niszczy bakterie w powietrzu oraz na powierzchni
przedmiotów
Aseptyka
Głównym zadaniem postępowania
aseptycznego jest
dążenie do stworzenia w otoczeniu chorego
środowiska ubogiego w drobnoustroje.
Antyseptyka
Postępowanie mające na celu zniszczenie
drobnoustrojów na skórze, błonach śluzowych i
w zakażonych ranach.
Antyseptyka
2% roztwór kwasu karbolowego-preparat o
silnym działaniu bakteriobójczym - wycofany z
użycia (odkażano nim pole operacyjne)
Spiritus vini 70 % - odkażanie rąk , narzędzi i
nici chirurgicznych (zmniejsza wydzielanie
gruczołów skórnych)
Jodyna 5 – 10% roztwór alkoholowy (okażanie
pola operacjnego
3% roztwór wody utlenionej (uwalniany tlen
niszczy bakterie beztlenowe)
Antyseptyka
Nadmanganian potasu w roztworze 0,025% do
0,1% do przemywania błon śluzowych i kąpieli
oczyszczających
Azotan srebra tzw.lapis w 50% stężeniu niszczy
ziarninę, brodawki, odciski.W roztworze 0,5%
dobrze oczyszcza rany oparzeniowe poprzez
niszczenie flory bakteryjnej i tkanek martwiczych
(stosowany w gotowych maściach i kremach
przeciwoparzeniowych )
Antyseptyka
Rivanol – barwnik pochodny alerydyny w
roztworze 0,2% stosowany przy ranach
zakażonych bakteryjnie , w roztworze 0,01 % -
0,04% służy do płukania pęcherza
moczowego.
3% roztwór kwasu bornego do odkażania błon
śluzowych.
Chlorheksydyna czyli hibitan jest używany w
roztworach wodnych i alkoholowych do
odkażania rąk chirurga i pola operacyjnego.
Antyseptyka
Zapobieganie zakażeniom endogennym
nabywanym od innych chorych oraz z
otaczającego środowiska ( izolacja
pacjentów chorych zakaźne)
Izolacja pacjentów szczególnie wrażliwych na
zakażenia: wcześniaki, noworodki, małe dzieci,
chorzy o obniżonej odporności, osoby w
podeszłym wieku.
Obowiązuje codzienna dezynfekcja i higiena
osobista pacjentów.
Antyseptyka
Obowiązuje systematyczne rozpoznawanie i
stała kontrola stopnia zakażenia bakteryjnego
środowiska.
Przestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki
ogranicza w znacznym stopniu szerzenie się
zakażeń szpitalnych.