background image

 

 

SEGREGACJA I EWAKUACJA 

OSÓB POSZKODOWANYCH 

NA MIEJSCU KATASTROFY

RATOWNICTWO MEDYCZNE

background image

 

 

Łańcuch ratowniczy jest to podstawa systemu 

postępowania przy wypadkach masowych i 
katastrofach. Obejmuje on :
Ministerstwo Zdrowia, placówki służby zdrowia, 
policję, straż pożarną, obronę cywilną, służby 
transportowe, służby komunikacyjne.

Łańcuch ten rozpoczyna się w miejscu wypadku od 
takich czynności jak poszukiwanie, ratownictwo, 
pierwsza pomoc medyczna kontynuowany wraz z 
transportem ofiar do przygotowanych jednostek 
opieki zdrowotnej, następnie przechodzi na etap 
przyjmowania do szpitala i kończy się dopiero gdy 
ofiary otrzymają wymaganą pomoc lekarską.  

Podobnie jak w każdym łańcuch, siła i niezawodność 
systemu zależy od siły i niezawodności każdego 
ogniwa, jeśli jedno z nich zawiedzie, to cały system 
zostanie zagrożony.

SEGREGACJA POSZKODOWANYCH

WIELOSEKTOROWY ŁAŃCUCH RATOWNICZY

background image

 

 

SYSTEM POSTĘPOWANIA PRZY WYPADKACH 

MASOWYCH

SEGREGACJA POSZKODOWANYCH

WIELOSEKTOROWY ŁAŃCUCH RATOWNICZY

background image

 

 

Katastrofą

 nazywamy nadzwyczajne 

wydarzenie ze znaczna liczba poszkodowanych i 

rozległymi skutkami, której następstw nie można 

opanować za pomocą środków i jest potrzebna 

pomoc z zewnątrz.

SEGREGACJA POSZKODOWANYCH

KATASTROFA

background image

 

 

Operacje poszukiwania i ratowania opierają 

się wyłącznie na wykwalifikowanych jednostkach 

straży pożarnej i jednostkach specjalistycznych 

w razie potrzeby przez ochotników. Grupy te 

mają za zadanie:

lokalizować ofiary
przenosić ofiary z niebezpiecznych miejsc 

do punktu zbiorczego
oceniać stan ofiar (ocena stanu zdrowia 

na miejscu wypadku)
transportować ofiary do punktu 

medycznego pomocy kwalifikowanej

SEGREGACJA POSZKODOWANYCH

POSZUKIWANIE I RATOWANIE

background image

 

 

Celem segregacji na miejscu wypadku jest 

identyfikacja ofiar wymagających 

natychmiastowego transportu do jednostek 

opieki zdrowotnej.Ten sposób oceny oparty 

głównie jest na szybkiej ocenie stanu pacjentów 

według odniesionych obrażeń. Wskazane jest 

podejście do segregacji oparte na szybkiej i 

fachowej ocenie stanu pacjentów, według szans 

na uratowanie życia, jak i również na dostępność 

środków opieki medycznej. Celem segregacji 

jest zatem : 

szybka identyfikacja ofiar wymagających 
natychmiastowej pomocy na miejscu zdarzenia
identyfikacja osób, które mogą być 
uratowane,jedynie przez natychmiastowe 
zabiegi chirurgiczne „ratujące życie”

SEGREGACJA POSZKODOWANYCH

CELE SEGREGACJI

background image

 

 

D O S T Ę P   Ś C I Ś L E   Z A S T R Z E Ż O N Y

D O S T Ę P   Z A S T R Z E Ż O N Y   Z A R E Z E R W O W A N Y

 

 

 

R U C H   U L I C Z N Y

SEGREGACJA POSZKODOWANYCH

ORGANIZACJA MIEJSCA ZDARZENIA PODCZAS WYPADKU MASOWEGO

background image

 

 

Proces segregacji na miejscu zdarzenia jest 

prowadzony w trzech poziomach :

SEGREGACJA POSZKODOWANYCH

ORGANIZACJA MIEJSCA ZDARZENIA PODCZAS WYPADKU MASOWEGO

PRZEDLEKARSKI

M

LEKARSKI

M

EWAKUACYJNY

M

background image

 

 

Segregacja przedlekarska.

