Uzależnienie i tolerancja.
Amfetamina i jej pochodne
Uzależnienie i tolerancja.
Amfetamina i jej pochodne
Uzależnienie
Charakteryzuje się:
Rozwojem tolerancji
Występowaniem objawów abstynencyjnych
Przyjmowaniem substancji w wyższych
dawkach i przez dłuższy czas
Nieskutecznością prób przerwania
stosowania lub obniżenia dawki
Zmianami aktywności zawodowej i
społecznej
Kontynuowaniem przyjmowania substancji
mimo szkód zdrowotnych i problemów
psychologicznych
Tolerancja
Tolerancja- polega na potrzebie
stałego zwiększania ilości
substancji uzależniającej w celu
osiągnięcia pożądanego efektu jej
działania
Wyróżnia się tolerancję
metaboliczną i funkcjonalną
Tolerancja
Metaboliczna – gdy po przyjęciu ksenobiotyku
uzależniającego zwiększa się aktywność
enzymów wątrobowych, rozkładających go
(indukcja enzymatyczna)
Funkcjonalna – gdy po długotrwałym
przyjmowaniu substancji uzależniającej w
ustroju następuje szereg adapatacji w celu
utrzymania homeostazy np. zmiana konformacji
receptorów, inaktywacja, zaburzenia dystrybucji
wewnątrzkomórkowego Ca; mimo ciągłego
działania substancji organizm kompensuje ten
wpływ i funkcjonuje prawie normalnie
„Indeks tolerancji”
Wprowadzony w celu oceny stopnia
tolerancji
Iloraz dawki działającej u zwierzęcia
z wytworzoną pełną tolerancją i
dawki powodującej taki sam efekt
jak u zwierzęcia stykającego się z
ksenobiotykiem po raz pierwszy
Dla LSD, innych halucynogenów i
niektórych opiatów 10-100, dla
pentobarbitalu 2-3
Uzależnienie fizyczne
Charakteryzuje się określonym zespołem
zachowań i objawów, które występują po
zaprzestaniu podawania środka
uzależniającego zwierzęciu/człowiekowi
uprzednio będącemu pod jego
chronicznym wpływem
Opiaty, etanol, barbiturany powodują
silną zależność fizyczną a halucynogeny
typu LSD nie powodują zależności
fizycznej
Występowanie zależności psychicznej i
fizycznej po stosowaniu różnych
substancji uzależniających
Środek
odurzający
Zależność
psychiczna
Zależność
fizyczna
Zespół
abstynencji
Narkotyczne
leki p/bólowe
+ + +
+ + + +
+ + + +
Leki p/bólowe
+
-
-
Leki nasenne
+ + +
+ + + +
+ + + +
Kokaina
+ + + +
+ ?
+
Amfetamina
+ + +
-
+ ?
LSD
+
-
-
Konopie
indyjskie
+
-
-
Rozpuszczalniki
+
+
+
Alkohol etylowy
+ + + +
+ + +
+ + + +
Tytoń
+ + +
+
+ ?
Zmiany w organizmie
Przebiegają różnokierunkowo np. aktywacja
receptorów błonowych wywołuje szereg
efektów przez zapoczątkowanie kaskady
wewnątrzkomórkowych przekaźników oraz
procesy takie, jak fosforylacja białek,
aktywacja czynników transkrypcyjnych
Efekt ostateczny jest osiągany dzięki sieci
wtórnych przekaźników; przewlekła
ekspozycja na działanie substancji
uzależniających powoduje zmiany w tych
mechanizmach
Zmiany molekularne po aktywacji
receptorów przez substancję
uzależniające
Amfetamina i jej pochodne
Są to aminy sympatykomimetyczne,
pobudzające ośrodkowy układ nerwowy
Amfetamina jest inhibitorem MAO
(monoaminooksygenazy)
Powodują krótkotrwałe przyspieszenie
procesów kojarzenia, znoszą uczucie głodu,
zmęczenia, wywołują stan „dobrego
samopoczucia”
Przejściowo zwiększają wydolność fizyczną,
są używane jako środki dopingujące
Amfetamina i jej pochodne
Przyjmowane przez dłuższy czas
wywołują uzależnienie psychiczne
Odznaczają się znaczną
toksycznością, jednak zgony przez
