MIĘDZYNARODOWY TRANSFER 
CZYNNIKÓW PRODUKCJI



Kapitału



Siły roboczej



Wiedzy naukowo-technicznej

 

 

Typy transferów 



nieodpłatne i bezzwrotne (transfer jednostronny – 
charakter pomocy)



nieodpłatne, ale zwrotne (nieoprocentowane 
pożyczki zwrotne)



odpłatne i bezzwrotne (tzw. wieczny kredyt, ruchy 
jednostronne)



odpłatne i zwrotne (typowe, najczęściej 
występujące)

 

 

Oficjalna Pomoc Rozwojowa 
(Official Development 
Assistance, ODA)



są to darowizny i pożyczki udzielane krajom 

rozwijającym się przez oficjalne instytucje 

rządowe państw–dawców lub organizacje 

międzynarodowe 



mają na celu wsparcie rozwoju gospodarczego i 

dobrobytu w tych krajach



pożyczki są kwalifikowane jako ODA tylko wtedy, 

gdy zawierają element darowizny w wysokości 

przynajmniej 25% wartości pomocy, a kraj-

biorca pomocy znajduje się na liście ustalanej 

przez Komitet Pomocy Rozwojowej OECD 

(Development Assistance Committee, DAC). 

 

 

 

 



 pomoc dwustronna jest kierowana bezpośrednio do 

instytucji, organizacji i osób w kraju-biorcy



 pomoc trójstronna polega na udzielaniu pomocy 

rozwojowej wspólnie z innym krajem-donatorem  (Polska 
współpracuje w ten sposób na przykład z Kanadą) 



 pomoc wielostronna jest udzielana za pośrednictwem 

instytucji międzynarodowych 

 

 

Oficjalna pomoc rozwojowa (ODA) 
Polski 



w 2007 r. wyniosła 1,01 mld PLN (362,83 
mln USD), co stanowiło 0,09% 
wytworzonego DN



w stosunku do roku poprzedniego wzrosła o 
ok. 9%

 

 

pomoc wielostronna



przekazywana za pośrednictwem 
wyspecjalizowanych organizacji i funduszy 
międzynarodowych



w 2007 r. Polska przeznaczyła 573,6 mln PLN, 
a na pomoc dwustronną (przekazywaną 
bezpośrednio) - 431,41 mln PLN.

 

 



Najważniejszym forum polskiej aktywności w 

dziedzinie wielostronnej pomocy rozwojowej jest 

Unia Europejska



w 2007 r.  największą część środków w ramach 

pomocy wielostronnej - 549,28 mln PLN (198,3 

mln USD) - przekazano do budżetu pomocowego UE



pozostała część polskiej pomocy wielostronnej to 

składki i wpłaty dobrowolne na rzecz instytucji 

systemu Narodów Zjednoczonych (16,5 mln PLN), 

Grupy Banku Światowego (2,29 mln PLN) oraz 

innych funduszy i programów.

 

 

 

 

MIĘDZYNARODOWY PRZEPŁYW 
KAPITAŁU:



w szerokim znaczeniu - wszelki odnotowany 
w bilansie płatniczym ruch kapitału przez 
granicę



w wąskim znaczeniu - przepływ kapitału 
podejmowany jest z motywu zysku przez 
podmioty gospodarcze inne niż Bank 
Centralny

 

 

c.d.



transakcje kapitałowe dokonywane między 
krajowymi i zagranicznymi podmiotami, które 
powodują zmianę wysokości lub struktury salda 
należności i zobowiązań danej gospodarki 
narodowej wobec zagranicy (pozycji 
zagranicznej netto)



transferów jednostronnych nie uważa się 
generalnie za ruch kapitału, jednak w analizie 
stosunków międzynarodowych ze względu na 
skutki wygodnie jest je również analizować

 

 

Kryteria podziału:



motywy



okres



podmioty i sposoby przemieszczania się



charakter (autonomiczny – indukowany)



normalność (normalny – anormalny)



wpływ na równowagę (nadwyżka  - 
deficyt)



kierunek przepływu (eksport – import)

 

 

Motywy przepływu



Ekonomiczne



Polityczne



Humanitarne

 

 

PODMIOTY 
MIĘDZYNARODOWEGO 
PRZEPŁYWU KAPITAŁU:



przedsiębiorstwa, 



gospodarstwa domowe, 



banki komercyjne, 



budżety różnych szczebli, 



Bank Centralny

 

 

FORMY PRZEPŁYWU KAPITAŁU 
(3 KRYTERIA):

1. Okres na jaki następuje wywóz /przywóz 

kapitału:



krótkookresowy - jeżeli okres spłaty nie 
przekracza 
1 roku (lokaty bankowe, kredyty kupieckie)



długookresowy pow. 1 roku (inwestycje 
bezpośrednie i pośrednie, kredyty)

 

 

    2. Pochodzenie (kryterium 
własności):



wywóz kapitału ze źródeł prywatnych - obejmuje 
on wszelkie formy wywozu kapitału przez 
przedsiębiorstwa, banki komercyjne i osoby 
prywatne, cel - osiągnięcie zysku



wywóz kapitału ze źródeł publicznych - budżety 
różnego rodzaju agend rządowych, lokalne, 
budżety organizacji międzynarodowych

 

 

3. Ze względu na  formę wywozu 

kapitału:



lokaty na rynku walutowym - 

krótkookresowe 

lokowanie kapitału na 

zagranicznym rynku w formie 
depozytów krótkoterminowych oraz 
niektórych papierów wartościowych 

 

 



kredyty handlowe

 - kredyty związane 

bezpośrednio z wymianą towarową, 
udzielane przez eksportera 
importerowi

 

 



kredyty finansowe

 - polegają na 

postawieniu do dyspozycji 
kredytobiorcy określonych środków 
finansowych bez ograniczeń 
dotyczących sposobu ich spożytkowania 
(udzielane przez banki, bankom innych 
krajów)

 

 

Inwestycje zagraniczne:



inwestycje portfelowe (pośrednie)



Bezpośrednie inwestycje 
zagraniczne (BIZ, ZIB, FDI)

 

 

Inwestycje portfelowe

 

- są to 

długookresowe

 lokaty w zagranicznych 

papierach
   wartościowych (zwłaszcza w akcjach i 
obligacjach)

Metoda PORTFOLIO

 



inwestor może osiągnąć wyższą stopę zysku przy 

danym stopniu ryzyka 



lub daną stopę zysku przy mniejszym ryzyku 



w sytuacji, gdy dysponuje zróżnicowanym 

portfelem akcji



czyli gdy spadkowi stopy zysku części akcji będzie 

towarzyszył wzrost stopy zysku pozostałych

 

 



podejmowanie od podstaw samodzielnej 
działalności gospodarczej za granicą 
(

greenfield

) 

lub też 



przejmowanie kierownictwa już istniejącego 
przedsiębiorstwa (

brownfield

)

Zagraniczne inwestycje 
bezpośrednie