Segregacja przedlekarska jest to podział ofiar na 
kategorie w terenie „w miejscu wypadku”, lub punkcie 
zbiorczym. Taka ocena stanu zdrowia w terenie z 
powodu ograniczonych środków medycznych będzie 
przeprowadzona przez udzielających pierwszej 
pomocy.

Segregacja przedlekarska na miejscu 

wypadku ma na celu identyfikację ofiar, które 
wymagają natychmiastowej pomocy medycznej (szybki 
transport do punktu pomocy kwalifikowanej tych, 
którzy nie mogą czekać), innymi słowy, klasyfikacja 
według kolorowego kodu oznakowań na będące w 
stanie ciężkim (czerwone i żółte), w stanie lekkim 
(zielone) oraz w stanie agonalnym (czarne). W ten 
sposób czas potrzebny na segregację rannych na 
miejscu wypadku (ocena stanu zdrowia, 
kategoryzacja, oznaczenie i transport ofiar wypadku 
do punktu medycznego pomocy kwalifikowanej 
ulegnie znacznemu skróceniu.

SEGREGACJA POSZKODOWANYCH

SEGREGACJA PRZEDLEKARSKA

background image

 

 

Segregacja lekarska.

Segregacja ta będzie prowadzona przy wejściu do 
punktu medycznego pomocy kwalifikowanej przez 
najbardziej wykwalifikowany personel medyczny mający 
rozległe doświadczenie w jej prowadzeniu. 

Celem segregacji lekarskiej jest ustalenie 

poziomu potrzebnej opieki. Na tym etapie 
przeprowadza się segregację z użyciem kodu 
oznakowań, ponieważ można w ten sposób zebrać 
dokładniejsze informacje o stanie poszkodowanych.

SEGREGACJA POSZKODOWANYCH

SEGREGACJA LEKARSKA

background image

 

 

Segregacja ewakuacyjna.

Ta segregacja pozwala nam na określenie priorytetów 
przy przewożeniu ofiar do zaadaptowanych i gotowych 
do przyjęcia placówek opieki zdrowotnej.

Lekarz kierujący punktem pomocy kwalifikowanej 

decyduje, zgodnie ze stanem ofiar i w łączności ze 
stanowiskiem dowodzenia, kto pierwszy i gdzie będzie 
przewożony, jakim rodzajem transportu i pod jaka 
opieką.

SEGREGACJA POSZKODOWANYCH

SEGREGACJA EWAKUACYJNA

background image

 

 

Projekt podstawowego punktu pomocy 
kwalifikowanej :

jedno łatwe do rozpoznania wejście
punkt przyjęć i segregacji
obszar leczenia poszkodowanych podzielony na :

strefą dla osób w stanie ciężkim (kategoria 

„czerwona” i „żółta” – będzie to największy 

obszar)
strefę dla ofiar nie będących w stanie ciężkim 

(kategoria „zielona” i osoby w stanie agonalnym 

– kategoria „czarna”)

SEGREGACJA POSZKODOWANYCH

PODSTAWOWY PUNKT POMOCY KWALIFIKOWANEJ

background image

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

C Z A R N Y

C Z E R W O N Y

Z IE L O N Y

Ż Ó Ł T Y

SEGREGACJA POSZKODOWANYCH

PODSTAWOWY PUNKT POMOCY MEDYCZNEJ KWALIFIKOWANEJ

background image

 

 