nie powodowane zdarzają się
rzadko – głównie wśród osób
nadużywających
Amfetami
na
Metamfetam
ina
Efedryna
Meskalin
a
MDMA
(Extasy)
MMDA
MDA
2C-
B
2C-T-
7
TMA
DOM
Losy w ustroju
Dobrze wchłaniają się z przewodu
pokarmowego
Wydalanie zależy od pH moczu –
kwaśny sprzyja usuwaniu z organizmu
niezmienionej postaci leku, alkalizacja
może być przyczyną wolniejszego
wydalania i przedłużenia czasu
działania
Okres połowicznego rozpadu
amfetaminy wynosi 10-30 godzin
Metabolizm na przykładzie
amfetaminy
Główne drogi przemian to hydroksylacja
pierścienia aromatycznego do p-
hydroksyamfetaminy, oksydatywna dezaminacja
do ketonu benzylometylowego, β-hydroksylacja
łańcucha bocznego
Hydroksylowe pochodne: p-
hydroksyamfetamina i norefedryna znalazły
zastosowanie jako leki
Fenyloaceton może ulegać dalszej degradacji do
kwasu benzoesowego
Metabolity mogą być wydalane w postaci wolnej
lub sprzężonej z kwasem glukuronowym lub
glicyną
Metabolizm amfetaminy
Formy występowania,
przyjmowania
Amfetamina i metamfetamina przyjmowane są
drogą pokarmową, dożylnie, palone, wdychane
przez nos; zależnie od drogi przyjęcia ich
działanie wykazuje pewne różnice
Występują w postaci bezwonnego proszku o
gorzko-cierpkim smaku, w kolorze od białego
do ceglastego; czysty chlorowodorek
metamfetaminy nadający się do palenia
występuje w postaci przezroczystych
kryształów
Nieoczyszczona metamfetamina, produkowana
nielegalnie w prymitywnych laboratoriach to
biało-żółty proszek o zapachu jaj
Amfetamina
Metamfetamina
Objawy zatrucia
amfetaminą
Po zażyciu 30-100mg mogą wystąpić objawy
zatrucia
Obraz kliniczny ostrego zatrucia: niepokój,
drażliwość, suchość w ustach, omamy,
zlewne poty, rozszerzenie źrenic,
podwyższona temperatura ciała, bezsenność,
brak łaknienia, zaczerwieniona skóra,
zaburzenie czynności serca, podwyższenie
ciśnienia tętniczego
Objawy zatrucia przewlekłego: znaczne
wychudzenie, gonitwa myśli, trudności z
koncentracją uwagi, niskie ciśnienie,zaparcia
Objawy zatrucia
amfetaminą
W ciężkich ostrych zatruciach pojawia się
„psychoza amfetaminowa”: urojenia o treści
prześladowczej, niepokój, stany lękowe
rodzące agresję, zaburzenia orientacji, omamy
słuchowe i wzrokowe, skłonności samobójcze a
także szczypanie, drapanie itp.
Pod wpływem amfetaminy w mózgu uwalnia się
duża ilość dopaminy, jak w ostrej schizofrenii
Stopniowo dochodzi do zwolnienia czynności
serca i obniżenia ciśnienia tętniczego, śmierć
następuje na skutek porażenia ośrodka
oddechowego lub zatrzymania czynności serca
Leczenie
Płukanie żołądka, jeśli nie upłynęła
godzina od zatrucia
Podanie węgla aktywowanego
Postępowanie objawowe
(zaburzenia rytmu serca, drgawki,
pobudzenie itp.)
W zawale serca wczesna fibrynoliza
Odtrutki nie ma
Inne fenyloetyloaminy
Efedryna- alkaloid roślin z rodzaju przęśl, α-, β-
mimetyk
MDMA (wchodzi w skład tabletek ecstasy
razem z amfetaminą, MDA itp.)
Sextasy = MDMA + sildenafil (Viagra)
Meskalina- alkaloid izolowany z kaktusa
meksykańskiego, środek halucynogenny
DOM (STP)- 10 razy silniejszy od meskaliny
Wszystkie pochodne MD*, 2C-*, DO* (np. MDA,
2C-B, DOB) powodują wydzielanie znacznych
ilości serotoniny, w mniejszym stopniu
adrenaliny, noradrenaliny, co objawia się
pobudzeniem i uczuciem euforii
Extasy
Dziękuję