ODPOWIEDŹ / REAKCJA

liczba 

punktów

otwieranie oczu

spontaniczne

4

na głos, zawołanie

3

na ból

2

nie występuje

1

słowna

z orientacją miejsca, czasu i własnej osoby

5

mowa chaotyczna,uwaga zachowana

4

mowa niewłaściwa, bez związku lub krzyk

3

dźwięki niezrozumiałe, pojękiwanie

2

żadna

1

ruchowa

odpowiednia do poleceń, np.: słownych lub migowych

6

celowa, lokalizacja, przykry bodziec

5

ruch ucieczki na ból

4

zgięciowa, odruchowa (na ból lub spontaniczna)

3

wyprostna odruchowa (na ból lub spontaniczna)

2

brak

1

SEGREGACJA POSZKODOWANYCH

KLASYFIKACJA CTANU NIEPRZYTOMNOŚCI WEDŁUG GLASGOW COMA SCALE

background image

 

 

SUMA A+B+C+D+E =...

 A. CZĘSTOŚĆ ODDECHÓW    

     (ilość / min.)

PUNKT

Y

10 – 20

4

25 – 35

3

 >     35

2

        10

1

bark

0

 B. SKURCZOWE CIŚNIENIE 

KRWI (mm Hg)

 >    90

4

70 – 90

3

50 – 70

2

 <    50

1

brak

0

 C. WYSIŁEK ODDECHOWY

prawidłowy

1

nadmierny

0

 D. CZAS POWTÓRNEGO 

WYPEŁNIENIA 

KAPILARNEGO  (sekundy)

PUNKT

Y

<  2

2

>  2

1

brak

0

 E. WARTOŚĆ GCS  

(wartość)

14 – 15

5

11 – 13

4

8 – 10

3

5 – 7

2

3 - 4

1

SEGREGACJA POSZKODOWANYCH

SKALA CIĘŻKOŚCI URAZÓW

Przy sumie 11 lub mniej 

zwykle wskazany jest 

transport karetką 

reanimacyjną a na 

dalsze odległości drogą 

powietrzną.

background image

 

 

Algorytmy prowadzenia segregacji przy 

wykorzystaniu skali ciężkości urazów.

W pierwszej kolejności do leczenia i transportu 

kwalifikowania są poszkodowani, którzy uzyskali od 4 

do 12 pkt. Według skali ciężkości urazów i u których 

istnieje :

niebezpieczeństwo uduszenia się
duże obrażenia klatki piersiowej
wstrząs oligowolemiczny
obrażenia głowy z zachowaną 

świadomością

SEGREGACJA POSZKODOWANYCH

ALGORYTMY POSTĘPOWANIA

Grupę tą oznaczamy kolorem 

czerwonym.

background image

 

 

L e c z e n i e  i   tr a n s p o r t w   p i e r w s z e j k o l e jn o ś c i

Z N A C Z E K

C Z E R W O N Y

T A K

Z N A C Z E K

C Z E R W O N Y

T A K

Z N A C Z E K

C Z E R W O N Y

T A K

Z N A C Z E K

C Z E R W O N Y

T A K

Z N A C Z E K

C Z E R W O N Y

T A K

K o n ty n u o w a ć   p o m o ć

d r u g o r z ę d o w ą

N I E

1 .   O p a r z e n ia   :

-   3   s to p ie ń   - 1 0 %   p o w ie r z c h n i  c ia ła

-   2   s to p ie ń   - 3 0   %   p o w ie r z c h n i  c ia ła

N I E

1 .   O b r a ż e n ia   g ło w y   z

z a c h o w a n ą   ś w ia d o m o ś c ią

N I E

1 .   W s tr z ą s   -   n ie   o p a n o w a n y

  lu b   p o d e j r z e n ie

o s tr e g o   k r w o to k u

N I E

1 .   O b r a ż e n ia   k la tk i  p ie r s io w e j

-   w s z y s tk ie   p e n e tr a c j e

-   n ie k tó r e   tę p e

N IE

1 .   Z a b u r z e n ia   d r o ż n o ś ć i  d r ó g   o d d e c h o w y c h

background image

 

 

Do drugiego stopnia pilności należą poszkodowani, 

dla których wczesne leczenie chirurgiczne jest z 

jednej strony bezwzględną koniecznością dla 

zapewnienia bezpośredniej szansy przeżycia z drugiej 

strony zaś dla uniknięcia lub zmniejszenia komplikacji 

zagrażających życiu. Zaliczeni do tej grupy posiadają 

priorytet przy transporcie do miejsca, gdzie możliwe 

jest pierwsze leczenie chirurgiczne. Należą tu 

zasadniczo :

otwarte złamania kończyn i otwarte uszkodzenia stawów

rozległe uszkodzenia tkanek miękkich, wymagające 

chirurgicznego opracowania

obrażenia klatki piersiowej

urazy układu moczowo – płciowego

urazy czaszkowo – mózgowe bez utraty przytomności

urazy oczu

SEGREGACJA POSZKODOWANYCH

ALGORYTMY POSTĘPOWANIA

Grupę tą oznaczamy kolorem 

żółtym.

background image

 

 

L e c z e n i e  i  tr a n s p o r t w   d r u g i e j k o l e jn o ś c i

Z N A C Z E K

Ż Ó Ł T Y

T A K

Z N A C Z E K

Ż Ó Ł T Y

T A K

Z N A C Z E K

Ż Ó Ł T Y

T A K

Z N A C Z E K

Ż Ł Ó T Y

T A K

Z N A C Z E K

Ż Ó Ł T Y

T A K

P o m o c

d r u g o r z ę d o w a

N I E

1 .   O b r a ż e n ia   g ło w y   b e z

u tr a ty   p r z y to m n o ś c i

G C S   5

N I E

1 .   O p a r z e n ia   :

3   s t. <   1 0 %   p o w ie r z c h n i  c ia ła
2   s t. <   3 0 %   p o w ie r z c h n i  c ia ła

N I E

1 .   U m i a r k o w a n a   u tr a ta   k r w i

5 0 0   -   1 0 0 0 m l

N I E

1 .   O b r a ż e n ia   p le c ó w   z / lu b

b e z   u s z k o d z e n ia   r d z e n ia

k r ę g o w e g o

N I E

1 .   O tw a r te   lu b   m n o g ie   z ła m a n ia

background image

 

 

Osobnicy, których obrażenia oszacowano na 16 w skali 

ciężkości urazów, doznali uszkodzeń ciała w 

najmniejszym stopniu lub ich stan pourazowy 

odpowiada fizjologii. Leczenie i transport tych osób są 

mniej pilne. Zaliczamy tutaj takie stany jak :

stabilne, zamknięte złamania

obrażenia tkanek miękkich takie jak otarcia i 

stłuczenia

lekkie oparzenia

SEGREGACJA POSZKODOWANYCH

ALGORYTMY POSTĘPOWANIA

Grupę tą oznaczamy kolorem 

zielonym.

background image

 

 

L e c z e n i e   i   t r a n s p o r t   w   t r z e c i e j   k o l e j n o ś c i

Z N A C Z E K

Z I E L O N Y

T A K

Z N A C Z E K

Z I E L O N Y

T A K

Z N A C Z E K

Z I E L O N Y

T A K

D a l s z a

o p i e k a

N I E

1 .   L e k k i e

o p a r z e n i a

N I E

1 .   L e k k i e   o b r a ż e n i a   t k a n e k

m i ę k k i c h

N I E

1 .   S t a b i l n e   z a m k n i ę t e   z ł a m a n i a

background image

 

 

Grupa ta obejmuje także stany bez samoistnego 

oddechu; z zatrzymaniem krążenia powyżej 15 minut 
oraz tych, u których resuscytacja krążeniowo – 
oddechowa jest niemożliwa  ze względu na doznane 
obrażenia.

oparzenia II i III stopnia obejmujące więcej niż 
60% powierzchni ciała i które są skojarzone z 
innymi ciężkimi obrażeniami
ciężkie urazy głowy z odsłonięciem mózgu
ciężkie urazy klatki piersiowej

SEGREGACJA POSZKODOWANYCH

ALGORYTMY POSTĘPOWANIA

Umierający ze skalą urazów mniejszą, równą 3 

to poszkodowani z następującymi obrażeniami :

Grupę tą oznaczamy kolorem 

czarnym.

background image

 

 

P o s z k o d o w a n y   u m i e r a ją c y

Z N A C Z E K

C Z A R N Y

T A K

Z N A C Z E K

C Z A R N Y

T A K

Z N A C Z E K

C Z A R N Y

T A K

P o s z k o d o w a n y   d o

p o n o w n e j   o c e n y

s ta n u   z d r o w ia

N I E

1 .   B r a k   c z y n n o ś c i  s e r c a

p r z e z   o k r e s

d łu ż s z y   n iż   1 5   m in u t

N I E

1 .   C ię ż k i  u r a z   g ło w y

z   o d s ło n ię c ie m   m ó z g u

N I E

1 .   O p a r z e n ie   2   i  3 s to p n ia

p o w y ż e j   6 0 %   p o w ie r z c h n i  c ia ła ,

d o d a tk o w e   in n e   o b r a ż e n ia

n p . :   g ło w y ,   k la tk i  p ie r s io w e j

background image

 

 

Czynniki dodatkowe brane pod uwagę w 

segregacji poszkodowanych do transportu według 
ciężkości stanu zdrowia to:

I.

Mechanizm uszkodzeń

II.

Występowanie któregokolwiek z poniższych objawów :

SEGREGACJA POSZKODOWANYCH

CZYNNIKI DODATKOWE

1.

rany otwarte klatki piersiowej, brzucha, głowy, 
szyi i pachwiny

2.

Dwa lub więcej złamań kości długich

3.

przypadki oparzeń 15 % powierzchni ciała, 
twarzy lub dróg oddechowych

4.

wgniecenia klatki piersiowej

5.

widoczna duża siła działąjąca na organizm : 

(upadek z wysokości ok. 4m, prędkość przy uderzeniu większa 
niż 40 km/h, uderzenie pieszego z prędkością powyżej 40 km/h, 
wgniecenie miejsca od strony pasażera na ok.. 40 i więcej 
centymetrów, śmierć pasażerów w tym samym pojeździe, wiek 
ofiar)

background image

 

 

Przy wypadkach masowych, katastrofach 

wyróżnić można następujące rodzaje ewakuacji :

Ewakuacja pierwotna – obejmuje transportowanie 
poszkodowanych z miejsca zagrożenia do punktu 
segregacji, a w dalszej kolejności do punktów 
medycznych pomocy kwalifikowanej.
Ewakuacja wtórna – obejmuje transport 
poszkodowanych z punktów medycznych pomocy 
kwalifikowanej do placówek służby zdrowia 
wcześnie powiadomionych i przygotowanych na 
taką ewentualność.

SEGREGACJA POSZKODOWANYCH

EWAKUACJA

background image

 

 

Ścisła kontrola tempa ewakuacji jest konieczna 

w celu uniknięcia przeciążenia ośrodków opieki 
zdrowotnej. Jedną z funkcji pierwszej grupy 
ratowniczej przybyłej na miejsce zdarzenia będzie 
zatrzymanie spontanicznej ewakuacji organizowanej 
przez świadków.

Żadna ofiara nie może być ewakuowana z 

punktu medycznego pomocy kwalifikowanej do 
ośrodków opieki zdrowotnej :

przed ustabilizowaniem podstawowych funkcji życiowych
bez odpowiedniego przygotowania do transportu
jeśli przyjmujący ośrodek opieki zdrowotnej nie będzie 
właściwie powiadomiony i gotowy na przyjęcie danego 
pacjenta
jeśli nie będzie dostępny najlepszy możliwy pojazd i 
opieka medyczna

SEGREGACJA POSZKODOWANYCH

ZASADY EWAKUACJI

background image

 

 


Document Outline